Những lưu ý khi xuất khẩu nông sản sang thị trường Trung Quốc
Sáng 10/12, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã tổ chức Diễn đàn kết nối nông sản 970 với chủ đề “Thúc đẩy xuất khẩu sầu riêng, chanh leo, khoai lang, chuối và các sản phẩm nông sản – thực phẩm chủ lực sang thị trường Trung Quốc”.
Sầu riêng của Việt Nam được xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc. Ảnh minh họa: Hoài Thu/TTXVN
Chia sẻ về điều kiện xuất khẩu nông sản sang Trung Quốc, bà Phan Thị Thu Hiền, Giám đốc Trung tâm Kiểm dịch thực vật sau nhập khẩu 2, Cục Bảo vệ thực vật cho biết, các lô hàng xuất khẩu phải có Giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật và không nhiễm đối tượng kiểm dịch thực vật của Trung Quốc.
Hiện nay, Trung Quốc đưa ra các yêu cầu về vùng trồng với việc phải áp dụng thực hành nông nghiệp tốt (GAP). Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sẽ giám sát và đảm bảo không có đối tượng kiểm dịch thực vật mà Tổng cục Hải quan Trung Quốc quan tâm; đồng thời lưu trữ hồ sơ giám sát và phòng trừ sinh vật gây hại.
Còn đối với các cơ sở đóng gói phải thiết lập hệ thống quản lý chất lượng và truy xuất nguồn gốc. Sau khi đóng gói cần bảo quản ở khu vực riêng biệt, không để chung với hàng xuất khẩu sang các thị trường khác, nhất là phải được áp dụng các biện pháp kiểm soát sinh vật gây hại.
Trung Quốc cũng đưa ra cảnh báo những phương pháp xử lý đối với các trường hợp vi phạm. Cụ thể, lô hàng không có Giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật hợp lệ sẽ bị trả lại hoặc tiêu hủy. Lô hàng của các cơ sở chế biến chưa đăng ký, phát hiện đất, các đối tượng kiểm dịch thực vật còn sống… sẽ bị trả lại hoặc tiêu hủy, bà Phan Thị Thu Hiền thông tin.
Mới đây, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã ban hành Thông tư số 19/2022/TT-BNNPTNT về Danh mục các loại thuốc bảo vệ thực vật được phép sử dụng và Danh mục các loại thuốc bảo vệ thực vật cấm sử dụng ở Việt Nam. Thông tư có hiệu lực từ ngày 16/1/2023. Tuy nhiên, quá trình chỉ đạo sản xuất, tra cứu hiện nay vẫn áp dụng theo Thông tư số 19/2021/TT-BNNPTNT.
Về vấn đề này, ông Nguyễn Thanh Hải, Phó Trưởng phòng Thuốc bảo vệ thực vật, Cục Bảo vệ thực vật cho biết, trong quá trình tra cứu qua các ứng dụng cần lưu ý thời gian hiệu lực của Thông tư 19/2022/TT-BNNPTNT để tránh sử dụng các loại thuốc đã bị loại bỏ, không đúng theo quy định gây ảnh hưởng tới sản phẩm. Hiện nay, có hai cách tra cứu danh mục trên website của Cục Bảo vệ thực vật và thông qua ứng dụng Thuốc bảo vệ thực vật trên điện thoại thông minh.
Video đang HOT
Chia sẻ những hướng dẫn sản xuất nông sản đạt tiêu chuẩn xuất khẩu vào thị trường Trung Quốc, ông Ngô Xuân Chinh, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu chuyển giao tiến bộ kỹ thuật nông nghiệp, Viện Khoa học và Kỹ thuật Nông nghiệp miền Nam cho biết, việc thiết lập quản lý vùng trồng theo tiêu chuẩn VietGAP sẽ đảm bảo được tính minh bạch để truy được nguồn gốc sản phẩm và nâng cao chất lượng cũng như hiệu quả sản xuất nông sản của Việt Nam.
