Những giọt nước mắt sau đêm ‘ngủ thăm’

Ngủ thăm vốn là một truyền thống tốt đẹp và lâu đời của người dân tộc Thái ở huyện Mường Lát (Thanh Hóa). Tuy nhiên, trong một số năm gần đây, phong tục ấy đang bị một số đối tượng lợi dụng khiến phát sinh nhiều tiêu cực…

Vừa ngủ vừa… xin đồ!

Đối với người Thái ở Mường Lát, Thanh Hóa, ngủ thăm là phong tục thể hiện khát vọng tự do yêu đương, được tự do lựa chọn người bạn đời của mình. Khi trai gái đến tuổi trưởng thành, người con trai thường đến nhà người con gái để xin phép gia đình “tìm hiểu” người con gái mình đem lòng yêu. Sau quá trình tiếp xúc, nếu cả hai nảy sinh tình cảm, người con trai sẽ xin phép gia đình người con gái được ngủ thăm. Tục ngủ thăm cũng quy định nghiêm ngặt: Hai người tuyệt đối không được quan hệ tình dục trước hôn nhân, nếu ai vi phạm sẽ bị phạt nặng, đuổi ra khỏi làng. Tuy nhiên, theo phản ánh của người dân địa phương, một vài năm gần đây, nét đẹp truyền thống của tục ngủ thăm đã bị biến tướng.

Đêm xuống nhanh, cảnh rừng tĩnh mịch nhưng trên những con đường đất, đá, đoạn qua trung tâm xã Mường Lý, từng nhóm thanh niên ăn mặc bảnh bao ngồi đốt thuốc tán gẫu. Trong các căn nhà sàn, mấy cô thiếu nữ trong trang phục truyền thống có, âu phục có ngấp nghé bên cửa nhà, buông những câu đùa với đám thanh niên. Họ nhanh chóng làm quen, đùa giỡn với nhau rủ nhau đi chơi hoặc mời người con trai vào nhà trò chuyện.

Nhà thiếu nữ tên V. nằm trên một sườn đồi chênh vênh. Khi chúng tôi đến, V đang xem phim cùng cả gia đình. Cô có làn da trắng, môi đỏ, tóc dài, nói chuyện có duyên trông rất ưa nhìn, vừa học xong lớp 12, không thi đại học vì nhà nghèo. Cuộc nói chuyện của chúng tôi đầu tiên còn dè dặt, đến 10h đêm thì người thanh niên đi cùng chúng tôi đã “xiêu xiêu” nên nhấm nháy với V xin được ở lại và cô gái này nhanh chóng gật đầu đồng ý.

Tôi trở về nhà trọ, đang say giấc nồng thì anh đã đập cửa thình thịch. Anh kể hổn hển: “Khiếp thật. Đầu tiên cô ấy ngủ bên trong, tôi ngủ ngoài nhà. Nhưng được một lúc, cố ấy mò ra “gợi tình”, không những thế còn hỏi xin điện thoại, đồng hồ, dây chuyền… Tôi hoảng quá nên quyết bỏ về đấy”.

Lời ru buồn dưới chân núi Sài Khao

Ông Vi Đình Thướng, Bí thư xã Mường Lý cho biết: “Tôi cũng là một người Thái, tôi lấy được vợ là nhờ ngủ thăm. Trước kia ngủ thăm mang một nét văn hóa đặc trưng, rất tốt đẹp, nhưng bây giờ giới trẻ ngủ thăm kiểu khác. Chẳng thế, nhiều cô gái mới chớm độ xuân thì đã không thể cầm lòng, sẵn sàng hiến dâng đời con gái cho bạn trai để ôm nỗi uất hận trong lòng…”

Trường hợp Hà Thị S ở bản Nàng là một ví dụ. S sinh năm 1987, cũng như bao cô con gái khác, khi đến tuổi xuân thì, vì niềm khát khao có một người bạn tình lý tưởng, S. đã nhận lời yêu và ngủ thăm với một người con trai ở cùng huyện. Hàng đêm, sau cả ngày đi làm nương, làm rẫy về, chị lại được nằm bên cạnh người yêu để tâm sự. Thời gian đầu, gia đình còn theo dõi việc con gái ngủ thăm, về sau vì thân thiết với người con trai kia nên gia đình cũng lơ là đi.

Sau một lần không cầm lòng, cô đã dâng hiến cho người yêu. Nhưng khi biết bạn gái đã có thai, người đàn ông phụ bạc kia không những không cưới cô làm vợ mà còn chửi bới, sỉ nhục: “Cô ngủ thăm được với tôi thì cũng ngủ được với thằng khác”. Cô sinh con một mình trong tủi nhục rồi bỏ làng, gửi lại con cho mẹ đẻ để xuống TP Thanh Hóa phục vụ cho quán cơm phở. Thấy hoàn cảnh đáng thương, ông Đinh Công Đại, Chủ tịch xã Mường Lý đã nhận đứa con của cô về nuôi nấng. ông Đại bảo: “Đến nay bé được hơn 3 tuổi rồi. Thỉnh thoảng mẹ nó có về thăm con một lúc rồi lại đi ngay”.

Vì sự biến tướng của tục ngủ thăm, nhiều cô gái đã ôm nỗi uất hận trong lòng (Ảnh: minh họa)

Ông Lương Văn Bường, Chủ tịch UBND huyện Mường Lát cho biết: “Những năm gần đây, do ảnh hưởng của những luồng văn hoá từ bên ngoài nên tục ngủ thăm của người Thái ở Mường Lát đã bị biến tướng. Đây cũng là một trong những nguyên nhân làm phát sinh nạn tảo hôn, sinh con trước tuổi, ly hôn và nghèo đói. Vì vậy, sắp tới, ngoài những biện pháp tuyên truyền, nâng cao ý thức cho người dân, chúng tôi sẽ vận dụng linh hoạt, kết hợp nhiều biện pháp cứng rắn hơn để dần xoá bỏ thực trạng đau lòng này”.

Theo Đời sống và Pháp luật