Nón.g bỏn.g cuộc chiến quyền lực mềm Mỹ – Trung
Uy tín và tầm ảnh hưởng của Mỹ trong các thể chế kinh tế quốc tế đang bị đ.e dọ.a bởi Trung Quốc.
Hàng loạt các đồng minh thân cận từ châu Âu đến châu Á đang phớt lờ cảnh báo của Mỹ và đệ đơn tham gia Ngân hàng Đầu tư Cơ sở hạ tầng châu Á (AIIB), sáng kiến do Trung Quốc khởi xướng.
Đồng Nhân dân tệ của Trung Quốc đang chiếm ưu thế so với đồng USD (Ảnh AFP)
Tiếp theo Anh, Pháp, Đức, Italy, các đồng minh thân cận của Mỹ tại châu Á – Thái Bình Dương như Hàn Quốc, Australia và mới đây nhất là Nhật Bản đã tuyên bố sẵn sàng tham gia Ngân hàng Ngân hàng Đầu tư Cơ sở hạ tầng châu Á (AIIB) do Trung Quốc khởi xướng.
Không chỉ phớt lờ các cảnh báo từ cả cá nhân lãnh đạo lẫn chính phủ về ảnh hưởng tiềm tàng của ngân hàng này đến hệ thống tiêu chuẩn cho vay quốc tế, các quốc gia này còn bày tỏ sự hào hứng rõ ràng khi đệ đơn gia nhập AIIB.
Một khi AIIB được thành lập, ngân hàng này sẽ trở thành một thế chế tài chính quốc tế, chuyên cung cấp các khoản vay cho các dự án cơ sở hạ tầng bằng đồng Nhân dân tệ.
Giới chức Anh, quốc gia châu Âu đầu tiên tuyên bố tham gia sáng kiến trên cho rằng AIIB là một giải pháp đôi bên cùng có lợi.
Nghị sỹ Barry Sheerman nói: “Tôi nghĩ rằng hợp tác giữa Anh và Trung Quốc đang tăng lên nhanh chóng. Tôi đã tham gia rất nhiều vào nỗ lực thúc đẩy quan hệ hai nước trên nhiều mặt và tôi nghĩ rằng việc tham gia ngân hàng trên là rất tốt. Đây là một bước tiến trong nhiều bước mà chúng tôi đang thực hiện để hợp tác nhiều hơn nữa với các đối tác Trung Quốc”.
Giới chuyên gia kinh tế của Italy thì dự đoán AIIB sẽ có một tương lai sáng sủa và Trung Quốc sẽ đóng vai trò lãnh đạo cũng như đảm bảo quy mô đầu tư.
Giáo sư kinh tế trường Đại học Luiss, Italy, Carlo Bastasin cho rằng việc tham gia AIIB sẽ hỗ trợ cho quá trình khôi phục kinh tế của nước này: “Tính chất của nền kinh tế Italia là các doanh nghiệp vừa và nhỏ đóng vai trò chính. Việc tham gia vào các dự án đầu tư lớn sẽ giúp tăng cường quy mô kinh tế và trở thành động lực thúc đẩy các doanh nghiệp này tham gia toàn cầu hóa”.
Trong khi đó, người Mỹ dường như không nghĩ vậy. AIIB được xem là một đối thủ cạnh tranh với Ngân hàng Thế giới (WB) và Ngân hàng phát triển châu Á (ADB), vốn chịu ảnh hưởng sâu sắc từ Mỹ.
Video đang HOT
Thông qua AIIB, đồng nhân dân tệ tràn ngập thị trường sẽ khiến vị thế quốc tế của đô la Mỹ, đồng tiề.n quan trọng nhất trong giỏ dự trữ ngoại tệ toàn cầu, suy giảm nghiêm trọng.
Trước đó, Chính phủ Mỹ đã cảnh báo các đồng minh hãy suy nghĩ thận trọng trước khi quyết định gia nhập AIIB. Mỹ tuyên bố không ngăn cản việc tham gia AIIB nhưng các nước cần phải chắc chắn sự điều hành của ngân hàng này là thích hợp cũng như đảm bảo các tiêu chuẩn cao.
