Những phát ngôn “khó quên nhất” năm 2013

Hồng Đến17:30 04/01/2014

Năm 2013 đi qua đã để lại nhiều phát ngôn ấn tượng mà có thể nhiều người còn “thuộc làu” và khắc ghi nhiều năm nữa, đồng thời cũng lưu giữ không ít những phát ngôn làm phẫn nộ, thậm chí gây bão dư luận mà “dư chấn” của nó vẫn chưa nguôi.

Năm 2013 đã khép lại, nhưng có thể nói, rất nhiều phát ngôn góc cạnh,ấn tượng của những người có trách nhiệm, những “công bộc” của dân vẫn là những vấn đề nóng bỏng, cần đeo đuổi, cần lời giải trong năm 2014 và những năm tới. Với những phát ngôn làm “tổn thương” người nghe rồi có thể sẽ được xí xóa, nhưng đó vẫn được xem như một trải nghiệm với mỗi người nói chung. Chúng tôi xin được điểm lại những phát ngôn khó quên của năm 2013 đã từng được đăng tải trên báo Dân trí:

“Người ta ăn của dân không từ một cái gì”

Trong phiên thảo luận về công tác phòng chống tham nhũng tại UB Thường vụ Quốc hội ngày 18/9/2013, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng nhận định thẳng thắn: “Nếu không tham nhũng thì quan chức lấy tiền đâu đi nhậu, đi chơi này đi chơi kia, chức vụ này chức vụ kia không tham nhũng lấy đâu tiền mà chạy”.

Cũng theo Chủ tịch Quốc hội, báo cáo do Thanh tra Chính phủ chắp bút trình bày trước Thường vụ Quốc hội còn chưa đề cập đến việc liệu trong lực lượng đấu tranh phòng, chống tham nhũng có tham nhũng không. Nghi vấn tiêu cực, theo Chủ tịch Nguyễn Sinh Hùng rất có cơ sở khi nhiều vụ án bị đình chỉ điều tra, mức án đưa ra dưới khung hay việc ít chuyển sang điều tra nhiều sai phạm hàng trăm, hàng nghìn tỷ sau thanh tra, kiểm toán.

Cùng chủ đề về chống tham nhũng, tại phiên thảo luận về Báo cáo kết quả giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo hiểm y tế giai đoạn 2009-2012 của UB Thường vụ Quôc hôi ngày 11/9 khi đề cập tới vụ nhân bản xét nghiệm ở Bệnh viện đa khoa huyện Hoài Đức (Hà Nội), Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thi Doan đã dẫn thêm hiện tượng giám đốc bệnh viện khám bệnh cho bệnh nhân rồi đưa đơn thuốc đến nhà mình mua, cho đưa phương tiện bên ngoài vào bệnh viện rồi cùng chia doanh thu… Liên hệ với thông tin mới nhất trên báo chí về việc MTTQ ở Hà Tĩnh “nuốt” tiền TƯ hỗ trợ hộ nghèo, gia đình chính sách, cũng như việc một trường miền núi biển thủ gần 3 tỷ đồng của học sinh dân tộc thiểu số, Phó Chủ tịch nước đau xót: “Người ta “ăn” của dân không từ cái gì nữa”.

“ Sao giờ không ai sợ pháp luật, sợ bị trừng trị nữa? Mỗi ngày người ta “ăn” từng tí của dân, từ liều vacxin con con đến tiền chữa bệnh bảo hiểm, trách nhiệm thuộc về ai?” – Phó Chủ tịch nước nêu câu hỏi.

Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan thẳng thắn: Mỗi ngày người ta “ăn” từng tí của dân

Những phát biểu đầy thẳng thắn, trăn trở và rất sắc cạnh của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng, Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan đã làm “nóng” dư luận trong nhiều ngày sau đó trên nhiều trang báo, nhiều diễn đàn và cả đời sống xã hội. Những vấn đề đặt ra trên cũng chưa có điểm dừng ở năm 2013 mà vẫn sẽ là chủ đề gai góc của những năm tới…

Vinashin, Vinacho, Vinachia

Trao đổi về công tác phòng, chống tham nhũng tại Quốc hội kỳ họp cuối năm 2013, đại biểu Dương Trung Quốc phát biểu: “Vinashin đã là thảm họa. Nhưng nguồn gốc thảm họa là Vinacho, và bên cạnh là Vinachia. Đấy là sự thỏa hiệp ngầm, thỏa hiệp đen để bòn rút tài sản của nhà nước”.

Ông Quốc phân tích, cơ chế “xin – cho” là cội rễ của nhiều tiêu cực, len lỏi vào mọi ngõ ngách của đời sống. Tham gia ý kiến khi bàn về tình hình kinh tế xã hội, đại biểu ví von: “Vinashin không ngại bằng Vina… cho!”.

Những phân tích, khái quát này của đại biểu “gạo cội” Dương Trung Quốc nhận nhiều ủng hộ, hưởng ứng của dư luận vì xác đáng, thẳng thắn và tinh thần xây dựng.

“Bao nhiêu con thỏ bị tuyên thành gấu?”

