Nông nghiệp hữu cơ được chắp thêm cánh
Với Nghị định 109/2018/NĐ-CP về nông nghiệp hữu cơ được Chính phủ ban hành và có hiệu lực thi hành từ ngày 15.10.2018, các tổ chức, cá nhân muốn phát triển nông nghiệp hữu cơ như được chắp thêm cánh.
Chưa xứng tiềm năng
Có thể thấy, phát triển nông nghiệp hữu cơ đang là xu thế được nhiều đơn vị, cá nhân theo đuổi. Nếu như cách đây 10 năm chỉ có khoảng 10.000ha canh tác hữu cơ ở những vùng thuận lợi thì đến nay, đã có hơn 76.000ha diện tích canh tác nông nghiệp hữu cơ; sản lượng cũng tăng gấp 4 lần so với cách đây 10 năm. Hiện, có khoảng 100 doanh nghiệp (DN) tham gia sản xuất nông nghiệp hữu cơ, đã xuất hiện nhiều tập đoàn lớn tham gia vào thị trường này.
Đã có hành lang pháp lý để phát triển nông nghiệp hữu cơ. Ảnh: I.T
“…Nếu các doanh nghiệp chỉ nghĩ đến xuất khẩu là một sai lệch, bởi thị trường nội địa còn rất rộng mở, vấn đề cốt lõi là khi có tiêu chuẩn rồi thì cần minh bạch từ khâu sản xuất đến khâu tổ chức chứng nhận”.
Ông Hà Phúc Mịch
Tuy vậy, theo ông Hà Phúc Mịch – Chủ tịch Hiệp hội Nông nghiệp hữu cơ Việt Nam, tiêu chuẩn về nông nghiệp hữu cơ mới được ban hành trước năm 2018, nhưng gần như không được áp dụng rộng rãi trong thực tiễn, thậm chí không có đơn vị nào đủ tư cách pháp nhân đứng ra chứng nhận theo tiêu chuẩn đó.
Video đang HOT
“Trong giai đoạn vừa qua, chúng ta thiếu chính sách hoặc chính sách không đồng bộ, chưa có các đơn vị thực hiện chứng nhận hữu cơ theo tiêu chuẩn Việt Nam. Tất cả các sản phẩm nông nghiệp hữu cơ nếu lấy được chứng nhận của các tổ chức nước ngoài ở Mỹ, Nhật Bản thì hầu hết đều phục vụ xuất khẩu. Theo tôi, nếu các DN chỉ nghĩ đến xuất khẩu là một sai lệch, bởi thị trường nội địa còn rất rộng mở” – ông Mịch nói.
Được biết, trước năm 2018, đã có nhiều DN tâm huyết đã làm nông nghiệp hữu cơ, nhưng gặp khó khăn trong thời gian dài do không nhận được sự trợ giúp từ phía ngành chức năng, các tổ chức tín dụng, do trước đây chưa có chính sách ban hành riêng cho nông nghiệp hữu cơ.
Thêm bàn đạp
Từ thực tế trên, theo đề xuất của Bộ NNPTNT, ngày 29.8.2018, Chính phủ đã ban hành Nghị định 109/NĐ-CP về nông nghiệp hữu cơ, ban hành tiêu chuẩn quốc gia về nông nghiệp hữu cơ, đồng thời Bộ NNPTNT cũng xây dựng Đề án phát triển nông nghiệp hữu cơ giai đoạn 2018 – 2025 và tầm nhìn đến 2030.
Theo đánh giá của ông Hà Phúc Mịch, Nghị định 109/NĐ-CP được coi là tiền đề và là cú hích lớn, tạo hành lang pháp lý cho nông nghiệp hữu cơ phát triển. Trong đó, có nhóm chính sách đầu tiên quy định những đơn vị, cá nhân sản xuất kinh doanh sản phẩm nông nghiệp hữu cơ được hưởng tất cả các chính sách mà Chính phủ đã ban hành khuyến khích phát triển nông nghiệp nông thôn. Cụ thể như chính sách về ưu đãi tín dụng cho phát triển nông nghiệp, chính sách cho DN nhỏ và vừa, cho nông nghiệp công nghệ cao, chính sách khuyến nông…
Ngoài ra, nghị định còn ban hành thêm 1 điều quy định các chính sách đặc thù cho nông nghiệp hữu cơ, Theo đó, sẽ hỗ trợ 100% kinh phí cho quy hoạch xác định vùng sản xuất nông nghiệp hữu cơ phù hợp với tiêu chuẩn sản xuất nông nghiệp hữu cơ và 100% kinh phí để hỗ trợ cho chứng nhận lần đầu cho các tổ chức, cá nhân. Nghị định 109 sẽ có hiệu lực thi hành từ 15.10.2018.
