Núi bị uốn cong theo mưa

Theo dõi VGT trên

Một nghiên cứu khoa học mới đây đã nhận thấy chính xác núi bị uốn cong theo những hạt mưa, điều này giúp giải quyết một số bí ẩn khoa học lâu đời.

Núi bị uốn cong theo mưa - Hình 1

Lượng mưa có ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của cảnh quan núi non đang được tranh luận rộng rãi giữa các nhà địa chất. Một nghiên cứu mới do Đại học Bristol thực hiện và được công bố trên tạp chí Science Advances mới đây đã tính toán rõ tác động của mưa đến núi, nâng cao hiểu biết của con người về cách các đỉnh núi và thung lũng phát triển, tồn tại trong suốt hơn hàng triệu năm qua.

Những phát hiện này tập trung nghiên cứu dãy núi hùng vĩ nhất – Himalaya – cũng mở đường cho việc dự báo tác động có thể có của biến đổi khí hậu đối với cảnh quan và cuộc sống con người.

Tiến sĩ Byron Adams, Viện Môi trường Cabot cho biết: “Có vẻ thấy trực quan rằng mưa dội xuống nhiều có thể hình thành các ngọn núi mới bằng cách cắt đá nhanh hơn. Các nhà khoa học cũng tin rằng mưa có thể xói mòn một ngọn núi nhưng cũng đủ nhanh để ‘hút’ đá ra khỏi Trái đất, kéo các ngọn núi cao lên hoặc thay đổi hình dáng. Cả hai lý thuyết này đã gây tranh luận trong nhiều thập kỷ bởi các phép đo cần thiết để chứng minh rất phức tạp. Đó là điều khiến khám phá mới đây trở thành một bước đột phá thú vị, nó chứng minh quan điểm các quá trình khí quyển và trái đất rắn có mối liên hệ mật thiết với nhau”.

Nghiên cứu được thực hiện ở miền trung và đông Himalaya của Bhutan và Nepal, vì khu vực này trên thế giới đã trở thành một trong những cảnh quan được lấy mẫu nhiều nhất để nghiên cứu tốc độ xói mòn. Tiến sĩ Adams cùng với các cộng tác viên từ Đại học Bang Arizona (ASU) và Đại học bang Louisiana đã đo tốc độ mà các con sông xói mòn đá.

Núi bị uốn cong theo mưa - Hình 2

Video đang HOT

“Khi một hạt vũ trụ từ ngoài không gian đến Trái đất, nó có khả năng va vào các hạt cát trên sườn núi khi chúng di chuyển về phía sông. Khi đó, một số nguyên tử trong mỗi hạt cát có thể biến đổi thành một nguyên tố hiếm. Bằng cách đếm có bao nhiêu nguyên tử hiện diện trong một túi cát, chúng tôi có thể tính toán được cát đã ở đó bao lâu và cảnh quan đã bị xói mòn nhanh như thế nào”, Tiến sĩ Adams cho biết.

“Một khi thu thập được tỷ lệ xói mòn từ khắp các dãy núi, chúng tôi có thể so sánh chúng với các biến thể về độ dốc và lượng mưa của sông. Tuy nhiên, việc so sánh như vậy là vô cùng khó khăn vì mỗi điểm dữ liệu rất khó tạo và việc giải thích thống kê của tất cả dữ liệu cùng nhau khá phức tạp”. Tiến sĩ Adams cùng nhóm của mình đã vượt qua thách thức này bằng cách kết hợp các kỹ thuật hồi quy với các mô hình số về cách các con sông xói mòn.

Kết quả nghiên cứu cũng mang lại những ý nghĩa quan trọng đối với việc quản lý sử dụng đất, bảo trì cơ sở hạ tầng và các mối nguy hiểm ở Himalaya. Ở Himalaya, nguy cơ luôn hiện hữu là tốc độ xói mòn cao có thể làm tăng mạnh lượng bồi lắng sau các con đập, gây nguy hiểm cho các dự án thủy điện quan trọng. Các phát hiện cũng cho thấy lượng mưa lớn hơn có thể phá hủy các dãy đồi, làm tăng nguy cơ dòng chảy mảnh vụn hoặc sạt lở đất, một số trong số đó có thể đủ lớn để đập sông tạo ra một nguy cơ mới – lũ lụt bùng phát từ hồ.

