Những sự kiện kỳ bí không thể giải thích trong lịch sử

Theo dõi VGT trên

Con người luôn khao khát hiểu rõ mọi điều xảy ra trong cuộc sống nhưng có những sự kiện kỳ bí mà nhiều năm qua không thể giải thích được.

Hãy cùng nhìn lại những bí ẩn kinh ngạc nhất trong lịch sử vẫn chưa được giải đáp cho đến ngày nay.

Những sự kiện kỳ bí không thể giải thích trong lịch sử - Hình 1

Koko là chú khỉ đột khiến cả thế giới kinh ngạc với kỹ năng sử dụng ngôn ngữ ký hiệu. Con khỉ cái này giao tiếp hiệu quả với con người và chia sẻ những câu nói sâu sắc trong suốt cuộc đời mình

Những sự kiện kỳ bí không thể giải thích trong lịch sử - Hình 2

Nhà tâm lý học động vật Penny Patterson tiết lộ rằng, Koko có một góc nhìn độc đáo về thế giới bên kia. Khi được hỏi “Động vật sẽ đi đâu khi chúng chết?”, Koko trả lời: “Một cái lỗ thoải mái”, khơi dậy nhiều cuộc tranh luận về nó

Những sự kiện kỳ bí không thể giải thích trong lịch sử - Hình 3

Thần đồng sau một đêm chính là Derek Amato. Vào năm 2006, người đàn ông 39 tuổi này bị chấn thương nặng ở đầu khi bơi trong bể bơi

Những sự kiện kỳ bí không thể giải thích trong lịch sử - Hình 4

Ngay sau đó, tài năng âm nhạc của Amato bộc phát. Anh đã trở thành một nhạc sĩ phi thường, khiến các nhà khoa học bối rối về sự biến đổi khó hiểu này.

Những sự kiện kỳ bí không thể giải thích trong lịch sử - Hình 5

Các nhà khoa học cũng bối rối trước Hector, một đám mây giông hình thành gần như hàng ngày trên Quần đảo Tiwi của Australia

Những sự kiện kỳ bí không thể giải thích trong lịch sử - Hình 6

Đám mây được gọi là “cơn giông bão liên tục” và các nhà khoa học tiếp tục suy ngẫm về nguồn gốc của nó

Những sự kiện kỳ bí không thể giải thích trong lịch sử - Hình 7

Các nhà sử học và xã hội học từ lâu khó giải thích về “cơn cuồng nhảy múa” trong thế kỷ 14 đến thế kỷ 17. Ở Strasbourg, Đức, một “đại dịch khiêu vũ” đặc biệt xảy ra vào năm 1518, trong đó khoảng 400 người nhảy múa không kiểm soát và không thể dừng lại.

Những sự kiện kỳ bí không thể giải thích trong lịch sử - Hình 8

Hậu quả là có người đau tim, các vấn đề sức khỏe, thậm chí tử vong. Người ta suy đoán đây là “căn bệnh tâm lý hàng loạt”, nhưng chưa biết nguyên nhân chính xác của sự việc bất thường này

Những sự kiện kỳ bí không thể giải thích trong lịch sử - Hình 9

Tương tự như Thành Cát Tư Hãn, lăng mộ của Nữ hoàng Ai Cập Cleopatra ở đâu vẫn còn là một bí ẩn. Nhiều người tin rằng, bà đã được an nghỉ cùng với người tình Antony, tuy nhiên địa điểm chính xác vẫn chưa được xác định.

Những sự kiện kỳ bí không thể giải thích trong lịch sử - Hình 10

Năm 2022, các nhà khảo cổ phát hiện ra một ngôi đền thờ bà tại thành phố cổ Taposiris Magna ở Ai Cập, nhưng tung tích của khu mộ rất khó tìm.

Những sự kiện kỳ bí không thể giải thích trong lịch sử - Hình 11

Vào năm 2013, một cặp vợ chồng ở Gold Country, California, Mỹ phát hiện một chiếc lon lớn chứa hơn 1.400 đồng tiền vàng. Điều thú vị là những đồng tiền này dường như có từ thời cơn sốt vàng

Những sự kiện kỳ bí không thể giải thích trong lịch sử - Hình 12

Các đồng xu, chủ yếu là đồng xu 20 USD, tổng giá trị là 27.980 USD nhưng hiện có giá 10 triệu USD. Sở đúc tiền Mỹ xác nhận không phải của họ và cặp đôi đã được quyền sở hữu chúng

Những sự kiện kỳ bí không thể giải thích trong lịch sử - Hình 13

Bí ẩn xung quanh hồ Angikuni ở Canada đã khiến các nhà sử học bối rối trong một thời gian dài. Trước đây là một ngôi làng của người Inuit, nhưng cư dân của nó đã biến mất không dấu vết.