“Nếu thực hiện đầy đủ các nội dung trong nghị định này thì đây đã là những hành lang pháp lý cơ bản thuận lợi, hầu như không có nhiều khó khăn cho vấn đề tổ chức, phát triển nông nghiệp hữu cơ ở Việt Nam. Vấn đề còn lại là chúng ta tổ chức thực hiện như thế nào để chính sách đi vào cuộc sống” – ông Mịch khẳng định.
Cũng theo ông Mịch, để nông nghiệp hữu cơ phát triển, UBND các tỉnh, thành phố cần sớm triển khai đưa Nghị định 109 vào thực tiễn. Các địa phương có thể ban hành thêm các chính sách ưu tiên của tỉnh cho phát triển nông nghiệp hữu cơ. Ngoài ra, các địa phương cần chủ động và cụ thể hơn trong phát triển tại địa phương như hỗ trợ sản xuất phân bón hữu cơ; giống cây trồng, vật nuôi; phân bón, thức ăn hữu cơ.
Đối với các cá nhân, tổ chức tham gia vào chuỗi sản xuất, tiêu thụ và sử dụng sản phẩm hữu cơ cần định hướng rõ thị trường tiêu thụ sản phẩm hữu cơ của gia, trang trại…
Các tổ chức chứng nhận nâng cao trình độ, hiểu biết trong chứng nhận hữu cơ, giữ vững chữ “tâm” với nghề đảm bảo chứng nhận đúng, đủ các nguyên tắc của tiêu chuẩn hữu cơ, góp phần làm minh bạch thị trường.
Theo Danviet
Người bạn Nhật của nông dân
Chị Mayu Ino đã dành cả tuổi thanh xuân của mình để theo đuổi dự án cộng đồng ở nông thôn và phát triển nông nghiệp hữu cơ tại Việt Nam.
Rời Nhật Bản đến Việt Nam năm 20 tuổi, gắn bó với mảnh đất này hơn 20 năm, chị Mayu Ino đang là nhà sáng lập và điều hành Tổ chức Seed to Table (Từ hạt giống đến bàn ăn) - một tổ chức phi chính phủ của Nhật Bản hoạt động trong lĩnh vực phát triển nông thôn tổng hợp.
Dạy nông dân làm nông nghiệp hữu cơ
Seed to Table ra đời năm 2009, là dự án bảo vệ đa dạng sinh học và nguồn tài nguyên thiên nhiên, bảo đảm an ninh lương thực, giúp nông dân quy mô nhỏ tiếp cận tốt hơn với thị trường, xây dựng lòng tin và sự hợp tác giữa người sản xuất và người tiêu dùng. Năm 2012, khi khái niệm nông nghiệp hữu cơ còn rất mới mẻ, Seed to Table được giới thiệu với nông dân tỉnh Hòa Bình. Ban đầu, 300 hộ dân chia thành 40 nhóm đăng ký tham gia dự án nhưng chỉ sau 1 năm chỉ còn 20 nhóm hoạt động. "Việc duy trì sản xuất hữu cơ ở các hộ dân rất khó, họ có nhiều lý do ngừng tham gia. Chúng tôi không ép họ tiếp tục vì chỉ khi họ thật sự muốn theo đuổi thì mới bền vững. Sau khi kết thúc dự án, chỉ cần vài nhóm nông dân còn tiếp tục sản xuất hữu cơ và cải thiện sinh kế từ mô hình này là chúng tôi đã thành công" - chị Mayu Ino kể.
