NSND Bạch Tuyết, Phương Thanh viếng tang lễ nghệ sĩ Út Bạch Lan
Tối 5/11 dưới trời mưa to của Sài Gòn, nhiều nghệ sĩ đến thắp hương, chia sẻ sự mất mát với gia đình “Sầu nữ” Út Bạch Lan.
Lễ viếng Nghệ sĩ Ưu tú Út Bạch Lan được tổ chức tại chùa Ấn Quang (quận 10, TP HCM). Nghệ sĩ Nhân dân Bạch Tuyết đến viếng người cô mình rất mực kính trọng trong nghề giữa cơn mưa tầm tã. Mắt rưng rưng, bà vỗ về một người con nuôi của “sầu nữ”. Thỉnh thoảng, giọng ca “ Cải lương chi bảo” hát lại vài câu tuồng nổi tiếng của Út Bạch Lan.
Với Bạch Tuyết, nghệ sĩ Út Bạch Lan cùng Thanh Nga là hai giọng ca ảnh hưởng lớn đến cuộc đời nghệ thuật của bà. Khi còn nhỏ, bà thường đứng nép trong cánh gà, say sưa ngắm “sầu nữ” hát trên sân khấu. “Tuyệt tình ca” là một trong số vở Bạch Tuyết được dịp hát chung với nghệ sĩ Út Bạch Lan. “Cũng như cô Thanh Nga, cô Út chỉ cần cất giọng đã khiến khán giả bên dưới nao lòng rồi rơi nước mắt. Đây là hai nhân vật của sân khấu mà tôi nghĩ trăm năm mới xuất hiện”, Bạch Tuyết cảm thán.
Vừa xong tiết mục trong liveshow của một đồng nghiệp, ca sĩ Phương Thanh đến viếng tang lễ. Nữ ca sĩ thất thần trước di ảnh. Phương Thanh kể chị thuộc thế hệ đàn con, đàn cháu nên khi nghệ sĩ đã già, sức khỏe yếu, chị mới có cơ hội được diện kiến bà trên sân khấu. Ấn tượng của nữ ca sĩ về “má Út” là nụ cười hiền hậu và cách bà luôn quan tâm tới nghệ sĩ trẻ trong hậu trường.
Phi Nhung (trái) vừa từ Australia trở về sau khi hay tin người nghệ sĩ chị kính mến qua đời. Hai nữ ca sĩ cùng nhau ôn lại cơ hội đóng chung với nghệ sĩ Út Bạch Lan trong vở “Lan và Điệp”. Trong vở này, Phi Nhung được “má Út” dạy từng chút một trong cách hát, lối diễn. Phi Nhung kể lại kỷ niệm về lần đầu tiên dẫn nghệ sĩ Út Bạch Lan sang Mỹ và ghé thăm nhà chị. “Vừa leo lên giường, má nói: ‘Thôi con cho má ở hai ngày rồi má đi, chứ giường cao quá má ngủ không được’”, chị bồi hồi nhớ.
Cách đây 10 năm, nghệ sĩ cải lương Lê Tứ có nhiều cơ hội làm việc chung với cố nghệ sĩ. Anh khâm phục “má Út” ở tư tưởng tiến bộ khi đưa dàn diễn viên trẻ vào các vở kịch video lúc ấy để họ có cơ hội phát huy tài năng. Tối 4/11, khi nghe tin bà qua đời, Lê Tứ tìm lại những hình ảnh, video của bà và chia sẻ trên trang cá nhân để cùng anh em nghệ sĩ ôn lại kỷ niệm. “Tôi nghĩ sẽ có ngày này thôi, nhưng không ngờ má đi nhanh quá, làm chúng tôi ai cũng hoang mang”, anh nói.
Diễn viên Lương Mỹ là một trong những nghệ sĩ đến viếng đầu tiên. “Cô Út Bạch Lan rất chân chất và đôn hậu. Ai cũng có thể cảm mến cô ngay lần đầu gặp gỡ”, chị kể. Lương Mỹ cho rằng nhiều người khi đến đỉnh cao thường tự phụ, nhưng nghệ sĩ Út Bạch Lan là người lao động miệt mài đến cuối đời.
