Núi Bà Đen – về miền đất linh thiêng

Theo dõi VGT trên

Nằm sừng sững giữa vùng đồng bằng trù phú của tỉnh Tây Ninh, ngọn núi thiêng Bà Đen là nơi để hàng triệu người dân và du khách đến hành hương chiêm bái mỗi năm.

Đặc biệt, khi những ngày cuối năm đang tới gần, rất nhiều người đã rục rịch đến ngọn núi cao nhất Nam bộ này để tạ lễ.

Núi Bà Đen - về miền đất linh thiêng - Hình 1

Đỉnh núi Bà Đen

Vào tháng chạp hằng năm, người Việt trên khắp cả nước lại sửa soạn các nghi thức tâm linh để tiễn năm cũ và hân hoan đón một năm mới bình an, may mắn. Một trong những nghi thức cổ truyền quan trọng phải kể đến là lễ tạ cuối năm.

Theo dân gian, lễ tạ xuất phát từ lòng thành kính, tin tưởng đối với tổ tiên và các vị thần linh. Hơn cả, truyền thống của người Việt là uống nước nhớ nguồn, sống có lẽ trước – sau. Bởi lẽ đó, người Việt có quan niệm đầu năm đi chùa cầu may, thì cuối năm cúng trả lễ. Dù có bận rộn đến đâu cũng phải cố gắng thực hiện lễ tạ. Đây cũng chính là truyền thống tốt đẹp và thể hiện lòng hướng thiện của người Việt.

Tại Nam bộ, vào tháng cuối cùng của năm cũ, hàng ngàn người dân và du khách đến với núi Bà Đen Tây Ninh, ngọn núi thiêng huyền thoại, để tạ lễ cuối năm với những nghi thức trang trọng, thiêng liêng.

Nằm ở độ cao 986 m so với mực nước biển, núi Bà Đen gắn liền với huyền thoại Linh Sơn Thánh Mẫu, một biểu tượng của lòng từ bi và cứu độ chúng sinh với người dân Nam bộ.

Hằng năm, nếu như đầu năm, núi Bà Đen đón hàng vạn người dân gửi gắm ước nguyện về một năm mới hanh thông, an lành; thì cuối năm, ngọn núi thiêng lại đón hàng vạn du khách trở lại để tạ ơn Linh Sơn Thánh Mẫu.

Núi Bà Đen - về miền đất linh thiêng - Hình 2

Núi Bà Đen

Với người dân Nam bộ, Linh Sơn Thánh Mẫu là vị thần chủ của ngọn núi Bà Đen, là một vị Bồ Tát nổi tiếng linh thiêng. Cuối năm là thời điểm để nhân dân đến núi Bà, thể hiện lòng thành kính, tạ ơn Bà đã ban may mắn, sức khỏe, tài lộc, thuận lợi trong năm cũ, theo đúng quan niệm “có vay có trả” của người Việt.

Chị Nguyễn Ngọc Lan (ngụ TP.HCM) chia sẻ: “Năm nào tôi cũng đến đây hành hương ít nhất hai lần, đầu năm đi xin lộc và cuối năm đi trả lễ. Tạ lễ tại đây cũng đơn giản lắm, bằng lòng thành kính thôi. Ở đây có 6 ngôi chùa, nhưng Linh Sơn Tiên Thạch tự và Điện Bà là nơi quan trọng nhất để gia đình tôi dâng hoa, quả, lễ vật để mong Bà chứng giám lòng thành”.

Video đang HOT

Không chỉ tạ lễ tại chùa Bà, đỉnh núi Bà Đen còn là nơi để nhân dân và du khách thực hiện các nghi lễ thiêng liêng và tạ ơn trước tượng Phật Bà Tây Bổ Đà Sơn hùng vĩ tượng trưng cho lòng từ bi phổ độ chúng sinh. Cũng tại nơi đây, hàng ngàn du khách cùng đảnh lễ trước xá lợi Phật Thích Ca với một niềm tin về sự hiện hữu của Đức Phật giữa ngọn núi linh thiêng.

Đặc biệt, với nhiều người, chiêm bái trước tôn tượng Bồ Tát Di Lặc lớn hàng đầu thế giới trên đỉnh núi Bà Đen cũng là thời khắc để cảm nhận được sự vui vẻ và thư thái trong tâm hồn, cảm thấy như được tiếp thêm nguồn năng lượng dồi dào, tiếp thêm niềm vui và sự hân hoan để tiễn năm cũ và đón năm mới bình an.