Chị Mayu Ino (bìa phải) và các học sinh Trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai (huyện Mỏ Cày Nam, tỉnh Bến Tre). (Ảnh do nhân vật cung cấp)
Theo chị Mayu Ino, sản xuất hữu cơ không sử dụng phân bón hóa học, thuốc bảo vệ thực vật nên đòi hỏi nông dân phải bỏ ra rất nhiều công sức ủ phân chuồng, bắt sâu, thu hoạch... Thế nhưng, giá nông sản quá thấp so với công sức nông dân bỏ ra nên lao động ở nông thôn càng ngày càng ít, hầu như chỉ còn người già và trẻ em. "Chúng tôi là tổ chức nước ngoài nên không thể trực tiếp đến hỗ trợ nông dân mà phải thông qua chính quyền địa phương, nếu các địa phương không tích cực hợp tác triển khai dự án thì nông dân không thể nhận được sự hỗ trợ. Chúng tôi từng phải trả lại nhà tài trợ 300 triệu đồng vì địa phương không hợp tác. Tại miền Nam, Seed to Table triển khai ở tỉnh Bến Tre cũng gặp những khó khăn tương tự như ở tỉnh Hòa Bình nên tôi dự định trở về Nhật khi dự án kết thúc vào đầu năm 2019" - chị Mayu Ino bộc bạch.
Giúp thay đổi nhận thức về sản xuất sạch
Những chuyển biến tích cực của nông nghiệp hữu cơ trong thời gian gần đây đã giữ chân chị Mayu Ino tiếp tục gắn bó, hỗ trợ các dự án mới ở Việt Nam. Theo chị, một mô hình điểm trong dự án nông dân đã có thu nhập ổn định 6 triệu đồng/tháng với diện tích 500 m2 canh tác rau hữu cơ các loại. Nếu so sánh về mặt kinh tế, trồng rau hữu cơ lợi hơn trồng lúa. Một lợi ích khác là giúp nông dân gắn bó với mảnh vườn, qua đó giữ gìn môi trường cũng như văn hóa địa phương.
Mô hình vườn rau hữu cơ trong trường học triển khai tại Trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai (huyện Mỏ Cày Nam), Trường THPT Lương Thế Vinh (huyện Thạnh Phú) ở tỉnh Bến Tre đã thành công hơn kỳ vọng. Thầy cô và học sinh hai trường này rất tâm huyết với vườn rau hữu cơ. Sắp tới, mô hình sẽ được nhân rộng ra các trường: Ngô Văn Cấn (huyện Mỏ Cày Bắc); Phan Liêm, Phan Ngọc Tòng (huyện Ba Tri) và Mạc Đĩnh Chi (huyện Châu Thành). "Vườn rau trở thành nơi thực hành sau giờ học, giúp học sinh kỹ năng làm việc theo nhóm. Hơn nữa, sản phẩm của các em rất đắt hàng, được khách hàng là thầy cô và các gia đình quanh trường "xếp hàng" mua với giá cao hơn thị trường gấp 2 lần" - chị Mayu Ino hào hứng.
Từ thành công này, chị Mayu Ino nhận ra các em học sinh THPT có vai trò rất lớn trong việc thay đổi nhận thức của cộng đồng về nông nghiệp sạch. Theo chị, nông dân nghe giới chuyên môn kỹ thuật hoặc chuyên gia nói có thể không tin ngay nhưng rất tin tưởng khi nghe con em mình nói về những điều đã học ở trường. Vì vậy, dự án muốn hợp tác xây dựng phòng thí nghiệm trong trường học, giúp học sinh cách chế biến, bảo quản nông sản để gia tăng giá trị sản phẩm. Đây cũng sẽ là nơi giúp các em những kỹ năng ban đầu để có thể khởi nghiệp nông nghiệp trong tương lai.
Đừng quá chú trọng xuất khẩu!
Theo chị Mayu Ino, Việt Nam đang quá chú trọng làm nông sản tốt để xuất khẩu sang Mỹ, Nhật, châu Âu... Trong khi đó, nên ưu tiên tiêu thụ tại chỗ để đỡ vất vả cho nông dân sản xuất nhỏ trong khâu sơ chế, bảo quản và vận chuyển sản phẩm. "Chúng ta có thể hình thành những cộng đồng tự chủ về lương thực, nơi mọi người biết nhau và tin tưởng sản phẩm của nhau. Mô hình này sẽ giúp cộng đồng làng xã giữ được văn hóa truyền thống" - chị Mayu Ino nói.
Theo Ngọc Ánh (Người lao động)
Bộ trưởng GTVT: 2018 sẽ tiếp tục đồng hành cùng doanh nghiệp, người dân Cùng với việc tăng cường áp dụng dịch vụ công trực tuyến, hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, liên tục họp đối thoại với doanh nghiệp... Bộ trưởng Bộ GTVT đã có lời hứa sẽ tiếp tục đồng hành, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp và người dân trong năm 2018. Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn...