Những giờ hỗn loạn của không quân Afghanistan trước khi Kabul sụp đổ
Vài giờ trước khi Kabul sụp đổ, thay vì tập hợp lực lượng tấn công Taliban, các binh sĩ Không quân Afghanistan đấu đá lẫn nhau hoặc tìm cách bỏ trốn.
Một máy bay quân sự Afghanistan (Ảnh: Reuters).
Reuters dẫn nguồn thạo tin cho biết, vào hôm 15/8, vài giờ trước khi Taliban chiếm Kabul, một số binh sĩ Không quân Afghanistan làm nhiệm vụ bảo vệ sân bay đã tìm cách lên một trực thăng quân sự chuẩn bị cất cánh. Một binh sĩ khác đã tìm cách ngăn họ lại, chĩa súng về phía buồng lái.
Một vụ đấu súng đã nổ ra. Những vết đạn găm trên thân trực thăng. Các mảnh vỡ kim loại vương vãi, phi công và một binh sĩ khác trên trực thăng bị thương và đều phải điều trị vết thương. “Mặt tôi đầy máu”, viên phi công kể lại.
Reuters thu thập những thông tin trên từ hàng chục người, trong đó có các phi công, quân nhân và quan chức Afghanistan. Những câu chuyện này cho thấy sự hỗn loạn của Không quân Afghanistan nói riêng và của quân đội Afghanistan nói chung trong những ngày cuối cùng trước khi chính quyền của cựu Tổng thống Ashraf Ghani sụp đổ, Taliban giành quyền kiểm soát Kabul.
Mỹ đã dành hàng tỷ USD để xây dựng lực lượng không quân ở Afghanistan nhằm chống lại các nhóm cực đoan, khủng bố. Tuy nhiên, lực lượng này đã nhanh chóng “hụt hơi” chỉ vài tuần sau khi Mỹ bắt đầu rút sự hỗ trợ từ giữa năm 2021 để hoàn tất rút quân khỏi Afghanistan.
Video đang HOT
Theo nguồn thạo tin, khi Mỹ bắt đầu rút quân, Taliban đã đẩy nhanh tiến công, giành quyền kiểm soát nhiều căn cứ không quân. Các phi công Afghanistan đã tìm cách di chuyển một số máy bay và trực thăng đến Kabul để bảo vệ thủ đô. Tuy nhiên, chiến lược đó đã không bao giờ xảy ra.
Taliban giành quyền kiểm soát Kabul mà gần như không phải giao tranh, trong khi đó, binh sĩ Afghanistan và người thân của họ tìm cách chạy khỏi thủ đô. “Thành thật mà nói, cuối cùng, chúng tôi đã mất kiểm soát”, một cựu quân nhân của Không quân Afghanistan cho biết.
Sự sụp đổ của quân đội Afghanistan chóng vánh đến mức Mỹ buộc phải lập tức điều động lực lượng đến Kabul, vô hiệu hóa hàng chục máy bay do Mỹ cung cấp cho Afghanistan để tránh những khí tài này rơi vào tay Taliban.
Mới đây, Mỹ đã sắp xếp để đưa hơn 100 phi công quân sự của Afghanistan từ Tajikistan đến Các tiểu vương quốc Ả rập thống nhất (UAE).
Trong suốt 20 năm qua, các phi công quân sự đóng vai trò quan trọng cùng với lực lượng của Mỹ trong cuộc chiến chống lại Taliban. Khi Kabul sụp đổ, hàng chục phi công Afghanistan do Mỹ huấn luyện đã chạy sang các nước Trung Á khác, trong đó có Tajikistan và Uzbekistan do lo sợ bị Taliban trả thù.
Hiện không rõ còn bao nhiêu phi công quân sự và thành viên phi hành đoàn còn ở lại Afghanistan sau khi chính phủ của cựu Tổng thống Ashraf Ghani sụp đổ cũng như những rủi ro mà họ có thể đối mặt khi ở lại đất nước.
B-52 Mỹ không kích chặn đà tiến của Taliban
Mỹ điều oanh tạc cơ B-52 cùng các loại cường kích tấn công vị trí của Taliban nhằm ngăn nhóm phiến quân chiếm các thành phố quan trọng của Afghanistan.
Các oanh tạc cơ B-52 Mỹ ngày 7/8 xuất phát từ một căn cứ không quân ở Qatar tấn công các mục tiêu Taliban tại tỉnh Kandahar, Herat và thành phố Lashkar Gah ở tỉnh Helmand. Đây là lần đầu Mỹ triển khai B-52 làm nhiệm vụ tại Afghanistan sau gần một năm.
Động thái này diễn ra trong bối cảnh Taliban đẩy mạnh đánh chiếm các thành phố lớn tại Afghanistan, sau khi Mỹ cùng đồng minh rút gần hết lực lượng quân sự khỏi quốc gia Trung Á này.
Taliban hiện đã kiểm soát thủ phủ của 4 tỉnh Sar-e Pol, Kunduz, Jowzjan và Nimroz. Lầu Năm Góc ước tính nhóm phiến quân đã kiểm soát một nửa trong số 419 huyện lỵ của Afghanistan.
Oanh tạc cơ B-52 của Mỹ tại căn cứ không quân Al Udeid ở Qatar ngày 4/5. Ảnh: USAF .
Mỹ cũng điều cường kích AC-130 Spectre và máy bay không người lái (UAV) vũ trang MQ-9 Reaper tấn công các mục tiêu Taliban tại Afghanistan, với ít nhất 5 lần xuất kích mỗi ngày, tờ Times của Anh đưa tin.
Việc huy động oanh tạc cơ, cường kích, UAV Mỹ tham gia không kích Taliban cho thấy không quân Afghanistan vẫn phải phụ thuộc rất lớn vào sự hỗ trợ của Mỹ. Ít nhất 7 phi công Afghanistan thiệt mạng trong các vụ ám sát của Taliban, những người khác được cho là đã kiệt sức sau loạt nhiệm vụ không ngừng nghỉ.
Không quân Afghanistan chủ yếu sử dụng máy bay do Mỹ cung cấp, song cạn phụ tùng thay thế và thiếu kỹ thuật viên trình độ cao sau khi các nhà thầu Mỹ rút khỏi nước này.
"Tình hình tại Afghanistan ngày càng trở nên tồi tệ hơn", chuyên gia an ninh Mohammad Hassan nói. "Việc các chuyến bay đến thành phố Herat bị hủy và Mỹ quay lại dùng B-52 không phải dấu hiệu tốt. Điều này gây thêm hoảng sợ cho dân chúng và cho thấy sự bấp bênh của tình hình".
Chính phủ Afghanistan ước tính hơn 40.000 hộ gia đình phải đi sơ tán sau khi giao tranh leo thang từ đầu tháng 5. Bộ Quốc phòng Afghanistan cho biết lực lượng chính phủ đang chiến đấu để giành lại các thành phố rơi vào tay Taliban.
Khu vực do Taliban và quân đội chính phủ Afghanistan kiểm soát tính đến 8/8. Đồ họa: NY Times .
Taliban chiếm tỉnh lỵ đầu tiên của Afghanistan Đánh bom, đấu súng ở thủ đô Afghanistan Nga tăng gấp đôi lực lượng sát biên giới Afghanistan Cường kích Nga diễn tập diệt phiến quân sát Afghanistan Tướng Mỹ dằn mặt Taliban
Taliban tiếp tục ám sát các phi công Afghanistan do Mỹ huấn luyện Giới chức Afghanistan cho biết Taliban ngày 7/8 đã sát hại một phi công thuộc lực lượng không quân nước này bằng bom xe tại một quận thuộc thủ đô Kabul. Cảnh sát gác tại hiện trường một vụ tấn công ở Kabul, Afghanistan, ngày 6/8/2021. Ảnh: THX/ TTXVN Phi công Hamidullah Azimi đã thiệt mạng khi quả bom gắn vào xe hơi...