Anh Nguyễn Văn Đức (Long An) chia sẻ: “Tôi đến núi Bà Đen để tạ lễ cuối năm, gói ghém lại những bộn bề của năm cũ. Đây cũng là lúc để tôi cầu nguyện trước tượng Di Lặc, mong được Bồ Tát ban cho một năm mới thật nhiều niềm vui, giống như nụ cười hoan hỉ của Di Lặc vậy. Tôi nghĩ, được sống vui vẻ và buông xả chính là đã đạt được hạnh phúc rồi”.

Đặc biệt, vào lễ tạ cuối năm, một nghi lễ mà du khách không thể bỏ qua vào các buổi tối thứ bảy hằng tuần là lễ dâng đăng – một nghi thức thiêng liêng mang dấu ấn đặc trưng riêng có của ngọn núi cao nhất Nam bộ. Giữa không gian huyền ảo của đỉnh núi thiêng, hàng ngàn ngọn đèn đăng được thắp sáng lung linh. Những ngọn đèn đăng do chính tay du khách viết lời tạ ơn và gửi gắm ước nguyện sẽ được thả bên đĩa nước dưới chân tượng Phật Bà Tây Bổ Đà Sơn, tạo nên không gian lung linh tựa đêm ngàn sao trên nóc nhà Nam bộ.

Núi Bà Đen - về miền đất linh thiêng - Hình 3

Chùa Bà

Năm mới hoan hỉ với hội xuân kéo dài suốt tháng giêng

Ngay sau mùa lễ tạ, người dân Nam bộ sẽ bước vào mùa xuân Di Lặc kéo dài suốt những ngày đầu xuân năm mới, là thời khắc để hàng ngàn nguyện ước được dâng lên, và ước mơ về một mùa xuân mới ngập tràn niềm vui được gửi gắm trước tôn tượng Bồ Tát Di Lặc – biểu tượng của lòng hoan hỉ.

Đầu xuân, du khách đến với “nóc nhà Nam bộ” lại hân hoan chào đón năm mới với lễ hội xuân núi Bà – lễ hội lớn bậc nhất trong năm với niềm tin về một năm mới an yên, hạnh phúc. Diễn ra thường niên tại khu du lịch núi Bà Đen vào những ngày đầu năm mới, Hội Xuân núi Bà là lễ hội lớn nhất và được người dân Tây Ninh đón đợi nhất trong năm. Được tổ chức với quy mô hoành tráng cùng hoạt động văn hóa nghệ thuật đặc sắc, Hội xuân núi Bà hằng năm được đán.h dấu bằng đêm khai mạc quy mô kết hợp màn pháo hoa hoành tráng, cùng một loạt các hoạt động nghệ thuật đậm sắc màu văn hóa bản địa liên tục được biểu diễn tại Sun World Ba Den Mountain trong suốt tháng giêng. Đây cũng là dịp để nhân dân và du khách hòa mình vào không khí đậm sắc xuân rực rỡ với hàng vạn bông hoa tulip bung nở cùng hàng trăm loài hoa khoe sắc trên đỉnh núi cao nhất Nam bộ.

Vào thời khắc chuyển giao giữa năm cũ và năm mới từ hàng trăm năm qua, núi Bà Đen đã trở thành nơi để nhân dân thể hiện truyền thống tốt đẹp của người Việt và kiếm tìm niềm hạnh phúc đích thực.

Những điều không phải ai cũng biết về núi Bà Đen

Núi Bà Đen là ngọn núi cao nhất Nam Bộ, Việt Nam, thu hút du khách khắp nơi đến chiêm bái và tham quan.

Là điểm đến du lịch nổi tiếng, núi Bà Đen trở thành biểu tượng tâm linh của người dân Nam Bộ. Núi Bà Đen sở hữu 6 ngôi chùa có lịch sử 300 năm tuổ.i, cùng với đó là hệ thống công trình tâm linh độc đáo. Nơi đây còn có bức tượng Phật Bà Tây Bổ Đà Sơn trên đỉnh núi cao kỷ lục châu Á.

