Nữ đại gia và 2 anh em song sinh khai thác ‘chui’ cả triệu tấn than

Viện KSND tối cao truy tố 33 bị can, trong đó có nữ Giám đốc Công ty Yên Phước và 2 anh em song sinh đại gia lan đột biến, liên quan đến việc khai thác “chui” cả triệu tấn than ở mỏ Minh Tiến.

Viện KSND tối cao mới ban hành cáo trạng truy tố 33 bị can trong vụ án khai thác than trái phép với số lượng cực lớn, xảy ra tại mỏ than Minh Tiến (Thái Nguyên).

Một số bị can trong vụ án khai thác “chui” cả triệu tấn than. Ảnh BỘ CÔNG AN

Nữ giám đốc và 2 đại gia lan đột biến

Trong số này, bị can Châu Thị Mỹ Linh (Giám đốc Công ty cổ phần Yên Phước, gọi tắt là Công ty Yên Phước) và bị can Ngụy Quang Thuyên (em chồng bà Linh, nhân viên Công ty Yên Phước) cùng bị truy tố 2 tội vi phạm quy định về khai thác tài nguyên và mua bán trái phép vật liệu nổ. Dù là nhân viên, nhưng ông Thuyên được bà Linh giao quyền trực tiếp điều hành mọi hoạt động tại mỏ than Minh Tiến.

Ngoài ra, Hà Anh Tuấn (cựu Giám đốc Công ty TNHH Đông Bắc Hải Dương), Bùi Hữu Thanh và Bùi Hữu Giang (cùng là thành viên góp vốn điều hành Công ty TNHH Đông Bắc Hải Dương) bị truy tố 2 tội vi phạm quy định về khai thác tài nguyên và mua bán trái phép hóa đơn.

Thanh và Giang là 2 anh em song sinh, được biết đến là những đại gia lan đột biến không chỉ riêng tỉnh Quảng Ninh mà trên cả nước. Nhiều thông tin cho biết, thông qua việc nuôi trồng lan đột biến, Thanh và Giang được thăng hạng đại gia ngàn tỉ bởi những căn biệt thự hoành tráng và bộ sưu tập xe siêu sang.

Hồi tháng 3.2021, tên tuổi 2 anh em Thanh và Giang gắn liền với thương vụ giao dịch lan đột biến lên tới 250 tỉ đồng. UBND TX.Đông Triều (Quảng Ninh) khi ấy có văn bản gửi Công an cùng Chi cục thuế TX.Đông Triều, đề nghị kiểm tra giao dịch nêu trên.

Trở lại vụ khai thác than “chui”, ngoài các bị can thuộc các doanh nghiệp, hàng loạt quan chức, cán bộ của tỉnh Thái Nguyên cũng bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Trong đó có bị can Nguyễn Ngô Quyết (cựu Giám đốc Sở Công thương Thái Nguyên) bị truy tố tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong thi hành công vụ, Nguyễn Thanh Tuấn (Giám đốc Sở TN-MT Thái Nguyên), Nguyễn Thế Giang (cựu Phó giám đốc Sở TN-MT Thái Nguyên) cùng bị truy tố tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng…

3 bị can Châu Thị Mỹ Linh, Bùi Hữu Giang và Bùi Hữu Thanh. Ảnh BỘ CÔNG AN

Khai thác “chui” cả triệu tấn than

Theo cáo trạng, Công ty Yên Phước được Sở KH-ĐT Thái Nguyên cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh năm 2012, vốn điều lệ 100 tỉ đồng, người đại diện pháp luật là Tổng giám đốc Châu Thị Mỹ Linh.

Công ty TNHH Đông Bắc Hải Dương được Sở KH-ĐT Hải Dương cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh lần đầu năm 2017; đăng ký thay đổi lần thứ 6 ngày 11.11.2019, vốn điều lệ 20 tỉ đồng.

Năm 2014, Công ty Yên Phước được UBND tỉnh Thái Nguyên cấp giấy chứng nhận đầu tư và giấy phép khai thác khoáng sản. Từ tháng 6.2018, công ty này bắt đầu khai thác than lộ thiên tại khu B mỏ than Minh Tiến.

Tháng 3.2019, Công ty Yên Phước và Công ty TNHH Đông Bắc Hải Dương thỏa thuận khai thác than tại mỏ Minh Tiến. Theo đó, Công ty Đông Bắc Hải Dương sẽ mua toàn bộ số than Công ty Yên Phước đã khai thác còn tồn ở mỏ với giá 9,95 tỉ đồng; mua toàn bộ máy móc, thiết bị khai thác, vận chuyển than hiện có của Công ty Yên Phước với giá 15 tỉ đồng.

Đồng thời, Công ty Đông Bắc Hải Dương sẽ trực tiếp khai thác than tại mỏ với công suất tối thiểu 400.000 tấn than/năm (gấp 47,05 lần trữ lượng được cấp phép), trả lợi nhuận cho Công ty Yên Phước với mức giá 150.000 đồng/tấn than, 90.000 đồng/tấn bã sàng, 50.000 đồng/m ³ đá đen.

Thực hiện thỏa thuận, bà Linh chỉ đạo nhân viên dưới quyền tại Công ty Yên Phước theo dõi số lượng than cũng như số tiền Công ty TNHH Đông Bắc Hải Dương phải thanh toán, đồng thời lập hồ sơ, chứng từ hợp thức nộp thuế, phí khai thác tài nguyên để che giấu việc khai thác vượt trữ lượng được cấp phép.

Hậu quả, từ tháng 3.2019 đến tháng 8.2021, Công ty TNHH Đông Bắc Hải Dương đã khai thác tại mỏ than Minh Tiến hơn 1,1 triệu tấn than, hơn 330.000 m ³ bã sàng và hơn 89.000 m ³ đá đen; tổng giá trị đã thanh toán cho phía bà Linh là hơn 145 tỉ đồng.

Đáng lưu ý, con số trên chưa bao gồm hơn 1,5 triệu tấn than nguyên khai đã khai thác trái phép, chưa tiêu thụ và bị phát hiện, thu giữ tại mỏ.

Để tiêu thụ số than khai thác trái phép, Công ty TNHH Đông Bắc Hải Dương đã hợp thức hóa đầu vào bằng cách mua hóa đơn GTGT của các doanh nghiệp tại Nam Định và Hải Phòng.

Vẫn theo cáo trạng, việc khai thác trái phép than tại mỏ Minh Tiến diễn ra trong thời gian gian dài, với số lượng rất lớn, gây thất thoát về tài nguyên, khoáng sản của nhà nước.

Trách nhiệm thuộc về các cá nhân tại Sở TN-MT Thái Nguyên khi thẩm định, cấp phép, thanh tra, kiểm tra khai thác khoáng sản; Sở Công thương Thái Nguyên khi thẩm định, cấp giấy phép sử dụng vật liệu nổ công nghiệp cho Công ty Yên Phước.