Sản phẩm trước và sau thu hoạch phải được phân tích theo các chỉ tiêu về: giới hạn tối đa dư lượng thuốc bảo vệ thực vật theo Thông tư 50/2016/TT-BYT, giới hạn ô nhiễm kim loại nặng trong thực phẩm theo QCVN 8-2:2011/BYT, giới hạn ô nhiễm độc tố vi nấm trong thực phẩm theo QCVN 8-1:2011/BYT. Cơ sở sản xuất cũng phải lấy mẫu và phân tích sản phẩm theo quy định trên cơ sở kết quả đ.ánh giá nguy cơ trong quá trình sản xuất.
Cục Bảo vệ thực vật cũng lưu ý các doanh nghiệp đã được cấp mã số xuất khẩu năm 2021 cần thực hiện bổ sung thông tin đăng ký xuất khẩu sang Trung Quốc theo Lệnh 248 Quy định về đăng ký và quản lý doanh nghiệp sản xuất thực phẩm nhập khẩu nước ngoài của Tổng cục Hải Quan Trung Quốc trước ngày 30/6/2023. Bên cạnh đó, các đơn vị đăng ký cấp mã số xuất khẩu mới cũng như bổ sung thông tin năm 2021 theo hướng dẫn đăng tải trên website của Cục Bảo vệ thực vật.
Cũng tại diễn đàn, ông Bob Wang, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Nam Ninh, tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc) đề nghị các cơ quan chức năng và nông dân trồng trái cây Việt Nam kiểm soát chặt chẽ chất lượng trái cây và xây dựng các quy tắc thống nhất để đảm bảo việc thu hoạch và khử trùng trái cây Việt Nam đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế; quy trình đóng gói nghiêm ngặt; áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc, chất lượng.
Nhiều doanh nghiệp sản xuất trái cây Việt Nam chưa nắm bắt được xu hướng thị trường Trung Quốc, bán hàng một cách thụ động mà không tìm hiểu nhu cầu thực sự của thị trường. Do đó, Việt Nam cần xây dựng mô hình nông nghiệp mới kết nối chặt chẽ giữa người sản xuất và người bán hàng, đặc biệt thường xuyên nắm bắt và cập nhật thông tin thị trường Trung Quốc, ông Bob Wang cho hay.
Nhiều cơ hội cho xuất khẩu tôm
Biến động địa chính trị thế giới cùng với lạm phát kinh tế tại nhiều quốc gia đã khiến các giao dịch nông sản gặp nhiều trở ngại, trong đó có sản phẩm tôm.
Đó là chưa kể đến tình hình dịch bệnh trong nuôi tôm bùng phát, ảnh hưởng đến nguồn tôm nguyên liệu cung ứng cho chế biến và xuất khẩu. Tuy nhiên, các chuyên gia ngành tôm nhìn nhận, dù gặp nhiều khó khăn nhưng con tôm Việt Nam vẫn có rất nhiều cơ hội phát triển trong vòng xoáy biến động này.
Công nhân Bạc Liêu sơ chế tôm xuất khẩu. Ảnh tư liệu: Tuấn Kiệt/TTXVN
Dòng sản phẩm cao cấp
Theo thông tin từ Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), mặc dù lạm phát kinh tế khiến người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu, lựa chọn dòng thực phẩm phù hợp với khả năng chi trả nhưng tôm Việt Nam vẫn được người tiêu dùng thế giới ưa chuộng trong quyết định lựa chọn thực phẩm hàng ngày.
Ông Mohandas Kizhakke, Đại diện Công ty Captain Fisher Foodstuff, tại Kuwait cho biết, tôm nhập khẩu từ Việt Nam thường bán được rất tốt. Tại vùng Vịnh và Kuwait, tôm là mặt hàng rất được ưa chuộng. Trong thực đơn sẽ phải ghi rõ tôm có nguồn gốc từ đâu. Các nhà hàng mà Công ty Captain Fisher Foodstuff cung cấp nguồn tôm chỉ muốn bán tôm từ Việt Nam.