Trong phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa 13, đại biểu Nguyễn Bá Thuyền (Lâm Đồng) đặt câu hỏi đối với Chánh án TAND tối cao Trương Hòa Bình về vụ án oan sai điển của ông Nguyễn Thanh Chấn, người bị kết án tù chung thân về tội giết người, sau ngồi tù 10 năm ngồi tù mới được phát hiện bị hàm oan – vụ án gây chấn động dư luận.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Bá Thuyền

“Người ta vẫn nói “nhất nhật tại tù, thiên thu tại ngoại”, vậy trách nhiệm ngành tòa án đến đâu? Chánh án có giải pháp gì để minh oan, xin lỗi, bồi thường cho người dân? Và liệu còn có bao nhiêu con thỏ bị tuyên thành gấu?” – ông Nguyễn Bá Thuyền đặt vấn đề một cách hình tượng. Ông Nguyễn Bá Thuyền cũng cảnh báo, hàng năm vẫn có hàng chục nghìn đơn xin giám đốc thẩm, tái thẩm đã chứng tỏ rằng niềm tin của người dân vào công tác của ngành tư pháp chưa cao.

Phép ẩn dụ đầy hàm nghĩa này không chỉ “đốt nóng” phiên chất vấn tại Quốc hội mà còn trở thành cụm từ mặc định để chỉ án oan mà các mạng xã hội, các diễn đàn, dư luận sau đó đã sử dụng để nói về hiện tượng ép cung, mớm cung trong quá trình điều tra, nói về chất lượng làm án của các cơ quan tiến hành tố tụng.

Một số phóng viên bị thiểu năng (!)

Vì không đồng tình với cách báo chí đưa tin về mũ bảo hiểm giả, ông Đinh Mạnh Toàn – Phó Cục trưởng Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội (Bộ Công an) – khi phát biểu tại Hội nghị bàn thảo về Nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ – đường sắt ngày 11/3/2013, tại Bộ Giao thông Vận tải, đã có một tuyên bố “xanh rờn” rằng: “Có lẽ một số phóng viên bị thiểu năng!”.

“Có lẽ phóng viên của một số báo thiểu năng gì đó, kém gì đó. Các phóng viên đó không hiểu được thế nào là mũ giả, mũ rởm mà cứ phải diễn đạt bằng lời lẽ, bằng giải thích từ ngữ rồi đăng tải? Ở đây có 5-6 Bộ đánh giá về mũ bảo hiểm thì cứ thế mà đưa vào” – ông Toàn nói.

Lời nói của Cục phó Cục Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội đã khiến giới phóng viên, nhà báo – những người đang thực hiện nhiệm vụ thông tin tuyên truyền cảm thấy bị xúc phạm. Cùng đó, rất rất nhiều ý kiến của người dân cũng phản ứng dữ dội với cách nói trên của ông Phó Cục trưởng.

Dù sau đó ông Toàn đã lên tiếng xin lỗi những người làm báo, đã thể hiện sự cầu thị, nhưng rõ ràng, những gì ông đã nói trước đó vẫn là điều đáng tiếc, bởi như người xưa đã nói “nhất ngôn ký xuất, tứ mã nan truy”.

“Lộn cổ từ tầng 4 hay tầng 14 là việc của chúng”

Cuối tháng 9/2013, bờ tường yếu tại khu nhà A, toà nhà thuộc “Hợp tác xã Zone 9″ thuộc Xí nghiệp Dược phẩm Trung ương 2, số 9 Trần Thánh Tông (một địa điểm vui chơi, giải trí mới nổi thu hút rất đông người lui tới) bất ngờ bị đổ sập do một số bạn trẻ dựa vào để tạo dáng chụp ảnh. Vụ tai nạn khiến 2 người rơi từ lan can xuống chiếu nghỉ tầng 3, một cô gái bất tỉnh tại chỗ.

Nạn nhân bị ngã tại khu vui chơi Zone 9

Sauvụtai nạn đáng tiếc nói trên, nhiều người đặt câu hỏi tại sao điểm vui chơi này có nhiều ẩn họa nhưng chính quyền phường sở tại lại không không có cảnh báo nguy hiểm. Ông Vũ Bảo Thạch – Chủ tịch UBND phường Bạch Đằng (quận Hai Bà Trưng, Hà Nội) khi trao đổi với PV Dân trí cho rằng: “Mấy đứa vào số 9 Trần Thánh Tông ngã, không đến phường trình báo thì như tai nạn xe máy đầu đường xó chợ. Mà mấy đứa trẻ con hiếu kỳ chỗ nào cũng vào chụp ảnh thì lộn cổ từ tầng 4 hay tầng 14 cũng là việc của chúng!”.

Công bằng mà nói, xảy ra vụ việc trước hết là do nạn nhân không nêu cao ý thức bảo vệ bản thân, nhưng chính quyền sở tại không thể “phủi” bỏ trách nhiệm liên đới khi điểm vui chơi này nằm trong địa bàn mình trực tiếp quản lý. Dù thế nào, những người giữ trọng trách cao nhất ở cấp cơ sở không thể buông lời “sống chết mặc bay”, vô cảm trước ranh giới giữa cái sống và cái chết, về tính mạng của con người, điều rất dễ khiến dư luận “nổi sóng”.

