Những nạn nhân kịp lách qua “khe cửa hẹp”
Những năm tháng chinh chiến với cuộc đời làm cho mạch máu người lớn tuổi xơ vữa. Nhưng với không ít người trẻ, chính họ tự phá nát mạch máu của mình.
Bệnh nhân đột quỵ tại Đơn vị chăm sóc mạch vành (CCU), khoa Tim mạch can thiệp, Bệnh viện Nhân dân Gia Định
Sau những ngày dài nằm trên giường bệnh nặng tại đơn vị chăm sóc mạch vành (CCU), khoa Tim mạch can thiệp Bệnh viện Nhân dân Gia Định, bệnh nhân ngơ ngác hỏi bác sĩ điều trị: “Tôi có thể trở lại như ngày xưa được không?”.
Nở nụ cười động viên nhưng câu trả lời thực sự từ đáy lòng của bác sĩ trưởng khoa Nguyễn Đỗ Anh là: “Với đột quỵ, bác sĩ không phải đấng cứu thế, mà chỉ là người sửa chữa sự cố nghiêm trọng xảy ra cho chiếc xe “cơ thể”, giúp chiếc xe ấy chạy nốt quãng đường còn lại của cuộc đời”.
Với đột quỵ, bác sĩ không phải đấng cứu thế
T.V.T., sinh năm 1989 (ngụ Q.Bình Thạnh, TP.HCM) đang nằm mê man trên giường bệnh tại khoa Tim mạch can thiệp, Bệnh viện Nhân dân Gia Định. Bảy ngày trước đó, T. là một thanh niên sung sức, nặng 105kg, cao 1,75m. Khi đang ăn sáng, uống cà phê, T. ngã do một cơn đau ngực xuất hiện đột ngột kèm theo vã mồ hôi khắp người.
2 tiếng sau cơn đau nhói ngực trái, T. được đưa vào phòng thông tim can thiệp của Bệnh viện Nhân dân Gia Định, được can thiệp cấp cứu đặt stent mạch vành để giải cứu khỏi cơn nhồi máu cơ tim cấp. Gia đình cho biết T. thất nghiệp trong mấy năm gần đây. Anh có thói quen hút mỗi ngày một gói thuốc từ khi mới 15 tuổi và kéo dài đến nay. Mẹ của T. cũng bị bệnh hẹp mạch vành ở tim.
Vài ngày sau, người nằm kế bên T. cũng là một nam thanh niên cùng độ tuổi. Anh L.V.U., 31 tuổi (ngụ Q.Gò Vấp, TP.HCM) là nhân viên kinh doanh của một công ty bất động sản. Tuy không có thói quen hút thuốc thường xuyên như anh T. nhưng anh U. thường xuyên uống rượu bia vào dịp cuối tuần. U. còn được phát hiện có tình trạng rối loạn lipid máu. Anh rơi vào tình trạng sốc tim, hiểu nôm na là tình trạng trụy tim mạch, lơ mơ ngay từ khi đến cửa phòng cấp cứu.
Anh U. được cứu sống nhờ người nhà phát hiện kịp thời và đưa vào bệnh viện trong thời gian vàng của đột quỵ – thời điểm các bác sĩ có thể can thiệp, làm được điều tốt nhất cho nạn nhân các cơn đột quỵ cấp. Bác sĩ Nguyễn Đỗ Anh cho biết: thời gian vàng của nhồi máu cơ tim cấp là trong vòng sáu giờ đầu tiên kể từ khi xuất hiện triệu chứng đau ngực, là thời gian trái tim của nạn nhân có cơ may phục hồi và sống sót tốt nhất nếu được các bác sĩ thông mạch máu tim, đặt stent kịp thời.
Những trường hợp như hai thanh niên trên có thể coi như vẫn còn rất may mắn vì kịp thời được cứu sống sau cú tấn công của cơn đột quỵ tim. Bác sĩ Nguyễn Đỗ Anh ước tính 50% trường hợp bệnh nhân khi bị đột quỵ tim (nhồi máu cơ tim cấp) sẽ tử vong ngay tức thì. Trong 50% còn lại, tỷ lệ tử vong sẽ được kéo giảm từ 30% xuống còn 1-5% nếu được tái thông mạch vành tim cấp cứu. Người lớn tuổi thường là đối tượng tấn công của cơn đột quỵ tim. Tuy nhiên, hiện nay đột quỵ tim không chừa cả người trẻ.
Tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định, người bị đột quỵ được đưa vào hai nơi: khoa Tim mạch can thiệp xử trí các ca nhồi máu cơ tim cấp; khoa Nội thần kinh xử trí các ca đột quỵ não. Theo ghi nhận tại hai nơi này, người bị đột quỵ có xu hướng trẻ hóa. Người trẻ nhất được tiếp nhận là một sinh viên ngành y chỉ mới 19 tuổi, đã tử vong sau cơn nhồi máu não.