Tiến sĩ Adams nói thêm: “Dữ liệu và phân tích của chúng tôi cung cấp một công cụ hiệu quả để ước tính các mô hình xói mòn ở các cảnh quan miền núi như Himalaya. Do đó có thể cung cấp cái nhìn sâu sắc vô giá về những hiểm họa ảnh hưởng đến hàng trăm triệu người sống trong và tại chân của những ngọn núi này”.

Mưa là nguyên nhân có thể dịch chuyển các ngọn núi?

Các nhà khoa học mới đây đã chỉ ra rằng lượng mưa và tốc độ xói mòn chính là nguyên nhân ảnh hưởng đến sự di chuyển của các ngọn núi.

Mưa là nguyên nhân có thể dịch chuyển các ngọn núi? - Hình 1

Trong nghiên cứu mới, các nhà khoa học chỉ ra rằng lượng mưa và xói mòn đóng vai trò trong sự thay đổi của núi.

Vai trò của mưa và khí hậu đối với những biến đổi của núi đã được tranh luận trong nhiều thập kỷ. Nhiều quan điểm cho rằng mưa làm xói mòn các ngọn núi, làm thay đổi địa hình của một dãy núi, và thậm chí cả kiến tạo của nó, nhưng mối liên hệ này rất khó chứng minh.

"Trước đây, nhiều bài báo đã tập hợp các bộ dữ liệu lớn và tìm thấy các mối quan hệ từ mối tương quan chặt chẽ đến không có mối tương quan giữa lượng mưa và tốc độ xói mòn. Tuy nhiên, vấn đề với các nghiên cứu cho rằng có mối tương quan chặt chẽ ở chỗ không đưa ra cơ chế vật lý về lý do tại sao lượng mưa lại ảnh hưởng đến xói mòn như vậy", Byron Adams, nhà khoa học Trái đất và nghiên cứu viên tại Đại học Bristol, cho biết.

Để thiết lập mối liên hệ giữa các kiểu khí hậu và tỷ lệ xói mòn, các nhà nghiên cứu đã xác định niên đại và lập bản đồ chính xác các hạt cát thạch anh trên các sườn núi miền trung và đông Himalaya ở Bhutan và Nepal.

Các nhà nghiên cứu đã sử dụng một kỹ thuật xác định niên đại mới dựa trên phép đo chính xác của một nguyên tố hiếm, Berllyium-10, trong các mẫu thạch anh.

Adams cho biết thêm: "Berllyium-10 được tạo ra trong thạch anh khi bức xạ vũ trụ, chủ yếu là neutron, từ không gian đi qua bầu khí quyển và chạm vào hạt nhân của nguyên tử ôxy-16 hoặc Silicon-28 trong khoáng chất. Khi sự tương tác này xảy ra, nguyên tử bị vỡ hoặc tách ra và các nguyên tố mới được hình thành bao gồm Berllyium-10".

Berllyium-10, hay Be10, là một dạng Berllyium rất hiếm, vì vậy các nhà khoa học có thể tin tưởng rằng sự hiện diện của nó trong thạch anh là thước đo của cái được gọi là "sự hình thành vũ trụ".

"Bởi vì chúng tôi biết thông lượng bức xạ vũ trụ và tốc độ tạo ra 10Be trong thạch anh, chúng tôi có thể sử dụng kỹ thuật này để theo dõi thời gian", Adams nhấn mạnh.

Nói cách khác, bằng cách đếm số nguyên tử Be10, các nhà khoa học có thể đo được thời gian cát thạch anh đã tiếp xúc ở bất kỳ nơi nào trên sườn núi và thung lũng.

Để thực hiện các phép đo tốc độ xói mòn, các nhà khoa học cần chiết xuất một lượng rất nhỏ Berllyium-10 từ cát sông và đo nó rất chính xác bằng khối phổ kế.

Đối với nghiên cứu, các nhà nghiên cứu đã kết hợp các phép đo tốc độ xói mòn chính xác của họ với dữ liệu về lượng mưa và độ cao, sau đó sử dụng các mô hình số tinh vi để làm rõ.