Những điều không phải ai cũng biết về núi Bà Đen - Hình 1

Đỉnh núi Bà Đen có tượng Phật Bà Tây Bổ Đà Sơn và tượng Phật Di Lặc.

Với khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ, nhiều hạng mục kiến trúc ấn tượng, núi Bà Đen còn là vùng đất thiêng gắn với nhiều câu chuyện ly kỳ, độc đáo ít ai biết.

6 nơi thờ Linh Sơn Thánh Mẫu tại núi Bà Đen

Núi Bà Đen cao 986m, là quần thể núi trải rộng gồm 3 ngọn núi: Núi Bà, núi Phụng và núi Heo. Đặc biệt núi Bà là nơi có ngọn núi cao nhất Nam Bộ, là nơi tọa lạc của 6 ngôi chùa gồm: Quan Âm, Hang, Hòa Đồng, Linh Sơn Tiên Thạch Tự, Long Châu Phước Trung và Linh Sơn Phước Trung.

Những điều không phải ai cũng biết về núi Bà Đen - Hình 2

Tượng Quán Thế Âm Bồ Tát ở sân chùa Linh Sơn Tiên Thạch.

Đặc biệt, Linh Sơn Tiên Thạch Tự là ngôi chùa có điện thờ Bà Đen lớn nhất và cũng là ngôi chùa cổ nhất được tạo lập từ thế kỷ 18. Tuy nhiên, điện thờ Bà Đen không chỉ tọa lạc tại mỗi ngôi chùa này, mà Bà Đen đã "hiển linh" ở khắp núi.

Mỗi điện thờ, Bà được tạo tác dưới diện mạo khác nhau. Nhưng tất cả đều thể hiện được sự uy nghiêm.

Chuyện kể về suối Vàng

Câu chuyện suối Vàng đến nay vẫn được lưu truyền qua nhiều thế hệ. Chuyện được kể rằng: "Núi này đất đá lởm chởm cao, cây cối xanh tốt, có suối nước ngọt, đất đai màu mỡ, trên có chùa Vân Sơn, dưới có chằm hồ, cảnh trí thực u nhã, rừng rú, hang hố sâu thẳm, nhân dân đều nhờ món lợi của núi rừng.

Ở đây, người ta thường đào được các vật xưa bằng vàng ngọc. Tương truyền có khi trông thấy cả chiêng vàng trong hồ, cũng giống như việc cái khánh nổi ở bến sông Trường Giang vậy, nhưng đến gần thì biến mất. Có đêm trời quang mây tạnh lại thấy con rùa vàng lớn hơn một trượng, ẩn hiện bất thường, là do khí linh tụ lại chứ không phải việc quái đản".

Những điều không phải ai cũng biết về núi Bà Đen - Hình 3

Săn mây ở núi Bà.

Hay từng có chuyện chuyên gia Nhật Bản đã tới đây đem một túi cát vàng đi xét nghiệm. Họ cho rằng đó là một thứ "vàng non".

Hòa thượng Thích Niệm Thới (Pháp chủ chùa Bà tại núi Bà Đen) cũng khẳng định khe suối trên núi Bà Đen có chứa vàng non. Và rất nhiều người lên núi múc nước suối uống hoặc mang về. "Nhiều người tin rằng mang nước khe suối tại núi Bà Đen về nhà uống chính là mang về tài lộc, may mắn và sức khỏe" - ông nói.

Tượng ngọc duy nhất tại Tây Ninh

Đến nay, tại núi Bà Đen vẫn còn những câu chuyện tâm linh lưu truyền. Nơi đây cũng dần có nhiều cơ sở tâm linh với nhiều loại hình tượng thờ từ nhiều chất liệu. Nhưng chất liệu quý hiếm nhất vẫn chính là bức tượng ngọc.

Những điều không phải ai cũng biết về núi Bà Đen - Hình 4

Pho tượng ngọc Linh Sơn Thánh Mẫu.

Tại Tây Ninh, hiện chỉ có duy nhất một pho tượng ngọc là tượng Linh Sơn Thánh Mẫu. Pho tượng này được đặt tại điện Bà trên núi Bà Đen.