Cũng theo ông Mobandas Kizhakke, sở dĩ người tiêu dùng nơi đây ưa chuộng tôm Việt Nam vì tôm Việt Nam hiện có một quy trình xử lý vệ sinh hơn một số nước. Chính vì vậy, tôm Việt Nam được xếp vào dòng thực phẩm cao cấp và trong nhiều trường hợp thị trường còn không có đủ để bán.
Ngoài việc tôm được xếp vào dòng sản phẩm cao cấp tại một số thị trường, tôm Việt vẫn được lựa chọn nhập khẩu tại một số thị trường lớn như Mỹ, châu Âu, Trung Quốc. Đơn cử, bởi tình hình dịch bệnh trên tôm bùng phát tại Trung Quốc nên nguồn cung tôm ít đi, trong khi nhu cầu lại tăng lên, điều này khiến cho thị trường Trung Quốc bắt buộc phải tăng nhập khẩu tôm từ các thị trường Ecuadore, Ấn Độ và Việt Nam.
Theo VASEP, trong 8 tháng, Trung Quốc nhập khẩu hơn 60.000 tấn tôm từ Ecuadore, hơn 18.000 tấn từ Ấn Độ và hơn 7.400 tấn từ Việt Nam. Tuy nhiên, do tình hình lạm phát, tỷ giá đồng Nhân dân tệ (NDT) giảm so với đồng Đô la Mỹ (USD) nên gây thiệt hại không ít cho các nhà nhập khẩu.
Một thùng carton 9,5 kg tôm chân trắng nhập khẩu đông lạnh, cỡ 50/60 con có giá 570 NDT (82,47 USD hay 9,16 USD/kg) với giá buôn tại Trung Quốc tuy nhiên khi quy đổi ngoại tệ có giá 620 NDT, chênh lệnh 50 NDT.
Chính vì vậy, các nhà nhập khẩu tôm Trung Quốc dự đoán có khả năng sẽ giảm lượng nhập khẩu chờ nhà nước Trung Quốc có động thái điều chỉnh tỷ giá và kinh tế để giảm thiểu thiệt hại cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, vừa qua, Cục dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã có động thái nâng lãi suất lần thứ 5 kể từ khi xảy ra lạm phát 5 tháng trước. Động thái này cũng sẽ có hiệu ứng rộng đối với các nền kinh tế khác nên các nhà nhập khẩu tôm Trung Quốc cũng sẽ nhanh chóng được Chính phủ tháo gỡ khó khăn này.
Ngoài yếu tố giao dịch trực tiếp qua các nhà nhập khẩu, tôm Việt Nam còn có thêm nhiều cơ hội xuất khẩu khi mặt hàng tôm tẩm bột (BBC) và tôm siêu chế biến (HP) được đưa vào danh sách các mặt hàng được hưởng ưu đãi theo Chương trình can thiệp ưu đãi (CBIS) - Cơ chế dành ưu đãi cho hàng hóa là thực vật nhập khẩu vào Australia được hưởng tỷ lệ kiểm tra an toàn sinh học ít hơn.
Theo đó, kể từ ngày 22/8/2022 tôm BBC và HP từ tất cả các nước đã được phê duyệt sẽ được hưởng các ưu đãi trong Chương trình CBIS. Các sản phẩm này sẽ được ưu đãi dựa vào lịch sử tuân thủ các quy định về an toàn sinh học và tỷ lệ kiểm tra xác suất rủi ro của Chính phủ Australia.
Cụ thể, đối với tôm BBC, thay vì 100% các lô hàng phải kiểm tra nguyên niêm phong để xác minh hàng hóa, từ 22/8/2022, chỉ một phần các lô hàng phải kiểm tra còn nguyên niêm phong. Đối với tôm HP, thay vì 25% s.ố l.ô hàng phải kiểm tra để xác minh hàng hóa, từ 22/8/2022 chỉ một phần nhỏ hơn các lô hàng phải đưa đi kiểm tra.
