Nông sản Việt tìm cách chinh phục thị trường Hà Lan và Bắc Âu
Chiều 15/9, Tổ Diễn đàn Kết nối nông sản 970 phối hợp với Trung tâm Xúc tiến thương mại nông nghiệp, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức Diễn đàn Kết nối tiêu thụ nông sản tại thị trường Hà Lan, các nước khu vực Bắc Âu và kết nối kinh doanh nông sản quốc tế.
Đóng gói chuối già Nam Mỹ xuất khẩu tại Công ty TNHH Một thành viên Kazuna, huyện Châu Đức, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. Ảnh minh họa: Hoàng Nhị/TTXVN
Ông Nguyễn Minh Tiến – Giám đốc Trung tâm Xúc tiến thương mại nông nghiệp cho biết, khu vực Bắc Âu và Hà Lan mặc dù dân số không lớn, nhưng kim ngạch xuất khẩu từ Việt Nam sang thị trường này rất ấn tượng, nhất là với các sản phẩm như gạo, cà phê, trái cây, hạt điều. Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA) mang lại nhiều cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu sang EU.
Nông sản Việt Nam vào thị trường EU chỉ từ 4 – 5% trong tổng số 160 tỷ USD nhập khẩu của thị trường này. Đặc biệt là các quy định khắt khe của EU về nguồn gốc xuất xứ, vệ sinh an toàn thực phẩm. Việt Nam đang thiếu thương hiệu lớn, sản phẩm vào EU chủ yếu dựa vào thương hiệu của nơi này. Bên cạnh đó, chưa có sự xuất hiện thường xuyên, định kỳ của doanh nghiệp Việt để nắm bắt thị trường, các biến động về chính sách, hàng rào kỹ thuật.
Chia sẻ thông tin về thị trường Bắc Âu, bà Nguyễn Thị Hoàng Thúy, Tham tán Thương vụ Việt Nam tại Thụy Điển cho biết, khu vực Bắc Âu gồm 5 nước: Thụy Điển, Đan Mạch, Na Uy, Phần Lan và Iceland. Đây là những nước nhỏ nhưng có nền kinh tế mở và hiện đại. Dân số tuy ít nhưng có mức thu nhập cao.
Trong khối EU, các doanh nghiệp Việt mới chỉ tập trung khai thác tại thị trường Tây Âu truyền thống và còn “bỏ ngỏ” tiềm năng thị trường Bắc Âu khá lớn. Các nước Bắc Âu luôn đi đầu trong vấn đề bảo vệ môi trường, do vậy những vấn đề bảo vệ môi trường, tiêu dùng xanh và xu hướng chuyển sang sản xuất bền vững đang là chủ đề nóng tại khu vực Bắc Âu. Qua đó, ảnh hưởng đến hành vi tiêu dùng của người dân.
Bà Nguyễn Thị Hoàng Thúy cho biết, người dân Bắc Âu ngày càng có xu hướng tiêu dùng thực phẩm hữu cơ với các phương pháp sản xuất bền vững, ít tác động đến môi trường, giảm tiêu thụ thịt, tăng tiêu thụ thủy sản và các thực phẩm thay thế thịt. Bởi vậy, các sản ph ẩm thực phẩm có hàm lượng protein cao, có thể thay thế thịt rất dễ dàng được đón nhận.
Video đang HOT
“Nếu muốn chinh phục thị trường Bắc Âu, các doanh nghiệp cần lưu ý đến vấn đề bảo vệ môi trường, kinh tế tuần hoàn, sản xuất bền vững, trách nhiệm xã hội, thương mại công bằng. Đối với thực phẩm, doanh nghiệp nên hướng đến sản phẩm có lợi cho sức khỏe, an toàn, hữu cơ, sản phẩm mới lạ, đặc sản vùng miền và tiện lợi’, bà Nguyễn Thị Hoàng Thúy chia sẻ.
Bà Lê Thị Hoài Thương, Phó Giám đốc Công ty TNHH Hồ tiêu Việt chia sẻ, doanh nghiệp đã sản xuất được hạt tiêu hữu cơ đạt chuẩn EU. Tháng 8 vừa qua, doanh nghiệp đã tham dự hội chợ tại Hà Lan, đã giao tiếp với nhiều doanh nghiệp tại nước này. Doanh nghiệp nhận thấy thị trường Bắc Âu nói riêng và EU nói chung, tiêu chuẩn ngày càng khắt khe.
Doanh nghiệp rất cần tư vấn về kỹ thuật, nâng cao năng suất nhà máy. Cùng với đó, giải pháp rất cần thiết hiện nay là có nhiều hội chợ quốc tế để kết nối bên mua – bên bán. Việc này sẽ giúp doanh nghiệp đến đích nhanh hơn, tiết kiệm chi phí.
