Nỗ lực mới của IMF nhằm giúp thế giới ứng phó với khủng hoảng lương thực

Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) ngày 30/9 đã cảnh báo cuộc chiến tại Ukraine đã làm gián đoạn dòng chảy ngũ cốc và phân bón, dẫn đến cuộc khủng hoảng an ninh lương thực tồi tệ nhất kể từ sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu 2007-2008 với khoảng 345 triệu người đang phải đối mặt với tình trạng thiếu đói tới mức đe dọa tính mạng của họ.

Người tị nạn nhận lương thực cứu trợ tại Gondar, Ethiopia. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN

Cùng ngày, IMF cũng đã thông qua một cơ chế cho vay khẩn cấp mới nhằm hỗ trợ các nước đang đối mặt với tình trạng “mất an ninh lương thực nghiêm trọng”, khi giá cả tăng cao trên toàn cầu.

Tổng Giám đốc IMF Kristalina Georgieva nhấn mạnh những cú sốc khí hậu, xung đột và đại dịch COVID-19 đã làm gián đoạn hoạt động sản xuất và phân phối lương thực, khiến giá mặt hàng này tăng cao. Song cuộc xung đột tại Ukraine còn đẩy giá lương thực và phân bón tăng cao hơn nữa. Hệ quả là một cuộc khủng hoảng lương thực đang lan rộng trên toàn cầu, khiến cuộc sống và sinh kế của 345 triệu người bị đe dọa do tình trạng mất an ninh lương thực trầm trọng.

Một tài liệu nghiên cứu mới công bố của IMF ước tính rằng 48 quốc gia dễ tổn thương nhất do tình trạng thiếu lương thực phải đối mặt với việc các hóa đơn nhập khẩu của họ tăng tổng cộng thêm 9 tỷ USD vào năm 2022 và 2023, do giá thực phẩm và phân bón tăng đột ngột. Điều này sẽ làm xói mòn nguồn dự trữ ở nhiều quốc gia gặp nhiều khó khăn, vốn đã phải đối mặt với các vấn đề nghiêm trọng về cán cân thanh toán do đại dịch COVID-19 và chi phí năng lượng tăng cao.

IMF cũng kêu gọi các nước loại bỏ các lệnh cấm xuất khẩu lương thực và các biện pháp bảo hộ khác. Tổ chức tài chính trích dẫn nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới (WB) rằng những biện pháp này góp phần tới 9% vào mức tăng giá lúa mì thế giới.

Theo IMF, sự cải thiện trong sản xuất và phân phối cây trồng, bao gồm cả việc tăng cường tài trợ cho các hoạt động thương mại trong ngành nông nghiệp cũng là yếu tố quan trọng để giải quyết cú sốc giá lương thực hiện nay. Tổ chức này nói thêm những khoản đầu tư nhằm giúp ngành nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu, nâng cao khả năng quản lý nước và bảo về cây trồng cũng cần thiết để các nước đối phó với hạn hán và các hiện tượng khí hậu khó lường khác.

Về Cơ chế chống sốc lương thực (Food Shock Window) mới ra mắt, bà Georgieva nêu rõ cơ chế cho vay trên sẽ nâng cao khả năng tiếp cận nguồn tài chính khẩn cấp, giúp người dân tại các quốc gia dễ tổn thương ứng phó với một trong những cuộc khủng hoảng trầm trọng nhất.

Cơ chế cho vay mới nêu trên là một phần thuộc hai chương trình viện trợ khẩn cấp do IMF thiết lập, nhằm giúp các quốc gia ứng phó với những tác động của đại dịch COVID-19. Chúng bao gồm Công cụ tín dụng nhanh (Rapid Credit Facility) cho các quốc gia nghèo nhất vay không lãi suất với kỳ hạn lên tới 10 năm, bên cạnh Công cụ Hỗ trợ tài chính nhanh (Rapid Financing Instrument) cho các nước giàu hơn vay và phải hoàn trả trong thời gian tối đa 5 năm.

Tổng Giám đốc Georgieva cho hay cơ chế cho vay mới có thể được sử dụng tại những nơi mà các khoản tài trợ và những khoản cho vay ưu đãi của các đối tác không đủ, hoặc không thể thực hiện được chương trình do IMF hỗ trợ.