Những vụ luận tội Tổng thống trong lịch sử nước Mỹ
Các nhà soạn thảo hiến pháp Mỹ cố ý khiến cho việc bãi nhiệm một Tổng thống đương chức trở nên khó khăn dù bị đưa ra luận tội.
Cho tới nay, mới chỉ có 2 Tổng thống Mỹ từng chính thức bị Quốc hội luận tội, đó là Andrew Johnson và Bill Clinton. Tuy nhiên, chưa có Tổng thống nào của Mỹ bị bãi nhiệm thông qua luận tội.
Ngoài Johnson và Clinton, chỉ có 2 Tổng thống khác phải đối mặt với yêu cầu luận tội chính thức tại Hạ viện: Richard Nixon và Donald Trump. Dù nhiều Tổng thống khác của Mỹ từng bị đe dọa luận tội nhưng lại không có bất cứ động thái thực sự nào tại Quốc hội.
Từ trái sang: Tổng thống Andrew Johnson, Richard Nixon và Bill Clinton. (Ảnh: Tampabay)
Các nhà soạn thảo Hiến pháp cố tình khiến việc bãi nhiệm một Tổng thống đương chức trở nên khó khăn hơn.
Quá trình luận tội bắt đầu tại Hạ viện với một yêu cầu luận tội chính thức. Nếu Ủy ban Tư pháp Hạ viện tìm thấy đủ cơ sở, các thành viên sẽ soạn và thông qua các điều khoản luận tội, và sau đó đưa ra Hạ viện bỏ phiếu.
Chỉ cần đa số quá bán trong Hạ viện ủng hộ là đủ để chính thức luận tội Tổng thống. Nhưng điều đó không có nghĩa là Tổng thống sẽ bị bãi nhiệm ngay. Bước cuối cùng là xét xử ở Thượng viện. Chỉ khi 2/3 số Thượng nghị sỹ nhận thấy Tổng thống có tội theo các điểu khoản luận tội thì Tổng thống mới bị bãi nhiệm.
Mặc dù Quốc hội Mỹ từng luận tội và bãi nhiệm 8 quan chức liên bang – tất cả đều là thẩm phán liên bang – nhưng chưa Tổng thống nào từng bị kết án ở Thượng viện. Andrew Johnson thực ra suýt bị kết tội, nhưng đã may mắn thoát nạn nhờ 1 lá phiếu.
Cuộc luận tội Andrew Johnson năm 1868
Johnson được bầu là Phó Tổng thống của Abraham Lincoln năm 1864.
Quyết định khó khăn nhất đối với nhiệm kỳ thứ 2 của Lincoln là làm thế nào để tái lập các mối quan hệ với các bang miền nam khi mà thời điểm đó Nội chiến đã kết thúc.
Lincoln đã đưa ra kế hoạch hòa giải của ông cho việc thống nhất Hoa Kỳ với Tuyên ngôn Ân xá và Tái thiết. Tuy nhiên, “những người cấp tiến” trong đảng Cộng hòa cho rằng kế hoạch này quá nhẹ nhàng cho các bang miền Nam.
Lincoln bị ám sát chỉ 42 ngày sau nhiệm kỳ thứ 2 (tháng 04/1865) và để lại cho Tổng thống kế nhiệm Andrew Johnson (khi đó là Phó Tổng thống của Lincoln) chịu trách nhiệm về việc Kế hoạch Tái Thiết.
Những bất đồng về chính sách tái thiết hậu chiến đã dẫn đến một trận chiến nảy lửa giữa Tổng thống Andrew Johnson và Quốc Hội.
Phiên luận tội Andrew Johnson năm 1868. (Ảnh: Getty).
Năm 1867, Quốc hội trả đũa bằng Đạo luật Nhiệm kỳ Quan chức chính phủ, theo đó, Tổng thống không có quyền thay đổi thành viên Nội các mà không được Thượng viện phê duyệt.
Tin rằng đạo luật này là vi hiến, Johnson đã tiếp tục sa thải Bộ trưởng chiến tranh, một đồng minh của phe cấp tiến đảng Cộng hòa trong Quốc hội. Các đối thủ chính trị của Johnson đã phản ứng bằng cách soạn thảo và thông qua 11 điều khoản luận tội tại Hạ viện.