Phân tích cho phép nhóm nghiên cứu cô lập ảnh hưởng của lượng mưa đến tỷ lệ xói mòn. Bước đột phá này đã giúp các nhà nghiên cứu cải thiện độ chính xác của các mô phỏng cho quá trình kiến tạo núi.

Adams nói: "Chúng tôi nhận thấy rằng nếu sử dụng hiểu biết mới của mình về cách các con sông phản ứng với lượng mưa, có thể hạn chế chính xác hơn hình dạng và vận tốc của các đứt gãy đang hoạt động ở Bhutan".

Trong khi các nhà nghiên cứu có thể xác nhận ảnh hưởng của lượng mưa đối với xói mòn và hoạt động kiến tạo cục bộ trên dãy Himalaya, Adams cho rằng còn nhiều việc phải làm để hiểu được phạm vi thực sự của hiện tượng này.

"Câu hỏi vẫn còn là: Liệu đây có phải là một sự thay đổi đủ lớn để thúc đẩy dòng chảy của lớp vỏ?" Adams đặt vấn đề.

Các nhà nghiên cứu hiện vẫn đang tiếp tục làm việc để mở rộng phân tích của họ trên toàn bộ dãy Himalaya và sử dụng những phát hiện mới để cập nhật các mô hình rủi ro về lở đất, vỡ đập và trượt đứt gãy.

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Chuyến thám hiểm tình cờ phát hiện ra nơi sâu nhất của đại dươngChuyến thám hiểm tình cờ phát hiện ra nơi sâu nhất của đại dương
08:00:10 31/01/2025
Những "cây thần linh" nghìn năm tuổi được đồng bào K'Ho Cil bảo vệNhững "cây thần linh" nghìn năm tuổi được đồng bào K'Ho Cil bảo vệ
17:32:54 31/01/2025
Thái Lan kêu gọi đốt nhang, vàng mã online để chống ô nhiễm không khíThái Lan kêu gọi đốt nhang, vàng mã online để chống ô nhiễm không khí
17:13:36 30/01/2025
Trend năm mới: Bỏ quán cafe, Gen Z chuyển "văn phòng" đến chốn không ai ngờTrend năm mới: Bỏ quán cafe, Gen Z chuyển "văn phòng" đến chốn không ai ngờ
17:25:58 31/01/2025
Những sự kiện thiên văn học lớn nhất năm 2025Những sự kiện thiên văn học lớn nhất năm 2025
07:20:34 31/01/2025
Các loài động vật sống thọ nhất thế giới, loài thứ ba trong danh sách có thể sống tới 500 nămCác loài động vật sống thọ nhất thế giới, loài thứ ba trong danh sách có thể sống tới 500 năm
07:58:41 31/01/2025
Ngôi nhà tự nhiên của "cô" hà mã lùn nổi tiếng Moo Deng đang bị đe dọa thế nàoNgôi nhà tự nhiên của "cô" hà mã lùn nổi tiếng Moo Deng đang bị đe dọa thế nào
08:08:00 01/02/2025

