NSND Việt Anh: ‘Nhiều nghệ sĩ trẻ giỏi ché.m gió nhưng lười đọc sách!’
“Một điều đáng buồn là nhiều bạn nghệ sĩ trẻ rất ít đọc sách. Các bạn có thể rất giỏi ché.m gió về đủ mọi đề tài trên mạng xã hội nhưng nói đến sách là ngồi yên vì không biết gì để bàn luận”, NSND Việt Anh nói.
Sách là người thầy hướng tôi đến sự thiện lành
- Cuốn sách ông đọc gần đây là gì?
Tôi vừa đọc xong cuốn Muôn kiếp nhân sinh của tác giả Nguyên Phong. Tác phẩm khiến tôi tâm đắc, suy ngẫm nhiều về cuộc đời. Cái hay của tác giả là mỗi trang sách anh luôn biết hướng người đọc đi vào những yêu thương. Đó cũng là kim chỉ nam cho tất cả mọi người trên thế giới này để chúng ta sống đúng, sống trọn vẹn.
Suy cho cùng, chính trị, khoa học hay nghệ thuật cũng là cho con người, vì con người – và yêu thương là cái chủ đạo trong tất cả mọi thứ. Cuộc sống vốn dĩ quá nhiều nỗi bất hạnh như hiện nay thì lòng nhân ái chính là điều xoa dịu con người ta tốt nhất. Mặt khác, một quan niệm ở sách tôi cho rất nhân văn là thế giới luôn có tiề.n kiếp, hậu kiếp. Điều ấy luôn nhắc nhở mỗi người phải tử tế với cuộc đời mình và mọi người xung quanh.
NSND Việt Anh đọc nhiều sách từ thời học phổ thông. Năm 18 tuổ.i, ông đã biết gần hết những tiểu thuyết kinh điển trên thế giới.
- Tâm thế đọc sách của ông hiện tại khác biệt ra sao so với thời trẻ?
Khác nhiều lắm! Ngày xưa tôi đọc phần nhiều vì tò mò, mở mang kiến thức. Còn bây giờ lớn tuổ.i tôi đọc để chiêm nghiệm và làm đầy nhân sinh quan cho mình. Tôi nghĩ một con người có đọc bao nhiêu cũng không bao giờ là đủ. Cũng như lúc nhỏ đi học ở trường, lớn lên học trường đời. Tôi tìm đến sách như một người thầy cho kiến thức và hướng mình đến điều thiện lành trong cuộc sống.
Theo tôi, có ba lý do để mọi người nên đọc sách. Một là nó cho ta vốn tri thức, thứ hai cho mình trí tưởng tượng và thứ ba rèn mỗi người sự trầm lắng, biết bình tĩnh và ứng xử chừng mực trong công việc và cuộc sống.
- Ông có thể nói cụ thể hơn về gu đọc của mình?
Thú thật tôi ít đọc sách Việt Nam. Tôi yêu thích và say mê với văn học nước ngoài. Đôi khi chỉ cần thấy hay tôi sẽ đọc chứ không hẳn phụ thuộc hoàn toàn vào tác giả hay thể loại sách. Tôi cũng thích đọc những tiểu luận, nghiên cứu của các nhà khoa học để khám phá nhiều vấn đề, khai mở đầu óc của mình.
Ở Việt Nam cũng có những nhà thơ tôi yêu thích là Du Tử Lê, Bùi Giáng. Ở họ có thứ văn phong sâu sắc, bay bổng nhưng không kém phần thực tế. Về văn học, tôi thích Hải Ninh, Lê Lựu, Nguyễn Huy Thiệp, sau này có cô Nguyễn Ngọc Tư viết khá dữ dội. Còn riêng Nguyễn Nhật Ánh là bạn thân của tôi nên tất nhiên luôn dành sự ưu ái nhất cho anh ấy.
Điều tôi phục ở Ánh là lực viết của bạn khỏe, luôn sáng tạo, đổi mới. Viết truyện cho thiếu nhi rất khó, huống hồ Ánh đã có 147 đầu sách và đa số đều thành công. Anh ấy theo tôi là nhà văn số một của Việt Nam hiện tại. Nguyễn Ngọc Ánh cũng là nhà văn giàu lên từ sách – một điều rất hiếm hoi trong thị trường sách trong nước hiện tại.
