Nỗ lực phá vỡ thế bế tắc đàm phán hạt nhân Triều Tiên

Trong bối cảnh các cuộc đàm phán phi hạt nhân hóa giữa Triều Tiên và Mỹ bị đình trệ sau khi Tổng thống Donald Trump bất ngờ hoãn chuyến thăm Bình Nhưỡng của Ngoại trưởng Mike Pompeo với lý do phía Triều Tiên thiếu các hành động trong tiến trình phi hạt nhân hóa.

Trong một động thái được cho là nhằm thúc đẩy tiến trình phi hạt nhân hóa trên bán đảo Triều Tiên, các nguồn tin ngoại giao ngày 3-9 cho biết, Mỹ đã mở rộng danh sách các quan chức cấp cao phụ trách vấn đề Triều Tiên để thúc đẩy đàm phán. Một loạt quan chức phụ trách các vấn đề Triều Tiên mới được chính quyền Mỹ bổ nhiệm, bao gồm: Ông Stephen Biegun, Phó chủ tịch Tập đoàn ô tô Ford, làm Đặc phái viên của Mỹ phụ trách vấn đề Triều Tiên; quyền Đại sứ Mỹ tại Hàn Quốc Marc Knapper được bổ nhiệm làm quyền Phó trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách các vấn đề Triều Tiên và Nhật Bản. Ngoài ra, ông Mark Lambert, Giám đốc chính sách về Hàn Quốc của Bộ Ngoại giao Mỹ, được chỉ định vào cương vị quyền Phó trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách về vấn đề Triều Tiên.

Một nguồn tin tiết lộ khả năng ông Mark Lambert sẽ hỗ trợ chuyên môn cho Đặc phái viên Stephen Biegun, trong bối cảnh có thông tin cho rằng, ông Biegun sẽ sớm có chuyến thăm tới Hàn Quốc và các quốc gia trong khu vực nhằm thúc đẩy sứ mệnh mới của mình.

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo bổ nhiệm ông Stephen Biegun (bên phải) làm Đặc phái viên của Mỹ phụ trách vấn đề Triều Tiên. Ảnh: Twitter

Về phía Hàn Quốc, Đặc phái viên Tổng thống Hàn Quốc dự kiến có chuyến thăm Bình Nhưỡng vào ngày 5-9, được trông đợi sẽ góp phần phá vỡ thế bế tắc trong tiến trình đàm phán phi hạt nhân hóa trên bán đảo Triều Tiên hiện nay. Vì trong bối cảnh đàm phán trì trệ, việc Triều Tiên đồng ý đón tiếp Đặc phái viên của Tổng thống Hàn Quốc là tín hiệu tích cực. Chuyến thăm nhằm chuẩn bị cho cuộc gặp thượng đỉnh sắp tới giữa hai miền Triều Tiên. Tuy nhiên, với vai trò không thể thiếu của Hàn Quốc trong đàm phán phi hạt nhân hóa Mỹ-Triều, Đặc phái viên Hàn Quốc còn mang sứ mệnh nối lại đàm phán Mỹ-Triều.

Giới quan sát trông đợi Triều Tiên sẽ đưa ra những đề xuất cho tiến trình phi hạt nhân hóa nhân chuyến thăm của Đặc phái viên Tổng thống Hàn Quốc. Ông Shin Beom-chul, nhà nghiên cứu trưởng thuộc Viện Nghiên cứu chính sách Asan cho rằng, nếu Triều Tiên cam kết công khai các cơ sở hạt nhân của mình thì việc này sẽ có ý nghĩa rất lớn trong bối cảnh đàm phán bế tắc như hiện nay. Thậm chí, ông còn dự báo khả năng tại cuộc gặp thượng đỉnh liên Triều sắp tới, Bình Nhưỡng có thể sẽ đề xuất một “món quà”, chẳng hạn như việc Triều Tiên sẽ cam kết thực hiện các hành động cụ thể để tiến hành phi hạt nhân hóa. Cơ sở cho dự đoán này là tại cuộc gặp thượng đỉnh với Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in trước đó, nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un đã bày tỏ thiện chí sẵn sàng từ bỏ chương trình hạt nhân nếu an ninh của Bình Nhưỡng được bảo đảm.