Tin đang nóng

Cường Đô La khoe đã được nhờ Subeo, đi đâu cũng lo cho em gái từ A đến ZCường Đô La khoe đã được nhờ Subeo, đi đâu cũng lo cho em gái từ A đến Z
06:22:56 01/02/2025
Mùng 3 Tết, Hà Anh Tuấn khiến dân mạng không kìm được nước mắt chỉ với 1 bức ảnhMùng 3 Tết, Hà Anh Tuấn khiến dân mạng không kìm được nước mắt chỉ với 1 bức ảnh
06:38:32 01/02/2025
Phim Tết gây bão toàn cõi mạng với doanh thu 4.100 tỷ sau 2 ngày, đẹp đến từng khung hình nhờ kỹ xảo quá đỉnhPhim Tết gây bão toàn cõi mạng với doanh thu 4.100 tỷ sau 2 ngày, đẹp đến từng khung hình nhờ kỹ xảo quá đỉnh
06:19:40 01/02/2025
Phim Hàn gây sốc vì có rating cao nhất cả nước dịp Tết, nam chính diễn cảnh bi quá đỉnh hút gần 2 triệu viewPhim Hàn gây sốc vì có rating cao nhất cả nước dịp Tết, nam chính diễn cảnh bi quá đỉnh hút gần 2 triệu view
07:00:49 01/02/2025
Shock nhất Douyin: Một cú nổ lớn vang lên, "trẻ con có biết gì đâu" khiến bố mẹ đối mặt với khoản bồi thường hơn 3,5 tỷ đồng!Shock nhất Douyin: Một cú nổ lớn vang lên, "trẻ con có biết gì đâu" khiến bố mẹ đối mặt với khoản bồi thường hơn 3,5 tỷ đồng!
07:12:04 01/02/2025
Dũng Agus - người đứng sau thành công của Dược sĩ Tiến debut làm ca sĩ: "Cái bóng của anh Tiến quá lớn"Dũng Agus - người đứng sau thành công của Dược sĩ Tiến debut làm ca sĩ: "Cái bóng của anh Tiến quá lớn"
06:29:37 01/02/2025
Song Ngư buôn bán phát tài, Cự Giải tình cảm khắng khít ngày 1/2Song Ngư buôn bán phát tài, Cự Giải tình cảm khắng khít ngày 1/2
07:55:43 01/02/2025
Phim Tết gây tranh cãi vì kết thúc, xem đến cuối khán giả vẫn không biết nữ chính Hoa hậu yêu aiPhim Tết gây tranh cãi vì kết thúc, xem đến cuối khán giả vẫn không biết nữ chính Hoa hậu yêu ai
06:20:09 01/02/2025

Tin mới nhất

Hình tượng rắn năm Ất Tỵ 2025 ở Trung Quốc

Hình tượng rắn năm Ất Tỵ 2025 ở Trung Quốc

07:24:38 30/01/2025
Dịp Tết Nguyên đán năm nay, hình tượng rắn đã xuất hiện trên khắp các tỉnh, thành tại Trung Quốc. Với kích thước và sắc thái khác nhau, mang đặc trưng văn hóa vùng miền, kết hợp giữa truyền thống và hiện đại.
"Khách xông nhà" năm Ất Tỵ đỉnh nhất xuất hiện: Rắn hổ mang bò vào tận nhà người dân đúng khoảnh khắc sắp giao thừa

"Khách xông nhà" năm Ất Tỵ đỉnh nhất xuất hiện: Rắn hổ mang bò vào tận nhà người dân đúng khoảnh khắc sắp giao thừa

07:00:14 30/01/2025
Khi màn đêm buông xuống, không khí Tết Nguyên đán ở Ranau, Malaysia trở nên nhộn nhịp hơn bao giờ hết. Thế nhưng, một gia đình tại Kampung Maukab Baru Lohan không ngờ rằng họ sẽ có một vị khách đặc biệt quyết định xông nhà năm mới
"Vàng" mọc trên cây ở TQ: Gần 250 triệu chỉ mua được nửa kg, vua Khang Hy đề danh "Đệ nhất thiên hạ"

"Vàng" mọc trên cây ở TQ: Gần 250 triệu chỉ mua được nửa kg, vua Khang Hy đề danh "Đệ nhất thiên hạ"

06:52:51 30/01/2025
Người Trung Quốc còn dùng loại vàng này làm của hồi môn cho con gái đi lấy chồng. Nhìn bề ngoài, Tân Hội chỉ là một quận bình thường, buồn tẻ ở một thành phố hạng ba tại Trung Quốc.
4 nghề kỳ quặc lương cao, 90% người Việt chưa biết đến

4 nghề kỳ quặc lương cao, 90% người Việt chưa biết đến

01:39:06 30/01/2025
Trên thế giới có muôn vàn cách kiếm tiền hay ho, nếu bạn đang có ý định đổi nghề thì có thể tham khảo những công việc độc lạ dưới đây.
Nghi lễ đón Tết đau đớn nhất: Lăn qua giường đầy gai nhọn để cầu may mắn

Nghi lễ đón Tết đau đớn nhất: Lăn qua giường đầy gai nhọn để cầu may mắn

01:37:07 30/01/2025
Một nghi lễ độc đáo tại Trung Quốc trong dịp Tết Nguyên đán yêu cầu những người tham gia cởi trần, lăn qua những chiếc giường được kết bằng cành gai nhọn hoắt.
Tòa nhà 'xiêu vẹo', đứng vững trước nhiều trận động đất suốt 30 năm qua