Đang bị đánh thì lăn ra… ngủ

Video đang HOT

Phát ngôn này xuất phát từ ông Nguyễn Văn Quý – Chủ tịch UBND phường 25, quận Bình Thạnh, TPHCM – khi trả lời báo chí trong vụ việc lực lượng dân phòng địa phương đánh một người bán hàng rong tên là Trịnh Xuân Tình (34 tuổi, quê Thanh Hoá, tạm trú tỉnh Bình Dương).

Chuyện xảy ra vào chiều 6/12, khi chạy xe đến khu chợ tự phát tại Cư xá 30/4, phường 25, quận Bình Thạnh để bán hàng thì anh Tình bị một nhóm gần 10 người là trật tự đô thị, dân phòng của UBND phường 25, quận Bình Thạnh đi xe công vụ đến “tóm” vì vi phạm quy định buôn bán trên vỉa hè lòng đường.

Người bán hàng rong bị dân phóng đánh đến ngất xỉu sau đó lại bị cho là say xỉn nên… lăn ra ngủ!?

Khi đó, lực lượng dân phòng thu xe và giỏ trái cây của anh Tình đưa lên xe đưa về UBND phường xử lý. Sợ cơ nghiệp của mình bị thu giữ nên anh Tình dùng tay kéo lại thì bị nhóm người kia lao vào giật tay ra, sau đó đánh đấm vào người. Thấy anh Tình tiếp tục phản kháng, lực lượng dân phòng đã dùng còng số 8 để khống chế anh Tình rồi dùng roi điện dí vào người nạn nhân và tiếp tục đánh đến khi anh Tình ngất xỉu. Sau đó lực lượng chức năng bỏ mặc nạn nhân nằm lê lết trên đường với 2 tay bị còng ra phía sau dù rất nhiều người dân chứng kiến tỏ thái độ bất bình.

Giải thích cho sự việc trên, người đứng đầu phường Bình Thạnh cho biết: “Do anh Tình say xỉn nên ngay sau đó đã vùng vẫy, quay ra ngủ tại chỗ (?!)”.

Ông Quý sau đó đã thừa nhận vụ việc ban đầu do cấp dưới báo cáo không đầy đủ, bản thân ông cũng thiếu kiểm tra thực tế nên có những trả lời trên báo chí, gây bức xúc trong dư luận và xin rút kinh nghiệm. Ông Chủ tịch phường đã nhận ra sai sót của mình, nhưng cũng không đơn giản để rút lại được phát ngôn đã “bắn đi” và cũng không dễ để rút lại hết những phản ứng của người dân, những comment bạn đọc trên nhiều trang báo, trên các diễn đàn…

Theo Dantri

Tại sao ý kiến Đại tướng chưa được "nghe" hết?

"Có lẽ, người dân trong tâm thức khi bày tỏ tình cảm với Đại tướng cũng chia sẻ nỗi niềm của mình về xã hội".

Bày tỏ nỗi niềm với thời đại

- Trong kháng chiến chống Mỹ, bà má miền Nam đào hầm nuôi chiến sĩ, bà mẹ miền Bắc đưa con ra chiến trường. Những bà mẹ đó đã tin Bác Hồ, tin Đảng, tin tưởng vào cách mạng. Vậy thì điều gì đã xảy ra với chúng ta hôm nay khiến niềm tin ấy biến mất khi mà nó đã từng là điều rất đương nhiên với dân tộc này?

Ông Dương Trung Quốc: Đảng Cộng sản đã thực thi được trách nhiệm lịch sử của mình, trước hết không phải là do lý thuyết cộng sản, mà khi đó nó còn là hiện thân của lòng yêu nước và người dân đi theo.

Nếu nói về lịch sử, chúng ta nhớ rằng thời kỳ năm 1945, cụ Hồ tuyên bố giải tán Đảng Cộng sản, đưa Đảng vào hoạt động bí mật để mà tiếp tục thu hút lòng dân khi người dân chưa hiểu hết về học thuyết, về chủ nghĩa cộng sản. Nhưng người dân vẫn đi theo, vì tấm gương và sự thu hút của những con người rất cụ thể.

Lúc đó về chính danh, Đảng Cộng sản không tham gia Quốc hội. Người đảng viên cộng sản tham gia Quốc hội qua những tổ chức xã hội khác. Lúc đó cụ Hồ đã nói: "Đảng của tôi là Đảng Việt Nam".

Chúng ta nói nhiều đến Đại tướng với tư cách là Tổng Tư lệnh quân đội. Chúng ta đừng quên rằng một trong những vai trò cực kỳ quan trọng của ông là Bộ trưởng Bộ Nội vụ. Vì Võ Nguyên Giáp vốn là một nhà Luật học. Ảnh: VNA

Mong muốn của thế hệ Hồ Chí Minh là kết hợp chủ nghĩa yêu nước và chủ nghĩa cộng sản. Sự kết hợp đó đã thành công trong một giai đoạn nhất định. Nhưng sự kết hợp đó hiện nay đang có vấn đề, và những người đảng viên có trách nhiệm phải xem lại chuyện đó.

Bởi tất cả các vấn nạn xã hội đều phải có nguồn gốc. Đảng đã nhận mình là người lãnh đạo cao nhất thì cũng phải chịu trách nhiệm toàn bộ.

Tại sao những ý kiến Đại tướng đóng góp chưa được tiếp thu đầy đủ? Thậm chí có những ý kiến của Đại tướng còn không được trả lời.

Khi nói về Luật phòng chống tham nhũng ở Quốc hội mấy năm trước, tôi từng nói tham nhũng là một căn bệnh, nhưng có bao nhiêu đảng viên "dính líu" tham nhũng. Vì hầu hết những vị tham nhũng đều là những quan chức, đều phải là đảng viên. Việc chống tham nhũng cũng có nghĩa là tự bảo vệ Đảng.

Không chống được tham nhũng cũng có nghĩa là Đảng không còn đủ năng lực để tự bảo vệ mình. Vì thế tôi cho rằng vấn đề quan trọng nhất kể cả trong những chuyện chúng ta bàn liên quan đến Đại tướng, chúng ta có thể có nhiều câu hỏi: Tại sao những ý kiến Đại tướng đóng góp chưa được tiếp thu đầy đủ? Thậm chí có những ý kiến của Đại tướng còn không được trả lời.

Có lẽ, người dân trong tâm thức khi bày tỏ tình cảm với Đại tướng cũng chia sẻ nỗi niềm của mình về xã hội.

Ông Chu Hảo: Càng ngày, trình độ nhận thức của người dân càng cao và yêu cầu đối với những người đứng đầu ngày càng khắt khe. Khi hiểu biết của đại bộ phận nhân dân còn hạn hẹp, thông tin đa chiều hạn chế việc vận động quần chúng thực hiện mục tiêu chính trị do những người đứng đầu đề ra không mấy khó khăn.

Nhưng nay thì khác ...

Do đó, nếu những người đứng đầu vẫn theo lối nói một đằng làm một nẻo, không nhất quán, nhất là đưa ra một số chủ trương, đường lối không đúng đắn khiến đất nước ngày càng tụt hậu với khu vực và thế giới, thì dù có bao nhiêu thành tựu, bao nhiêu chiến công hiển hách của thế hệ trước cũng sẽ không thể bù đắp được.

Chúng ta phát động phong trào "Học tập theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh", nhưng cái đạo đức "Cần, Kiệm, Liêm, Chính, Chí công vô tư" của Hồ Chí Minh chúng ta lại không học được.

Các hiện tượng giả dối, chuộng hình thức và tham nhũng ngày một nặng. Điều mà chúng ta thực sự cần nghiêm túc nhìn nhận lúc này là xem nguyên do của nó bắt nguồn từ đâu. Nếu không dũng cảm thừa nhận và quyết sửa thì không bao giờ có được niềm tin của dân.

Một trong những điều chúng ta phải nghiêm túc nhìn nhận lại là công tác tuyên truyền- hệ thống giáo dục hiện nay. Trong một xã hội, chất lượng của nguồn nhân lực phụ thuộc chủ yếu vào nền giáo dục quốc dân.

Nền giáo dục quốc dân ở các nước thường có ba thành tố chính: Giáo dục học đường, giáo dục gia đình, giáo dục xã hội.

Ở nước ta, cũng như ở tất cả các nước XHCN, có một thành tố khác, là công tác tuyên truyền giáo dục của các hệ thống trường Đảng. Cần nhìn nhận những tồn tại trong hệ thống này để tìm hướng khắc phục.

GS Chu Hảo

Thời đại nào cũng cần những "cá nhân"

- Trên Tuần Việt Nam từng có một bài viết ví những cá nhân xuất chúng, những con người có nhân cách vĩ đại giống như "bảo hiểm" của dân tộc trước những thử thách, khó khăn. Đặt giả thiết nếu như những người lãnh tụ thực sự, những cá nhân kiệt xuất không xuất hiện khi đất nước cần, thì điều đó sẽ nguy hiểm thế nào đến vận mệnh dân tộc? Qua sự ảnh hưởng mà Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã tạo ra trong những ngày vừa qua với người dân, với xã hội khi ông ra đi, cũng như qua những dẫn chứng lịch sử khác, ông nghĩ gì về vai trò của cá nhân kiệt xuất đối với lịch sử và ảnh hưởng của họ với nhân dân?

Ông Chu Hảo: Tôi luôn cho rằng vai trò của cá nhân lúc nào cũng tác động rất lớn đến sự thay đổi của lịch sử.

Dĩ nhiên nếu không có cá nhân này, có thể sẽ xuất hiện các cá nhân khác, nhưng trình tự lịch sử, diễn biến lịch sử sẽ không diễn ra đúng như những gì chúng ta đã nhìn thấy nữa. Dù thế nào, xã hội cũng sẽ luôn phải vận động để đi lên. Sẽ rất nguy hiểm nếu xã hội không thể xuất hiện những con người như thế nữa.

Một xã hội có dân chủ, có tự do tư tưởng, thì sẽ xuất hiện nhiều những người có tài kinh bang tế thế. Và ngược lại. Nhưng có một điều đặc biệt là trong những lúc khó khăn mà một nhân vật như vậy xuất hiện thì có khi lại làm nên chuyện.

Phải nói thêm rằng khái niệm "lãnh tụ" chỉ tồn tại ở những cộng đồng xã hội chưa trưởng thành.

Ở các nước dân chủ và văn minh những người đứng đầu quốc gia cũng chỉ thực hiện nhiệm vụ của mình như một hình thức phân công lao động xã hội, không "oai nghiêm " không "thần thánh" gì đâu.