Phát biểu với báo giới, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Jen Psaki cho biết: “Việc tham gia ngân hàng này chắc chắn là quyết định của một quốc gia có chủ quyền. Nhưng điều quan trọng cho các nước thành viên tham gia AIIB là họ phải thúc đẩy áp dụng các tiêu chuẩn cao bao gồm việc giám sát chặt chẽ và các biện pháp đảm bảo an toàn”.
Theo đán.h giá của Ngân hàng Phát triển châu Á thì khu vực này hiện cần đầu tư khoảng 8.000 tỷ USD vào lĩnh vực cơ sở hạ tầng. Các thể chế tài chính quốc tế do Mỹ chi phối hiện nay khó có thể đáp ứng đầy đủ nhu cầu này. Như vậy, với nguồn dự trữ ngoại hối dồi dào Trung Quốc đã nắm bắt cơ hội này để đầu tư và nhận sự hoan nghênh của các nước không chỉ trong khu vực.
Với 32 nước khẳng định tham gia và nhiều nước khác sắp đăng ký trước hạn chót cuối tháng này, truyền thông Trung Quốc bắt đầu nói về sự thất bại của Mỹ trong việc gây ảnh hưởng đối với các đồng minh của mình.
Tuy nhiên, giới quan sát nhận định, dù là quốc gia đóng góp hàng đầu cho AIIB nhưng quyền lực của Trung Quốc sẽ dần bị giới hạn khi các nền kinh tế lớn khác tham gia vào ngân hàng này. Trung Quốc cũng khó có thể tự mình định hướng và xây dựng các chính sách khi ngân hàng này trở thành một cơ chế đa phương./.
Theo Vũ Hợp/VOV- Trung tâm Tin/tổng hợp
Trung Quốc mua quan hệ đán.h bật Mỹ?
Thắng lợi cho Trung Quốc mang tính biểu tượng, còn sự thất bại của Mỹ là sự suy giảm quyền lực mềm.
"Mua quan hệ"
Tờ Straits Times của Singapore mới đây dẫn trả lời phỏng vấn của Yan Xuetong, một học giả nổi tiếng của Đại học Thanh Hoa (Trung Quốc) công khai rằng: " Với Trung Quốc, nhu cầu có quan hệ tốt còn cấp thiết hơn nhu cầu phát triển kinh tế. Chúng tôi để họ hưởng lợi về kinh tế và, đổi lại, chúng tôi nhận được quan hệ chính trị tốt đẹp. Chúng tôi phải 'mua' những quan hệ đó".
Vấn đề được đề cập ở đây chính là sáng kiến thành lập Ngân hàng Phát triển Hạ tầng châu Á (AIIB) của Trung Quốc. Sáng kiến ban đầu tưởng như không thể thực hiện do vấp phải sự phản đối quyết liệt của Mỹ giờ lại đang từng bước trở thành hiện thực. Đa.u đớ.n hơn với Mỹ, nhiều "đồng minh" của họ đã công khai tuyên bố tham gia AIIB cùng với Trung Quốc.
Lễ ký kết thành lập Ngân hàng đầu tư cơ sở hạ tầng châu Á (AIIB). (Ảnh: Guardian)
Cú đòn đầu tiên được tung ra vào ngày 12/03, khi Thủ tướng Anh David Cameron tuyên bố rằng nước này sẽ trở thành một thành viên sáng lập của AIIB. Bất chấp sự phản đối của Mỹ, các nước châu Âu khác như Đức, Pháp và Italy đã theo gương Anh tuyên bố rằng họ cũng đang tìm cách trở thành những thành viên sáng lập của AIIB.
Tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương, Australia và Hàn Quốc (đã từ chối tham gia AIIB sau phản đối mạnh mẽ của Mỹ hồi năm ngoái) cũng đang tích cực xem xét lại lập trường của họ. Tháng 10/2014, chính phủ Australia đã đảo ngược quyết định ủng hộ AIIB sau sự can thiệp của phía Mỹ. Hiện có tin Australia sắp tuyên bố tham gia AIIB.
Trong các phát biểu trước Quốc hội Mỹ, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Jack Lew tuyên bố rằng quan ngại chính của Washington đối với AIIB là liệu ngân hàng này có "tuân thủ các tiêu chuẩn cao mà các thể chế tài chính quốc tế đang phát triển", có bảo vệ các quyền của người lao động, môi trường và xử lý các vấn đề tham nhũng một cách thích hợp hay không?
Nhưng động cơ thực sự đằng sau sự phản đối của Mỹ là AIIB sẽ làm suy yếu sự thống trị kinh tế của Mỹ tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương và làm xói mòn nỗ lực của Washington nhằm đảm bảo sự vượt trội về quân sự trong khuôn khổ chính sách "xoay trục sang châu Á".
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Jack Lew
Mỹ đã phản đối Australia tham gia AIIB với cái cớ rằng những dự án cơ sở hạ tầng sẽ được AIIB tài trợ, trong đó có các cảng biển, sân bay và các tuyến đường sắt, có thể đóng vai trò trong việc tăng cường vị thế chiến lược và quân sự của Trung Quốc.
Theo giới phân tích, các nước châu Âu lớn đã kết luận rằng họ không thấy có lý do gì để phải hy sinh những cơ hội kinh tế giá trị nhằm hỗ trợ những mục tiêu chiến lược của Mỹ khi Washington không có khả năng hoặc không muốn cung cấp cái gì để đổi lại.
Sự bất đồng giữa Mỹ và các cường quốc châu Âu đã được tóm tắt trong một phát biểu của ông Richard Ottaway, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Anh, cho rằng xung đột về việc tham gia AIIB đang phản ánh thực tế rằng Anh và châu Âu đang nhìn nhận Trung Quốc khác với Mỹ. Ông Ottaway nói: "Mỹ đang xem mình như một cường quốc ven Thái Bình Dương, trong khi châu Âu đang xem xét Trung Quốc trong khía cạnh thương mại".
Mỹ đang suy yếu?
Mạng tin "Nghiên cứu toàn cầu" đán.h giá quyết định của những nước châu Âu lớn tham gia AIIB là một cú đòn mạnh giáng vào Mỹ - dấu hiệu cho thấy trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang đình đốn, những cơ cấu kinh tế, mà thông qua đó Mỹ sử dụng quyền bá chủ, đang tan rã khi các đế quốc khác khẳng định những lợi ích độc lập của họ.
Còn theo nhật báo "Straits Times" số ra ngày 19/03, sự đối đầu tiếp diễn giữa Mỹ và Trung Quốc ở châu Á đã có bước ngoặt đáng ngạc nhiên khi Anh quyết định tham gia AIIB với tư cách thành viên sáng lập. Động thái này có thể tác động mạnh mẽ đến vai trò lãnh đạo của Mỹ ở châu Á trong nhiều thập kỷ qua, đặc biệt trong bối cảnh Trung Quốc không chỉ tìm cách lôi kéo các nước láng giềng, mà còn cả nhiều cường quốc phương Tây.
Ý nghĩa của cuộc xung đột trở nên rõ ràng khi nó được đặt trong khuôn khổ các mục tiêu chiến lược của Mỹ trong 25 năm qua. Washington đã coi sự sụp đổ của Liên Xô năm 1991 là một cơ hội cho việc thực hiện nỗ lực nhằm chi phối toàn cầu dưới hình thức một "trật tự thế giới mới".