“Thị trường Bắc Âu ở xa, sẽ ảnh hưởng đến chi phí vận chuyển, làm giảm sức cạnh tranh. Tiêu chuẩn khắt khe đến mức không phải doanh nghiệp nào cũng đáp ứng được. Tuy nhiên, với thị trường hồ tiêu trị giá 4 triệu USD thì cũng là điều đáng để các doanh nghiệp vừa và nhỏ tham gia. Rất mong Thương vụ Việt Nam tại Thụy Điển hỗ trợ thông tin”, bà Lê Thị Hoài Thương kiến nghị.
Là doanh nghiệp tại Hà Lan, ông Như Nguyễn, Giám đốc Công ty VIEC chia sẻ, muốn đưa các sản phẩm vào thị trường Hà Lan, các doanh nghiệp Việt Nam cần có chiến lược dài hạn, thực hiện nhiều bước để quảng bá thương hiệu nông sản để người tiêu dùng hiểu được giá trị của nông sản đó.
Bên cạnh việc đáp ứng được những tiêu chuẩn, quy chuẩn, các doanh nghiệp cần tạo dựng niềm tin với khách hàng, nắm bắt được văn hóa tiêu dùng, văn hóa trong kinh doanh, xuất nhập khẩu của các đối tác tại Hà Lan.
“Trong ngắn hạn, doanh nghiệp Việt Nam nên tập trung vào các mặt hàng giá trị cao cũng như giữ vững thương hiệu. Dài hạn, doanh nghiệp cần có sự phối hợp với các đối tác hiểu được thị trường Hà Lan”, ông Như Nguyễn lưu ý.
Tham gia diễn đàn, ông Trần Phong Lan, đại diện Công ty DannyGreen mong muốn sản phẩm trái cây hữu cơ ứng dụng công nghệ cao của công ty có cơ hội hợp tác vào thị trường Bắc Âu. Đã có thương hiệu trên thị trường hơn 10 năm, sản phẩm dưa lưới của DannyGreen đã đạt chứng nhận GAP Nhật Bản và USDA của Mỹ, chuẩn bị chứng nhận châu Âu.
Giải pháp giúp doanh nghiệp xuất khẩu phòng ngừa rủi ro về tỷ giá
Tỷ giá ngoại tệ có nhiều biến động khiến doanh nghiệp lo lắng, mặc dù đồng USD tăng giá khiến doanh thu xuất khẩu khi được quy đổi sang đồng Việt Nam sẽ tăng, giúp cho các doanh nghiệp xuất khẩu được hưởng lợi.
Ảnh minh họa: Vũ Sinh/TTXVN
Tuy nhiên, doanh nghiệp khi sản xuất phải nhập khẩu nhiều nguyên phụ liệu và giá USD tăng khiến doanh thu cũng bị bội chi về phí nhập khẩu, phí vận tải (logistics), kho bãi và phải gánh khoản chênh lệch giá rất lớn nếu vay nợ bằng USD.
Bà Kim Thu, đại diện Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, đồng yên Nhật đã giảm xuống mức thấp kỷ lục so với đồng USD. Nguyên nhân là do các nhà đầu tư lo ngại khoảng cách lãi suất giữa hai nền kinh tế sẽ nới rộng khi Cục Dự trữ iên bang Mỹ (Fed) có thể sẽ còn tiếp tục tăng lãi suất. Điều này dẫn tới xuất hiện tình trạng nhà nhập khẩu Nhật Bản đề nghị đàm phán lại giá nhập khẩu đề bù đắp những thiệt hại cho họ khi đồng yên sụt giá.
Bên cạnh đó, còn có tình trạng khách hàng đã ký hợp đồng từ trước, nhưng đề nghị đàm phán nhận hàng chậm lại. Do chịu thiệt nhiều khi đồng nội tệ mất giá, các nhà nhập khẩu của Nhật Bản cũng sẽ điều chỉnh kế hoạch cũng như nhu cầu nhập hàng trong giai đoạn này.
Theo bà Thu, không chỉ đồng yên Nhật hay đồng eur của châu Âu giảm giá mạnh so với USD và mặc dù các doanh nghiệp Việt không bị ảnh hưởng quá nhiều do hầu hết giao dịch xuất nhập khẩu bằng USD, song lợi nhuận của nhà mua hàng đều giảm dẫn tới việc họ có thể giảm nhu cầu đối với nhà xuất khẩu Việt Nam. Bên cạnh đó, khi đồng nội tệ yếu đi, hàng hóa nhập khẩu trở nên đắt đỏ hơn, người tiêu dùng châu Âu cũng sẽ cân nhắc việc chi tiêu, lựa chọn những mặt hàng thiết yếu có giá hợp túi tiền, điều này làm giảm sức cầu.