Những sự kiện kỳ bí không thể giải thích trong lịch sử - Hình 14

Năm 1930, người đánh bẫy lông thú Joe Labelle tình cờ đến ngôi làng và chỉ phát hiện ra những con chó kéo xe đã chết. Bất chấp các cuộc điều tra, lời giải thích vẫn chưa bao giờ được tìm thấy.

Những sự kiện kỳ bí không thể giải thích trong lịch sử - Hình 15

Joyita là tàu hàng đã biến mất một cách bí ẩn vào năm 1955 ở Nam Thái Bình Dương. Điều thú vị là nó có một đặc điểm độc đáo: được thiết kế để không thể chìm.

Những sự kiện kỳ bí không thể giải thích trong lịch sử - Hình 16

Thực tế, Joyita được phát hiện trên mặt nước, nhưng không có ai trên tàu. Theo điều tra, 25 người đã lên tàu nhưng họ đã biệt tăm tích

Những sự kiện kỳ bí không thể giải thích trong lịch sử - Hình 17

Năm 1876, một phụ nữ ở bang Kentucky, Mỹ tên là Crouch đang ngồi trên hiên nhà thì chứng kiến một trận mưa thịt đỏ từ trên trời rơi xuống.

Những sự kiện kỳ bí không thể giải thích trong lịch sử - Hình 18

Người ta suy đoán rằng, đó là một thông điệp tâm linh hoặc một căn bệnh lây lan. Có ý kiến cho rằng, chim kền kền đã nôn ra thịt do bị giật mình đột ngột trong quá trình kiếm ăn.

Những sự kiện kỳ bí không thể giải thích trong lịch sử - Hình 19

Ông Harold Edward Holt nhậm chức Thủ tướng Australia từ năm 1966, nhưng sau đó biến mất một cách bí ẩn không dấu vết.

Những sự kiện kỳ bí không thể giải thích trong lịch sử - Hình 20

Ngày 17-12-1967, tại bãi biển Cheviot biệt lập, ông Holt và 4 người bạn đang bơi lội thì nhanh chóng chìm vào sóng biển, biến mất trước mắt những người chứng kiến. Kết quả cuộc tìm kiếm quy mô lớn cuối cùng vẫn là số 0.

Nghĩa trang kỳ bí nhất Phần Lan: Người trong 44 ngôi mộ biến mất

Cấu trúc các ngôi mộ, dấu tích của việc chôn cất... vẫn nguyên vẹn sau 6.500 năm, chỉ có hài cốt người trong mộ là biến mất không dấu vết.

Theo Science Alert, một phân tích mới đã vén màn bí ẩn về nghĩa trang cổ nằm ở khu vực rìa Vòng Bắc Cực thuộc Tainiaro - Phần Lan, nơi các ngôi mộ đã gây sốc nặng từ cuộc khai quật đầu tiên năm 1980.

Hàng ngàn hiện vật đã được tìm thấy, mô tả, nhưng không có dấu tích của bất kỳ con người nào!

Tất cả những gì còn lại trong các hố chôn cất chỉ là đất cát nhuốm ít tro, có vệt đỏ bằng đất son, cùng một số đồ tùy táng.

Nghĩa trang kỳ bí nhất Phần Lan: Người trong 44 ngôi mộ biến mất - Hình 1

Các ngôi mộ không có hài cốt người ở Phần Lan - Ảnh: ANTIQUITY

Nhóm nghiên cứu dẫn đầu bởi nhà khảo cổ Aki Hakonen từ Đại học Oulu (Phần Lan) cho rằng chính 200 chiếc hố trong nghĩa trang nắm giữ bí mật về các bộ hài cốt biến mất.

