Nụ hôn có từ bao giờ?

Bằng chứng đầu tiên về nụ hôn được trích dẫn từ một văn bản của Ấn Độ vào năm 1500 TCN.

Những tấm đất sét cách nay 4.500 năm đã mô tả hành động hôn nhau của người cổ.

Tuy nhiên, gần đây các nhà khoa học cho rằng, nhiều chi tiết về hôn đã bị bỏ quên trong các câu chuyện mô tả sự âu yếm của các vị thần cũng như dân thường ở Mesopotamia và Ai Cập, ít nhất từ năm 2500 TCN.

Phát hiện mới

Các nhà nghiên cứu cho rằng, con người thuở sơ khai không biết họ đang bỏ lỡ điều gì cho đến khi họ thử hôn nhau. Và một khi họ đã hôn, họ không thể sống mà không có nó.

Ingrid Bergman, nữ diễn viên nổi tiếng, đóa hồng huyền thoại của thế giới, đã thốt ra một trong những định nghĩa đáng chú ý nhất về hành động chạm môi: “Nụ hôn là một thủ thuật đáng yêu được tạo ra bởi tự nhiên để ngăn chặn lời nói khi ngôn từ trở nên thừa thãi”.

Từ lâu, các nhà nhân chủng học đã tranh luận về thời điểm diễn ra nụ hôn đầu tiên trong lịch sử loài người và đó là bản năng hay hành vi học được. Nếu được học, thì người hôn đầu tiên đã học từ đâu? Tài liệu tham khảo bằng văn bản lâu nhất được biết đến về nụ hôn hoặc hành vi giống như nụ hôn xuất phát từ kinh điển tiếng Phạn có tên kinh Veda, xuất hiện từ khoảng 3.500 năm trước.

Tuy nhiên, mới đây, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy các tài liệu về hôn có niên đại cách nay 4.500 năm ở Mesopotamia giữa sông Tigris và sông Euphrates, nơi xuất hiện một trong những nền văn minh đầu tiên của loài người. Như vậy, có phải con người thực sự đợi cho đến khi họ “văn minh” mới bắt đầu hôn nhau?

Trong một bài viết mới trên tạp chí Science, TS Sophie Lund Rasmussen thuộc Đại học Aalborg và TS Troels Pank Arbøll từ Đại học Copenhagen (cùng của Đan Mạch) đã giải thích cách họ biết về nụ hôn đầu tiên của nhân loại. Tìm hiểu những tấm đất sét phát hiện được ở Syria và Iraq ngày nay, họ thấy người xưa đã mô tả hành động hôn của các cặp đôi trên đó.

Ngoài ra, các cổ vật này cũng chứa văn bản chữ hình nêm nói về những gì đôi nam nữ đang làm… cách nay 4.500 năm. TS Arbøll nói: “Nguồn gốc của nụ hôn lãng mạn tình dục có từ thời tiền sử xa hơn những gì chúng ta có thể phát hiện bằng các phương pháp hiện tại”.

Bài báo nhanh chóng tạo sự chú ý của giới khoa học vì nó chỉ ra sai lầm mà các nhà nhân chủng học trước đây đã mắc phải, đó là cố gắng liên kết sự khởi đầu của nụ hôn với nguồn gốc và sự lây lan của mầm bệnh đường miệng, cùng các bệnh lây truyền qua đường tình dục như virus herpes simplex 1, virus Epstein-Barr, parvovirus ở người.

Những căn bệnh đó đã tồn tại rất lâu, trước khi người ta tìm thấy các tài liệu tham khảo về nụ hôn. Tuy nhiên, cần phải tính đến thực tế là các văn bản y học cổ đại có thể chịu ảnh hưởng từ các khái niệm văn hóa và tôn giáo khác nhau, vì vậy không thể xem đó là niềm tin.

Các nhà nhân chủng học đã xem xét hai kiểu hôn – nụ hôn thân thiện với cha mẹ và nụ hôn lãng mạn – tình dục giữa những người yêu nhau. Họ lưu ý, nụ hôn thân thiện dường như phổ biến và có trước nụ hôn lãng mạn – tình dục, vốn không phù hợp về mặt văn hóa, nhưng có lẽ chiếm ưu thế trong các xã hội định hướng giai cấp, như một cách để đánh giá bạn đời thông qua nước bọt và mùi hơi thở.

Trên thực tế, những tấm bảng chữ hình nêm bằng đất sét được tìm thấy ở Mesopotamia có những mô tả và phù điêu về nụ hôn như một việc mà các cặp vợ chồng đã làm từ rất lâu sau khi họ đã chọn được bạn đời. Dù vậy, người ta vẫn có câu hỏi, liệu nụ hôn lãng mạn là một hành vi bản năng hay học được và những người trải nghiệm nụ hôn đầu tiên này đã làm theo từ đâu?

Bản năng hay học được?

Nụ hôn lãng mạn.

Trong một thông cáo báo chí, TS Rasmussen cho rằng, trên thực tế loài tinh tinh và tinh tinh lùn – họ hàng gần nhất còn sống của chúng ta, đều có hành vi hôn với mục đích tình dục lãng mạn và chúng cũng có “nụ hôn thuần khiết” trong các mối quan hệ bầy đàn. Điều này cộng với dữ liệu về nụ hôn tồn tại trong các nền văn hóa, cho thấy rằng hôn là hành vi cơ bản ở con người.

Nghiên cứu mới cũng phát hiện những người đầu tiên ở Lưỡng Hà thích tiếp tục hôn ngay cả sau khi quan hệ tình dục. Họ cũng mô tả nụ hôn như một hành động phục tùng – không phải trong tình dục, mà là một dấu hiệu của sự tôn trọng, như hôn chân của ai đó hoặc hôn đất.

Sau đó, xuất hiện các hình thức hôn theo nghi thức, nụ hôn được cho là có sức mạnh đánh thức một người khỏi trạng thái thôi miên hoặc được sử dụng để xác định người này với người khác. Không có hình thức hôn nào thuộc dạng này ở tinh tinh, vì vậy chúng chắc chắn đã được học.

Ngoài ra, nghiên cứu chỉ ra rằng, cách tốt nhất để xác định mục đích của một nụ hôn là xem vị trí của môi – môi chạm môi là vị trí ưa thích cho sự lãng mạn. Khi hôn, môi và lưỡi nhạy cảm của chúng ta sẽ kích hoạt các vùng não liên quan đến việc tăng khoái cảm và giảm căng thẳng.

Trong khi hai nhà nghiên cứu cung cấp bằng chứng về nụ hôn có từ 4.500 năm trước ở Mesopotamia, nhưng họ cũng cho rằng hành động âu yếm này có thể đã diễn ra những nơi khác nữa. TS Arbøll nói: “Không nên xem nụ hôn là một tập quán chỉ bắt nguồn từ một vùng nào đó và lan rộng ra, mà dường như nó đã được thực hành ở nhiều nền văn hóa cổ đại trong nhiều thiên niên kỷ”.