Johnson bị luận tội ở Hạ viện với 126 phiếu thuận và 47 phiếu chống, nhưng đã tránh được bản án kết tội ở Thượng viện khi chỉ thiếu đúng 1 phiếu là đủ 2/3 số Thượng nghị sỹ ủng hộ. Sau khi được tha bổng, ông phục vụ hết nhiệm kỳ và trở thành cựu Tổng thống Mỹ đầu tiên (và duy nhất) được bầu vào Thượng viện.
Video đang HOT
Luận tội Bill Clinton năm 1998
Clinton bị các bê bối và rắc rối pháp lý bủa vây kể từ khi bước vào Nhà Trắng. Năm 1993, Clinton và đệ nhất phu nhân Hillary là tâm điểm cuộc điều tra của Bộ Tư Pháp về vụ Whitewater, một mối làm ăn kinh doanh từ những ngày họ còn ở Arkansas. Và năm 1994, Clinton bị Paula Jones một cựu nhân viên bang Arkansas kiện về tội quấy rối tình dục.
Điều thú vị, sự kết hợp của cả 2 trường hợp pháp lý này rốt cuộc lại dẫn tới cuộc luận tội Clinton. Công tố viên độc lập Kenneth Starr được Bộ Tư pháp chỉ định điều tra vụ Whitewater, nhưng ông lại không tìm được bất cứ bằng chứng có thể luận tội nào. Trong khi đó, các luật sư của Jones lại nhận được “mách nước” rằng Clinton có quan hệ tình cảm với thực tập sinh nhà trắng 21 tuổi Monica Lewinsky, cáo buộc mà cả Lewinsky và Clinton đã phủ nhận.
Tổng thống Bill Clinton trong một bài phát biểu. (Ảnh: Getty)
Starr chuyển trọng tâm điều tra khi ông nhận được bản ghi âm 20 giờ các cuộc điện thoại giữa Lewinsky và Linda Tripp, một cựu đồng nghiệp Nhà Trắng, trong đó Lewinsky nói bóng gió đến chuyện tình cảm (với Clinton).
Nhóm điều tra của Starr cuối cùng đưa ra bản báo cáo trong đó nêu chi tiết về mối quan hệ của Clinton với Lewinsky, đưa ra bằng chứng Clinton đã nói dối nhằm cản trở điều tra của Starr.
Ngày 19/12/1998, Hạ viện bỏ phiếu luận tội Clinton với 2 điều khoản riêng biệt: nói dối và cản trở công lý. Nhưng sau các phiên kết án kéo dài 5 tuần ở Thượng viện, Clinton thoát cả 2 tội.
Bất chấp vụ bê bối đáng xấu hổ, và là Tổng thống thứ 2 trong lịch sử bị luận tội, tỷ lệ tín nhiệm của Tổng thống Clinton năm 1999 lên tới 73% năm 1999.
Richard Nixon: Từ chức năm 1974
Bất chấp bị dính líu đến một trong những bê bối chính trị lớn nhất trong lịch sử tổng thống Mỹ, Richard Nixon chưa từng bị luận tội. Ông đã từ chức trước khi Hạ viện có cơ hội luận tội ông. Nếu không từ chức, ông nhiều khả năng trở thành tổng thống đầu tiên của Mỹ từng bị luận tội và bãi nhiệm, bởi các tội danh mà ông phạm phải để che đậy sự dính líu tới vụ đột nhập và ăn cắp tài liệu từ trụ sở của Ủy ban Quốc gia đảng Dân chủ ở khu nhà Watergate.
Người Mỹ đọc thông tin về việc Tổng thống Nixon từ chức ở bên ngoài Nhà Trắng năm 1974. (Ảnh: Getty)
Ngày 27/7/1974, sau 7 tháng tranh cãi, bàn luận, Ủy ban Tư pháp Hạ viện thông qua 1 trong 5 điều khoản luận tội Nixon, cáo buộc ông cản trở công lý trong nỗ lực bảo vệ chính mình khỏi cuộc điều tra Watergate đang diễn ra khi đó.
Chỉ một số thành viên Cộng hòa trong Ủy ban Tư pháp bỏ phiếu thông qua điều khoản luận tội và không rõ ở thời điểm đó liệu có đủ số phiếu để Hạ viện chính thức luận tội Tổng thống hay không.