Ông Dương Trung Quốc: Mỗi thời kỳ lịch sử có những nhân vật khác nhau với những tầm vóc khác nhau. Thế kỷ 20 của chúng ta, những nhân vật kiệt xuất đều gắn với cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc.

Từ những chí sĩ Cần Vương đến những nhà dân chủ và những người cộng sản. Những thế hệ đó để lại hình tượng, để lại bài học. Đương nhiên sự nghiệp cách mạng là sự nghiệp của quần chúng - đó không chỉ là khẩu hiệu mà là sự thực.

Thời đại nào cũng cần những cá nhân. Những cá nhân ấy cộng với một cơ chế để có thể tập hợp được những cá nhân tiêu biểu nhất. Đó là nhân tố để thúc đẩy sự phát triển của xã hội.

Hiện tượng chúng ta đang bàn đến cũng mang tính chất cách mạng, cũng là một yếu tố cách mạng: Cách mạng về mặt lối sống, cách mạng về mặt văn hóa, cách mạng về mặt tinh thần và những giá trị xã hội. Nhưng vai trò người lãnh đạo cũng vô cùng quan trọng.

Tuy nhiên những nhà lãnh đạo lớn, những nhân vật kiệt xuất chỉ xuất hiện trong một thời điểm, một giai đoạn nào đó. Nhưng có thể thay thế điều đó bằng một cơ chế để tập hợp những người tiêu biểu nhất. Cơ chế đó là sự dân chủ.

ĐBQH Dương Trung Quốc. Ảnh: Lê Anh Dũng

Lỗi ở trí thức

- Thời điểm Đại tướng Võ Nguyên Giáp qua đời, rất nhiều người đã nói, đây là một trong những người cuối cùng của thế hệ cách mạng tháng Tám đầy lý tướng và trong sáng, đã ra đi. Những bài học để lại sẽ gợi cho người đương thời suy nghĩ gì?

Ông Chu Hảo: Muốn thay đổi không có cách nào khác là phải xây dựng một thể chế chính trị dân chủ lành mạnh, để phát huy được hết sức mạnh của nhân dân trong xây dựng, phát triển và bảo vệ đất nước, trong đó xã hội dân sự là một thành tố quan trọng.

Tức là, trong bối cảnh của nước ta hiện nay, phải xây dựng một nền móng cho phong trào dân chủ từ dưới lên. Nhưng để cải cách thể chế thì phải làm từ trên xuống.

Trong khi có phong trào dân chủ làm nền móng như vậy, thì trong đội ngũ người đứng đầu phải có những lực lượng tiến bộ dũng cảm và sáng suốt đặt lợi ích của dân tộc lên trên hêt, dựa vào khối đại đoàn kêt của toàn dân, tiến hành cải cách triệt để từng bước.

Ông Dương Trung Quốc: Chúng ta phải đặt Việt Nam trong một tiến trình phát triển. Cũng có những giai đoạn lịch sử, cũng có những giai đoạn chuyển tiếp.

Hoàn cảnh hiện nay đã thay đổi và chắc chắn sẽ không còn những nhân vật như trong quá khứ nữa - thời điểm mà vai trò của cá nhân rất quan trọng. Chúng ta thường hay nói đến câu chuyện giữa Nhân trị và Pháp trị. Để xã hội phát triển, càng ngày chúng ta càng phải chuyển đổi từ Nhân trị sang Pháp trị.

Nói Pháp trị không có nghĩa là phủ nhận hay không đề cao vai trò cá nhân. Nhưng con người ấy phải nằm trong cơ chế, một cơ chế thật sự dân chủ.

Tại sao cụ Phan Chu Trinh nói nhiều về dân chủ, tại sao Bác Hồ cũng đề cao dân chủ? Là vì họ nhìn thấy cơ chế dân chủ có thể đảm bảo sự phát triển bền vững của xã hội, giúp ta hội nhập với thế giới.

Thời đại đã thay đổi. Thay vì ngồi chờ cá nhân xuất hiện, chúng ta hãy dùng cơ chế dân chủ để bảo vệ và xây dựng đất nước. Có thể người dân vẫn hy vọng, vẫn chờ đợi những người như Hồ Chí Minh, như Võ Nguyên Giáp xuất hiện, nhưng tôi cho rằng chúng ta phải chấp nhận xu thế, phải nhận thức xu thế. Và tôi nhấn mạnh, quan trọng nhất vẫn là cơ chế.

Ngày xưa người ta gắn kết được lợi ích cá nhân với lợi ích của cộng đồng, của quốc gia, dân tộc. Bây giờ sự gắn kết đó khó hơn nhiều. Ngày xưa mẫu số chung là chống giặc ngoại xâm. Ai cũng nghĩ đến điều đó. Bây giờ sự lựa chọn nhiều hơn, sự gắn kết cũng giảm đi.

- Đại tướng Võ Nguyên Giáp khi còn sống, ông từng dặn thế hệ trẻ:"Thế hệ cha anh đã rửa nỗi nhục mất nước, thế hệ ngày nay phải rửa nỗi nhục nghèo nàn, lạc hậu". Nhìn lại đất nước, chúng ta đã có những bước phát triển đáng kể so với thời điểm chúng ta giải phóng đất nước vào năm 1975, nhưng vẫn còn có những cái nghèo khác nữa. Nhiều người dường như đang kêu về các bất cập nhưng con người hành động lại không chịu xuất hiện... Vậy ai có lỗi trong tất cả những sự tụt hậu này?

