Nỗ lực cắt giảm nhân sự của ông Trump gặp khó

Kế hoạch tinh giản bộ máy liên bang của Tổng thống Mỹ Donald Trump gặp thách thức mới.

Tờ The Hill ngày 28.2 đưa tin thẩm phán liên bang John Bates yêu cầu 4 quan chức trong chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump phải trình bày tính pháp lý của việc sa thải hàng loạt nhân viên liên bang và điều trần về tính minh bạch trong hoạt động của Ban Hiệu quả chính phủ (DOGE) của tỉ phú Elon Musk. Trước đó, ngày 19.2, Viện Chính sách kinh tế và 6 liên đoàn lao động nộp đơn kiện, cáo buộc DOGE hành động vượt thẩm quyền.

“Hành vi trái phép”

Tại San Francisco ( bang California), thẩm phán liên bang William Alsup ngày 27.2 ra phán quyết buộc Văn phòng Quản lý nhân sự Mỹ (OPM) bãi bỏ chỉ thị sa thải các nhân viên thử việc tại nhiều cơ quan liên bang. Theo đó, OPM phải rút lại biên bản ngày 20.1 và email ngày 24.2 yêu cầu các cơ quan như Bộ Quốc phòng, Cơ quan Quản lý công viên xác định nên sa thải nhân viên nào.

Ông Trump ca ngợi tỉ phú Musk, ‘ai không vui thì đuổi ra ngoài’

Trang Axios dẫn lời thẩm phán Alsup cho rằng việc sa thải có thể là hành vi trái phép. Theo ông, dù quốc hội đã trao quyền tuyển dụng và sa thải cho các cơ quan, OPM chỉ có thể sa thải nhân viên của chính họ, không có quyền sa thải nhân viên của cơ quan khác. Phán quyết được đưa ra theo đơn kiện của những công đoàn và tổ chức đại diện cho các nhân viên liên bang. Phía nguyên đơn cáo buộc OPM phạm luật khi ra lệnh cho các cơ quan khác chấm dứt hợp đồng của toàn bộ nhân viên thử việc. Theo CNN, ước tính có 200.000 nhân viên thử việc, thường là làm chưa được một năm, tại các cơ quan liên bang.

Biểu tình phản đối việc cắt giảm nhân sự tại Cơ quan Bảo vệ môi trường ở bang Illinois (Mỹ) ngày 18.2. ẢNH: REUTERS

Trong một diễn biến khác liên quan vấn đề tinh giản, Tổng giám đốc Dịch vụ Bưu chính Mỹ (USPS) Louis DeJoy vừa kêu gọi các nhân viên phớt lờ tin đồn rằng ông Trump có thể đơn phương kiểm soát cơ quan này. Reuters dẫn lời ông nhấn mạnh với 640.000 nhân viên rằng USPS được thành lập theo luật liên bang, nên tổng thống cần phối hợp với Quốc hội nếu muốn thay đổi luật.

Cách thức mới ?

Trong động thái sắp xếp nhân sự, OPM vừa ra tối hậu thư buộc hàng loạt nhân viên cơ quan này phải quyết định có chuyển đến Washington DC trước ngày 7.3 hay không. Một số nhân viên ở cách thủ đô hàng ngàn dặm nhận được email cảnh báo rằng nếu họ không dời đến Washington DC thì “việc tiếp tục làm việc tại cơ quan này sẽ bị giới hạn và cơ quan có thể theo đuổi những hành động bất lợi đối với bạn”.

Liên đoàn Nhân viên liên bang quốc gia (NFFE), tổ chức đại diện cho 110.000 nhân viên liên bang Mỹ, cho biết đây là lần đầu tiên họ hay tin chính quyền của ông Trump yêu cầu mọi người di dời đến Washington. “Đây là một cách côn.g kíc.h khác và buộc mọi người phải nghỉ việc”, theo Reuters dẫn lời Giám đốc điều hành NFFE Steve Lenkart. OPM và Nhà Trắng chưa lập tức đưa ra bình luận.

Đến nay, chính quyền Mỹ đã sa thải hoặc đề nghị nghỉ việc có bồi thường cho khoảng 100.000 trong số 2,3 triệu nhân viên liên bang, trong nỗ lực cắt giảm nhân sự chưa từng thấy. Nhà Trắng chưa đưa ra con số chính thức về số người đã bị sa thải trong kế hoạch này.

5 cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ lên tiếng

Tờ The Washington Post ngày 28.2 đưa tin 5 cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ William Perry, Leon Panetta, Chuck Hagel, James Mattis và Lloyd Austin phản đối mạnh mẽ việc Tổng thống Trump sa thải Chủ tịch Hội đồng tham mưu trưởng liên quân Mỹ Charles Q. Brown và các quan chức cấp cao khác. Họ cáo buộc ông Trump tìm cách biến quân đội Mỹ thành công cụ chính trị đảng phái và dùng biện pháp sa thải để “gỡ bỏ những ràng buộc pháp lý đối với quyền lực của tổng thống”. Ngoài ra, họ kêu gọi Quốc hội không phê chuẩn bất cứ ứng viên nào được đề xuất thay thế các vị trí đó.