Nhưng mọi thứ đã thay đổi vào ngày 5/8/1974, khi Tòa án tối cao yêu cầu Nixon công bố các đoạn băng chưa được chỉnh sửa của phòng Bầu dục của ông với các nhân viên nhà Trắng trong giai đoạn điều tra vụ Watergate. Các đoạn băng được gọi là “bằng chứng” đó cho thấy Nixon đã đề xuất “lợi dụng” CIA để cản trở cuộc điều tra của FBI và trả tiền bịt miệng cho những kẻ trộm đã bị kết án trong vụ Watergate.
Bản ghi đoạn băng có đoạn:
NIXON: Ông cần bao nhiêu tiền?
JOHN W. DEAN: Tôi sẽ nói những người này trị giá… 1 triệu USD trong 2 năm tới (dừng)
NIXON: Chúng ta sẽ làm thế.
Ngay khi các đoạn băng được công bố, Nixon nhận được tuyên bố của lãnh đạo phe Cộng hòa trong Quốc hội rằng tất cả, chỉ trừ 15 Thượng nghị sỹ nhiều khả năng bỏ phiếu chống lại ông trong phiên xét xử luận tội, hơn cả đủ để bãi nhiệm ông.
Không muốn bị sỉ nhục vì trở thành Tổng thống đương nhiệm đầu tiên bị Quốc hội bãi nhiệm, Nixon đã từ chức ngày 8/8/1974.
Donald Trump: Yêu cầu luận tội năm 2019
Ngày 24/9, Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi tuyên bố chính thức yêu cầu luận tội đối với Tổng thống Donald Trump liên quan tới những cáo buộc ông đã gây sức ép đối với Tổng thống Ukraine để điều tra nhằm vào đối thủ chính trị – cựu Phó Tổng thống Joe Biden.
Tổng thống Donald Trump. (Ảnh: Getty)
Quyết định cho phép yêu cầu luận tội diễn ra sau khi một nhân vật tiết lộ chi tiết cuộc điện đàm giữa Tổng thống Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky trong đó ông Trump được cho là đã dùng khoản viện trợ quân sự để đổi lấy lợi thế chính trị cá nhân.
Nhà Trắng sau đó đã công bố bản ghi cuộc điện đàm – mà nhiều thành viên đảng Dân chủ cho là có cho thấy ông Trump lạm dụng quyền lực.
Đến thời điểm này, Hạ viện đang lấy lời khai của các nhân chứng và chưa thông qua các điều khoản luận tội, vì thế quá trình luận tội vẫn còn ở giai đoạn đầu. Trường hợp của Trump là lần thứ 4 trong lịch sử Mỹ một Tổng thống bị chính thức điều tra luận tội tại Hạ viện.
(Nguồn: History)
HOÀNG PHẠM/VOV
Theo vtc.vn
Khó bãi nhiệm Tổng thống Trump, đảng Dân chủ sẽ "hứng" thất bại?
Chưa có Tổng thống nào của Mỹ từng bị Quốc hội bãi nhiệm và điều này gần như chắc chắn sẽ vẫn đúng trong trường hợp của Tổng thống Trump.
Tổng thống Richard Nixon nhiều khả năng bị bãi nhiệm trong vụ bê bối Waterhete nếu ông bị luận tội ở Hạ viện và bị kết tội ở Thượng viện, nhưng ông đã từ chức năm 1974 để tránh điều đó.
Chỉ có 2 Tổng thống của Mỹ từng bị Hạ viện luận tội là Andrew Johnson năm 1868 và Bill Clinton năm 1998, nhưng cả 2 đều thoát tội ở Thượng viện. Ở thời điểm hiện nay, kịch bản này cũng nhiều khả năng lặp lại với Tổng thống Trump.
Kịch bản kết tội và bãi nhiệm Tổng thống Trump ở Thượng viện sẽ khó xảy ra. Ảnh: Texas Tribune