Đột quỵ não có hai loại là xuất huyết não (vỡ các mạch máu trong não) và nhồi máu não (tắc các mạch máu trong não, tương tự như tắc các mạch máu trong tim gây nhồi máu cơ tim cấp). Cũng tương tự đột quỵ tim, đột quỵ não nếu nhập viện trong thời gian vàng (trong vòng sáu giờ đầu kể từ khi có triệu chứng) hoặc nếu người bệnh có triệu chứng nghi ngờ đột quỵ não thì sẽ giảm các di chứng nặng nề về sau.
BS Nguyễn Đỗ Anh – Trưởng khoa mạch can thiệp, Bệnh viện Nhân dân Gia Định
Mượn nhầm triệu chứng – cái giấu mặt xảo quyệt của cơn đột quỵ
Để nhận biết dấu hiện đột quỵ, theo bác sĩ Nguyễn Đỗ Anh, dễ thuộc nhất là nhớ đến cụm từ F.A.S.T. trong đó: (face): gương mặt mất cân đối hoặc méo xệ một bên miệng; (arm): kiểm tra tình trạng hiện yếu hoặc liệt tay, chân; (speech): ngôn ngữ bất thường; (time): thời gian. Nếu xuất hiện một trong ba dấu hiệu kể trên, người bệnh có nguy cơ đột quỵ rất cao. Khi đó, hãy khẩn trương gọi cấp cứu và ngay lập tức đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế có khả năng điều trị đột quỵ.
Tuy nhiên, không phải cơn đột quỵ nào cũng dễ dàng được phát hiện. Cái “xảo quyệt” của đột quỵ chính là khả năng “mượn nhầm triệu chứng”. Như trường hợp một thanh niên ngoài 30 tuổi vào cấp cứu vì đau bụng dữ dội vùng thượng vị. Cơn đột quỵ đã đánh lừa được bác sĩ cấp cứu khi nạn nhân bị chuyển lên chuyên khoa tiêu hóa với chẩn đoán có thể bị thủng dạ dày nhưng kết quả không phải. Khi đang được theo dõi tại bệnh viện, nạn nhân đột ngột rơi vào tình trạng sốc với biểu hiện như bị viêm cơ tim. May mắn, các bác sĩ nghi ngờ nạn nhân bị nhồi máu cơ tim cấp nên đã chuyển kịp thời đến Bệnh viện Nhân dân Gia Định.
Lý giải hiện tượng mượn nhầm triệu chứng, bác sĩ Nguyễn Đỗ Anh cho biết vùng cơ tim tựa lên cơ hoành và dùng chung dây thần kinh nên khiến bộ não giải mã nhầm cơn nhồi máu cơ tim với cơn đau vùng thượng vị, biểu hiện như nôn ói, đau chấn thủy. Một số trường hợp nhồi máu cơ tim có biểu hiện như bị trúng gió (vã mồ hôi, khó thở…). Đây chính là lý do khiến nhiều người đến bệnh viện quá trễ sau khi tự “sơ cứu” bằng cách cạo gió, tự uống thuốc điều trị đau bao tử…
Theo lý giải của bác sĩ Nguyễn Đỗ Anh, không phải vô cớ mà cơn đột quỵ tìm đến người này mà tha người kia. Những nạn nhân kịp chạy thoát khỏi cú đánh chết người của đột quỵ không hề biết rằng bản thân mang những yếu tố nguy cơ của đột quỵ: béo phì, rối loạn lipid, hút thuốc lá và gia đình có người mắc bệnh mạch vành.
“Những năm tháng chinh chiến với cuộc đời làm cho mạch máu của người lớn tuổi bị xơ vữa. Nhưng những người trẻ, ngoài lý do có bệnh lý tim mạch nhưng không biết, chính bản thân họ đã tự phá nát những mạch máu của mình bằng lối sống không lành mạnh với bia rượu, thuốc lá, ít vận động, ăn thức ăn nhanh…”, bác sĩ Nguyễn Đỗ Anh cho hay.
Mọi người đều có thể phòng ngừa đột quỵ bằng cách kiểm soát các yếu tố nguy cơ – Ảnh minh họa – Nguồn: www.aamc.org
Video đang HOT
Làm sao thoát khỏi sự tấn công của đột quỵ?
Nhiều bác sĩ chuyên khoa thần kinh đều cho biết ở thời điểm hiện tại, cách phòng ngừa đột quỵ tốt nhất là phải kiểm soát các yếu tố nguy cơ như: phát hiện sớm các bệnh lý tim mạch, kiểm soát tình trạng huyết áp, vận động vừa sức, có lối sống lành mạnh…
Sự khó lường của đột quỵ đã khiến nhiều nạn nhân hoàn toàn bất ngờ. Có người sau khi tỉnh dậy đã ngơ ngác hỏi bác sĩ, liệu mình có thể trở lại bình thường như lúc xưa. Thật ra, những bệnh lý liên quan đến tim và não nếu đã xảy ra đều để lại những hậu quả rất lớn.
Theo con số thống kê của bác sĩ Võ Văn Tân – Trưởng khoa Nội thần kinh Bệnh viện Nhân dân Gia Định, sau những ngày dài nằm viện với chi phí điều trị xấp xỉ 100 triệu đồng, đến 30% nạn nhân đột quỵ còn sống sót sẽ rơi vào trầm cảm.
