Những tiết lộ ban đầu về dự án bí mật phát triển trực thăng tấn công thế hệ mới của Nga

Liên bang Nga đang tiếp tục kế hoạch phát triển trực thăng chiến đấu thế hệ mới ngay cả khi thiết bị bay không người lái (UAV) và đạn tuần kích đang định hình lại chiến trường, làm dấy lên nghi ngờ về vai trò của trực thăng chiến đấu truyền thống.

Trực thăng tấn công Ka-52 của Liên bang Nga. Ảnh: TASS

Kênh thông tin United24media ngày 26/8 dẫn thông tin đăng tải trên tạp chí quốc phòng Aviation Week cho biết dự án mới này có tên gọi là PAK AA, được tiết lộ một cách âm thầm bởi Phazotron-NIIR, một viện thiết kế radar nhà nước.

Trong lộ trình phát triển năm 2025, Phazotron-NIIR đã công bố kế hoạch chế tạo một hệ thống radar mới cho nền tảng PAK AA, gián tiếp xác nhận sự tồn tại của dự án PAK AA sau nhiều năm đồn đoán.

PAK AA tương tự các dự án thế hệ mới đình đám khác của Liên bang Nga, như dự án phát triển máy bay ném bom PAK DA và dự án phát triển tiêm kích PAK FA.

Tuy nhiên, khác với những dự án trên, chi tiết về chương trình trực thăng vẫn còn rất ít.

Theo Aviation Week, Moskva ( Moscow ) đang cân nhắc nhiều thiết kế và lựa chọn động cơ khác nhau. Mục tiêu là tăng gấp đôi tốc độ và tầm bay so với trực thăng tấn công hiện nay – dấu hiệu cho thấy Liên bang Nga vẫn đặt cược vào trực thăng tốc độ cao.

Ka-52 và Mi-28 gặp khó trước UAV

Tham vọng nêu trên diễn ra trong bối cảnh Liên bang Nga chịu tổn thất lớn trên chiến trường. Kể từ khi triển khai chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine vào năm 2022, theo ước tính nguồn mở, Liên bang Nga đã mất hơn 100 trực thăng tấn công.

UAV và phòng không của Ukraine đã buộc Moskva phải rút trực thăng ra xa tuyến đầu, buộc chúng phải hoạt động cách mục tiêu hàng trăm km.

Thực tế chiến trường ở Ukraine đã bộc lộ điểm yếu của Ka-52 và Mi-28, vốn chỉ đạt tốc độ khoảng 300km/h với bán kính chiến đấu khoảng 177km và một hệ thống tốc độ cao, tầm xa như PAK AA được thiết kế nhằm khắc phục những hạn chế đó.

Cho đến nay, Liên bang Nga chủ yếu dựa vào tên lửa không điều khiển trong các đợt tấn công tầm thấp – một cách đánh cho độ chính xác thấp.

Chỉ có các phiên bản mới nhất như Ka-52M và Mi-28NM thỉnh thoảng mới sử dụng tên lửa dẫn đường LMUR với tầm bắn khoảng 15 km.

Các nhà phân tích cho rằng trực thăng tương lai sẽ cần trang bị vũ khí tiên tiến và có tính tự động cao hơn để có thể tồn tại trên chiến trường đầy UAV.

Những dự án trực thăng tốc độ cao thất bại trước đây

Liên bang Nga chưa tiết lộ thiết kế PAK AA là do Mil hay Kamov dẫn dắt, nhưng cả hai hãng này đều từng thử nghiệm trực thăng tốc độ cao.

Trong khi Mil từng giới thiệu mẫu Mi-X1, có khả năng đạt 520 km/h thì Kamov đưa ra mẫu Ka-92, thiết kế để đạt 460 km/h, nhưng cả hai chỉ dừng lại ở giai đoạn ý tưởng.

Một làn sóng quan tâm mới xuất hiện năm 2015, khi Liên bang Nga thử nghiệm một chiếc Mi-24 cải tiến với động cơ hiện đại và cánh quạt được thiết kế lại, đạt tốc độ 407 km/h – nhanh nhất từng được ghi nhận với trực thăng Liên bang Nga.

Đến năm 2018, Bộ Quốc phòng Liên bang Nga đã phê duyệt nguyên mẫu cạnh tranh từ Mil và Kamov, nhưng dự án đình trệ do khó khăn tài chính và kỹ thuật.

Việc Phazotron-NIIR tiết lộ thông tin mới nêu trên cho thấy Liên bang Nga âm thầm khởi động lại tham vọng trực thăng tấn công thế hệ mới. Tuy nhiên, việc dự án có đi đến chế tạo thành công hay lại chỉ tồn tại trên bàn giấy vẫn là câu hỏi bỏ ngỏ.

Hiện tại, Liên bang Nga vẫn tiếp tục hiện đại hóa các nền tảng có sẵn như Ka-52 và Mi-28, trong khi lực lượng vũ trang phải thích ứng với thực tế rằng UAV đang ngày càng thay thế vai trò của trực thăng trên chiến trường hiện đại.

Trước đó, một trực thăng tấn công Mi-28 của Liên bang Nga đã bị phá hoại trong một chiến dịch do lực lượng kháng chiến Ukraine thực hiện tại một sân bay quân sự ở tỉnh Tver (Liên bang Nga). Vụ việc xảy ra tại Trung tâm Huấn luyện và Tái huấn luyện Chiến đấu Hàng không Lục quân số 344, gần thành phố Torzhok.