Những loại rau sống ‘ngon mấy cũng tuyệt đối không ăn’
Rau sống là món ăn nhiều người yêu thích. Tuy nhiên, thực phẩm này cũng là đường lây truyền của các loại ký sinh trùng gây tổn thương cho nhiều cơ quan trong cơ thể.
Ông N.Q.V (42 t.uổi, Lập Thạch, Vĩnh Phúc) đang điều trị tại Bệnh viện Đặng Văn Ngữ ( Hà Nội) vì sán lá gan lớn và nhiễm giun lươn đường tiêu hóa. Bệnh nhân chia sẻ ông làm nghề bán rau ở chợ. Hằng ngày, ông tiếp xúc với quá nhiều loại rau cộng với thói quen ăn rau muống chẻ nên đã vô tình bị nhiễm sán.
Hơn một năm trước, ông có biểu hiện rối loạn tiêu hóa, đau tức hạ sườn. Tại bệnh viện, bác sĩ không tìm ra tác nhân gây ra tình trạng này. Kết quả nội soi tiêu hóa không có bất thường nhưng hình ảnh chụp MRI gan có tổn thương nên bác sĩ giới thiệu ông xuống Hà Nội.
Tại Bệnh viện Bạch Mai, ông được bác sĩ khám, đ.ánh giá lại và xác định ông nhiễm sán lá gan lớn và giun lươn đường tiêu hóa. Sau đó, ông được chuyển về Bệnh viện Đặng Văn Ngữ điều trị ký sinh trùng.
Sau đợt điều trị đầu tiên, gần đây, ông V. tiếp tục có biểu hiện rối loạn tiêu hóa nên lại đến viện. Dù không ăn nhưng vì công việc, ông vẫn dễ nhiễm ký sinh trùng trong quá trình tiếp xúc với rau sống.
Thói quen ăn rau sống dễ dẫn tới nhiễm ký sinh trùng. Ảnh: Phương Anh
Tại khoa Nhiễm khuẩn tổng hợp, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương (Hà Nội), các bác sĩ cũng thường xuyên tiếp nhận các trường hợp bị ký sinh trùng do ăn rau sống. Điển hình là N.M.H (nữ, 23 t.uổi, trú tại Vĩnh Tuy, Hoàng Mai, Hà Nội) bị nhiễm sán lá gan lớn.
Theo bệnh nhân này, cô rất thích ăn rau sống. Do đó, khi ăn ở bất cứ hàng quán nào, cô cũng gọi thêm rau sống. Hằng ngày, H. cũng thường xuyên ăn rau trộn và các món gỏi. Một lần đi kiểm tra sức khỏe công ty, qua siêu âm bác sĩ thấy có tổn thương ở gan nên khuyến cáo H. đi khám chuyên sâu.
Theo bác sĩ Lê Văn Thiệu, Khoa Nhiễm khuẩn tổng hợp, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, sán lá gan chủ yếu là do ăn rau sống. Ấu trùng sán lá gan ở nước và bám vào các loại rau thủy sinh như rau rút, cần, cải xoong, ngổ… một số loại rau trên cạn cũng có thể nhiễm ấu trùng nếu người trồng tưới nước bẩn.
Video đang HOT
Bác sĩ Thiệu cho biết ấu trùng xâm nhập vào đường tiêu hóa qua ăn uống sẽ đi vào dạ dày, xuống tá tràng, tự tách vỏ và xuyên qua thành tá tràng vào khoang phúc mạc đến gan, đục thủng bao gan và xâm nhập vào nhu mô gan gây tổn thương gan. Sán lá gan lớn chủ yếu ký sinh ở nhu mô gan. Một số trường hợp sán lạc chỗ ký sinh ở các bộ phận khác như dạ dày, ruột, bao khớp.
Sau khi xâm nhập vào nhu mô gan, sán tiếp tục tấn công xuống đường mật và đẻ trứng. Sán ở gan có thể ký sinh hàng chục năm và gây ra các tổn thương ở gan. Ở đường mật, sán trưởng thành gây tắc mật, viêm và xơ hóa đường mật thậm chí ung thư biểu mô đường mật.
Hiện nay, người dân đã hạn chế phát triển mô hình vườn ao chuồng nên tình trạng rau nhiễm ký sinh trùng giảm nhưng số ca mắc ký sinh trùng không có xu hướng giảm, nhiều bệnh nhân ở thành phố.
Bác sĩ Thiệu khuyến cáo để phòng bệnh người dân tuyệt đối không ăn các loại rau thủy sinh sống đặc biệt là rau cần, ngổ, muống. Hạn chế tất cả các loại rau sống, nếu ăn tốt nhất rửa sạch dưới vòi nước chảy.
Ăn sạch vẫn nhiễm giun: Mối nguy bệnh tật từ thói quen ít ai ngờ
Nhiễm ký sinh trùng có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng nhưng triệu chứng lại dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý khác.
Rau sống, ảnh minh hoạ.
Mới đây, Bệnh viện E (Hà Nội) đã tiếp nhận 2 trường hợp bệnh nhân nhiễm ký sinh trùng có bệnh lý nền với diễn biến nguy hiểm.
Bệnh nhân (60 t.uổi, ở Hà Nội) từng mổ sỏi niệu quả trái năm 2021, cắt túi mật nội soi năm 2022, có áp xe phía trên thành ngực phải, phải chọc hút dịch ở ổ áp xe nhiều lần.