Giữ vững mục tiêu xuất khẩu
Dây chuyền chế biến tôm đông lạnh xuất khẩu của Công ty CP thuỷ sản Minh Phú Hậu Giang. Xuất khẩu tôm năm 2021 dự kiến cán đích gần 3,9 tỷ USD. Ảnh tư liệu: Vũ Sinh/TTXVN
Chính từ trong những khó khăn do thị trường, biến động chính trị cũng như lạm phát, giá cước vận chuyển vẫn ở mức cao dù tình hình giá dầu thế giới đã hạ nhiệt hơn 1 tháng qua, con tôm Việt Nam vẫn tìm thấy nhiều cơ hội tung ra thị trường quốc tế với vị thế cao, chất lượng tốt, đáp ứng được các tiêu chí khó thuyết phục của người tiêu dùng. Đây là dấu hiệu để ngành tôm Việt Nam vẫn giữ vững được mục tiêu xuất khẩu đã đề ra từ đầu năm.
Ông Hồ Quốc Lực, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Thực phẩm Sao Ta chia sẻ, chính những yếu tố bất lợi hiện nay lại trở thành điều thuận lợi cho ngành tôm, doanh thu lợi nhuận đạt được của ngành tôm là kết quả của sách lược thị trường từng giai đoạn và mở rộng hoạt động nuôi tôm của toàn ngành tôm thời gian qua. Ước tính, trong 9 tháng năm 2022, kim ngạch xuất khẩu tôm có thể đạt 3,37 tỷ USD, tăng 24% so với cùng kì năm 2021; trong đó, các thị trường có chuyển biến tăng trưởng mạnh là Australia, Trung Đông, Trung Quốc, ...
Các thị trường chủ lực có sự chậm lại bởi diễn biến lạm phát kinh tế nhưng không có dấu hiệu giảm mạnh. Như vậy, xuất khẩu tôm vẫn có thể đạt được mục tiêu đề ra trong năm 2022.
Với các thị trường lớn, thị trường Trung Quốc luôn chiếm tỷ lệ nhập khẩu tôm Việt Nam cao nhất trong các thị trường. Đây là thị trường tiêu thụ tôm lớn nhất thế giới.
Trung Quốc có hàng nghìn nhà máy chế biến lớn và nhập tôm sơ chế các nơi trên thế giới, chủ yếu từ Ecuador, Ấn Độ, Agentina về chế biến lại, phục vụ trong nước và một phần xuất khẩu, trong đó các doanh nghiệp Trung Quốc tập trung mua tôm sú ở Việt Nam vì tôm làm chín có màu đỏ bắt mắt mà đây lại là thế mạnh của Cà Mau và Bạc Liêu. Chính vì vậy, các doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu tôm không thể bỏ lỡ thị trường đầy "quyến rũ" này.
Với diễn biến dịch bệnh trên tôm hiện nay tại Việt Nam nói riêng, các quốc gia nuôi tôm trên thế giới nói chung, tất yếu sẽ ảnh hưởng đến nguồn cung tôm nguyên liệu cho các doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu. Đồng thời, cũng sẽ tác động đến giá thành sản xuất tôm, tác động đến giá tôm trên thị trường thế giới.
Ông Hồ Quốc Lực nhận xét, xuất khẩu sẽ lệ thuộc nhiều vào tình hình kinh tế thế giới, khi kinh tế thế giới phục hồi thì sức tiêu thụ tôm chắc chắn sẽ tăng mạnh hơn bình thường. Các doanh nghiệp phải tập trung vào tôm chế biến sâu bán giá tốt, qua đó mới có thể chia sẻ với người nuôi tôm thông qua giá mua tôm thương phẩm.
Tuân thủ nghiêm ngặt quy định để xuất khẩu sầu riêng bền vững sang Trung Quốc Tại hội nghị trực tuyến Triển khai xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc do Cục Bảo vệ thực vật tổ chức chiều 12/9, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan nhấn mạnh: "Cơ hội chỉ thật sự mở ra khi và chỉ khi chúng ta tuân thủ đầy đủ, nghiêm ngặt các quy định, chuẩn mực...