Những thói quen xấu khiến viêm gan nhanh chóng tiến triển thành xơ gan
Tổn thương gan do virus viêm gan C có thể tiến triển chậm trong nhiều năm, nên việc phát hiện và điều trị rất quan trọng.
Viêm gan C là bệnh do virus HCV (Hepatitis C virus) – một loại virus phá hủy tế bào gan gây nên. Virus viêm gan C gây nên tình trạng viêm tế bào. Những tổn thương ở tế bào gan này nếu không ngăn chặn kịp thời và điều trị tích cực thì có thể dẫn đến nhiều biến chứng khôn lường cho sức khỏe.
Khi mắc bệnh, virus viêm gan C đi từ máu đến gan và sinh sôi ở đó. Cùng lúc đó, cơ thể bạn bắt đầu chống lại nhiễm trùng. Viêm gan C được xem là một bệnh “thầm lặng”. Chỉ khoảng 1/3 người mắc bệnh có biểu hiện triệu chứng và những triệu chứng này thường nhẹ -nên bạn có thể không hề biết là mình đã mắc bệnh.
Tổ chức Y Tế thế giới ước tính có 170 triệu người trên thế giới đang mắc bệnh. Virus viêm gan C cũng chiếm khoảng 30-50% các trường hợp mắc ung thư gan ở Mỹ, và khoảng 7% các trường hợp mắc ung thư gan ở Việt Nam.
Viêm gan C tấn công cơ thể như thế nào
Giai đoạn cấp tính
Theo Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, khoảng thời gian ngắn (thường là 6 tháng) sau khi nhiễm bệnh thường được gọi là giai đoạn cấp của bệnh. Bệnh nhân bị viêm gan C cấp hiếm khi có biểu hiện triệu chứng. Điều này không có nghĩa là tổn thương gan không xảy ra. Trong thời gian này, một số bệnh nhân (khoảng 15-30%) có khả năng tự diệt sạch virus mà không cần điều trị.
Dấu hiệu duy nhất cho thấy họ đã mắc bệnh là sự hiện diện của kháng thể chống siêu vi C trong máu. Tìm thấy kháng thể này không có nghĩa là bạn đang mắc bệnh mà chỉ là dấu hiệu cho thấy bạn đã mắc bệnh ở một thời điểm nào đó.
Video đang HOT
Một xét nghiệm PCR trong máu mới biết được bạn đang mang virus trong người hay không. Điều đáng tiếc là hầu hết bệnh nhân đều không tự diệt sạch được virus trong giai đoạn cấp. Bệnh sau đó chuyển sang giai đoạn mạn tính.
Viêm gan C mạn tính
Nếu virus vẫn tồn tại trong máu (và gan) trên 6 tháng sau khi nhiễm bệnh, bạn đã bị viêm gan C mạn tính. Khả năng khỏi bệnh rất hiếm nếu không điều trị. Ở giai đoạn này, có thể bắt đầu có những tổn thương nặng hơn cho gan. Bạn có thể thấy có triệu chứng của bệnh trong giai đoạn này.
Người bị viêm gan C mạn tính có thể thấy mệt mỏi khó tập trung, thấy ốm yếu, đau cơ hay đau khớp, thấy lo lắng hay chán nản. Hầu hết bệnh nhân đều không có triệu chứng và không cảm thấy bệnh. Việc không có triệu chứng có thể kéo dài nhiều năm. Tuy nhiên, virus vẫn tiếp tục sinh sôi nảy nở trong gan. Chúng gây viêm gan và tăng nồng độ của nhiều men gan (AST và ALT) có thể đo được trong máu.
Kết quả là tổn thương gan (gọi là xơ hóa) có thể lan rộng và dẫn đến xơ gan. Khi xơ gan, mô xơ xâm lấn và thay thế mô gan bình thường, làm hỏng những chức năng quan trọng của gan như tiêu hóa và giải độc. Khoảng 20% bệnh nhân viêm gan C bị xơ gan. Xơ gan là một bệnh nặng có nhiều biến chứng nghiêm trọng nên phải điều trị tích cực. Ghép gan là biện pháp điều trị duy nhất để điều trị xơ gan nặng. Nếu không điều trị, xơ gan sẽ dẫn đến những biến chứng nặng và ung thư gan.
Bệnh nhân bị viêm gan C có thời gian tiến triển bệnh khác nhau và không thể dự đoán được chính xác. Nhiều bệnh nhân chỉ bị thay đổi ít sau 20-30 năm, trong khi nhiều người bị xơ gan sau 10 năm hay ngắn hơn. Điều cần lưu ý là tốc độ tiến triển đến bệnh gan không phụ thuộc vào kiểu gen hay số lượng virus người bệnh đang mang. Tuy nhiên, các chuyên gia đã nhận định được những yếu tố có thể làm bệnh tiến triển nhanh hơn:
- Mắc bệnh khi đã lớn tuổi
- Là nam giới
- Lạm dụng rượu bia
- Đồng nhiễm virus viêm gan B hay HIV
- Thừa cân, béo phì
- Tiểu đường
- Hút thuốc lá
Lưu ý đặc biệt khi dùng thuốc trị viêm gan C
Viêm gan C là một bệnh gan do virus viêm gan C gây ra (Hepatitis virus C - HCV). Việc tuân thủ các nguyên tắc dùng thuốc trong điều trị viêm gan C là hết sức quan trọng nhằm đạt được hiệu quả điều trị.
Mức độ nghiêm trọng của bệnh viêm gan C có thể giao động từ cấp tính, mạn tính (từ bệnh nhẹ kéo dài một vài tuần hoặc lâu hơn) và có thể dẫn đến xơ gan, ung thư gan nếu không phát hiện và điều trị kịp thời.