Việt Anh khuyến khích thế hệ nghệ sĩ trẻ đọc và tham khảo nhiều sách để làm giàu vốn nghề.
Nhiều nghệ sĩ trẻ lười đọc sách!
- Theo ông thói quen đọc sách giúp ích như thế nào với mỗi người nghệ sĩ?
Video đang HOT
Tôi hay gọi vui sách là một người bạn, người thầy và là người không bao giờ cãi lộn với mình. Với những người làm nghệ thuật, việc đọc sách lại càng quan trọng và cần thiết. Khi có sự trau dồi về kiến thức, cái nghề của bạn sẽ nâng cao hơn rất nhiều. Đơn cử nhận kịch bản, một người có chiều sâu về tri thức sẽ đủ năng lực để nâng tầm và phát triển tác phẩm hơn. Thành ra vốn hiểu biết quyết định cho người nghệ sĩ đi sâu, đi xa hơn các vai diễn.
Việc đọc sách sẽ giúp thanh lọc tâm hồn, qua đó bạn có thể mở mang suy nghĩ và tái sản xuất các giá trị nghệ thuật mới. Tôi luôn có thói quen gửi những bài viết hay cho các đồng nghiệp đọc – xem đó như một sự chia sẻ về cái hay, cái đẹp giữa những người làm nghệ thuật với nhau.
Thế nhưng một điều đáng buồn là nhiều bạn nghệ sĩ trẻ rất ít đọc sách. Các bạn có thể rất giỏi ché.m gió về đủ mọi đề tài trên mạng xã hội nhưng nói đến sách là ngồi yên vì không biết gì để luận bàn. Đây cũng là một thực trạng đáng buồn!
- Thị trường sách cũng sẽ có nhiều loại hay dở, có tác phẩm giá trị và rẻ tiề.n, ông gạn lọc và lựa chọn thế nào?
Từ trẻ, tôi luôn khắt khe với thị hiếu đọc của mình. Tôi loại bỏ những sách không có giá trị và cũng luôn tin rằng những tác phẩm rẻ tiề.n cũng sẽ bị thị trường đào thải theo thời gian.
Tôi thường lang thang ở khắp các nhà sách lớn hay tiệm sách cũ, dòm ngắm những đầu sách và lần giở vài trang, thấy hay sẽ mua về đọc từ từ. Đọc một quyển sách hay, tôi cảm giác mình như vớ được một món báu vật, rất sung sướng và mãn nguyện!
NSND Việt Anh cùng bạn diễn trên sân khấu.
- NSND Việt Anh sống đơn độc nhiều năm, sách khi ấy có phải là thứ xoa dịu, san sẻ những niềm vui nỗi buồn ông gặp phải trong cuộc sống?
Tôi phải cảm ơn sự cô độc cuộc đời đã cho tôi có cơ hội rèn đam mê đọc sách và say mê với nó. Sau thời gian công việc, tôi trở về nhà và thu vào thế giới riêng mình. Những quyển sách hay, những bộ phim ấn tượng là món quà của tôi. Dẫu rằng trong đó có cả nỗi buồn, sự bất hạnh nhưng tất cả đều chứa đựng cái đẹp, cái nhân văn mà tôi tin sẽ rất khó tìm ở thực tế cuộc sống bên ngoài.
Tôi gọi đó là niềm an ủi tinh thần, giúp tôi tái tạo năng lượng và cảm nhận rằng thế giới này còn nhiều thứ đẹp đẽ, đáng sống. Chúng thôi thúc tôi phải đi tiếp, phải mạnh mẽ để đối mặt khó khăn và sau cùng sống trọn kiếp người.
- Điện ảnh trong những năm qua ưa chuộng việc khai thác, chuyển thể từ tác phẩm văn học, ông nhìn nhận điều này thế nào?
Tôi nghĩ đấy là điều đáng mừng nhưng cũng là cản trở không nhỏ với những nhà làm phim. Bởi lẽ một quyển sách khi đọc mỗi người sẽ có sự tưởng tượng và cảm nhận riêng. Do đó khi chuyển thể kể cả điện ảnh hay kịch tất cả sẽ phụ thuộc vào cái nhìn chủ quan của đạo diễn, biên kịch. Một đạo diễn dù giỏi cỡ nào cũng chỉ phản ánh ở góc độ của họ và tất nhiên sẽ không thể trọn vẹn như với một quyển sách cầm trên tay.