Ông Chu Hảo: Lỗi trước hết là trí thức, là tầng lớp tinh hoa.

Trong thời chiến, các tầng lớp xã hội đều có vai trò nhất định, nhưng lực lượng nòng cốt phải là đông đảo quần chúng.

Ngoài lỗi của những người đứng đầu đất nước, thì bản thân tầng lớp trí thức chậm giác ngộ, thiếu ý chí là những người phải nhận phần lỗi không nhỏ khi xã hội không phát triển được.

Còn trong thời bình, lực lượng nòng cốt phải là những người có tri thức Ngoài lỗi của những người đứng đầu đất nước, thì bản thân tầng lớp trí thức chậm giác ngộ, thiếu ý chí là những người phải nhận phần lỗi không nhỏ khi xã hội không phát triển được.

Người đứng đầu phải do dân chọn

Ông Dương Trung Quốc: Xã hội sẽ có những chuyện như thế. Nhưng cũng vì thế mà chúng ta mới cần những người quản lý.

Ở làng xã ngày xưa, họ quản lý bằng truyền thống, bằng tập quán, bằng văn hóa. Xã hội cũng thế. Câu "Thượng bất chính, hạ tắc loạn" rất hay và rất đúng. Nếu ở trên nghiêm thì dưới cũng sẽ nghiêm. Phải có một sự kiên trì làm thay đổi từng bước trong xã hội, đó không phải chỉ là sự đổi mới ở thượng tầng mà nhân dân cũng nhất định phải thay đổi.

Nhưng muốn dân đổi mới thì phải cho dân thấy lợi ích. Nhà nước chưa tạo ra được giá trị đó. Lỗi này không phải là do kỹ năng, mà là do cơ chế. Khi một người làm không tròn nhiệm vụ mà cấp trên của họ không thể xử lý họ, như Thủ tướng Phan Văn Khải nói trước khi nghỉ hưu: "Không thể kỷ luật ai được", thì những người đó sẽ câu kết nhau thành nhóm lợi ích và tạo ra sự hủy hoại xã hội, hủy hoại lòng tin.

Sự phát triển của xã hội, sự phát triển của dân trí luôn có quan hệ biện chứng với vai trò của những người đứng đầu. Muốn xã hội phát triển, anh phải đi đầu, phải gương mẫu, phải sáng suốt. Và người đi đầu phải do dân chọn. Đó phải là cơ chế dân chủ, như chúng ta nói nãy giờ.

Tôi tham gia Quốc hội, tôi thấy cứ có vấn đề gì đem ra bàn là chúng ta lại lấy lý do "đó là cách làm của ta". Hay như câu nói cửa miệng của một trí thức đã mất "cái nước mình nó thế".

Vấn đề rất cụ thể như vấn đề doanh nghiệp Nhà nước mà Quốc hội đang bàn đến rất nhiều. Cả thế giới khác chúng ta mà chúng ta cứ bám vào lý do "đó là đặc thù của Việt Nam".

Chẳng nói đâu xa, nếu muốn thay đổi, thứ đầu tiên chúng ta có thể xem lại chính là những di cảo, những kiến nghị của Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Một người rất sớm nhận thức được các vấn đề của xã hội.

Thời đó rất nhiều nhà trí thức làm Luật được cụ Hồ trọng dụng để tạo ra nền tảng ban đầu. Nhưng sau này chúng ta không kế thừa được nó mà biến nó thành một thứ duy ý chí của những người lãnh đạo. Những chuyện đó là những bài học. Nói về vấn đề biển đảo, ngay trong khi chỉ đạo cuộc chiến tranh giải phóng, Võ Nguyên Giáp đã quan tâm đến lợi ích quốc gia về vấn đề biển đảo.

Ông không những chỉ đạo giải phóng những đảo thuộc chủ quyền của chính quyền Sài Gòn mà còn khẳng định không gian chủ quyền của chúng ta trong vấn đề biển đảo. Năm 1977, hai năm sau chiến tranh, Võ Nguyên Giáp đã có cả một đường lối về kinh tế biển, chiến lược biển. Các nhà lãnh đạo của chúng ta ca ngợi Đại tướng rất nhiều, nhưng đã bao giờ chúng ta thực sự nghiêm túc nhìn nhận và tiếp thu những ý kiến đóng góp của ông trong quá trình xây dựng đất nước chưa? Tôi cho đó là câu chuyện cần phải làm ngay.

Tôi muốn mượn câu của cụ Hồ nói một điều cuối cùng: "Dân chủ là làm cho dân mở miệng. Cái đáng sợ nhất không chỉ là người dân không dám mở miệng vì anh dùng quyền lực. Cái đáng sợ nhất là người dân không thiết mở miệng!"

Mùa gieo hạt mới

- Trong một cuộc trò chuyện cách đây mấy ngày, nhà thơ Việt Phương có nói với tôi rằng: Sự kiện Đại tướng Võ Nguyên Giáp mất giúp ông cảm nhận được sự thay đổi. Ông đã nhìn thấy tình yêu và lòng tự hào dân tộc trỗi dậy trong những dòng người đến viếng Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Điều đó khiến nhà thơ Việt Phương hy vọng về những hạt mầm mới sẽ được gieo, để cho một mùa gặt mới? Các ông nghĩ sao?