Đặc điểm của bệnh viêm gan C
Viêm gan C là một bệnh do virus lan truyền rộng rãi và Tổ chức Y tế Thế giới ước tính có hàng triệu người trên thế giới đang mắc phải căn bệnh này. Bệnh có thể lây truyền qua đường máu, đường tình dục, mẹ truyền cho con khi sinh.
Bệnh viêm gan C thường chia thành hai loại, đó là viêm gan cấp hiếm khi có biểu hiện triệu chứng điển hình mặc dầu gan bị tổn thương rất nặng. Vì vậy, khi nghi ngờ bị nhiễm HCV cần làm xét nghiệm PCR (kỹ thuật sinh học phân tử), nếu dương tính, có nghĩa là trong máu người đó đang mang virus viêm gan C.
Đối với viêm gan C mạn tính, HCV vẫn tồn tại trong máu và gan trên 6 tháng sau khi nhiễm bệnh. Ở giai đoạn này, người bệnh thấy mệt mỏi, khó tập trung, đau cơ hay đau khớp, chán ăn, không có triệu chứng điển hình rõ rệt và bệnh có thể kéo dài vài tháng, thậm chí nhiều năm và virus vẫn tiếp tục sinh sôi phát triển trong gan.
Hậu quả là tổn thương gan lan rộng và dẫn đến xơ gan (khoảng 20% bệnh nhân viêm gan C bị xơ gan). Nếu không điều trị, xơ gan sẽ tiến triển ngày càng nặng và có thể bị ung thư gan. Bệnh nhân bị viêm gan C có thời gian tiến triển bệnh khác nhau và không thể dự đoán được chính xác. Nhiều bệnh nhân chỉ bị tổn thương gan sau 20-30 năm, trong khi nhiều người bị xơ gan sau 10 năm hay ngắn hơn.
Hình ảnh mô phỏng virus gây bệnh viêm gan C.
Và những chú ý đặc biệt khi dùng thuốc
Ở giai đoạn cấp tính, bệnh có thể tự khỏi, nếu không tự khỏi cần hỗ trợ điều trị sau tuân 12. Khi HCV RNA dương tinh thì co chi đinh điều trị đặc hiệu bằng intereferon (IFN) hoặc PegINF (Polyethelene glycol Interrferon) có thể kết hợp với ribavirin hoặc không. Thời gian điều trị ít nhất 12 tuần, có thể kéo dài đến 24 tuần tùy đáp ứng của virus.
Ở giai đoạn mạn tính, các bác sĩ chuyên khoa thường chỉ định điều trị bằng thuốc kháng virus đơn lẻ hoặc kết hợp tùy theo tình trạng bệnh như thuốc tiêm interferon alpha, thuốc uống có nhiều loại như ribavirin, boceprevir, simeprevir, sofosbuvir, daclatasvir. Hai thuốc thường được phối hợp là ledipasvir và sufosbuvir đạt hiệu quả điều trị khỏi viêm gan C type 1 cao (tỷ lệ điều trị khỏi viêm gan type 1 từ 94 - 99%), ngoài ra còn có tác dụng điều trị viêm gan C type khác.
Hầu hết các loại thuốc điều trị viêm gan do HCV đều gây ra các phản ứng phụ xảy ra sau vài tuần, nhưng không nguy hiểm. Các triệu chứng này thường xuất hiện vài giờ sau khi tiêm thuốc peg-interferon (hoặc interferon) và có thể kéo dài đến 3 ngày. Bệnh nhân thường có cảm giác ớn lạnh hoặc rét run, kèm sốt, nhức mỏi khắp người, đau cơ và khớp giống như bị cảm cúm.
Ngoài ra, có thể mệt mỏi, hay cáu gắt, rối loạn giấc ngủ... Khi gặp các triệu chứng này, người bệnh cần trao đổi với thầy thuốc điều trị. Người bệnh không được tự ý thay đổi liều lượng, không được thay đổi thuốc, không tự động mua thuốc để tự điều trị cho mình hoặc người nhà.
Ngoài ra, với thuốc tiêm, người bệnh nên tiêm thuốc vào lúc chiều tối và ngày cuối tuần để khi xuất hiện tác dụng phụ thường vào lúc bệnh nhân đã nằm ngủ (sẽ giảm bớt cảm giác khó chịu hơn) và tiêm vào ngày cuối tuần để sau đó có thể nghỉ ngơi thư giãn ở nhà (với người đang công tác).
Một vấn đề rất quan trọng là nên uống nhiều nước mỗi ngày (khoảng 1,5 - 2 lít) để không bị cảm giác khô miệng và mất nước. Trong thời gian điều trị nên uống thêm nước trái cây (cam, chanh, xoài, dưa hấu...). Tuyệt đối không uống rượu, bia ngay cả khi đã hết liều thuốc điều trị. Cần thư giãn cơ thể bằng cách vận động nhẹ nhàng, dinh dưỡng hợp lý (kiêng mỡ động vật) và cần được thư giãn, ngủ nhiều hơn lúc chưa dùng thuốc điều trị viêm gan C.
Rượu bia hủy hoại lá gan như thế nào? Thống kê chỉ ra rằng, một người Việt trưởng thành tiêu thụ 8,3 lít cồn (tương đương 470 chai bia) trong một năm. 48% thanh niên từ 14 - 17 tuổi cũng uống rượu bia. Tất cả các độc chất vào cơ thể phải được khử độc, và chỉ có một con đường duy nhất là chuyển hóa ở gan. Vì vậy, có...