Tòa nhà 'xiêu vẹo', đứng vững trước nhiều trận động đất suốt 30 năm qua

06:23:02 28/01/2025
Tọa lạc tại thành phố Machala, Ecuador, tòa Nhà Bất Tử (El Inmortal) là một công trình mang tính biểu tượng, nổi bật với vẻ ngoài mong manh và lạ lùng.
Kiếm tiền tỷ từ nghề nuôi rắn hổ mang

Kiếm tiền tỷ từ nghề nuôi rắn hổ mang

06:22:52 28/01/2025
Gần 10 năm gắn bó với nghề nuôi rắn hổ mang, anh Phan Thanh Bình, ngụ xã Mỹ Tú (huyện Mỹ Tú, tỉnh Sóc Trăng) được nhiều người gọi vui là Vua nuôi rắn hổ miền Tây .
Hành trình của viên kim cương Hope mang lời nguyền bí ẩn

Hành trình của viên kim cương Hope mang lời nguyền bí ẩn

06:22:39 28/01/2025
Viên kim cương Hope, một viên đá quý màu xanh đậm 45,52 carat, xuất xứ Ấn Độ, được coi là một trong những viên kim cương đẹp nhất thế giới
Ngăn chặn vụ 'bắt cóc' rô bốt phục vụ tiệm phở ở California

Ngăn chặn vụ 'bắt cóc' rô bốt phục vụ tiệm phở ở California

05:54:33 28/01/2025
Một người đàn ông tìm cách bắt cóc rô bốt phục vụ một tiệm phở ở California (Mỹ), nhưng được các nhân viên tại tiệm ngăn chặn kịp thời.
Rắn sợ những loài động vật nào?

Rắn sợ những loài động vật nào?

05:49:52 28/01/2025
Dù là loài săn mồi nổi tiếng, rắn cũng là con mồi của nhiều loài vật đáng gờm khác nhau nên có những loài động vật rắn sợ hơn con người.
Tín hiệu lạ đến từ thiên hà chết

Tín hiệu lạ đến từ thiên hà chết

05:36:35 28/01/2025
Các nhà thiên văn học cho biết đã phát hiện một dạng tín hiệu lạ, được gọi là sự kiện bùng phát sóng vô tuyến nhanh (FRB), đến từ một thiên hà cổ xưa và đã chết, cách trái đất hàng tỉ năm ánh sáng.
Những ngôi nhà thách thức thần chết ở Bolivia

Những ngôi nhà thách thức thần chết ở Bolivia

12:42:07 27/01/2025
1/5 số ngôi nhà đã đăng ký ở Lapaz của Bolivia ở mức độ nguy hiểm cao hoặc rất cao do nằm trên vùng đất không ổn định.

Có thể bạn quan tâm

Vị khách lạ đến chúc Tết nhà chồng ngày đầu năm mới khiến tôi đứng ngồi không yên

Vị khách lạ đến chúc Tết nhà chồng ngày đầu năm mới khiến tôi đứng ngồi không yên

Góc tâm tình

08:43:47 01/02/2025
Nhìn ánh mắt người phụ nữ, tôi cảm nhận được, có lẽ cô ta đã làm gì có lỗi với chồng tôi trong quá khứ. 8 năm 2 tháng, đó là khoảng thời gian tôi và chồng yêu nhau và về chung một nhà cho đến bây giờ.
Ngoại trưởng Mỹ: Chiến sự với Nga kéo Ukraine tụt lại 100 năm

Ngoại trưởng Mỹ: Chiến sự với Nga kéo Ukraine tụt lại 100 năm

Thế giới

08:43:00 01/02/2025
Nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ cho rằng Ukraine đã phải hứng chịu thiệt hại nặng nề sau gần 3 năm nổ ra chiến sự với Nga.
Những món đồ cần thiết cho phong cách thanh lịch mùa lạnh

Những món đồ cần thiết cho phong cách thanh lịch mùa lạnh

Thời trang

08:41:00 01/02/2025
Với những gợi ý dưới đây, bạn sẽ không còn phải lo lắng về việc lựa chọn trang phục cho mùa đông để vừa ấm áp mà vẫn thanh lịch.
NSND Phạm Phương Thảo và người bạn tri kỷ kém 4 tuổi là diễn viên nổi tiếng