Bao giờ hai cái này bắt gặp bạn sẽ thấy hay, còn lại sẽ dở. Nhưng bên cạnh đó cũng có những trường hợp thế giới phải công nhận như điện ảnh Bố già chẳng hạn. Chính sự đồng điệu về kịch bản, diễn xuất của dàn diễn viên và bộ phim giúp tác phẩm ghi đậm dấu ấn.
Việt Anh được trao danh hiệu NSND trong đợt xét tặng năm 2019.
- Ông có thể chia sẻ những đầu sách mình tâm đắc với độc giả VietNamNet?
2 quyển sách tôi “gối đầu giường” cho mình là Hãy để ngày ấy lụi tàn của tác giả Gerald Gordon và 24 giờ trong đời người đàn bà của Stefan Zweig. Đọc và nghiền ngẫm về 2 tác phẩm này, tôi mới nể phục sức sáng tạo của tác giả luôn cuồn cuộn và trào dâng mãnh liệt. Cho dù vấn đề cá nhân hay xã hội cũng được họ khai thác một cách triệt để, khiến người đọc như sống với hoàn cảnh câu chuyện và tự tìm cho mình sự lý giải về niềm tin, sự lạc quan.
Cuộc sống ở trọ, không vợ con của NSND Việt Anh tuổ.i 63
Ở tuổ.i 63, NSND Việt Anh sống một mình không vợ con trong căn trọ thuê. Ông tìm niềm vui bên bạn bè, những người học trò mình dạy mỗi ngày trên lớp.
Tôi sợ nỗi cô đơn trong ngày Tết!
Gặp NSND Việt Anh trong một quán cà phê ở đường Võ Văn Tần, quận 3 (TP.HCM). Dáng vẻ điềm đạm, chậm rãi, ăn mặc giản dị, nam nghệ sĩ khiến người đối diện cảm nhận sự hài hước, bông đùa nhưng đầy sâu sắc của người đàn ông giàu năng lượng ở tuổ.i 63. Dường như những khó khăn, sóng gió trong cuộc đời chưa bao giờ khiến ông gục ngã hay đán.h mất nụ cười vốn có.
Ở tuổ.i xế chiều, Việt Anh bằng lòng cuộc sống một mình. Ông bầu bạn cùng đồng nghiệp, học trò, xem công việc là niềm vui.
Việt Anh bảo so với nhiều đồng nghiệp, những ngày cận Tết là thời điểm ông thảnh thơi nhất trong năm. Nhìn dòng người hối hả ngược xuôi, ông thấy bản thân như sống chậm lại và chiêm nghiệm nhiều hơn về cuộc sống.
"Thú thật tôi ám ảnh và sợ nhất những ngày Tết. Bạn bè, học trò về quê đoàn tụ gia đình, còn mình chỉ biết lang thang không biết đi đâu. Lúc ấy, tôi mới cảm nhận rõ sự cô độc của bản thân ghê gớm đến chừng nào" , Việt Anh nói.
Chia sẻ với VietNamNet, nam nghệ sĩ bảo ông đã ngưng diễn kịch từ 5 năm qua. Thời gian hiện tại ông chủ yếu tham gia phim, nhận giảng dạy tại sân khấu kịch Hồng Vân. Cát-xê từ những công việc trên không quá cao song ông biết "liệu cơm gắp mắm" và cảm thấy hài lòng vì không phải quá lo nghĩ chuyện cơm áo gạo tiề.n hay vướng bận gia đình.
Với Việt Anh, nghệ thuật ngày xưa là mưu sinh nhưng bây giờ là niềm vui giản dị ở tuổ.i xế chiều. Nhìn những học trò mình ở độ tuổ.i 18, đôi mươi ông như nhìn thấy cả tuổ.i trẻ của mình. Mỗi giờ lên lớp, nam nghệ sĩ trăn trở làm thế nào để truyền tải chuyên môn và đạo đức nghề nghiệp cùng nỗi kỳ vọng mỗi học sinh mình đào tạo sẽ có cơ hội thành danh sau này.