Ngoài việc phải tập vật lý trị liệu, họ phải uống thuốc cho đến cuối đời. Việc bỏ thuốc đồng nghĩa với sự xuất hiện trở lại của cơn đột quỵ. Những thói quen trước kia sẽ phải thay đổi theo hướng có chừng mực hơn, kể cả sinh hoạt tình dục. Nếu nạn nhân là trụ cột của gia đình, áp lực cuộc sống sẽ khiến họ càng dễ rơi vào trạng thái trầm uất.
Điều trị tai biến mạch máu não
Tai biến mạch máu não là một tình trạng bệnh lý rất nguy hiểm và khả năng dẫn đến tử vong là rất cao.
Những bệnh nhân khi bị tai biến thì thường có một số biểu hiện ở giai đoạn khởi phát giúp có thể nhận biết được bệnh, từ đó có thể kịp thời xử trí tai biến mạch máu não và có phương pháp điều trị tai biến mạch máu não hiệu quả, giảm nguy cơ tử vong.
Tai biến mạch máu não
Tai biến mạch máu não hay đột quỵ não là bệnh lý bị gây ra bởi tình trạng không thể cung cấp máu cũng như oxy đến não khiến cho não bị mất chức năng một cách đột ngột mang tính chất cấp tính. Bệnh lý diễn ra trong vòng 24 giờ đồng hồ và tai biến mạch máu não nặng có khả năng dẫn đến tử vong trong thời gian này. Theo một số nghiên cứu thì đây là bệnh lý gây tử vong nhiều thứ 2 trên thế giới và Việt Nam, chỉ đứng sau bệnh lý tim mạch. Bệnh được chia làm 2 thể lâm sàng như sau:
Đột quỵ nhồi máu não: Đây là tình trạng tắc nghẽn động mạch mang máu cho não. Một số loại đột quỵ nhồi máu não đó là huyết khối, nhồi máu ổ khuyết, tắc mạch máu não...
Đột quỵ chảy máu não: Đây là tình trạng tai biến mạch máu não do hiện tượng vỡ mạch máu não gây ra. Một số loại đột quỵ chảy máu não là chảy máu bên trong nhu mô não, chảy máu não và tràn máu ra não thất, chảy máu não thất nguyên phát, chảy máu dưới màng nhện, chảy máu não sau khi nhồi máu não xảy ra.
2 thể lâm sàng của bệnh tai biến mạch máu não
Nguyên nhân gây ra tai biến mạch máu não đó là:
Cao huyết áp
Hàm lượng mỡ máu cao
Mắc bệnh đái tháo đường
Hút thuốc lá
Vỡ túi phình của động mạch não
Dị dạng một số động mạch hoặc tĩnh mạch
Xảy ra hiện tượng rối loạn đông máu, rối loạn cầm máu trong cơ thể.
Chảy máu bên trong ổ nhồi máu não gây ra tai biến mạch máu não.
Chảy máu não không rõ nguyên nhân.
Những triệu chứng của bệnh tai biến mạch máu não xuất hiện ngẫu nhiên, mang tính đột ngột, có thể ban đầu triệu chứng rất nhẹ nhưng sau đó bệnh sẽ tiến triển nặng hơn nên cần chú ý những triệu chứng này để có thể xử trí tai biến mạch máu não kịp thời:
Liệt vận động, rối loạn cảm giác nửa người như liệt chi trên, chi dưới, tê bì chi...
Rối loạn về ngôn ngữ như nói khó, không tìm được từ ngữ để diễn đạt lời nói, không hiểu người khác nói...
Thị lực giảm, có thể mù 1 mắt.
Đau đầu dữ dội, đột ngột, buồn nôn, nôn, chóng mặt.
Đi đứng loạng choạng, không thể phối hợp các động tác với nhau.
Một số dấu hiệu rối loạn ý thức như lú lẫn, hôn mê, ngủ sâu...
Dây thần kinh VII bị liệt nên có dấu hiệu méo miệng. Dây thần kinh III, VI, VII có thể bị thương tổn dẫn đến dấu lác mắt hay sụp mi.
Méo miệng do liệt dây thần kinh số VII
Rối loạn chức năng của cơ vòng khiến bệnh nhân tiểu không tự chủ, bí tiểu.
Hội chứng màng não.
Kích động, trầm cảm
Huyết áp tăng trên 180/110mmHg, mạch đập nhanh.
Khi có dấu hiệu chảy máu nào thì tình trạng rối loạn hô hấp có thể diễn ra.
Điều trị tai biến mạch máu não
