Nông thôn mới trong lòng đô thị

Huyện Trảng Bom đang trong quá trình phấn đấu trở thành đô thị loại 4. Do đó, các tiêu chí về nông nghiệp, du lịch, hạ tầng kỹ thuật, giáo dục, an ninh trật tự… phải thực hiện theo chuẩn đô thị, TX.Trảng Bom. Như vậy, huyện sẽ rút ngắn được thời gian thực hiện mà cùng lúc đạt 2 mục tiêu vừa nông thôn mới (NTM) nâng cao, vừa đô thị.

Đoàn công tác của Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Hồng Lĩnh (thứ 2 từ phải sang) tham quan mô hình trồng và chế biến dược liệu xáo tam phân tại xã Hưng Thịnh, H .Trảng Bom. Ảnh: H.Lộc

Đây là ý kiến của Phó chủ tịch UBND tỉnh Võ Văn Phi trong buổi làm việc mới đây với H.Trảng Bom về phát triển nông nghiệp và xây dựng NTM.

* Chưa có đột phá

Phó chủ tịch UBND H.Trảng Bom Đỗ Ngọc Nam cho biết, địa phương được tỉnh chọn thí điểm xây dựng NTM gắn với đô thị hóa giai đoạn 2020-2025 nhưng phát triển nông nghiệp và xây dựng NTM trên địa bàn mới chỉ đáp ứng yêu cầu phát triển chung của huyện, chưa có đột phá rõ ràng. Nguyên nhân có nhiều, nhưng chủ yếu là hạ tầng kỹ thuật chưa đáp ứng, sản xuất nông nghiệp chịu nhiều áp lực.

Dẫn chứng về hạ tầng kỹ thuật, ông Nam cho rằng, hầu hết các tuyến đường xương cá khi triển khai đều “bỏ quên” hệ thống mương thoát nước. Thời điểm hiện tại, huyện vừa phải đầu tư mương thoát nước, vừa phải nâng cấp đường, kết hợp với trồng cây xanh. H.Trảng Bom có mức độ gia tăng dân số cơ học cao dẫn đến áp lực lớn về trường, lớp, đặc biệt các xã Hố Nai 3, Bắc Sơn… thực hiện tiêu chí trường chuẩn quốc gia cần phải có thời gian, nguồn vốn. Hầu hết các xã trên địa bàn huyện đều thiếu nước sạch sinh hoạt.

Phó chủ tịch UBND xã Sông Trầu Phạm Trường Giang cho rằng, nước sạch đang là vấn đề nan giải của xã. Trên địa bàn xã có công trình cấp nước tập trung do Sở NN-PTNT quản lý, nhưng đã ngưng hoạt động vì hết nước ngầm. Nhiều năm qua, người dân địa phương phải mua nước sạch từ xe cấp nước lưu động của Trung tâm Dịch vụ công ích huyện. Công ty CP Cấp nước Đồng Nai đang đầu tư tuyến ống chính, hoàn thành mới bàn giao cho chi nhánh Trảng Bom khảo sát nhu cầu, làm đường ống vào nhà dân.

Chia sẻ thêm về những áp lực trong xây dựng NTM, Phó chủ tịch UBND H.Trảng Bom Nguyễn Ngọc Tiên cho hay, H.Trảng Bom đã hình thành được 2 dự án cánh đồng lớn: cây điều và ca cao xen điều, nhưng duy trì và phát triển như mục tiêu ban đầu rất khó. Ông Tiên dẫn chứng, năm 2016, địa phương thực hiện dự án cánh đồng lớn ca cao xen điều tại xã An Viễn. Khi đó có 55 hộ đăng ký tham gia với diện tích hơn 110ha, huyện đặt mục tiêu đến năm 2023 sẽ đạt 1 ngàn ha và có nhà máy chế biến đặt tại vùng nguyên liệu, nhưng hiện tại vùng dự án chỉ được 47ha.