Video đang HOT
Không hoạt động nhiều ở mảng sân khấu, đạo diễn Phương Điền vẫn coi “sầu nữ” như một thần tượng. Ở nhà hay trên xe, các tuồng cải lương của Út Bạch Lan luôn là những đĩa hát đầu tiên anh chọn thưởng thức. “Thuyền ra cửa biển”, “Nửa đời hương phấn”… là những vở anh xem đi xem lại.
Nghệ sĩ Ưu tú Tú Sương thành kính bên linh cữu.
Ca sĩ Thanh Duy Idol nhớ lại thuở nhỏ, khi bà nội mở radio, tivi, những nhạc phẩm của Út Bạch Lan đã in sâu vào tâm trí anh. Giọng hát này đi theo anh suốt tuổi thơ đến lúc trưởng thành qua các vai diễn người mẹ, người chị tảo tần.
Soạn giả Hoàng Song Việt là một trong hai người con nuôi đầu tiên của “sầu nữ”, bên cạnh Nghệ sĩ Ưu tú Phương Hồng Thủy. Anh bắt đầu làm việc với “má Út” từ năm 1993 khi phong trào video cải lương rộ lên. “Cách đây hai ngày, má cảm nhận được đến lúc mình phải đi. Điều đầu tiên má làm là dặn người con nuôi – nghệ sĩ Tô Châu – thay mặt má thực hiện một chương trình hát cho chùa ở Vĩnh Long, vì má đã trót hứa với họ. Đến giờ khắc cuối cùng, má vẫn nghĩ cho người khác…”, tác giả bùi ngùi.
Bài, ảnh: Mai Nhật
Theo VNE
Vì sao NSƯT Út Bạch Lan có nghệ danh sầu nữ?
Khóc thương cho nhân vật trên sân khấu bao nhiêu thì ngoài đời NSƯT Út Bạch Lan lại khóc thương cho số phận của mình bấy nhiêu. Cuộc đời giông bão của bà kết thúc trong bi ai.
Hỏi vì sao mọi người gọi cô là "Sầu nữ Út Bạch Lan", nữ nghệ sĩ nói: "Một cuộc đời buồn, một giọng ca buồn, ca những bài buồn, chuyên đóng những vai buồn và khóc thật với nhân vật của mình".
Những năm đầu của thập niên 1960, ký giả kịch trường Trần Tấn Quốc đã bình luận về cô như vậy trong một bài viết có nhan đề Sầu nữ Út Bạch Lan, rồi thành danh cho đến bây giờ.
Một cuộc tình buồn
Có thể nói, sau thế hệ của nghệ sĩ Phùng Há, Út Bạch Lan là một trong những người tiếp tục xây dựng nền móng cho sân khấu cải lương Nam bộ. Những năm cuối của thập niên 1950, cặp diễn viên "thinh sắc lưỡng toàn" Út Bạch Lan - Thành Được đã làm rạng rỡ sân khấu Kim Chưởng qua những vở tuồng Chưa tắt lửa lòng, Bên đồi trăng cũ, Thuyền ra cửa biển, Áo trắng nàng mộng trinh, Nửa bản tình ca, Người đẹp thành Bát Đa...
Năm 1961, cũng chính Út Bạch Lan - Thành Được làm nên thương hiệu của đoàn Thanh Minh Thanh Nga với những tuồng Nửa đời hương phấn, Con gái chị Hằng, Tấm lòng của biển, Rồi ba mươi năm sau, Tiếng hạc trong trăng, Tình xuân muôn tuổi...
Thế nhưng, thành công trên kịch trường bao nhiêu thì Út Bạch Lan lại thất bại chốn tình trường bấy nhiêu, thất bại đến cay đắng, nghẹn ngào và khổ đau chất chồng theo năm tháng. Trên sân khấu, cô khóc cho nhân vật của mình đến đầm đìa nước mắt để rồi sau bức màn nhung, cô lại khóc cho thân phận chính mình.