Bệnh nhân tới khám do sờ thấy khối cục trên cơ thể. Tại bệnh viện, ngoài có ổ áp xe lớn ở ngực phải, bệnh nhân còn có đám thâm nhiễm mỡ sau phúc mạc ở hố chậu trái. Kết quả xét nghiệm cho thấy có tình trạng nhiễm khuẩn, dương tính với giun đũa chó mèo.
Hay như trường hợp bệnh nhân 64 t.uổi, ở Tam Điệp, Ninh Bình, đang điều trị bệnh lý về m.áu tại Viện Huyết học và Truyền m.áu Trung ương. Gần đây do bệnh nhân đau âm ỉ liên tục hạ sườn trái, nên được chuyển tới Bệnh viện E kiểm tra. Xét nghiệm m.áu cho thấy tiểu cầu thấp, bạch cầu cao và dương tính với giun đũa chó mèo.
Cả hai bệnh nhân này đều có thói quen ăn rau sống và có nuôi chó mèo trong gia đình.
Rau sống, ảnh minh hoạ.
Thạc sĩ, bác sĩ Vũ Mạnh Cường, Phụ trách khoa Bệnh Nhiệt đới - Bệnh viện E, cho biết với giun đũa chó mèo, bệnh nhân có nguy cơ lây nhiễm khi tiếp xúc với nguồn phân chó mèo có chứa ấu trùng hoặc ăn các loại rau sống có chứa ấu trùng này.
Ăn sạch vẫn nhiễm giun
Tuy nhiên, cũng có những trường hợp bệnh nhân không ăn rau sống, ăn uống sạch sẽ vẫn bị nhiễm ký sinh trùng.
Điển hình đó là trường hợp bệnh nhân 50 t.uổi, ở Mộc Châu, Sơn La, thường xuyên đau ở vùng hạ sườn phải, bị tăng huyết áp đã điều trị nhiều năm. Bệnh nhân có mẹ đã mất vì ung thư gan nên rất lo lắng đã tìm tới Bệnh viện E kiểm tra. Kết quả xét nghiệm cho thấy bệnh nhân dương tính với giun lươn, các xét nghiệm về ung thư đều bình thường, có men gan cao.
Khi biết mình bị nhiễm giun lươn, bệnh nhân đã rất bất ngờ do chưa nghe đến tên bệnh này. Bệnh nhân cũng khẳng định với bác sĩ mình ăn uống rất cẩn thận, sạch sẽ, hiếm khi ăn đồ sống.
"Hàng ngày bát đũa ăn cơm tôi luôn tráng nước sôi, hấp khử khuẩn trước khi ăn. Tôi chỉ bán hàng chứ không làm ruộng, cũng không trồng rau nên không tiếp xúc với đất cát. Gia đình cũng không nuôi chó mèo và tôi không bao giờ ăn đồ sống. Vì thế khi bị nhiễm giun lươn tôi rất bất ngờ", bệnh nhân nói.
Khi khác thác t.iền sử, bác sĩ phát hiện bệnh nhân thường xuyên nhặt rau không đeo găng tay, từ đó ký sinh trùng xâm nhập qua cơ thể từ những vết xước măng rô ở ngón tay.
Thạc sĩ, bác sĩ Vũ Mạnh Cường cho biết giun lươn thường lây qua da, vào mạch m.áu (tĩnh mạch) và cũng có thể lây qua đường ăn uống. Do đó, nhiều người dù ăn uống rất sạch sẽ nhưng vẫn nhiễm bệnh, đường lây nhiễm có thể do tiếp xúc với đất, nhặt rau có ấu trùng....
Giun lươn khi ký sinh ở cơ quan nào sẽ gây tổn thương cho cơ quan đó. Ví như, nếu ký sinh tại gan dễ gây áp xe gan, lên não có thể gây áp xe não, tổn thương não. Nếu không phát hiện kịp thời có thể gây nguy hiểm đến tính mạng.
Tùy từng loại ký sinh trùng sẽ có thời gian điều trị khác nhau, có thể kéo dài từ 2-4 tuần theo đúng phác đồ của bác sĩ. Với trường hợp có ổ áp xe ở một số bộ phần thì cần tiến hành chọc hút.
Đặc biệt, khi đã nhiễm ký sinh trùng, dù điều trị khỏi nhưng vẫn hoàn toàn có khả năng mắc lại, vì thế việc phòng bệnh là rất quan trọng.
Theo bác sĩ Cường, triệu chứng khi nhiễm ký sinh trùng đa số đều có đặc điểm: mệt mỏi, chán ăn, thiếu m.áu, gầy sút cân. Khi ấu trùng ký sinh trùng đi vào các cơ quan rất dễ nhầm lẫn với bệnh khác như u não, ung thư gan.
Bác sĩ Cường khuyến cáo: "Để p hòng bệnh, việc đầu tiên phải làm là ăn chín, uống sôi. Ngoài ra cần uống thuốc tẩy giun định kỳ, khi lao động cần phải có đồ bảo hộ vì có ký sinh trùng lây nhiễm qua da. Nếu thấy c ơ thể có bất thường, cần đi khám sớm để loại trừ nguy cơ nhiễm ký sinh trùng và các bệnh lý khác".
Các loại vi khuẩn gây ngộ độc thực phẩm thường gặp Ngộ độc thực phẩm là tình trạng nhiễm độc do ăn phải thực phẩm bị nhiễm khuẩn, nhiễm độc tố hoặc nhiễm ký sinh trùng. Vi khuẩn là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây ngộ độc thực phẩm. Vi khuẩn là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây ngộ độc thực phẩm. Ảnh: pixabay Một số loại vi...