Ông Chu Hảo: Tôi trân trọng và chia sẻ ý tưởng của nhà thơ Việt Phương. Tuy nhiên từ đáy lòng mình tôi vẫn nghĩ rằng dân tộc ta là một dân tộc không được may mắn cho lắm: Quá nhiều đau thương và bỏ lỡ quá nhiều cơ hội.

Sự ra đi của Đại tướng Võ Nguyên Giáp hình như đã làm bùng lên khát vọng của nhân dân có những nhà lãnh đạo tài ba sáng suốt thật sự vì nước vì dân. Rồi sống mãi trong lòng dân.

Những điều đang diễn ra đã giúp tôi hiểu thêm được rằng sự phán xét của lịch sử trước hết là sự phán xét của lòng dân.

Lòng kính yêu của những ngưới dân bình thường dành cho Đại tướng Võ Nguyên Giáp cũng là một thông điệp: Ai thực sự vì dân vì nước dân đều biết cả.

Ông Dương Trung Quốc: Nhưng ai là người tổ chức chăm sóc những hạt mầm tốt đẹp cho mùa gặt mới? Rất khó làm được điều đó, nếu chúng ta không nhận ra và không phát huy được vai trò của các tổ chức dân sự xã hội, vì họ là những người thực hiện nó tốt nhất.

Còn bộ máy của chúng ta, kể cả Đoàn Thanh niên, dù tôi rất quý trọng nhưng vẫn phải thẳng thắn nói rằng nó vẫn còn quá quan liêu và thậm chí nó có thể làm thui chột đi những nhân tố mới vừa thành hình. Không gì tốt bằng sức mạnh của dân.

Trong những ngày qua, ai là người tổ chức mua nước uống, mua bánh mì phát cho bà con nhân dân đến viếng Đại tướng? Ai là người nghĩ ra việc in áo, in phù hiệu có hình Đại tướng để làm quà tặng cho người dân Quảng Bình? Đó hoàn toàn là những ý tưởng, những hành động xuất phát từ cá nhân, không phải do bất cứ tổ chức, cơ quan nhà nước nào cả.

Hiện tượng này quan trọng nhất là làm cho chúng ta có niềm tin hơn rằng vẫn có tiềm năng rất to lớn.

Nhưng vấn đề ai khai thác, ai tổ chức cũng là một câu hỏi lớn. Một mùa gieo hạt mới nhưng không có môi trường, không có điều kiện phát triển thì tất cả những hạt mầm đó cũng bị thui chột.

Tôi rất mong những người có trách nhiệm hiện nay sẽ nhận ra điều đó và coi đây là cơ hội để phát huy. Còn nếu sự kiện này chỉ thoảng qua và mọi thứ lại quay lại như cũ, và câu chuyện mấy ngày vừa qua trở thành ký ức, thì nó có thể làm tăng thêm niềm thất vọng?

- Thưa nhà sử học Dương Trung Quốc, vậy theo ông thì làm thế nào để mùa gieo hạt đó gặt được mùa bội thu? Cần những điều kiện gì để thành công?

Ông Chu Hảo: Một xã hội dân chủ thực sự - đó chính là con đường nhanh nhất.

Nếu không đi được con đường nhanh nhất đó, có thể vẫn sẽ xuất hiện được những con người có nhân cách lớn, thay đổi bộ mặt đất nước, nhưng chúng ta sẽ phải chờ đợi rất lâu và cái giá mà dân tộc này phải trả cho sự chờ đợi đó sẽ là rất đắt.

Ông Dương Trung Quốc: Trong thời điểm này, điều quan trọng nhất là cả dân tộc phải tụ tâm. Hiện có quá nhiều điều khiến chúng ta phải phân tâm.

Dù cuộc sống là phức tạp, cạnh tranh là xu thế, nhưng cuối cùng sự tụ tâm vẫn là quan trọng. Chúng ta hướng tới sự tụ tâm, từ các nhà lãnh đạo đến nhân dân, để tìm ra cái chúng ta thiếu.

Mà theo tôi cái thiếu quan trọng nhất là sự gắn kết nhau vì lợi ích quốc gia, như là thế hệ của Bác Hồ, của Đại tướng Võ Nguyên Giáp.

- Xin cảm ơn hai ông!

Theo Lan Hương

Vietnamnet

Hai trường hợp trọng danh dự mà từ chức hiếm hoi ở Việt Nam Hai trường hợp vẫn được tín nhiệm nhưng xin từ chức đó là ông Nguyễn Kế Hào, Vụ trưởng vụ Tiểu học (bộ GD&ĐT) và ông Lê Huy Ngọ (Bộ trưởng bộ NN&PTNT). Cấp dưới sai phạm, người thân lạm dụng vị trí của quan chức để thu vén lợi ích cá nhân khiến "quan chức ngoại" nửa đường "ngã ngựa" khá nhiều....