NSND Phạm Phương Thảo và người bạn tri kỷ kém 4 tuổi là diễn viên nổi tiếng

Tv show

08:39:47 01/02/2025
NSND Phạm Phương Thảo và diễn viên Tiến Lộc là khách mời của Khách sạn 5 sao trên VTV3 số đầu tiên của năm Ất Tỵ lên sóng lúc 12h ngày 2/2, tức mùng 5 Tết trên VTV3.
'Phim của Trấn Thành không ồn ào, phiền hà mà nam chính bực mình mới là nhảm nhí'

'Phim của Trấn Thành không ồn ào, phiền hà mà nam chính bực mình mới là nhảm nhí'

Hậu trường phim

08:37:18 01/02/2025
Bộ tứ báo thủ của đạo diễn Trấn Thành liên tiếp thiết lập kỷ lục về doanh thu, bất chấp những khen chê rôm rả khắp các trang mạng xã hội 3 ngày qua.
Tương tác đáng ngờ giữa nam thần hot nhất Kpop với Jennie (BLACKPINK)

Tương tác đáng ngờ giữa nam thần hot nhất Kpop với Jennie (BLACKPINK)

Nhạc quốc tế

08:32:50 01/02/2025
Nhiều người hâm mộ tinh ý phát hiện Mingyu đã thả like bài đăng công bố 3 đêm diễn quảng bá album RUBY của Jennie rồi bỏ like
Độc đáo kiến trúc ngôi chùa cổ ở làng khoa bảng Vĩnh Phúc

Độc đáo kiến trúc ngôi chùa cổ ở làng khoa bảng Vĩnh Phúc

Du lịch

08:27:01 01/02/2025
Tồn tại hàng trăm năm ở một làng khoa bảng, chùa Vĩnh Phúc tại xã Sơn Đông (Lập Thạch, Vĩnh Phúc) được xếp hạng Di tích lịch sử cấp quốc gia năm 1993.
Liveshow đầu năm có lineup đỉnh gồm Mỹ Tâm - Đan Trường - Noo Phước Thịnh, toàn bộ doanh thu được quyên góp từ thiện

Liveshow đầu năm có lineup đỉnh gồm Mỹ Tâm - Đan Trường - Noo Phước Thịnh, toàn bộ doanh thu được quyên góp từ thiện

Nhạc việt

08:25:47 01/02/2025
Liveshow Dốc Mộng Mơ - Anh em kết đoàn 2025 sắp tái xuất với sự góp mặt của dàn sao hàng đầu showbiz Việt như ca sĩ Mỹ Tâm, Đan Trường, Noo Phước Thịnh, Quốc Thiên, Bùi Công Nam,...
Có nên xuất hành vào mùng 5 Tết Âm lịch 2025 không?

Có nên xuất hành vào mùng 5 Tết Âm lịch 2025 không?

Trắc nghiệm

08:15:48 01/02/2025
Không ít người băn khoăn mùng 5 Tết có phải thời điểm thích hợp để xuất hành đầu năm mới hay không. Theo tín ngưỡng dân gian thì xuất hành vào ngày này thường gặp xui xẻo, tài vận gặp khó khăn.
Dấu ấn thời trang của Chị đẹp đạp gió

Dấu ấn thời trang của Chị đẹp đạp gió

Phong cách sao

08:06:12 01/02/2025
Hành trình đạp gió không chỉ thể hiện sự nỗ lực thay đổi, bứt phá về âm nhạc mà còn ghi dấu những màn lột xác ấn tượng về thời trang, phong cách của các Chị đẹp.
Khởi tố cán bộ xã chiếm đoạt gần 53 triệu đồng tiền hỗ trợ bệnh nhân hiểm nghèo

Khởi tố cán bộ xã chiếm đoạt gần 53 triệu đồng tiền hỗ trợ bệnh nhân hiểm nghèo

Pháp luật

07:50:30 01/02/2025
Kết quả điều tra ban đầu xác định, Kiên là công chức văn hóa - xã hội xã Tam Xuân 1, phụ trách lĩnh vực lao động - thương binh, bảo trợ xã hội, thực hiện các hoạt động bảo trợ xã hội và chương trình xóa đói, giảm nghèo trên địa bàn xã T...