Tuy nhiên, đến nay, kết quả chuyến thăm của Đặc phái viên Hàn Quốc tới Bình Nhưỡng ra sao vẫn chỉ là phỏng đoán. Giới chuyên gia lạc quan cho rằng, chuyến công du Bình Nhưỡng của Đặc phái viên Hàn Quốc nếu diễn ra suôn sẻ có thể sẽ mở đường cho cuộc đàm phán giữa Washington và Bình Nhưỡng sau ngày Quốc khánh Triều Tiên 9-9 tới.

Hiện nay, giới phân tích cho rằng, dường như Mỹ và Hàn Quốc đang bất đồng về cách thức xử lý vấn đề hạt nhân ra sao và liệu đã đến lúc cần gây áp lực lên Bình Nhưỡng hay chưa. Theo Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu chính sách Asan (Hàn Quốc), ông Choi Kang, Washington đang chú trọng đến gây sức ép nhiều hơn, trong đó nhấn mạnh đến một liên minh quốc tế siết chặt các lệnh trừng phạt chống Bình Nhưỡng. Trước chuyến thăm của Đặc phái viên Tổng thống Hàn Quốc tới Bình Nhưỡng, tờ Rodong Sinmun-cơ quan ngôn luận của Đảng Lao động Triều Tiên đã đăng bài báo chỉ trích Washington gây cản trở tiến bộ trong quan hệ liên Triều thông qua việc duy trì áp đặt trừng phạt đối với Bình Nhưỡng bất chấp bầu không khí hòa bình trên bán đảo Triều Tiên. Trong khi đó, trang web đối ngoại Uriminjokkiri của Triều Tiên cũng kêu gọi Hàn Quốc tập trung thực thi thỏa thuận Panmunjom, thay vì chịu tác động từ các thế lực bên ngoài trong việc cải thiện quan hệ liên Triều.

Trong Tuyên bố Panmunjom được đưa ra sau hội nghị thượng đỉnh trước đó, hai miền Triều Tiên đã nhất trí hợp tác hướng tới phi hạt nhân hóa “hoàn toàn” bán đảo Triều Tiên, ngừng các hành động thù địch đối với nhau và thúc đẩy giao lưu liên Triều.

Trong khi đó, cựu Đặc phái viên Bộ Ngoại giao Mỹ về vấn đề hạt nhân Triều Tiên Robert Gallucci đề xuất ý kiến cho rằng, cần công nhận Triều Tiên là “quốc gia dừng hoạt động hạt nhân” tương tự như Nhật Bản, để nước này có thể gia nhập Hiệp ước Không phổ biến Vũ khí Hạt nhân (NPT). Ông Gallucci, từng là nhân vật đóng vai trò chủ đạo trong nhiều vòng đàm phán hạt nhân của Mỹ, cho rằng, dù Bình Nhưỡng chịu khai báo về các vật chất hạt nhân mà nước này sở hữu, cho phép cộng đồng quốc tế tới điều tra, thì cho dù là Mỹ, Hàn Quốc hay các tổ chức quốc tế như Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) cũng không thể kiểm chứng một cách hoàn hảo được việc nước này phi hạt nhân hóa, đồng thời Bình Nhưỡng có thể nối lại việc phát triển hạt nhân bất cứ thời điểm nào.

Vì vậy, theo ông Gallucci, Mỹ và Triều Tiên nên đồng thời tiến hành các biện pháp song song để đạt được cả hai mục tiêu là phi hạt nhân hóa Triều Tiên và thiết lập nền hòa bình lâu dài trên bán đảo Triều Tiên. Trong quá trình này, hai đồng minh Mỹ và Hàn Quốc cần phải duy trì phối hợp một cách minh bạch trong thời gian dài.

XUÂN PHONG

Theo qdnd.vn