Dù đam mê diễn kịch, NSND Việt Anh đã ngưng tham gia lĩnh vực này 5 năm qua vì không tìm được kịch bản ưng ý.
NSND Việt Anh cho hay nếu các ngành nghề trong xã hội thường đòi hỏi bằng cấp nghiệp vụ nhưng riêng lĩnh vực nghệ thuật lại có sự khác biệt. Mọi năng lực, kỹ năng của một người nghệ sĩ sẽ được thể hiện trọn vẹn khi trình bày tác phẩm của mình trước công chúng, giới chuyên môn.
"Nói thế không có nghĩa không cần học hành bởi suy cho cùng người nghệ sĩ cũng cần có tri thức. Anh biết 10 anh mới có thể diễn 10, còn chỉ biết 5 thì dù nỗ lực cách mấy cũng không thể truyền tải trọn vẹn vai diễn được. Tóm lại muốn đi đường dài thì văn hóa của bạn phải đủ rộng và sâu. Điều duy nhất tôi căn dặn học trò mình yêu nghề thì hãy theo, còn muốn làm giàu nên kiếm nghề khác" , ông chia sẻ.
Việt Anh vào nghề và thành danh từ sân khấu kịch. Chứng kiến giai đoạn hoàng kim lẫn thoái trào của bộ môn này khiến bản thân ông mang nhiều nỗi niềm. Sân khấu teo tóp, sàn diễn thưa thớt buộc lòng nhiều nghệ sĩ phải tìm sang lĩnh vực khác để mưu sinh - bản thân ông cũng không ngoại lệ. Tuy nhiên, nghệ sĩ 63 tuổ.i luôn đau đáu nỗi nhớ mong về một thời điểm thích hợp lại có thể bước lên sân khấu để cùng những đồng nghiệp của mình mang lại những vở diễn hay, có chiều sâu như ông hằng mong ước suốt những năm qua.
Chấp nhận cuộc sống đơn độc sau đổ vỡ hôn nhân
Là nghệ sĩ gạo cội, được nhiều đồng nghiệp, đàn em kính nể trong nghề song Việt Anh bình dị, có phần xuề xòa trong đời sống. Do tính chất công việc đi sớm về khuya, cộng thêm ở một mình, Việt Anh nhiều năm qua lựa chọn ở nhà thuê, ăn cơm hàng cho đơn giản và tiện lợi.
"Là nghệ sĩ, tôi chỉ quan niệm mình hoàn thành tốt vai diễn trên sân khấu, giữ đạo đức tư cách mới quan trọng, còn những gì thuộc về bên ngoài tôi rất xề xòa... Niềm vui của tôi đơn giản là được ăn một tô bún riêu, bát cháo lòng nóng hay lai rai vỉa hè cùng vài người bạn mỗi tối, như vậy là đủ vui. Vấn đề ở đâu, ăn gì không quan trọng mà nghĩ gì, sống vì điều gì mới ý nghĩa với tôi ", Việt Anh chia sẻ.
Nam nghệ sĩ hiện sống trong căn nhà thuê ở quận Thủ Đức (TP.HCM). Số tiề.n trọ mỗi tháng được những người bạn thân vì yêu thương mình mà góp lại chi trả. Mỗi ngày Việt Anh di chuyển bằng xe gắn máy đến trường quay hay sân khấu với quãng đường hơn 10 cây số. Dẫu đường xa và bất tiện, ông cảm thấy mình may mắn vì so với nhiều người không có nơi để ở, không có cái để ăn đã là điều rất đỗi may mắn.
NSND Việt Anh bên học trò Trấn Thành. Nam nghệ sĩ dành nhiều lời khuyên bảo, chỉ dạy anh trong mỗi dịp gặp gỡ ăn uống.
Việt Anh hào hứng khoe sắp tới sẽ chuyển ra trung tâm thành phố ở. Căn nhà trọ được một học trò của ông - cũng là một nghệ sĩ nổi tiếng hiện nay thuê lại và chi trả toàn bộ chi phí để tiện cho sinh hoạt và làm việc.
