Những mảnh ghép kinh doanh 2015

Trong những khoảnh khắc cuối cùng của năm 2015, bức tranh kinh tế, kinh doanh 12 tháng qua hiện lên với nhiều màu sắc và hình hài: háo hức có, lo âu có, hợp tác có, xung đột có… Nền kinh tế cũng chứng kiến những thay đổi lớn, những cột mốc vượt qua. Và trong vô vàn mảnh ghép đó, báo đã chọn ra những sự kiện kinh tế mang nhiều ý nghĩa với sự tăng trưởng của Việt Nam.

1.Hoàn tất đàm phán, ký kết nhiều hiệp định thương mại tự do (FTA)

Trong năm 2015, Việt Nam đã hoàn tất đàm phán và ký kết 4 Hiệp định thương mại tự do. Đó là kết thúc đàm phán hai hiệp định lớn là FTA Việt Nam – EU và Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) vào tháng 8 và tháng 10/2015. Mặt khác,Việt Nam đã ký kết FTA Việt Nam – Liên minh kinh tế Á – Âu (EAEU) và FTA Việt Nam – Hàn Quốc (VKFTA) vào tháng 5/2015. Ngoài ra, Việt Nam còn tham gia vào Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC), chính thức thành lập từ ngày 31/12/2015.

Những thị trường thuộc các hiệp định kinh tế này hầu hết là thị trường trọng điểm cho xuất khẩu của Việt Nam. Trong đó, riêng 4 FTA với 45 nước đối tác đã chiếm đến 65% GDP và 50% thương mại của thế giới. Điều đó mang lại nhiều cơ hội cho Việt Nam như tăng xuất khẩu, thu hút đầu tư nước ngoài, cơ cấu lại thị trường xuất nhập khẩu.

Song song đó là không ít thách thức như sức ép cạnh tranh, tính minh bạch của bộ máy quản lý, doanh nghiệp (DN) yếu kém sẽ lâm vào cảnh khó khăn, thất nghiệp gia tăng, thu từ thuế xuất nhập khẩu giảm…

2. GDP tăng cao – Lạm phát giảm mạnh

GDP cả nước ước đạt khoảng 6,68%, là mức cao nhất trong vòng 5 năm trở lại đây, cao hơn con số đã báo cáo Quốc hội hồi tháng 10 là 6,5% và cao hơn mục tiêu đã đề ra là 6,2%.

Đặc biệt, GDP năm nay cũng tăng cao hơn mức bình quân của giai đoạn 2008-2010 là 6,14% bởi đây là giai đoạn ảnh hưởng của lạm phát và suy thoái kinh tế thế giới. Tuy nhiên, so với giai đoạn 10 năm trở về trước có mức tăng trưởng 7% trở lên, mức GDP 2015 không phải là cao. Nhưng với 5 năm gần đây, mức này cho thấy nền kinh tế đã bắt đầu phục hồi.

Đặc biệt, lạm phát là một trong ba trụ cột của kinh tế vĩ mô, đã được kiểm soát, góp phần quan trọng vào sự ổn định kinh tế vĩ mô. Lạm phát cơ bản bình quân năm 2015 tăng 2,05% so với năm trước. Bình quân cả năm 2015 tăng 0,63%. CPI tháng 12-2015 tăng 0,6% so với tháng 12-2014.

Năm 2015 là năm bản lề, kết thúc chặng đường phát triển 5 năm nên con số GDP trên có thể coi là bước đệm tốt đẹp khởi đầu để bước sang kế hoạch 5 năm tiếp theo. Đây cũng là giai đoạn mà nền kinh tế Việt Nam cải cách mạnh mẽ và hội nhập sâu rộng.

3. Điều chỉnh chính sách tỷ giá

Áp lực tỷ giá bắt đầu tích tụ kể từ đầu năm 2015 do cả hai yếu tố thâm hụt thương mại của Việt Nam gia tăng và các đồng tiền châu Á đều bị suy yếu. Sức ép này trở nên trầm trọng hơn khi đồng Nhân dân tệ bị phá giá hồi tháng 8/2015. Điều đó khiến không ít DN Việt Nam bị ảnh hưởng, chịu nhiều rủi ro. NHNNVN đã phản ứng trước áp lực này bằng cách linh hoạt nới biên độ tỷ giá VND/USD, giảm giá trị tiền Đồng ba lần vào các tháng 1, 5 và 8/2015 với tổng cộng 3%. Ngoài ra, NHNNVN cũng nới biên giao dịch ngoại tệ từ /-1% lên /-3%. Tính chung trong năm 2015, tiền Đồng đã mất khoảng 5% giá danh nghĩa, và gần 3% giá thực tế so với đồng đô la Mỹ.

NHNNVN còn hạ lãi gửi tiết kiệm bằng đô la Mỹ và siết chặt quản lí các giao dịch bằng ngoại tệ giữa các tổ chức tài chính nhằm tránh đầu cơ và găm giữ ngoại tệ. Biện pháp này phần nào đã ổn định tỷ giá, thị trường ngoại hối và duy trì năng lực cạnh tranh xuất khẩu của Việt Nam.

Trong những khoảnh khắc cuối cùng của năm 2015, bức tranh kinh tế, kinh doanh 12 tháng qua hiện lên với nhiều màu sắc và hình hài

4. Chính thức nới room cho nhà đầu tư nước ngoài

Tháng 6/2015, Chính phủ đã ban hành Nghị định 60/2015/NĐ- CP, trong đó có nội dung quan trọng liên quan đến sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài.