Sau khi đã chẩn đoán xác định bệnh nhân bị tai biến mạch máu não bằng việc khai thác tiền sử trước đây có tăng huyết áp, bị đái tháo đường, uống rượu bia, hút thuốc lá, bị bệnh tim mạch... hay không, cùng với thăm khám những triệu chứng lâm sàng như trên và thực hiện một số xét nghiệm cận lâm sàng để kiểm tra như xét nghiệm dịch não tủy, chụp cắt lớp vi tính sọ não, chụp cộng hưởng từ, chụp mạch máu não, đo điện tim, siêu âm tim, siêu âm Doppler... thì sẽ tiến hành áp dụng phác đồ điều trị tai biến mạch máu não Bộ Y Tế thích hợp bệnh nhân.
Một số nguyên tắc điều trị chung cần lưu ý đó là:
Xử trí tai biến mạch máu não bằng cách thực hiện cấp cứu theo quy trình ABC
Thực hiện chống phù não tích cực.
Áp dụng phác đồ điều trị thích hợp đối với mỗi loại bệnh chảy máu não hay nhồi máu não.
Điều trị làm giảm những triệu chứng nguy hiểm như co giật, rối loạn chỉ số đường máu, thân nhiệt tăng cao...
Thực hiện điều chỉnh cân bằng nước- điện giải trong cơ thể và điều chỉnh cân bằng kiềm toan.
Tiến hành chống tình trạng bội nhiễm cơ quan hô hấp và tiết niệu, nhất là phổi.
Chế độ dinh dưỡng phải cung cấp đủ chất cho bệnh nhân mỗi ngày.
Thực hiện phục hồi chức năng trên bệnh nhân, chống lở loét, teo cơ, cứng khớp...
Có thể thực hiện phẫu thuật và phục hồi nhu mô não bằng phương pháp tế bào gốc.
Chụp cộng hưởng từ tìm nguyên nhân gây tai biến mạch máu não
Cụ thể hơn, đối với từng thể lâm sàng khác nhau của bệnh đột quỵ não thì sẽ có những cách điều trị như sau:
Chảy máu não, chảy máu dưới màng nhện:
Thuốc tiêm điều trị tai biến mạch máu não trong trường hợp này là thuốc có tác dụng đông hay cầm máu, có thể là Transamin 0.25g/ 2- 4 ống, tiêm đường tĩnh mạch.
Trong trường hợp chảy máu dưới nhện và chảy máu não lớn kèm theo tình trạng tràn máu não thất thì tiêm Nimotop 10mg/ 50ml đường tĩnh mạch, dùng bơm điện, có tác dụng chống co mạch, ngăn ngừa tình trạng nhồi máu não thứ phát.
Tiến hành phẫu thuật để lấy ổ máu tụ bán cầu trong trường hợp ổ máu tụ có kích thước lớn hơn 60ml gây nên rối loạn ý thức.
Lưu ý phải tìm ra nguyên nhân của việc chảy máu não để điều trị triệt để, có thể nguyên nhân chảy máu não là do phình mạch, dị dạng mạch...
Nhồi máu não:
Tiến hành làm tiêu cục máu đông bằng cách biến đổi Plasminogen thành Plasmin, phân hủy thành Fibrin và Protein đông huyết tương.
Khi áp dụng rtPA thì cần thực hiện đúng theo chỉ định và chống chỉ định của thuốc.
Dùng thuốc chống tình trạng tập kết tiểu cầu như Aspirin 100- 325mg, Ticlopidin 200mg, Aggrenox, Clopidogrel 75mg...
Thực hiện chống đông máu, có thể dùng Heparin, dự phòng bằng thuốc Warfarin, Lovenox...
Dùng biện pháp can thiệp nội mạch để thực hiện lấy cục máu đông
Cho bệnh nhân dùng những thuốc nuôi dưỡng tế bào thần kinh vùng bán ảnh như Duxil, Nootropyl, Tanakan...
Ngoài ra, khi đã điều trị thuyên giảm những triệu chứng của bệnh thì cũng cần dùng những thuốc điều trị sau tai biến mạch máu não để tránh xảy ra tình trạng nhiễm khuẩn thứ phát như nhiễm khuẩn phổi, ống thông tĩnh mạch, hệ tiết niệu, nhiễm khuẩn hệ tiêu hóa...
Tai biến mạch máu não là một tình trạng bệnh lý nguy cấp cần được phát hiện ngay khi có những dấu hiệu gợi ý bị tai biến. Việc đề phòng và dự báo trước bệnh có thể giúp cho quá trình xử trí tai biến mạch máu não cũng như điều trị tai biến mạch máu não hiệu quả hơn khi bệnh bắt đầu diễn ra.
Hiện tượng "1 mềm, 2 cứng" cảnh báo bệnh nguy hiểm thường gặp trong mùa hè Vào mùa hè, người lớn tuổi là đối tượng có nguy cơ cao phải đối mặt với tình trạng xuất huyết não, đa phần là xuất phát từ việc dùng điều hòa sai cách. Xuất huyết não là tình trạng máu ở các động mạch, tĩnh mạch não bị vỡ chảy vào những mô não và tạo thành ổ máu tụ trong não....