Theo ông John Yoo, cựu quan chức của Bộ Tư pháp trong chính quyền Tổng thống Bush, nếu các nỗ lực luận tội Tổng thống Trump kết thúc mà không đi đến bãi nhiệm ông Trump ở Thượng viện - tương tự như trường hợp của Johnson và Clinton - thì đảng Dân chủ có thể bị đổ lỗi về việc kéo đất nước vào một thử thách phù phiếm nhằm bãi nhiệm Tổng thống và sau đó chính họ sẽ mất ghế trong các cuộc bầu cử năm 2020 như hậu quả mà đảng Cộng hòa đã gánh sau khi thất bại trong việc kết tội và bãi nhiệm Tổng thống Bill Clinton.
Những phiên điều trần công khai "tẻ nhạt"
Trong phiên điều trần được phát trên truyền hình ngày 13/11, hai nhà ngoại giao kỳ cựu của Mỹ - quyền Đại sứ Mỹ tại Ukraine William Taylor và Phó trợ lý Ngoại trưởng George Kent - đã mô tả một cách thận trọng và không nhiều cảm xúc về những gì họ đã chứng kiến.
Các phiên điều trần công khai đều khá đơn điệu và ít tiến triển về thực chất. Không mấy người thay đổi quan điểm sau thi theo dõi phiên điều trần kéo dài 6 giờ đồng hồ ngày 13/11. Bởi các sự thật vẫn không có gì thay đổi.
Ngày 25/7, Tổng thống Trump có cuộc điện đàm với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, trong đó ông Trump được cho là đã gây sức ép với người đồng cấp Zelansky để tạo lợi thế cho mình.
Lợi thế ở đây gì? Là việc Tổng thống Ukraine Zelensky điều tra vì sao Hunter Biden (con trai cựu phó Tổng thống Joe Biden) được bổ nhiệm vào ban lãnh đạo công ty khí đốt Burisma (Ukraine) với mức lương được cho là lên tới 50.000 USD/tháng.
Nhà Trắng của ông Trump đã tạm thời giữ lại khoản viện trợ 400 triệu USD cho Ukraine cho đến khi có tuyên bố công khai về các cuộc điều tra. Tuy nhiên, Ukraine chưa bao giờ công bố hay tiến hành cuộc điều tra nào như vậy. Và Nhà Trắng cuối cùng cũng đã chuyển khoản viện trợ.
Hầu hết câu chuyện này đã được biết đến rộng rãi. Các thành viên Dân chủ trong Ủy ban tình báo Hạ viện đã tiến hành lấy lời khai của Kent, Taylor và các quan chức khác trong các phiên điều trần kín, và có rất ít công việc do nhóm thiểu sổ Cộng hòa thực hiện.
Phiên điều trần được phát trên truyền hình ngày 13/11 cũng không cung cấp nhiều thực tế quan trọng vì Nhà Trắng đã công bố bản ghi thô cuộc điện đàm ngày 25/7, điều khiến các lời khai của nhân chứng chỉ giống như "làm màu thêm và làm rõ hơn" bối cảnh của sự thật đã được biết đến.
Ví dụ, thông tin mà Taylor tiết lộ về cuộc điện đàm ngày 26/7 giữa Tổng thống Trump và Đại sứ Mỹ tại EU Gordon Sondland. Ông Trump bị cáo buộc đã hỏi Sondland về "các cuộc điều tra" và Sondland được cho là đã trả lời rằng người Ukraine "sẵn sàng đi tiếp".
Khi các trợ lý hỏi Sondland về việc ông Trump nghĩ gì về Ukraine, Đại sứ được cho là đã trả lời rằng ông Trump quan tâm "nhiều hơn về các cuộc điều tra nhằm vào Biden, điều mà Rudy Giuliani (luật sư của ông Trump) đã thúc đẩy". Nhưng điều này chẳng có gì gây bất ngờ.
Tuy nhiên, bản ghi cuộc điện đàm ngày 25/7 cũng đã cho thấy rõ ông Trump quan tâm tới các cuộc điều tra đủ nhiều để nêu vấn đề trực tiếp với Tổng thống Zelensky.
