Nóng trong tuần: Israel tiêu diệt thủ lĩnh Hezbollah; Nga sửa đổi học thuyết hạt nhân

Xung đột Israel – Hezbollah tiếp tục leo thang nguy hiểm, Nga công bố đề xuất sửa đổi học thuyết hạt nhân, đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền Nhật Bản có tân chủ tịch và giá vàng thế giới lập đỉnh cao nhất trong 14 năm là những sự kiện quốc tế nổi bật tuần qua.

Khói bốc lên sau cuộc không kích của Israel tại Beirut, Liban, ngày 28/9/2024. Ảnh: THX/TTXVN

Israel tiêu diệt thủ lĩnh Hezbollah

Ngày 28/9, Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) thông báo thủ lĩnh phong trào Hezbollah tại Liban, ông Hassan Nasrallah đã thiệt mạng trong vụ không kích của IDF vào cơ sở dưới lòng đất của một tòa nhà dân cư ở Dahieh, tại Beirut tối hôm trước đó. Thông tin ông Nasrallah bị thiệt mạng đã được Hezbollah xác nhận. Ngoài ông Nasrallah còn có Ali Karki, Tư lệnh Mặt trận phía Nam của Hezbollah và một số chỉ huy khác của Hezbollah, cũng thiệt mạng.

Một nguồn tin thân cận với Hezbollah cho biết các cuộc không kích của Israel đã san phẳng 6 tòa nhà. Đây là cuộc tấn công nặng nề nhất nhắm vào Beirut trong gần một năm xung đột giữa Hezbollah và Israel. Các đài truyền hình Israel đưa tin cuộc tấn công có liên quan đến bom với tổng cộng hàng chục tấn thuốc nổ.

Giới chuyên gia lo ngại loạt động thái leo thang trên có thể làm bùng nổ cuộc xung đột toàn diện giữa Israel và Hezbollah, với nỗi lo xung đột lan rộng ra toàn khu vực. Nhiều nước đã chỉ trích các cuộc tấn công của Israel nhằm vào Liban, kêu gọi giảm căng thẳng nguy hiểm trong khu vực bằng cách chấm dứt xung đột tại Gaza. Cộng đồng quốc tế cũng đang tích cực tìm kiếm giải pháp hòa bình để chấm dứt tình trạng thù địch Israel-Hezbollah ở Liban.

Trên thực tế, căng thẳng dọc biên giới Israel – Liban đã leo thang kể từ ngày 8/10/2023, sau khi phong trào Hezbollah ở Liban phóng rocket vào Israel để ủng hộ cuộc đấu tranh của người dân Palestine ở Dải Gaza. Israel đã đáp trả bằng pháo hạng nặng nhắm vào Đông Nam Liban. Xung đột Itiếp tục trở nên căng thẳng sau một loạt vụ nổ thiết bị liên lạc trên khắp Liban ngày 17 và 18/9 khiến 45 người thiệt mạng và gần 3.000 người bị thương. Hezbollah cáo buộc Mossad đã thực hiện các vụ ám sát lãnh đạo của Hezbollah và kích nổ các máy nhắn tin, bộ đàm.

Kể từ ngày 23/9, Israel bắt đầu chiến dịch không kích diện rộng nhằm vào Liban sau khi tuyên bố bước vào “giai đoạn mới” trong nỗ lực chống lại lực lượng Hezbollah để đưa hàng chục nghìn người dân miền Bắc Israel trở về nhà.

Theo Liên hợp quốc, các cuộc ném bom của Israel vào Liban đã buộc 90.000 người phải rời bỏ nhà cửa ở miền Nam đến những nơi an toàn hơn. Còn Theo Bộ Y tế Liban, từ ngày 8/10/2023 – 26/9/2024, tổng cộng 1.540 người thiệt mạng và 5.410 người bị thương do giao tranh giữa Israel – Hezbollah.