"Mặc dù không có vật liệu xương nào còn sót lại ở Tainiaro, chúng tôi cho rằng đó vẫn nên được coi là một nghĩa trang" - các tác giả viết trong bài công bố trên tạp chí khoa học Antiquity.

Theo đó, họ cho rằng chính đất chua của khu vực đã khiến hài cốt người phân hủy nhanh hơn bình thường, hoàn toàn biến mất sau vài ngàn năm chôn cất.

Trong khi đó các hiện vật bằng đá, mảnh gốm hay xương động vật đã bị đốt thành tro vẫn để lại dấu tích.

Tuy các hài cốt biến mất, nhưng nghĩa trang cổ và các ngôi mộ trống của nó vẫn là phát hiện khảo cổ vô cùng quý giá.

Hầu hết các hố đều chứa dấu vết của tro và than củi. Thêm vào đó là sự xuất hiện của đất son. Đó chính là bằng chứng về các lễ nghi cổ đại.

Ngoài ra, một nghĩa trang rộng lớn là bằng chứng về các cộng đồng thời đồ đá từng rất đông đúc nơi đây.

Hình dạng và kích thước các hố chôn cất - vốn khoảng 1,5x2m, sâu nửa mét, được bo tròn các góc - cũng giống hàng trăm ngôi mộ đồ đá khác được tìm thấy tại 14 nghĩa trang khắp Bắc Âu.

Có 44 trong số 200 hố ở nghĩa trang được xác định là mộ phần thực sự.

TS Hakonen cho biết chỉ mới 1/5 nghĩa trang được khai quật. Họ sẽ tiếp tục công việc bằng radar xuyên đất lẫn khai quật trực tiếp với hy vọng tìm thấy các mẫu tóc, DNA còn sót lại.

Ngoài ra, việc vì sao người thời đồ đá lại tập trung ở khu vực hẻo lánh, lạnh giá và gần như khó sống này phổ biến đến thế, đó vẫn là câu hỏi thú vị chờ được giải đáp.

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Về nhà, người phụ nữ choáng váng khi phát hiện "điều lạ" trên giườngVề nhà, người phụ nữ choáng váng khi phát hiện "điều lạ" trên giường
23:40:34 23/01/2025
Đám cưới tập thể đầu tiên khi Thái Lan công nhận hôn nhân đồng giớiĐám cưới tập thể đầu tiên khi Thái Lan công nhận hôn nhân đồng giới
23:39:57 23/01/2025
Cô gái suýt bị bạn thân "cạch mặt" vì không mời cướiCô gái suýt bị bạn thân "cạch mặt" vì không mời cưới
08:42:21 23/01/2025
Mèo đi lạc vượt hơn 1.200km tìm đường về đoàn tụ với chủMèo đi lạc vượt hơn 1.200km tìm đường về đoàn tụ với chủ
16:53:55 23/01/2025
Từng có thiên thể khổng lồ làm xáo trộn quỹ đạo hành tinh của hệ mặt trời?Từng có thiên thể khổng lồ làm xáo trộn quỹ đạo hành tinh của hệ mặt trời?
06:04:00 23/01/2025
Loài cua là động vật chân đốt sống trên cạn lớn nhất thế giới : Có thể dài tới 1m, giá 6-7 triệu /kgLoài cua là động vật chân đốt sống trên cạn lớn nhất thế giới : Có thể dài tới 1m, giá 6-7 triệu /kg
06:44:55 23/01/2025
Người phụ nữ kiện chồng ra tòa vì cưng mèo hơn vợNgười phụ nữ kiện chồng ra tòa vì cưng mèo hơn vợ
12:51:05 22/01/2025
Những loài động vật trông giống hoa một cách kì lạNhững loài động vật trông giống hoa một cách kì lạ
06:44:44 23/01/2025