Chiến lược này đã trở thành cơ sở cho các chính sách của Mỹ trong thời gian diễn ra cuộc khủng hoảng tài chính châu Á 1997-1998, khi Mỹ đã phủ quyết đề xuất của Nhật Bản về việc lập ra "Quỹ 100 tỷ USD" để cứu trợ những nước châu Á bị rơi vào khủng hoảng với lý do rằng Quỹ Tiề.n tệ Quốc tế (IMF) có trụ sở tại Washington đang chỉ đạo "sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế" khắp khu vực.
AIIB đán.h trúng tâm lý khát vốn phát triển hạ tầng ở nhiều nước
Theo đán.h giá của Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), châu Á cần đầu tư ít nhất là 8.000 tỉ USD vào lĩnh vực hạ tầng. Ngân hàng Thế giới (WB) và các cơ quan liên quan do Mỹ chi phối không thể đáp ứng đầy đủ nhu cầu này. Với nguồn dự trữ ngoại hối dồi dào của mình, Trung Quốc đã nắm bắt cơ hội để đầu tư vào lĩnh vực xây dựng cơ sở hạ tầng ở châu Á, và về cơ bản đã đón nhận sự hoan nghênh của các nước trong khu vực.
Trung Quốc đang lập kỷ lục về mặt thời gian, tạo nên những thành tích lớn trong việc xây dựng cơ sở hạ tầng ở trình độ thế giới, cho thấy họ đã có sự trưởng thành nhanh chóng trong lĩnh vực này, đồng thời đó cũng là nhu cầu mà châu Á đang cần.
Bảy thập kỷ trước, khi Mỹ lập ra những cơ sở của trật tự hậu Thế chiến II và thành lập cả IMF và WB. Mỹ là bá chủ kinh tế không thể chối cãi của chủ nghĩa tư bản toàn cầu. Nhưng giờ đây, các đế quốc châu Âu đang một lần nữa đán.h giá lại các lợi ích của họ.
Mặc dù không thể đưa ra những dự báo cụ thể nhưng xu hướng phát triển chung là rõ ràng: Mỹ đang đối mặt với sự phản kháng của một số đồng minh thân cận nhất trong khi các cường quốc khác cũng buộc phải kết luận rằng trong khi theo đuổi các mục tiêu kinh tế, họ cần phải nâng cao khả năng quân sự.
Tuy nhiên, với việc ngày càng nhiều quốc gia có tầm ảnh hưởng lớn tham gia AIIB, sẽ càng có ít lí do để quan ngại về mục đích thống trị của Trung Quốc đối với AIIB. Dù sẽ tiếp tục là nước chủ nhà và đóng góp hàng đầu trong AIIB, quyền bỏ phiếu của Trung Quốc sẽ dần bị giới hạn bởi sự tham gia của các nền kinh tế lớn và cường quốc khác trong khu vực.
Sẽ rất khó khăn cho Trung Quốc để đơn phương hình thành và hoạch định chính sách của AIIB khi các nền kinh tế phát triển như Anh, Đức, Pháp, Italy, Singapore và có thể cả Australia, Nhật Bản và Hàn Quốc, sẽ biến thể chế tài chính mới này thành một tổ chức thương mại và mang tính đa phương nhiều hơn, thay vì một cơ chế mang động cơ chính trị nhằm thúc đẩy lợi ích của Trung Quốc.
Tờ Straits Times đán.h giá, thắng lợi cuối cùng cho Trung Quốc chủ yếu mang tính biểu tượng. Còn sự thất bại của Mỹ trong việc thuyết phục các đồng minh lớn không tham gia AIIB báo hiệu sự suy giảm quyền lực mềm của Mỹ.
Theo An Ninh
Đất Việt
Mỹ nổi giận chuyện Anh tham gia ngân hàng Trung Quốc Các nỗ lực của Mỹ nhằm đối trọng với sự ảnh hưởng ngày càng gia tăng của Trung Quốc tại châu Á đã vấp phải một trở ngại sau khi Anh quyết định gia nhập một ngân hàng mới được Bắc Kinh hậu thuẫn, có thể cạnh tranh với Ngân hàng thế giới. Quyết định của Anh nhằm gia nhập AIIB khiến Mỹ...