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Củng cố hồ sơ để xử lý TikToker có nồng độ cồn, livestream khi bị cảnh sát giao thông kiểm tra01:03

Vụ xe ôtô lao xuống mương 7 người tử vong: Công an công bố nguyên nhân ban đầu14:39

CSGT hú còi mở đường cho xe chở người bị điện giật nguy kịch đi cấp cứu01:10

11 'quái xế' chạy vào cao tốc Nghi Sơn - Diễn Châu bị phạt 78 triệu đồng501:27

Cảnh sát Liên Hiệp Quốc bổ nhiệm sĩ quan công an Việt Nam làm chánh văn phòng cố vấn09:41

Thông tin về ô tô 'tự di chuyển' ở sân bay Tân Sơn Nhất09:00

Anh trai Phương Nhi lộ diện: Visual "đỉnh cao", rộ hành động "ngọt lịm"?03:03

Xe tải bốc cháy trên đường giữa trưa08:24

Quán bún Hà Nội xin lỗi vụ bán 1,2 triệu đồng 3 bát bún riêu ngày Tết, nói chỉ là 'hiểu lầm'09:39

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Rác thải sinh hoạt không phân loại có thể bị từ chối tiếp nhận

09:02:36 01/02/2025

Công nhân môi trường có thể từ chối tiếp nhận chất thải không phân loại, không sử dụng bao bì, thùng chứa theo quy định của chính quyền địa phương.

Quán bún Hà Nội xin lỗi vụ bán 1,2 triệu đồng 3 bát bún riêu ngày Tết, nói chỉ là 'hiểu lầm'

09:01:26 01/02/2025

Liên quan đến vụ một quán bún riêu tại Hà Nội chém khách 400.000 đồng một tô vào ngày Tết, mới đây đại diện quán bún riêu đã lên tiếng giải thích sự việc 3 bát bún riêu giá 1.2 triệu đồng là sự cố nhầm lẫn .

33 người chết vì tai nạn giao thông trong ngày mùng 3 tết

21:35:38 31/01/2025

Trong ngày mùng 3 tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, toàn quốc xảy ra 56 vụ tai nạn giao thông khiến 33 người chết và 52 người bị thương.

Hàng xóm nhớ lại chuyến xe định mệnh cướp đi 7 sinh mạng ngày mùng 2 Tết

21:21:13 31/01/2025

Tang thương bao trùm thị trấn Giao Thủy (huyện Giao Thủy, tỉnh Nam Định) khi 7 người trong một gia đình gặp nạn trên chuyến xe định mệnh, vĩnh viễn rời xa người thân.

Nam Định: Va chạm với ô tô, người phụ nữ bị văng xuống sông

21:18:45 31/01/2025

Vụ tai nạn giao thông xảy ra chiều nay (31/1) tại khu vực cống Xác (thôn Đông Lĩnh, xã Đồng Thịnh, huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định) khiến một người phụ nữ bị văng xuống sông.

Người đàn ông bơi ra giữa sông cứu một phụ nữ nhảy cầu

19:05:53 31/01/2025

Chiều 31/1, lãnh đạo UBND thị trấn nông trường Việt Trung, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình cho biết, một phụ nữ đã được cứu sống sau khi nhảy cầu.

Mùng 3 Tết, CSGT toàn quốc xử lý hơn 2.000 tài xế vi phạm nồng độ cồn

19:03:10 31/01/2025

Cục CSGT (Bộ Công an) thông tin, trong ngày mùng 3 Tết, CSGT toàn quốc xử lý hơn 2.000 trường hợp vi phạm nồng độ cồn, vi phạm về tốc độ hơn 970 trường hợp.

Điều tra vụ nhà dân cháy khiến 3 người bị thương

18:34:58 31/01/2025

Cơ quan chức năng tỉnh Cà Mau đang điều tra làm rõ nguyên nhân vụ nhà dân bị cháy khiến 3 người bị thương ngày mùng 2 Tết Ất Tỵ 2025.

Bí thư Nam Định thăm hỏi nạn nhân trong vụ tai nạn ô tô khiến 7 người tử vong

05:12:17 31/01/2025

Bí thư Tỉnh ủy Nam Định Đặng Khánh Toàn thăm hỏi, động viên người nhà và nạn nhân bị thương trong vụ tai nạn giao thông đặc biệt nghiêm trọng trên Quốc lộ 21.

Trục vớt ô tô mất lái lao xuống mương khiến 7 người tử vong ở Nam Định

05:09:48 31/01/2025

Ô tô do bà Nguyễn Thị D. điều khiển di chuyển trên QL 21 địa phận phường Nam Vân hướng Cầu Vòi đi TP Nam Định bất ngờ mất lái lao xuống dòng nước bên đường.

Xu hướng thể thao kết hợp cộng nghệ trong xã hội hiện đại

20:47:05 30/01/2025

Thể thao đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại. Từ việc luyện tập thường xuyên để nâng cao sức khỏe cho đến việc theo dõi các sự kiện thể thao quốc tế, mỗi người ngày càng yêu thích và gắn bó với các môn thể tha...

11 'quái xế' chạy vào cao tốc Nghi Sơn - Diễn Châu bị phạt 78 triệu đồng5

18:01:01 30/01/2025

Ngày 30-1 (mùng 2 Tết), thông tin từ Đội tuần tra đường bộ cao tốc số 4, Cục Cảnh sát giao thông cho biết đơn vị đã lập biên bản vi phạm hành chính, xử phạt 78 triệu đồng đối với 11 thanh thiếu niên đang là học sinh THCS, THPT cùng ngụ ...