Tin đang nóng

Chuyện gì đã xảy ra khiến Đoàn Văn Hậu xuất hiện với cái chân nẹp kín giữa buổi tiệc tất niên?Chuyện gì đã xảy ra khiến Đoàn Văn Hậu xuất hiện với cái chân nẹp kín giữa buổi tiệc tất niên?
23:36:38 23/01/2025
Vũ Thu Phương sau ly hôn vui vẻ gói bánh chưng, Vy Oanh cùng chồng đại gia du xuânVũ Thu Phương sau ly hôn vui vẻ gói bánh chưng, Vy Oanh cùng chồng đại gia du xuân
23:33:33 23/01/2025
Gia thế gây choáng của chồng nữ tỷ phú Madam PangGia thế gây choáng của chồng nữ tỷ phú Madam Pang
22:54:36 23/01/2025
Phát hiện ung thư, Diva Hồng Nhung vẫn cố hoàn thành liveshow về Hà NộiPhát hiện ung thư, Diva Hồng Nhung vẫn cố hoàn thành liveshow về Hà Nội
23:07:54 23/01/2025
HOT: Hồ Quang Hiếu và vợ kém 17 tuổi chính thức đón con đầu lòng, tiết lộ xảy ra 1 sự việc ngoài dự đoán!HOT: Hồ Quang Hiếu và vợ kém 17 tuổi chính thức đón con đầu lòng, tiết lộ xảy ra 1 sự việc ngoài dự đoán!
23:12:10 23/01/2025
Lý Nhã Kỳ, Thanh Thảo và nhiều sao Việt phẫn nộ vụ nam shipper bị đánh tử vongLý Nhã Kỳ, Thanh Thảo và nhiều sao Việt phẫn nộ vụ nam shipper bị đánh tử vong
23:29:25 23/01/2025
Truy lùng danh tính sao nữ hạng A bị phốt cặp cùng lúc 6 đại gia, có bầu nhưng không ai nhận conTruy lùng danh tính sao nữ hạng A bị phốt cặp cùng lúc 6 đại gia, có bầu nhưng không ai nhận con
23:25:53 23/01/2025
Khoa Pug lên tiếng về câu chuyện đầy đau thương của nam shipper ở Đà NẵngKhoa Pug lên tiếng về câu chuyện đầy đau thương của nam shipper ở Đà Nẵng
23:20:21 23/01/2025

Tin mới nhất

Những loài vật di chuyển chậm nhất hành tinh

Những loài vật di chuyển chậm nhất hành tinh

06:42:17 24/01/2025
Trong thế giới tự nhiên, có những loài động vật cần đến tốc độ để săn mồi hoặc để chạy trốn kẻ thù, nhưng cũng có những loài động vật vẫn sống tốt với tốc độ chậm chạp của mình.
Loài vật kỳ lạ giống hệt chân rùa, có tiền chưa chắc đã mua được

Loài vật kỳ lạ giống hệt chân rùa, có tiền chưa chắc đã mua được

06:41:55 24/01/2025
Ốc chân rùa là một loài ốc biển nổi tiếng thế giới, chúng thường bám ở các kẽ đá và có giá trị dinh dưỡng cao. Do chỉ sinh trưởng ở ngoài biển khơi, khó đánh bắt nên chúng được coi là một trong những loài hải sản đắt nhất hành tinh.
Dữ liệu gây sốc mới về "quái vật" đe dọa hất văng Trái Đất

Dữ liệu gây sốc mới về "quái vật" đe dọa hất văng Trái Đất

22:54:00 23/01/2025
Bức tranh khảm 2,5 tỉ pixel vừa được ESA công bố đã đem đến cái nhìn chưa từng có về người láng giềng quái vật của thiên hà chứa Trái Đất.
Những loài chim trèo cây độc lạ, ít người biết

Những loài chim trèo cây độc lạ, ít người biết

06:45:06 23/01/2025
Họ Trèo cây (Sittidae) gồm những loài chim nhỏ có tập tính trèo dọc theo thân và cành cây để săn tìm côn trùng ẩn dưới vỏ cây. Phần lớn các loài trèo cây là chim đồng rừng, mặc dù có một vài loài thích nghi với môi trường sống núi đá.
Những loài chim mỏ rộng cực đẹp ở Việt Nam

Những loài chim mỏ rộng cực đẹp ở Việt Nam

06:44:33 23/01/2025
Họ Mỏ rộng (Eurylaimidae) gồm những loài chim có gốc mỏ rộng đặc trưng với bộ lông nhiều sắc màu. Việt Nam là nơi sống của 5 trên 9 loài chim mỏ rộng được được ghi nhận trên thế giới.
Loài thằn lằn giống rắn hồi sinh kì diệu sau 40 năm bị tuyệt chủng khiến các nhà khoa học kinh ngạc