Nga công bố đề xuất sửa đổi học thuyết hạt nhân

Thử nghiệm tên lửa hành trình sử dụng động cơ hạt nhân 9M730 Burevestnik, theo định danh của NATO là SSC-X-9 Skyfall. Ảnh: Sputnik/Bộ Quốc phòng Nga

Tại cuộc họp của Hội đồng An ninh Liên bang Nga ngày 25/9, Tổng thống Vladimir Putin đã công bố loạt đề xuất sửa đổi đối với học thuyết hạt nhân của nước này.

Nhà lãnh đạo Nga nêu rõ những thay đổi này nhằm đáp ứng tình hình quân sự và chính trị đang thay đổi nhanh chóng. Trong đó, một điểm cập nhật chính của học thuyết hạt nhân là việc mở rộng danh sách “những mối đe dọa quân sự” nằm trong phạm vi áp dụng chính sách răn đe hạt nhân của Nga. Các sửa đổi được đề xuất cũng nêu rõ các điều kiện mà Nga có thể sử dụng vũ khí hạt nhân, như khi nhận được thông tin đáng tin cậy về một đợt triển khai quy mô lớn các vũ khí tấn công từ trên không hướng về lãnh thổ Nga.

Các đề xuất hiện ở dạng dự thảo và cần được Tổng thống Putin thông qua trước khi có hiệu lực.

Người phát ngôn Điện Kremlin, ông Dmitry Peskov ngày 26/9 cho biết việc Tổng thống Nga Vladimir Putin đưa ra những đề xuất sửa đổi đối với học thuyết hạt nhân của nước này là điều cần thiết, nhằm đáp ứng tình hình an ninh hiện nay.

Ông Peskov nêu rõ những đề xuất sửa đổi này liên quan đến tình hình an ninh dọc biên giới đất nước, vì vậy cần điều chỉnh những nền tảng chính sách nhà nước liên quan đến vấn đề răn đe hạt nhân.

Ông Dmitry Suslov, Phó giám đốc Trung tâm Nghiên cứu châu Âu và Quốc tế tại Trường Kinh tế Cao cấp của Nga, nhận định bản cập nhật chính sách hạt nhân của Nga nhằm mục đích giảm ngưỡng hạt nhân và thay đổi cán cân rủi ro đối với phương Tây.

Xét về bối cảnh, thời điểm Nga tuyên bố sửa đổi học thuyết hạt nhân cũng liên quan đến việc Chính quyền của Tổng thống Mỹ Joe Biden thảo luận về khả năng phương Tây cho phép Kiev sử dụng tên lửa tầm xa do phương Tây cung cấp để tấn công sâu bên trong lãnh thổ Nga.

“Quyết định này vẫn chưa được đưa ra. Vì vậy, lý do Tổng thống Putin đề cập đến những thay đổi này trước khi công bố học thuyết hạt nhân là nhằm thay đổi quá trình ra quyết định và thuyết phục Chính quyền ông Biden không thực hiện bước đi đó”, ông Suslov lập luận.

Đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền Nhật Bản có tân chủ tịch

Ông Shigeru Ishiba phát biểu trong cuộc họp báo sau khi được bầu làm Chủ tịch LDP tại Tokyo, Nhật Bản, ngày 27/9. Ảnh: Kyodo/TTXVN

Ngày 27/9/2024, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Shigeru Ishiba đã chính thức trở thành tân Chủ tịch LDP.

Trong vòng bỏ phiếu quyết định với tổng số 415 phiếu, gồm 368 phiếu đảng viên nghị sỹ và 47 phiếu đại diện đảng bộ địa phương, ông Ishiba đã giành được 215 phiếu (gồm 189 phiếu đảng viên nghị sỹ và 26 phiếu đại diện địa phương), vượt qua đối thủ là Bộ trưởng An ninh Kinh tế Sanae Takaichi Sanae Takaichi với 194 phiếu (gồm 173 phiếu đảng viên nghị sỹ và 21 phiếu đại diện địa phương). Với kết quả này, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Ishiba đã trở thành tân Chủ tịch LDP trong nhiệm kỳ 3 năm tới.