"Nhiều người cứ nghĩ cần phải nhà cao cửa rộng, xế hộp mới là cái đích của cuộc sống. Riêng niềm hạnh phúc của tôi khác thế. Hoàn cảnh sống đơn chiếc, cứ tích góp tiề.n dành dụm cả đời để mua nhà rồi sau này lỡ mất đi sẽ thế nào? Tôi suy đi nghĩ lại và cho rằng ở nhà thuê vẫn khỏe hơn ", ông nói.
Đơn độc trong công việc lẫn cuộc sống cá nhân, đã bao giờ ông suy nghĩ sẽ tìm kiếm một người bầu bạn cùng mình? Việt Anh trầm ngâm hồi lâu bảo giờ chấp nhận cuộc sống một mình.
Nam nghệ sĩ từng trải qua một cuộc hôn nhân không trọn vẹn với cựu diễn viên Phương Linh. Sau đổ vỡ, Việt Anh gặp và yêu một người phụ nữ kém mình nhiều tuổ.i. Tuy nhiên mối tình này cũng đi vào ngõ cụt dù có 8 năm bên nhau. Nam nghệ sĩ tự nhận số mình hẩm hiu tình duyên nên chấp nhận và không oán trách bất cứ ai.
Nam nghệ sĩ gạo cội tỏ ra lạc quan sau những trắc trở đời sống.
Niềm an ủi tuổ.i già của Việt Anh là cô con gái của anh và vợ cũ - năm nay vừa tròn 21 tuổ.i. Cô bé hiện là du học sinh tại Úc và sống cùng mẹ ruột từ năm lớp 4. Vì xa cách nhiều năm, Việt Anh không tâm sự, chia sẻ quá nhiều song anh cho biết con gái tinh tế và thấu hiểu cho hoàn cảnh của bố.
Ở tuổ.i 63, diễn viên Lôi vũ tìm niềm vui bên bạn bè, những người học trò ông dạy mỗi ngày ở lớp. Ông tích cực chơi thể thao, sinh hoạt khoa học bởi quan niệm "sức khỏe là vàng". Những ngày không làm việc ông gặp gỡ bạn bè cà phê, thỉnh thoảng lại "lai rai" rồi về ngủ.
Mỗi khi nhìn những nghệ sĩ về già bệnh tật, hoàn cảnh neo đơn, Việt Anh liên tưởng đến bản thân sau này. Tuy nhiên, ông chấp nhận bởi cho rằng dù có lo sợ thì cũng không thể giải quyết được.
"Tôi tưởng tượng có thể một lúc nào đó mình sẽ như thế và bình thản để đón nhận cuộc sống. Tôi quan niệm mọi việc xảy ra trong đời đều là duyên, lo làm chi rồi đâu giải quyết được. Đời người nghệ sĩ, vinh quang và cay đắng đã nếm đủ thì khi nằm xuống không có gì phải hối tiếc", diễn viên gạo cội trầm ngâm.
NSND Việt Anh sinh năm 1958, là nghệ sĩ gạo cội của lĩnh vực sân khấu phía nam. Ông đán.h dấu tên tuổ.i của mình qua hàng trăm vai diễn khác nhau từ hài, kịch, phim truyền hình, điện ảnh... Nghệ sĩ gạo cội với lối diễn xuất phóng khoáng, tự do ghi dấu qua hình ảnh ông già Nam Bộ tính cách tưng tửng nhưng giàu lòng nhân ái tạo nhiều cảm tình với khán giả.
Bên cạnh vai trò diễn xuất, ông còn là đạo diễn và tác giả của nhiều vở chính kịch, hài kịch nổi tiếng như Lôi vũ, Dạ cổ hoài lang, Đêm họa mi, 41 đóa hồng,... Sau nhiều năm cống hiến cho nền nghệ thuật nước nhà, Việt Anh được Nhà nước phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú năm 2001 và Nghệ sĩ nhân dân vào năm 2019.
Vụ Cát Phượng xin lỗi NSND Việt Anh: Bài học về xin lỗi và nhận lỗi? Mặc dù, Cát Phượng đã gửi lời xin lỗi nghệ sĩ Việt Anh trên mạng xã hội nhưng vẫn chưa được số đông chấp nhận. Liệu chúng ta đang nhầm lẫn giữa đưa ra lời xin lỗi và xin lỗi? Chỉ khi bị chỉ trích mới lên tiếng xin lỗi Mới đây, câu chuyện đầy ấm áp và xúc động về tình người...