Theo "Tây Ninh đất và người" (NXB Thanh Niên-2021), pho tượng này là do một gia đình hậu duệ của vua Gia Long hiến cúng vào khoảng năm 2013. Khối đá ngọc để tạc tượng Linh Sơn Thánh Mẫu được lấy từ mỏ đá ở Myanmar đem về cho các nghệ nhân chế tác.

Xá lợi Phật từ Myanmar được đặt tại đỉnh núi Bà

Một trong những điều không phải ai cũng biết tại núi Bà, có thể kể đến là xá lợi Phật. Dưới chân tượng Phật Bà Tây Bổ Đà Sơn trên đỉnh núi Bà Đen là khối đế cao 4 tầng.

Với lối kiến trúc đồng tâm, bên trong khối đế này là một không gian triển lãm nghệ thuật Phật giáo độc đáo.

Những điều không phải ai cũng biết về núi Bà Đen - Hình 5

Xá lợi Phật tại núi Bà Đen.

Điểm nhấn ở đây là tầng 4, một không gian huyền bí lưu giữ và trưng bày Phật bảo Xá lợi Phật. Phật bảo Xá lợi được các cao tăng Myanmar trao tặng tổ đình Vĩnh Nghiêm và được tổ đình cúng dường tượng Phật Bà Tây Bổ Đà Sơn trên đỉnh Bà Đen.

Xá lợi Phật được cất giữ tại tháp đồng nhỏ, đặt trang trọng trong một tháp pha lê lưu ly 3 tầng, trưng bày trong không gian uy nghiêm.

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Vẻ đẹp hút hồn của con sông kỳ lạ nhất thế giới
07:17:32 21/10/2024
Về Ninh Thuận khám phá rạn san hô hóa thạch ở Hòn Đỏ
08:32:58 20/10/2024
Đến Côn Đảo khám phá 'hồ bơi tự nhiên' ở Bãi Bàng
07:12:49 21/10/2024
Cung đường 'ngựa chùn bước, người nhức chân' ở Hà Giang, đẹp như Thụy Sĩ thu nhỏ
08:11:48 20/10/2024
Thác Tác Tình - Kiệt tác thiên nhiên và chuyện tình thổn thức nơi núi rừng Tây Bắc
08:14:21 20/10/2024
Ngôi chùa được làm từ vỏ ốc độc nhất vô nhị ở Việt Nam
08:17:34 20/10/2024
'Khoác áo mới' cho di tích Hải Vân Quan
08:19:44 20/10/2024
Mãn nhãn trước cảnh tượng chim bay rợp trời ở Tam Chúc
08:21:53 20/10/2024

Tin đang nóng

Bán đất được 4 tỷ, tôi liền gửi cho vợ cũ của chồng 2 tỷ nhưng thái độ của chị làm tôi sốc óc
05:40:37 21/10/2024
Nam ca sĩ chỉ đứng dưới Ngọc Sơn: Bị Duy Phương mắng vì xưng mày tao với Lê Giang
06:23:40 21/10/2024
Nam diễn viên được gọi "người tình của Mỹ Tâm": Mua gì cũng phải hỏi vợ vì không có tiề.n
05:56:42 21/10/2024
Chị dâu tìm mọi cách để cướp anh tôi từ tay người yêu cũ, quả báo đến gõ cửa khiến chị hối hận nhưng chỉ biết ngồi khóc lóc ăn vạ
05:37:30 21/10/2024
Liên Bỉnh Phát gặp sự cố tuột quần trước hơn 20 ngàn khán giả concert Anh Trai Chông Gai
07:54:06 21/10/2024
4 phim lãng mạn hay nhất sự nghiệp Park Shin Hye
05:55:19 21/10/2024
Tự ý cho em trai 500 triệu tiề.n tiết kiệm, tôi bị chồng ruồng bỏ, về nhà ngoại thì bị em dâu đuổi đi
05:20:57 21/10/2024
Nữ NSND sở hữu biệt thự hàng trăm m2: U80 vẫn đắt show, có hôn nhân viên mãn hơn nửa thế kỷ bên mối tình đầu
06:40:31 21/10/2024

Tin mới nhất

Hòn đảo này ở Việt Nam được báo nước ngoài ví là Maldives của Đông Nam Á

08:51:33 21/10/2024
Nằm sừng sững giữa vùng đồng bằng trù phú của tỉnh Tây Ninh, ngọn núi thiêng Bà Đen là nơi để hàng triệu người dân và du khách đến hành hương chiêm bái mỗi năm.