Khi các phiên điều trần công khai được tiến hành, những thông tin mà báo chí đưa đều tập trung vào những diễn biến bên lề và bỏ qua câu hỏi trọng tâm: liệu những sự thật này có thay đổi diễn biến luận tội và bãi nhiệm ông Trump?
Khó bãi nhiệm Tổng thống
Luận tội là một quy trình gồm 2 bước. Trước tiên, Hạ viện bắt đầu bằng cách luận tội Tổng thống về các cáo buộc phản quốc, tham nhũng và các tội phạm nghiêm trọng khác. Điều này giống như việc đưa ra một cáo buộc phạm tội.
Nếu Tổng thống bị luận tội - như đã xảy ra với Andrew Johnson và Bill Clinton - thì theo Hiến pháp, Thượng Viện có "quyền lực độc nhất" để kết tội và bãi nhiệm tổng thống.
Việc bãi nhiệm đòi hỏi phải được 2/3 số thượng nghị sỹ có mặt thông qua. Nếu toàn bộ 100 Thượng nghị sỹ bỏ phiếu, thì sẽ cần phải có tới 67 phiếu để bãi nhiệm Tổng thống. Các nghị sỹ Dân chủ và độc lập chỉ có 47 ghế trong Thượng viện, nghĩa là họ cần ít nhất 20 thượng nghị sỹ Cộng hòa nữa để bãi nhiệm tổng thống.
Bên cạnh đó, với trường hợp của Tổng thống Trump, có vẻ như "phiên tòa xét xử" tại Thượng viện sẽ cần phải có cả Tổng thống Trump và phía Ukraine mới có thể cung cấp cơ sở cho việc luận tội.
Các nhà soạn thảo Hiến pháp đã lo ngại một cách cởi mở về việc Tổng thống có thể sử dụng quyền lực các vấn đề ngoại giao để giành lợi thế chính trị hay cá nhân.
Các nhà soạn thảo hiến pháp Mỹ từng thấy Vua Louis XIV của Pháp trao đổi với vua Charles II của Anh để duy trì sự trung lập trong các cuộc chiến tranh châu Âu. Họ tin rằng, "các tội nghiêm trọng" - cơ sở để luận tội và bãi nhiệm một tổng thống - bao gồm cả việc lạm dụng quyền điều hành đất nước trong các chính sách ngoại giao.
Tuy nhiên, các nhà lập quốc của Mỹ cũng tin rằng, việc luận tội chỉ nên diễn ra như một kịch bản cuối cùng. Họ kỳ vọng rằng người dân Mỹ có thể lựa chọn một Tổng thống đáng tin cậy ngay từ phòng bỏ phiếu.
"Ở cuối nhiệm kỳ 4 năm, Tổng thống có thể rời khỏi văn phòng", Thống đốc Edmund Randolph nói trong cuộc họp của bang Virginia năm 1788 kêu gọi sửa đổi Hiến pháp. "Nếu ông ấy hành xử sai trái ông ấy có thể bị luận tội và trong trường hợp này ông ấy sẽ không bao giờ được bầu lại".
Các nhà bảo vệ hiến pháp đã thiết kế việc luận tội là một sự kiện hiếm hoi, đặc biệt là khi đưa ra yêu cầu cho việc bãi nhiệm là 2/3 số phiếu ở Thượng viện.
Những người theo chủ trương chế độ liên bang cũng lo ngại số phận của Tổng thống có thể quá phụ thuộc vào một Quốc hội đang muốn sử dụng chiêu bài luận tội trong cuộc đấu phe phái và chính trị. Đây cũng là điểm mà các phiên điều trần về việc luận tội Tổng thống Trump đã cho thấy sự thất vọng./.
Theo Hoàng Phạm/VOV.VN (biên dịch)
Ông Bill Clinton đưa lời khuyên Tổng thống Trump đối phó điều tra luận tội Cựu Tổng thống Bill Clinton, người từng bị luận tội, nhắn nhủ ông Trump tập trung phụng sự dân Mỹ, để nhân viên lo chuyện đối phó với cuộc điều tra luận tội. "Tôi sẽ nói, tôi có luật sư và nhân viên xử lý cuộc điều tra luận tội này, và họ nên dồn sức cho nó. Trong khi đó, tôi sẽ...