Loài thằn lằn giống rắn hồi sinh kì diệu sau 40 năm bị tuyệt chủng khiến các nhà khoa học kinh ngạc

06:44:23 23/01/2025
Loài thằn lằn được cho là đã tuyệt chủng 40 năm về trước, sự hồi sinh của chúng khiến các nhà khoa học không khỏi kinh ngạc.
Loài động vật đầu tiên biết đặt tên cho nhau giống con người, sử dụng ngôn ngữ riêng để gọi nhau

Loài động vật đầu tiên biết đặt tên cho nhau giống con người, sử dụng ngôn ngữ riêng để gọi nhau

06:42:52 22/01/2025
Một khảo sátcho thấy những con voi ở Công viên Quốc gia Amboseli của Kenya dường như gọi nhau bằng những tên riêng bằng cách sử dụng những tiếng ầm ầm trầm và phức tạp.
Top 10 loài chim quý hiếm với tên gọi và tiếng kêu độc lạ nhất Việt Nam: 'Bắt cô trói cột', 'khát nước'...

Top 10 loài chim quý hiếm với tên gọi và tiếng kêu độc lạ nhất Việt Nam: 'Bắt cô trói cột', 'khát nước'...

06:42:44 22/01/2025
Ở Việt Nam có những loài chim không chỉ sở hữu vẻ đẹp ngoại hình đặc biệt mà còn gây ấn tượng với tên gọi độc lạ và tiếng kêu đặc trưng.
'Thú cưng' robot bầu bạn với người già

'Thú cưng' robot bầu bạn với người già

06:42:34 22/01/2025
Viện dưỡng lão không cho phép nuôi thú cưng và ông Raymond rất nhớ chú mèo 14 tuổi của mình. Tuy nhiên, tâm trạng ông dần cải thiện sau khi nuôi một chú mèo robot.
Loại thực vật vẻ ngoài quái dị, bất ngờ 'trở về từ cõi chết' sau hơn 20 năm: Loài hoa cổ tích, siêu hiếm

Loại thực vật vẻ ngoài quái dị, bất ngờ 'trở về từ cõi chết' sau hơn 20 năm: Loài hoa cổ tích, siêu hiếm

06:41:43 22/01/2025
Theo Japan Times, sau hơn 20 năm được cho là tuyệt chủng, loài hoa đèn lồng cổ tích Thismia kobensis đã tái xuất hiện tại tỉnh Hygo, Nhật Bản.
Mèo nhấn nút gửi email xin thôi việc khiến cô chủ thất nghiệp ngay trước Tết

Mèo nhấn nút gửi email xin thôi việc khiến cô chủ thất nghiệp ngay trước Tết

22:09:58 21/01/2025
Cô gái 25 tuổi chưa muốn gửi đơn xin thôi việc, nhưng mèo cưng nhấn vào nút enter trên máy tính, khiến email bị gửi đi, cô mất việc và tiền thưởng ngay trước Tết.
Loài 'sói đầu lừa' đã tuyệt chủng 500.000 năm bỗng xuất hiện, giới khoa học bàng hoàng khi giải mã được

Loài 'sói đầu lừa' đã tuyệt chủng 500.000 năm bỗng xuất hiện, giới khoa học bàng hoàng khi giải mã được

11:13:09 21/01/2025
Tại Thần Nông Giá, Hồ Bắc (Trung Quốc) - nơi khó có thể tiếp cận được khi được bao quanh bởi những ngọn núi đã phát hiện loài sói đầu lừa tưởng đã tuyệt chủng từ lâu.

Có thể bạn quan tâm

Nhồi nhét khách, tài xế xe khách có thể bị phạt tới 75 triệu đồng

Nhồi nhét khách, tài xế xe khách có thể bị phạt tới 75 triệu đồng

Tin nổi bật

07:21:45 24/01/2025
Nghị định 168/2024/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính về trật tự, an toàn giao thông đường bộ có quy định về lỗi xe khách chở quá số lượng người.
Người yêu hot boy của Thiều Bảo Trâm "dứt tình" sau hơn nửa tháng đường ai nấy đi

Người yêu hot boy của Thiều Bảo Trâm "dứt tình" sau hơn nửa tháng đường ai nấy đi