8 cung đường mòn cảnh tuyệt đẹp ở châu Á

08:47:34 21/10/2024
Nằm sừng sững giữa vùng đồng bằng trù phú của tỉnh Tây Ninh, ngọn núi thiêng Bà Đen là nơi để hàng triệu người dân và du khách đến hành hương chiêm bái mỗi năm.

Khám phá Tháp Chăm gần nghìn tuổ.i giữa phố biển Quy Nhơn

08:43:00 21/10/2024
Nằm sừng sững giữa vùng đồng bằng trù phú của tỉnh Tây Ninh, ngọn núi thiêng Bà Đen là nơi để hàng triệu người dân và du khách đến hành hương chiêm bái mỗi năm.

Vẻ đẹp siêu thực ở Hung Trâu mùa nước ngập

08:40:06 21/10/2024
Nằm sừng sững giữa vùng đồng bằng trù phú của tỉnh Tây Ninh, ngọn núi thiêng Bà Đen là nơi để hàng triệu người dân và du khách đến hành hương chiêm bái mỗi năm.

Ngắm rừng ngập mặn Rú Chá đẹp mê mẩn mùa thay lá

08:36:11 21/10/2024
Nằm sừng sững giữa vùng đồng bằng trù phú của tỉnh Tây Ninh, ngọn núi thiêng Bà Đen là nơi để hàng triệu người dân và du khách đến hành hương chiêm bái mỗi năm.

'Điểm danh' những bãi biển đáng đi nhất vào mùa Đông

08:21:44 21/10/2024
Nằm sừng sững giữa vùng đồng bằng trù phú của tỉnh Tây Ninh, ngọn núi thiêng Bà Đen là nơi để hàng triệu người dân và du khách đến hành hương chiêm bái mỗi năm.

Vùng đất kỳ bí ở 'lục địa đen', nước hồ chứa đầy axit, được ví như "địa ngục trần gian" vẫn hút khách du lịch

08:18:39 21/10/2024
Nằm sừng sững giữa vùng đồng bằng trù phú của tỉnh Tây Ninh, ngọn núi thiêng Bà Đen là nơi để hàng triệu người dân và du khách đến hành hương chiêm bái mỗi năm.

Xu hướng du lịch mùa đông 2024 với ấn tượng châu Á - Nhật Bản

07:15:21 21/10/2024
Nằm sừng sững giữa vùng đồng bằng trù phú của tỉnh Tây Ninh, ngọn núi thiêng Bà Đen là nơi để hàng triệu người dân và du khách đến hành hương chiêm bái mỗi năm.

Di sản thiên nhiên hoang sơ giữa đại ngàn Măng Đen

07:10:47 21/10/2024
Nằm sừng sững giữa vùng đồng bằng trù phú của tỉnh Tây Ninh, ngọn núi thiêng Bà Đen là nơi để hàng triệu người dân và du khách đến hành hương chiêm bái mỗi năm.

Gia Lai hiện thực hóa khát vọng 'Cao nguyên sinh thái'

07:08:28 21/10/2024
Nằm sừng sững giữa vùng đồng bằng trù phú của tỉnh Tây Ninh, ngọn núi thiêng Bà Đen là nơi để hàng triệu người dân và du khách đến hành hương chiêm bái mỗi năm.

Các công viên quốc gia Thái Lan 'kiếm bộn' từ du lịch

07:05:50 21/10/2024
Nằm sừng sững giữa vùng đồng bằng trù phú của tỉnh Tây Ninh, ngọn núi thiêng Bà Đen là nơi để hàng triệu người dân và du khách đến hành hương chiêm bái mỗi năm.

Trải nghiệm 'Mùa vàng Bắc Sơn'

07:03:51 21/10/2024
Nằm sừng sững giữa vùng đồng bằng trù phú của tỉnh Tây Ninh, ngọn núi thiêng Bà Đen là nơi để hàng triệu người dân và du khách đến hành hương chiêm bái mỗi năm.

Có thể bạn quan tâm

Bạn cần chú ý những gì khi sử dụng retinol vào mùa Đông?