Tiêu điểm
Tin đang nóng
Tin mới nhất

Tổng thống Nga Putin bổ nhiệm Đại sứ mới tại Mỹ sau nhiều tháng 'trống ghế'

EU lên kế hoạch phát hành trái phiếu quân sự để tăng cường quốc phòng

Ukraine cảnh báo NATO chưa sẵn sàng cho chiến tranh hiện đại

Diện tích băng biển toàn cầu thấp kỷ lục vào tháng 2

Argentina tiếp tục đối mặt với sóng nhiệt

Canada đề xuất loại bỏ dần 'hóa chất vĩnh cửu' trong các sản phẩm tiêu dùng

Pháp đề xuất triển khai vũ khí hạt nhân để bảo vệ EU

Phó Thủ tướng Ba Lan cảnh báo về khủng hoảng quốc tế nếu Ukraine bị ngắt Starlink

Hội nghị thượng đỉnh đặc biệt châu Âu có gì đặc biệt?

Bộ Quốc phòng Đức tuyên bố đã đến giới hạn cung cấp vũ khí cho Ukraine

OECD khuyến nghị cách thức giúp Hàn Quốc ứng phó với dân số giảm

Canada kiện Mỹ lên WTO về vấn đề thuế quan
Có thể bạn quan tâm

Ái nữ nhà Công Vinh - Thủy Tiên từng được giấu mặt giờ ra sao: Chiều cao "ăn đứt" mẹ, trổ mã ở tuổi 12
Sao thể thao
17:21:25 06/03/2025
Người mang dòng máu quý hiếm nhất thế giới qua đời
Lạ vui
16:36:19 06/03/2025
Quý Bình: Sự nghiệp vẻ vang toàn phim hay xuất sắc, cuối đời lại không thể tự nhận lấy vinh quang
Hậu trường phim
16:24:25 06/03/2025
Phi Thanh Vân được bạn trai hơn 10 tuổi 'hộ tống' đi sự kiện
Sao việt
16:04:17 06/03/2025
Ana de Armas thu hút nhiều ngôi sao Hollywood trong đó có Tom Cruise
Sao âu mỹ
16:01:06 06/03/2025
Tòa Tối cao Mỹ chặn lệnh của Tổng thống về tạm ngừng viện trợ nước ngoài

Vụ tố tiểu quách giá cao: Thêm nhiều người bất bình, người tố cáo bức xúc về câu trả lời
Tin nổi bật
14:25:20 06/03/2025