Ông Nguyễn Văn Thu, hộ trồng ca cao xen điều tại xã An Viễn cho rằng, nguyên nhân diện tích cánh đồng lớn ca cao xen điều không đạt vì khi hợp tác Công ty TNHH Bamboo Agriculture hứa hỗ trợ phân bón, cây giống cho bà con nhưng việc hỗ trợ chậm, nhiều hộ chuyển sang trồng cây khác. Một số hộ có tâm lý chờ đợi xem người khác làm có hiệu quả kinh tế mới làm theo. Biến động về đất đai lớn, người dân tách thửa đất nông nghiệp bán. Bên cạnh đó là chi phí phân, thuốc cao, lợi nhuận thấp khiến nhiều người không còn mặn mà sản xuất nông nghiệp như trước.

* Áp tiêu chí đô thị vào xây dựng NTM

Theo Sở NN-PTNT, H.Trảng Bom có nhiều sản phẩm nông nghiệp lợi thế như: chuối cấy mô, bưởi da xanh, thanh long, dược liệu xáo tam phân; chăn nuôi gia súc, gia cầm…, nhưng các sản phẩm này chưa xây dựng được chuỗi liên kết tiêu thụ – chế biến, nông dân vẫn tự sản, tự tiêu. Trong khi đó, 2 dự án cánh đồng lớn có đơn vị bao tiêu đầu ra, được hưởng đầy đủ các ưu đãi, hỗ trợ lại khó đạt mục tiêu về diện tích, sản lượng. Do đó, địa phương cần xác định lại sản phẩm nông nghiệp lợi thế, ưu tiên xây dựng thương hiệu và mời gọi doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, liên kết tiêu thụ – chế biến sâu.

Tại buổi làm việc với lãnh đạo tỉnh, H.Trảng Bom kiến nghị một số vấn đề: mở rộng dự án cánh đồng lớn ca cao xen điều sang các xã khác vì quỹ đất nông nghiệp tại xã An Viễn còn ít; tỉnh quan tâm tổ chức hội nghị kết nối, mời gọi nhà đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp; chính sách ưu đãi tín dụng đầu tư nông nghiệp đã có nhưng thủ tục phức tạp, nông dân khó tiếp cận. Cùng với đó, tỉnh hỗ trợ vốn đưa nước sạch đô thị về các xã: Sông Trầu, Trung Hòa, Tây Hòa, Đông Hòa, Quảng Tiến và hỗ trợ người dân một phần chi phí lắp đặt đường ống. Tỉnh sớm đầu tư các công trình hạ tầng giao thông kết nối trên địa bàn huyện, đồng thời hỗ trợ địa phương nguồn vốn để xây dựng các cơ sở hạ tầng theo tiêu chí NTM nâng cao và đô thị.

Phó chủ tịch UBND tỉnh Võ Văn Phi cho rằng, công nghiệp hóa và đô thị hóa đang tạo nhiều áp lực cho phát triển kinh tế – xã hội và xây dựng NTM của H.Trảng Bom. Đó là hạ tầng giao thông, trường lớp, cơ sở sinh hoạt văn hóa, nhà ở cho người dân; các vấn đề liên quan đến môi trường và quản lý đất đai; an ninh trật tự… Tuy nhiên, khó khăn nào cũng có cách tháo gỡ. Huyện đang vừa xây dựng đô thị, vừa thực hiện mục tiêu huyện NTM nâng cao nên các tiêu chí về nông nghiệp, du lịch, hạ tầng kỹ thuật, giáo dục, an ninh trật tự… phải theo chuẩn đô thị loại 4, TX.Trảng Bom. Đạt tiêu chí NTM nâng cao cũng đạt luôn tiêu chí đô thị.

Đối với các xã đạt NTM nâng cao, kiểu mẫu cần duy trì và tự nâng cấp các tiêu chí. Riêng các xã còn vướng tiêu chí khó đạt, cần nguồn vốn lớn và thời gian thực hiện như: nước sạch, giao thông, môi trường, cảnh quan…, huyện quan tâm hỗ trợ, đồng thời xã phải sáng tạo vận động sự tham gia của người dân, doanh nghiệp đóng trên địa bàn. Tỉnh sẽ chỉ đạo các sở, ban, ngành tháo gỡ khó khăn, vướng mắc theo kiến nghị của địa phương. Phó chủ tịch UBND tỉnh cũng lưu ý địa phương quan tâm công tác quản lý đất đai; khai thác lợi thế du lịch sinh thái, phát triển sản phẩm nông nghiệp phục vụ du lịch.