Làm đẹp

09:03:55 21/10/2024
Nằm sừng sững giữa vùng đồng bằng trù phú của tỉnh Tây Ninh, ngọn núi thiêng Bà Đen là nơi để hàng triệu người dân và du khách đến hành hương chiêm bái mỗi năm.

8 bài thuố.c giúp giảm loét dạ dày từ thảo dược thiên nhiên

Sức khỏe

08:53:30 21/10/2024
Nằm sừng sững giữa vùng đồng bằng trù phú của tỉnh Tây Ninh, ngọn núi thiêng Bà Đen là nơi để hàng triệu người dân và du khách đến hành hương chiêm bái mỗi năm.

Ca sĩ đắt show nhất sau Chị Đẹp chứng tỏ sức bán vé khủng, chẳng bù Quán quân lại b.ị ch.ê 1 điểm

Nhạc việt

08:45:15 21/10/2024
Nằm sừng sững giữa vùng đồng bằng trù phú của tỉnh Tây Ninh, ngọn núi thiêng Bà Đen là nơi để hàng triệu người dân và du khách đến hành hương chiêm bái mỗi năm.

Văn hóa hoa tang độc hại tại Kpop: Khủn.g b.ố và bắt nạt nghệ sĩ ở mức độ nghiêm trọng!

Sao châu á

08:40:43 21/10/2024
Nằm sừng sững giữa vùng đồng bằng trù phú của tỉnh Tây Ninh, ngọn núi thiêng Bà Đen là nơi để hàng triệu người dân và du khách đến hành hương chiêm bái mỗi năm.

HIEUTHUHAI ngồi ghế giám khảo Rap Việt, netizen bùng nổ tranh cãi

Tv show

08:36:22 21/10/2024
Nằm sừng sững giữa vùng đồng bằng trù phú của tỉnh Tây Ninh, ngọn núi thiêng Bà Đen là nơi để hàng triệu người dân và du khách đến hành hương chiêm bái mỗi năm.

Sao Việt 21/10: Trấn Thành khen vợ hết lời, con gái Quyền Linh đẹp trong veo

Sao việt

08:00:44 21/10/2024
Nằm sừng sững giữa vùng đồng bằng trù phú của tỉnh Tây Ninh, ngọn núi thiêng Bà Đen là nơi để hàng triệu người dân và du khách đến hành hương chiêm bái mỗi năm.

Tài xế xe tải lật đè chế.t 3 người ở Bình Định âm tính với nồng độ cồn, m.a tú.y

Tin nổi bật

07:52:36 21/10/2024
Nằm sừng sững giữa vùng đồng bằng trù phú của tỉnh Tây Ninh, ngọn núi thiêng Bà Đen là nơi để hàng triệu người dân và du khách đến hành hương chiêm bái mỗi năm.

Tình mới suy sụp vì Liam Payne gọi gái mại dâm, tình cũ hơn 10 tuổ.i phát biểu 1 câu gây xó.t x.a

Sao âu mỹ

07:43:23 21/10/2024
Nằm sừng sững giữa vùng đồng bằng trù phú của tỉnh Tây Ninh, ngọn núi thiêng Bà Đen là nơi để hàng triệu người dân và du khách đến hành hương chiêm bái mỗi năm.

Vận động đối tượng truy nã trốn sang nước ngoài về nước đầu thú

Pháp luật

07:38:20 21/10/2024
Nằm sừng sững giữa vùng đồng bằng trù phú của tỉnh Tây Ninh, ngọn núi thiêng Bà Đen là nơi để hàng triệu người dân và du khách đến hành hương chiêm bái mỗi năm.

Miền tiên cảnh Từ Thức

06:59:13 21/10/2024
Nằm sừng sững giữa vùng đồng bằng trù phú của tỉnh Tây Ninh, ngọn núi thiêng Bà Đen là nơi để hàng triệu người dân và du khách đến hành hương chiêm bái mỗi năm.

Bạn nên ăn nhiều hơn món canh từ loại rau là "báu vật" của mùa thu, nấu vô cùng dễ, vị lại ngọt ngon đậm đà vô cùng

Ẩm thực

06:04:25 21/10/2024
Nằm sừng sững giữa vùng đồng bằng trù phú của tỉnh Tây Ninh, ngọn núi thiêng Bà Đen là nơi để hàng triệu người dân và du khách đến hành hương chiêm bái mỗi năm.