Cô với Thành Được có một đám cưới rất huy hoàng trước sự chúc mừng của hàng trăm ký giả, hàng trăm đồng nghiệp do "cô Bảy" Phùng Há và bà bầu Kim Chưởng tác hôn. Sau đám cưới, hàng chục bài báo ca tụng cuộc tình của hai ngôi sao sân khấu.
NSƯT Út Bạch Lan thời còn trẻ. Ảnh: TN.
Nhưng dường như tất cả chỉ có thế rồi kết thúc, để lại cho cô nỗi đau đời. Cô vừa nuôi mẹ ruột, vừa nuôi mẹ chồng trong một căn hộ chung cư, còn Thành Được thì tiếp tục vung gươm trên trận tuyến ái tình như người chưa hề có vợ.
Cô yêu Thành Được vì sự tài hoa, lãng mạn, đa tình và cô khổ cũng chính vì những điều cô yêu ông ấy. Đám cưới chưa được bao lâu thì có một thiếu phụ dẫn đứa con gái lên 3 tuổi đến giao cho cô, nói rằng đây là con của anh Thành Được, nhờ cô nuôi giùm một thời gian để tránh những mâu thuẫn gia đình. Cô vừa thương đứa trẻ vô tội, vừa sợ mất chồng nên đã nhận nuôi.
Hai năm sau, khi người thiếu phụ ấy vừa đến xin đón đứa con về thì bất ngờ một cô gái trẻ xuất hiện cùng cái bào thai, cô vừa khóc vừa kể: "Em là Thu Hà, nữ sinh ở Huế. Hôm ấy đoàn ra ngoài Huế hát, em tìm đến xin anh Thành Được tấm hình, ảnh hẹn em ở khách sạn. Rứa là em mang thai. Chừ cha mẹ em đuổi em ra khỏi nhà, em không biết phải làm răng".
Một lần nữa vì sợ mất chồng, cô Út thuê nhà trọ cho Hà ở, hàng ngày thuê xích lô mang cơm tới cho Hà ăn. Thỉnh thoảng cô tới lui chăm sóc, an ủi Hà cho đến ngày sinh nở.
Nhưng sau khi mẹ tròn con vuông, Hà lại van xin cô: "Em còn quá trẻ, không thể sống như thế này được, em lạy chị nuôi đứa bé giùm em để em về quê làm lại cuộc đời!". Không chút đắn đo, cô Út mang đứa bé về nuôi, làm khai sinh theo họ chồng, đặt tên Châu Văn Dũng.
Trước nghĩa cử của cô, nghệ sĩ Thành Được đã không cầm được sự xúc động, cô thì cảm thấy mình hạnh phúc vì đã làm đẹp lòng chồng. Cứ nghĩ, mình không thể sinh con, thôi thì nuôi con chồng bằng tấm lòng người mẹ. Ý nghĩ ấy đã đem đến cho cô một niềm hạnh phúc để xua bớt nỗi đắng cay, nhất là khi thời gian càng trôi qua, cô càng thương yêu Dũng như con ruột của mình.
Mấy năm sau, trong một chuyến lưu diễn ở miền tây, tình cờ cô gặp một cô gái tên Trinh ở Gò Công sau khi vãn hát. Thấy một cô gái vừa đẹp vừa sang trọng xin theo mình, cô cứ nghĩ Trinh thích hát cải lương.
Nhưng Trinh lại nói: "Em không biết hát, em mê chị và xin theo làm người giúp việc cho chị để được gần chị mà thôi". Thế là cô nhận Trinh làm em kết nghĩa, đưa về nhà làm quản lý gia đình, chăm sóc hai người mẹ và trông coi Dũng.
Rồi bất chợt một ngày, cô phát hiện Trinh đã mang thai. Hỏi mang thai với ai, Trinh chỉ khóc mà không nói. Cô bảo nói ra thì cô tha thứ, còn không nói thì cô tự tử. Cuối cùng thì: "Em mang thai với anh Thành Được!".
Một lần nữa, Út Bạch Lan đứng tên làm mẹ, đặt tên con là Châu Điền Sơn - Điền Sơn là tên nhân vật trong vở cải lương Khi hoa anh đào nở do Thành Được thủ vai đã làm nên tên tuổi của hai người. Nhưng cũng như lần trước, khi mẹ tròn con vuông, Trinh lặng lẽ ra đi, để lại lá thư nhờ cô nuôi Điền Sơn để về quê làm lại cuộc đời.
