Ninh Thuận: Nuôi dông cát bán hoang dã trên vùng sa mạc, tiền lời cao gấp 3 lần nuôi bò

Ở vùng gió cát Ninh Thuận, người dân nuôi dông cát bán hoang dã cho thu nhập cao gấp 3 lần nuôi bò, hay gia cầm.

Con dông cát là loài bò sát sống ở sa mạc hay đụn cát, hình dáng giống thằn lằn nhưng lớn hơn. Năm năm gần đây, người dân thôn Hòa Thủy (xã Phước Hải, Ninh Phước, Ninh Thuận) nuôi dông thương phẩm bán cho các nhà hàng.

Toàn thôn Hòa Thủy có 50 hộ nuôi dông trên diện tích hơn 2 ha. Những con dông cái thường rất nhanh nhẹn. Thời tiết nắng ấm, chúng ngoi lên mặt đất để sưởi ấm, con non lột xác.

Bà Trần Thị Nhỉnh cho biết, nuôi dông nhàn hơn nuôi bò, nuôi gà, hàng ngày cho chúng ăn lá cây, thân cây mềm, hoa quả, ngô… Dông thịt luôn thiếu không đủ để cung cấp cho thị trường.

Món ăn ưa thích của dông là quả xương rồng. Loại quả này mọc dại khắp vùng, khi chín màu đỏ tím, bên trong phần thịt ăn mềm, ngọt. Mỗi ngày, người nuôi cho dông ăn một lần, thường trộn hoa quả hái ngoài tự nhiên với các loại rau trồng trong vườn nhà như: thân cây chuối, ngô, rau muống, chùm ngây.

Mô hình nuôi dông rất đơn giản, người nuôi xây tường bao cao khoảng 40 cm, ở giữa tạo ụ đất cao và đổ cát quanh vườn để làm môi trường tự nhiên cho dông tự đào hố, ẩn náu.

Hàng năm, cứ tháng 10 là dông đào hố sâu dưới đất 1-2 m để đẻ trứng. Mỗi con đẻ từ 2 đến 10 quả tuỳ trọng lượng cơ thể, sau 45 ngày trứng nở. Dông nuôi một năm là có thể bán thịt, những con dông nhỏ thường được chọn lọc để bán giống.

Để bắt dông cát có nhiều cách như đào, đặt bẫy… Mùa xuân những con dông mẹ đẻ xong sẽ ngoi lên mặt đất, khi đó người nuôi tách chúng ra khỏi trứng và con non để tránh con lớn ăn thịt con bé.

Ông Trịnh Ngọc Lăng cho biết, vùng đất này chỉ có cát và nắng gió, cây trồng không cho thu nhập. Người dân không có gì ăn, thường đi đào dông làm thức ăn vào mùa xuân. Sau nhiều năm đi đào bắt và mua lại của người dân về thả trong vườn, theo dõi tập tính sinh hoạt, ông thấy dông rất dễ nuôi và không phải tốn công chăm sóc. “Tôi đã nuôi thành công loài này được 6 năm. Mỗi năm bán hàng nghìn con thu nhập gần 80 triệu đồng”, ông Lăng nói.

Dông bán thịt thường là con đực, con cái được giữ lại làm giống. Dông trưởng thành nặng từ 200 đến 800 gram, giá thương phẩm hiện tại 450.000 đồng một kg.

Dông cát được xem là món ăn đặc sản vì thịt trắng như thịt gà, có vị ngọt, bùi và mềm.

Tại vùng đất Ninh Thuận, dông được coi là đặc sản ở các nhà hàng, có thể chế biến thành nhiều món: gỏi, nộm, nướng mọi, nướng muối ớt. Loại rau để ăn cùng món này được đặt tên là lá sau dông.