Cụ thể, cho phép nhà đầu tư nước ngoài được đầu tư không hạn chế vào các doanh nghiệp đại chúng không thuộc ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Nghị định 60 cũng quy định nhà đầu tư nước ngoài được đầu tư không hạn chế vào trái phiếu chính phủ, trái phiếu DN. Đây được đánh giá là bước đột phá về tư duy trong thu hút vốn ngoại vào Thị trường Chứng khoán (TTCK)Việt Nam, để đưa TTCK Việt Nam nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi.

5. Khởi động làn sóng M&A mới

Năm 2015 cũng được đánh giá là năm khởi động cho làn sóng thứ 2 về mua bán, sáp nhập doanh nghiệp (M&A) trong thời gian tới. Điểm ghi nhận là xu hướng trỗi dậy mạnh mẽ của khối doanh nghiệp tư nhân trong năm trong nền kinh tế, trong đó nhiều doanh nghiệp lựa chọn M&A như một chiến lược quan trọng để tái cấu trúc, hướng tới tăng trưởng bền vững.

Điển hình trong năm 2015 có 3 cuộc sáp nhập đáng chú ý là Mekong Bank sáp nhập vào Maritime Bank, MHB sáp nhập vào BIDV và Southern Bank sáp nhập vào Sacombank.

Trong ngành thực phẩm, đơn cử cuối năm 2015 có hãng bia Singha Asia Holding Pte Ltd của Thái Lan sở hữu 25% cổ phần Masan Consumer Holdings và 33,3% cổ phần Masan Brewery.

6. Kim ngạch xuất khẩu nghiêng về khối ngoại

Theo Tổng cục Thống kê, kim ngạch hàng hóa xuất khẩu của cả nước năm 2015 ước đạt 162,4 tỷ USD, tăng 8,1% so với năm 2014. Đây là mức tăng thấp nhất trong 5 năm qua, đạt thấp hơn năm trước và thấp hơn kế hoạch đề ra.

Khối DN vốn nước ngoài (FDI) vẫn chiếm tỷ trọng lớn trong kim ngạch xuất khẩu (KNXK) năm 2015. Chỉ tính riêng 11 tháng năm 2015, theo Bộ Công Thương, khu vực doanh nghiệp 100% vốn trong nước chiếm 29,3% tổng KNXK của cả nước, giảm 2,6% so với cùng kỳ năm trước. Còn KNXK của các doanh nghiệp FDI (kể cả dầu thô) chiếm đến 70,7%, tăng 13,5% so với năm ngoái.

Ngoài ra, năm 2015 là năm ghi nhận mặt hàng xuất khẩu nông lâm thủy sản có đà suy giảm về lượng và giá trị. Theo Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn, giá trị xuất khẩu của ngành năm 2015 lên 30,14 tỷ USD, giảm 0,8% so với cùng kỳ năm 2014.

7.Tình trạng nợ công, bội chi ngân sách

Thâm hụt ngân sách ngày càng cao đã khiến cho nợ công/ GDP tăng nhanh chóng và tiến đến gần ngưỡng trần 65% theo quy định của Quốc hội.

Con số Chính phủ công bố mới đây cho biết, đến ngày 31/12/2015, mức dư nợ công dự kiến khoảng 61,3% GDP, nợ Chính phủ khoảng 48,9% GDP và nợ nước ngoài của quốc gia khoảng 41,5% GDP, trong phạm vi quy định. Tuy nhiên, dư nợ công từ năm 2011 đến năm 2015 đã tăng thêm khoảng 7% GDP.

Trong khi đó, Tổng cục Thống kê cho biết, tổng thu ngân sách Nhà nước năm 2015 ước tính đạt 884.800 tỷ đồng, trong khi tổng chi ước tính đã lên tới 1.064.500 tỷ đồng.

8. Cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước không về đích

Kế hoạch cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước trong giai đoạn 2011 – 2015 vẫn chưa đạt tiến độ đề ra trong năm 2015. Theo lộ trình, giai đoạn 2011-2015, cả nước phải sắp xếp, cổ phần hóa 432 doanh nghiệp nhà nước (DNNN). Riêng trong năm 2015, phải hoàn thành cổ phần hóa 285 doanh nghiệp. Thế nhưng đến cuối năm 2015, vẫn còn khoảng 100 doanh nghiệp chưa thể cổ phần hóa.

Năm 2015 cũng là năm chứng kiến nhiều phiên IPO với các thương vụ lớn của Vinatex, Tổng công ty Cảng Hàng không Việt Nam (ACV), các công ty thành viên của Vinalines, Cảng Sài Gòn, Cảng Hải Phòng, Cảng Đà Nẵng, Vận tải Đường sắt Sài Gòn, Vinamotor…

9. Điều tra, xét xử nhiều đại án kinh tế

Trong năm 2015, có 8 đại án được Ban chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng thống nhất chủ trương đưa ra xét xử trước Đại hội Đảng lần thứ XII. Trong đó, đa phần là các vụ án có mức tổn thất to lớn liên quan tới việc vay vốn, gây thiệt hại hàng ngàn tỷ đồng cho ngân hàng.

Ngoài ra, vụ sai phạm hơn 9.000 tỷ đồng tại Ngân hàng Xây dựng (VNCB) được CQĐT Bộ Công an kết luận điều tra vào cuối tháng 11/2015. Còn trước đó, vào tháng 7/2015, Bộ Công an khởi tố, bắt tạm giam Nguyễn Xuân Sơn, Chủ tịch Hội đồng thành viên Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) vì liên quan đến vụ án sai phạm tại ngân hàng OceanBank.

Theo Thời Báo Kinh Doanh