Tiêu điểm
Tin đang nóng
Tin mới nhất

Đồ uống giúp xương khớp chắc khỏe trong mùa đông

Có nên ăn trứng kết hợp uống sữa trong bữa sáng?

Tin vui cho những người có thói quen ăn gừng và uống trà gừng

Bài thuốc từ cá ngựa bổ dưỡng, tăng cường sức khỏe

Nhiễm nấm đường ruột nguy hiểm như nào?

Ai không nên uống trà hoa cúc táo đỏ?

Bị chó cắn 1 năm, vết thương vẫn không liền

Bị chó nhà cắn, bé 7 tuổi mắc viêm não

Béo phì bắt nguồn từ não bộ

Chế độ dinh dưỡng tốt cho người mắc bệnh viêm xoang

Học sinh lớp 6 bị nát bàn tay do chế tạo pháo

Cứu sống ngoạn mục người đàn ông ngưng tim, ngưng thở hơn 60 phút
Có thể bạn quan tâm

Bí quyết diện đồ bầu đẹp mà vẫn thoải mái, thời thượng
Thời trang
10:20:53 04/03/2025
Chiến sĩ cảnh sát cơ động bị đâm tử vong: Hiền, siêng năng, giỏi tiếng Anh
Pháp luật
10:14:59 04/03/2025
Sao Hàn 4/3: Song Hye Kyo khoe vòng eo con kiến, Lisa bị nghi hát nhép ở Oscar
Sao châu á
10:08:33 04/03/2025
Thần tài dẫn lối, trong 3 ngày đầu tuần (3, 4, 5/3), 3 con giáp đỉnh cao sự nghiệp, phú quý nhân đôi
Trắc nghiệm
10:06:43 04/03/2025
3 lợi ích của yoga với việc ngăn ngừa lão hóa da
Làm đẹp
09:59:22 04/03/2025
Bình Phước cần đảm bảo an ninh trật tự tại 5 cơ sở cai nghiện
Tin nổi bật
09:57:03 04/03/2025
Trúc Anh (Mắt Biếc) lộ diện giữa tin chia tay bạn trai, khoe body cực khét hậu thừa nhận trầm cảm
Sao việt
09:55:31 04/03/2025
Căng nhất Oscar: Màn đọc khẩu hình "bóc" thái độ đại minh tinh khi trượt giải về tay nữ chính phim 18+ ngập cảnh nóng
Sao âu mỹ
09:51:59 04/03/2025
Tàu đổ bộ tư nhân Mỹ vừa đáp xuống mặt trăng
Lạ vui
09:46:57 04/03/2025
Hamas giận dữ sau khi Israel chặn toàn bộ hàng viện trợ vào Gaza
Thế giới
09:44:36 04/03/2025