Trước đó, cuộc bỏ phiếu bầu Chủ tịch LDP được tiến hành cùng ngày 27/9 giữa 9 ứng cử viên gồm Chánh văn phòng Nội các Hayashi Yoshimasa; Tổng thư ký LDP Motegi Toshimitsu; Bộ trưởng Kỹ thuật số Taro Kono; Cựu Bộ trưởng Môi trường Koizumi Shinjiro; Bộ trưởng An ninh kinh tế Sanae Takaichi; Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Shigeru Ishiba; Cựu Bộ trưởng An ninh kinh tế Takayuki Kobayashi; Cựu Chánh Văn phòng nội các Kato Katsunobu; Ngoại trưởng Yoko Kamikawa.

Ông Ishiba, sinh năm 1957, được bầu vào Hạ viện 12 lần, từng đảm nhiệm các chức vụ quan trọng như Bộ trưởng Quốc phòng, Bộ trưởng nông nghiệp, Bộ trưởng Tái thiết khu vực và Tổng Thư ký LDP.

Vào ngày 1/10, Quốc hội Nhật Bản sẽ tiến hành phiên họp bất thường để bầu thủ tướng mới thay thế ông Fumio Kishida. Các nhà quan sát nhận định với việc LDP đang chiếm đa số ghế trong Quốc hội, ông Ishiba gần như chắc chắn sẽ là thủ tướng thứ 102 của Nhật Bản.

Giá vàng thế giới lập đỉnh cao nhất trong 14 năm

Vàng trang sức được bày bán tại cửa hàng ở Yangon, Myanmar. Ảnh: THX/TTXVN

Mặc dù khởi động tuần với mức giảm, giá vàng thế giới liên tục ghi nhận các mức cao kỷ lục trong các phiên giao dịch sau đó.

Hoạt động chốt lời khiến giá vàng giảm nhẹ trong phiên giao dịch đầu tuần, nhưng tâm lý thị trường mạnh mẽ và căng thẳng địa chính trị đã giữ giá trên mốc 2.600 USD/ounce trong ngày 27/9. Trong ba phiên giao dịch liền sau đó, giá vàng quay đầu đi lên và liên tục xác lập các mức “đỉnh” mới, khi căng thẳng ở Trung Đông làm gia tăng sức hút của kim loại này như một nơi trú ẩn an toàn.

Các nhà quan sát cho rằng vào thời điểm quý III/2024 sắp kết thúc, giá vàng đang hướng đến quý tăng mạnh nhất trong hơn 8 năm qua, giữa bối cảnh Cục Dự trữ Liên bang (Fed) đã khởi động lộ trình nới lỏng chính sách tiền tệ – nhân tố làm gia tăng sức hấp dẫn của kim loại quý này.

Chủ tịch Fed chi nhánh Chicago, ông Austan Goolsbee, cũng đã đánh tiếng về khả năng sẽ có thêm nhiều đợt cắt giảm lãi suất trong năm tới. Đây là thông tin có lợi cho giá vàng.

Chiến lược gia về hàng hóa Soni Kumari của ngân hàng ANZ cho biết các nhà đầu tư đang theo dõi chặt chẽ khả năng cắt giảm lãi suất của Fed trong tương lai. Đây cũng là yếu tố chính sẽ tác động đến giá vàng.

Như vậy, vàng – vốn được coi là hàng rào chống lại sự bất ổn về kinh tế và địa chính trị – đã tăng giá khoảng 14% trong quý III/2024, mức tăng mạnh nhất kể từ quý I/2016 và tăng khoảng 28% kể từ đầu năm tới nay – mức tăng mạnh nhất trong 14 năm.

Trong bối cảnh lãi suất của Mỹ có thể sẽ được cắt giảm thêm sau khi Fed hạ lãi suất 0,5 điểm phần trăm vào tuần trước, một số ngân hàng dự báo giá vàng có thể tăng lên tới 3.000 USD/ounce.

Ông Phillip Streible, Giám đốc chiến lược thị trường tại Blue Line Futures, nhận định về những yếu tố (nếu xảy ra) có thể hỗ trợ giá vàng, đó là: cuộc đàm phán hoà bình ở Trung Đông có thể đổ vỡ; thị trường lao động tiếp tục suy yếu; Fed có thể hạ lãi suất thêm 50 điểm cơ bản và Trung Quốc có thể tăng cường các biện pháp kích thích kinh tế.