Từ thực trạng doanh nghiệp, ông Võ Văn Phục, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Thủy sản sạch Việt Nam cho hay, sức mua của người tiêu dùng đã giảm đáng kể, cộng với biến động tỷ giá làm cho hoạt động xuất khẩu gặp khó khăn từ đầu tháng 8/2022.
Nhiều doanh nghiệp trong ngành này phản ánh, thị trường có độ ổn định rất cao như Nhật Bản cũng phải điều chỉnh giá, mức tăng khoảng 20% để bù đắp lạm phát. Người tiêu dùng nước này vốn rất nhạy cảm với sự biến động của giá cả nên việc này khiến sức mua giảm mạnh. Các đối tác nhập khẩu không hủy đơn nhưng điều chỉnh lịch nhận hàng từ 3 - 5 tháng để chờ người tiêu dùng làm quen với mức giá mới.
Tương tự, ông Mai Bá Dũng, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty cổ phần Chế biến xuất khẩu tôm Việt chia sẻ, nhiều nhà máy hiện đang đẩy mạnh đàm phán, chia sẻ hài hoà giá thu mua nguyên liệu và giá xuất khẩu. Đồng thời, tăng cường sản xuất hàng tinh chế để tạo sức cạnh tranh cho thuỷ sản Việt khi Liên minh châu Âu và Nhật Bản đều rất ưa chuộng các sản phẩm này.
Trong khi đó, trong điều kiện thị trường hàng hóa thế giới và thị trường ngoại hối có nhiều biến động, các doanh nghiệp xuất khẩu phải chú ý đến tỷ giá hối đoái giữa đồng VND và các đồng tiền thanh toán ngoại thương để lựa chọn thị trường xuất nhập khẩu và lựa chọn đồng tiền thanh toán có lợi cho doanh nghiệp.
Trước thực trạng này, Thạc sĩ Phan Minh Hòa, Giảng viên Kinh tế Đại học RMIT khuyến nghị, các doanh nghiệp xuất nhập khẩu cần liên tục theo dõi những biến động tỷ giá và cập nhật tình hình lạm phát, lãi suất, tác động của dịch bệnh COVID-19 hay căng thẳng Nga-Ukraine... Từ đó, doanh nghiệp có thể lựa chọn thị trường xuất, nhập khẩu và đa dạng hóa, lựa chọn đồng tiền thanh toán có lợi, giảm dần việc chỉ sử dụng đồng USD.
Để phòng ngừa rủi ro tỷ giá, doanh nghiệp cũng có thể lựa chọn những ngân hàng có khả năng tài trợ thương mại tốt, sử dụng những công cụ tài chính phái sinh như: mua bán ngoại tệ có kỳ hạn, các hợp đồng hoán đổi (SWAP), đảm bảo cho các hoạt động xuất nhập khẩu được kế hoạch hóa một cách khoa học.
Về lâu dài, việc gia tăng sức cạnh tranh của hàng hóa xuất khẩu, tạo sự khác biệt cho sản phẩm luôn là điều doanh nghiệp cần hướng tới. Đối với các công ty nhập khẩu, việc tối đa hóa nguồn lực nội địa, tìm kiếm các đối tác thay thế, đặc biệt từ trong nước, giảm dần sự phụ thuộc vào nhập khẩu cũng sẽ giúp giảm bớt chi phí. Đây là bài toán khó đã đặt ra cho doanh nghiệp từ trong đại dịch.
"Bên cạnh đó, các nhà hoạch định chính sách cũng phải đảm bảo sự cân đối giữa các mục tiêu tăng trưởng kinh tế và kiểm soát lạm phát. Nếu VND mất giá quá nhanh, chi phí nhập khẩu nguyên vật liệu bị lên cao ảnh hưởng đến sản xuất, lạm phát sẽ gia tăng trong bối cảnh đã có rất nhiều sức ép. Ngoài ra, còn tăng gánh nợ nước ngoài hay nguy cơ dễ bị Mỹ xem xét việc thao túng tiền tệ. Ngược lại, nếu tỷ giá bị kiềm chế quá mức, trong khi những đồng tiền khác đã mất giá, hàng hóa xuất khẩu cũng lại sẽ mất sức cạnh tranh", Thạc sĩ Phan Minh Hòa lưu ý.
Bệ phóng cho sức cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam được coi là điểm sáng nhờ sự thăng hạng vượt bậc về giá trị thương hiệu quốc gia đi cùng những kết quả về kinh tế, xã hội đã đạt được, khẳng định uy tín và vị thế ngày càng cao trên trường quốc tế, đồng thời thể hiện sự chủ động của Việt Nam trong hội nhập quốc tế. Cùng...