Khi hai người chia tay, nghệ sĩ Thành Được vẫn hào hoa phong nhã, vẫn tiếp tục vung gươm trên trận tuyến ái tình như người chưa hề có vợ, còn cô thì trở thành góa phụ với gánh nặng hai con.
Cuộc đời cô quạnh khi về già
Những năm sau đó, cô về đoàn Kim Chung diễn với Hùng Cường, nhưng ngặt nỗi Kim Chung mua lại những tuồng mà trước đây Thành Được diễn với cô. Cứ mỗi lần Hùng Cường xuất hiện thì trong mắt cô lại là Thành Được, cô không diễn nổi, quên tuồng, quên vai và khóc nức nở với thân phận của chính mình.
Qua một vòng đời nghiệt ngã, sau năm 1975, cô hội ngộ với Thành Được qua vai hai vợ chồng ông Bảy Đờn trong vở Người ven đô. Khi bước lên sân khấu, Thành Được xúc động nói một câu ngoài kịch bản: "Bà ngồi xuống đi rồi nghe tôi nói, bà sống với tôi bao nhiêu năm qua bà chưa được hưởng một ngày hạnh phúc, tôi đã làm khổ bà nhiều quá phải không?". Lúc ấy bỗng dưng cô khóc, khóc thật nhiều dù cảnh ấy không có trong kịch bản.
Cuộc đời cô cũng có những đoạn kết như sân khấu, cô bé đầu tiên cô nuôi dưỡng hai năm, sau này vẫn gọi cô bằng mẹ và cư xử như một đứa con máu thịt, ruột rà.
Những năm 1980, cô gặp lại Thu Hà giữa Sài Gòn, Hà trở thành góa phụ vì chiến tranh, đau khổ vì hai đứa con trai luôn vào tù ra khám. Dũng vừa hiếu thảo với cô, vừa hết lòng chia sẻ khổ đau với người mẹ ruột. Và, cũng vì bi kịch của người mẹ ruột mà Dũng chết vì một tai họa bất ngờ.
Điền Sơn lớn lên được cô cưới vợ và cất nhà cho ra riêng. Rồi trong một chuyến đi lưu diễn sang Mỹ, cô bất ngờ gặp lại bà Trinh, hai chị em ôm nhau vừa mừng vừa tủi.
Bà Trinh nhã ý muốn bảo lãnh Sơn qua Mỹ, cô nói: "Ừ, thì về đi rồi chị lo". Thế là, gần bốn mươi năm nhọc nhằn nuôi dưỡng, giờ lại nhọc nhằn chạy ngược chạy xuôi làm thủ tục để trả Sơn về với cội nguồn.
Ngày tiễn Sơn ra sân bay, sau cái vẫy tay mừng cho mẹ con Sơn đoàn tựu, cô lại quay về với sự cô đơn, kết thúc sự ràng buộc mong manh cuối cùng với một cuộc tình buồn.
Từ ấy đến nay, cô gửi những năm tháng còn lại của đời mình vào cửa Phật, không phải xuống tóc quy y mà đêm gõ mõ tụng kinh, ngày chọn sân chùa làm sân khấu, hát trích đoạn những vở tuồng về Phật để lấy tiền trùng tu, sửa chữa chùa chiền.
Nếu bảo rằng tu là khổ hạnh thì xem ra, nghệ sĩ Út Bạch Lan đã là bậc chân tu từ thuở thiếu thời.
Võ Đắc Danh
Theo Zing
'Sầu nữ' Út Bạch Lan nhập viện khẩn Sau khi được các bác sĩ tận tình chăm sóc, đến ngày 18/1, sức khỏe của nghệ sĩ Út Bạch Lan đã ổn định. Tuy nhiên, bà được khuyên ngưng diễn một thời gian. NS Hồng Lan, Chí Cường vào thăm sầu nữ Út Bạch Lan . Nghệ sĩ Út Bạch Lan được người nhà đưa đi cấp cứu tại Bệnh viện Chợ...