Sao việt

07:19:34 24/01/2025
Matthis - người yêu cũ kém 10 tuổi của Thiều Bảo Trâm - mới đây lại gây chú ý khi có động thái hoàn toàn khác biệt trên Instagram cá nhân.
Ukraine tiết lộ "tối hậu thư" của Nga, quyết không nhượng lãnh thổ

Ukraine tiết lộ "tối hậu thư" của Nga, quyết không nhượng lãnh thổ

Thế giới

07:10:16 24/01/2025
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuyên bố Kiev sẽ không đồng ý với bất kỳ sự thỏa hiệp nào liên quan đến các vùng lãnh thổ mà Nga kiểm soát.
3 loại nguyên liệu này, phụ nữ luân phiên nấu thành các món ăn cách ngày 1 lần, khuôn mặt sẽ hồng hào, da mịn màng và tràn đầy sức sống

3 loại nguyên liệu này, phụ nữ luân phiên nấu thành các món ăn cách ngày 1 lần, khuôn mặt sẽ hồng hào, da mịn màng và tràn đầy sức sống

Ẩm thực

06:59:04 24/01/2025
Hôm nay tôi sẽ chia sẻ với các bạn 3 loại thực phẩm và công thức các món ăn giúp bổ máu hơn cả táo đỏ. Tiêu thụ luân phiên, đều đặn các món ăn này có thể giúp bạn lấy lại làn da hồng hào và nguồn năng lượng dồi dào.
Cưỡng bức rồi chi 14 tỷ bịt miệng nạn nhân, sao nam quốc dân đột ngột giải nghệ

Cưỡng bức rồi chi 14 tỷ bịt miệng nạn nhân, sao nam quốc dân đột ngột giải nghệ

Sao châu á

06:42:31 24/01/2025
Trên trang web dành cho fanclub, nam nghệ sĩ xác nhận thông tin giải nghệ, đồng thời hứa sẽ chịu trách nhiệm cho những chuyện mà mình đã gây ra.
'Hoàng tử' Barron Trump gây sốt trong lễ nhậm chức của cha

'Hoàng tử' Barron Trump gây sốt trong lễ nhậm chức của cha

Netizen

06:41:33 24/01/2025
Barron Trump 18 tuổi gây sốt khi xuất hiện tại lễ nhậm chức của ông Donald Trump với vẻ ngoài bảnh bao, phong thái bí ẩn và chiều cao vượt trội
Vì sao mùa lạnh dễ xảy ra đột quỵ?

Vì sao mùa lạnh dễ xảy ra đột quỵ?

Sức khỏe

06:37:37 24/01/2025
Khi phát hiện người xung quanh bị đột quỵ, bạn cần gọi ngay cấp cứu và đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất, việc đưa người bệnh đến bệnh viện sớm giúp người bệnh được điều trị kịp thời, hạn chế được các di chứng về sau.
Nghệ An phạt gần 9 tỉ đồng liên quan học sinh vi phạm giao thông

Nghệ An phạt gần 9 tỉ đồng liên quan học sinh vi phạm giao thông

Pháp luật

06:36:22 24/01/2025
Trong một năm thực hiện chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ, Nghệ An đã lập biên bản xử phạt hành chính gần 9 tỉ đồng liên quan việc học sinh vi phạm giao thông.
Cách cắm hoa thược dược bằng xốp, chỉ 10 phút xong ngay 1 bình đẹp rực rỡ trưng Tết, mẹ vụng mấy cũng làm được!

Cách cắm hoa thược dược bằng xốp, chỉ 10 phút xong ngay 1 bình đẹp rực rỡ trưng Tết, mẹ vụng mấy cũng làm được!

Sáng tạo

22:55:43 23/01/2025
Với nhiều người, Tết mà trong nhà thiếu bình thược dược là cảm giác không thể trọn vẹn. Khi nói đến nghệ thuật cắm hoa, sự đơn giản luôn có sức hấp dẫn kỳ lạ.
Cách sử dụng retinol cho da mụn

Cách sử dụng retinol cho da mụn

Làm đẹp

21:01:21 23/01/2025
Bạn có thể sử dụng retinol với tần suất cách ngày. Ngoài ra, để giảm nguy cơ kích ứng, cần đảm bảo duy trì các bước chăm sóc da cơ bản, sử dụng kem dưỡng ẩm trước khi áp dụng phương pháp điều trị bằng retinol.