Những dòng tộc xưng vương trong giới thời trang

Gia đình trị là mô hình truyền thống mà bất kỳ lĩnh vực kinh doanh nào cũng tồn tại. Đối với giới thời trang, không hiếm những dòng tộc đã sớm xưng vương và dựng xây những thành quách phồn thịnh đáng ngưỡng phục

Nếu nói thành công trong thời trang là một khái niệm hoa mĩ với nhiều người ngày đêm miệt mài dốc sức, thì đối với một số trường hợp khác trong thế giới 7.6 tỉ dân, thành công không chỉ đến với một cá nhân, mà còn cả với một dòng tộc với nhiều thế hệ được thụ hưởng chất gien tinh tuyền.

NHỮNG HỌ TỘC VÀNG SON

Nếu ví ngành công nghiệp thời trang như một bàn cờ, hai kẻ cầm trịch, có lẽ không ai khác ngoài Pinaults và Arnaults. Hai tập đoàn gia đình khét tiếng trong lĩnh vực kinh doanh hàng siêu xa xỉnắm trong tay loạt thương hiệu thượng hạng, xếp vào nhóm nhất phẩm trong giới thiết kế, tạo mẫu.

Nhiều năm về trước, khi đưa ra câu hỏi “Tại sao phần lớn những thương hiệu thời trang danh giá nhất lại thuộc về các thương hiệu xây dựng theo hình thức gia đình?”, tạp chí tài chính nức tiếng xứ Âu châu Universia Business Review đã thực hiện một bài phân tích với những chuyên gia cộm cán. Theo bài viết xuất bản năm 2011, các lí luận gia chỉ ra sự thành công của những họ tộc danh tiếng nằm ở tư duy bén nhạy, chiến lược kinh doanh thông minh của mỗi thế hệ kế nhiệm nhằm củng cố sự phát triển bền vững qua nhiều thời kì, đặt trong tương quan với sự phát triển của kinh tế, xã hội nói chung.

Bài báo cũng đưa ra nghiên cứu của hai nhà lí luận học trong lĩnh vực tài chính Danny Miller và Isabelle Le Breton-Miller về phương thức thành công đáng kinh ngạc của những thương hiệu thời trang lâu đời. Theo đó, cặp đôi giải mã bí mật ẩn sau sự thành công là mô hình kinh doanh được xây dựng theo bốn quy tắc bắt đầu với chữ cái C, bao gồm “Continuity”, “Community”, “Connection” và “Command” (tạm dịch: “Tính Tiếp nối”, “Tính Cộng đồng”, “Tính Gắn kết” và “Tính Sứ mệnh”).

Những người phụ nữ quyền lực trong đại gia đình nhà FENDI

Theo cách chi tiết hơn, bộ đôi giảng giải quy chiếu của mình như sau: “Continuity” được ví như hình ảnh vận động viên marathon trong thế vận hội, chuyền tay nhau ngọn đuốc rực cháy biểu trưng sự miệt mài theo đuổi khát vọng mới cho sự nghiệp họ tộc. “Community” mang khát vọng hòa nhập và gắn kết các thế hệ gia đình cùng đội ngũ sản xuất trong nhà xưởng. “Connnection” ám chỉ việc phát triển quan hệ với các đối tác kinh doanh lâu đời. Sự tự do thay da đổi thịt để vừa vặn với hoán chuyển trào lưu thời thế được thể hiện trong chữ “Command”. Tuy nhiên, bài báo cũng chỉ ra việc lĩnh hội cả bốn tố chất không thực sự quyết định việc thương hiệu sẽ trường tồn trước thời gian hà khắc. Trái lại, thế hệ kế thừa phải học cách khôn khéo để ứng biến trước biến thiên thời cuộc mà không đánh mất đi bản sắc, vốn được xem là xương sống tạo dựng danh tiếng của thương hiệu.

Quy tắc này dễ dàng nhận thấy khi soi chiếu với những nhà mẫu là ngọn cờ đầu của nền công nghiệp. Ví như Versace, thương hiệu nức tiếng xây dựng theo mô hình gia đình trị. Xuyên suốt hơn hai thập kỉ, Versace từ khi Gianni ngã xuống vì phát đạn xuyên tim, người em gái Donatella vẫn hầu phục tận tụy giới mộ điệu bằng những di sản của anh trai quá cố. Từ đường cắt cúp đến tư duy màu sắc, Donatella lưu giữ những thành công Gianni làm được trong hai mươi năm sự nghiệp. Thậm chí ngay khi loạt thương hiệu đình đám dần đuối sức vì cơn bão thoái trào kinh tế, nữ vương tóc vàng vẫn cùng gia đình gồng cự, tìm cách thoát khỏi cơn bĩ cực. Trong thời kì đỉnh điểm của thách thức, bản thân Donatella từng suýt bị hất khỏi chiếc ghế Giám đốc Sáng tạo của thương hiệu do chính gia đình gây dựng. Ấy vậy nhưng khi nhìn lại chặng đường chông gai đó, người anh cả Santo Versace vẫn điềm nhiên cho rằng: “Công ty này sinh ra không phải để bán.”

Dành tất cả mọi giác quan để hòa nhập với tiếng thở của người anh quá cố, Donatella vẫn luôn nỗ lực để duy trì vàng son nhà mẫu bất chấp thị phi hay biến cố lộng trào của thời thế kim tài. Versace Xuân Hè 2018, Donatella khiến giới mộ điệu phải nức nở khi thưởng thức buổi trình diễn tưởng niệm Gianni bằng một loạt những mẫu thiết kế đã đưa “nàng medusa thời trang” lên tượng đài huyền thoại.

Cũng trong một phiên phỏng vấn với Business of Fashion, CEO của Ermenegildo Zegna là Gildo Zegna chia sẻ với báo giới niềm tự hào khi được thừa hưởng di sản của tiền nhân. Khi cánh phóng viên đặt câu hỏi: “Di sản gia đình đóng vai trò thế nào trong công việc kinh doanh hiện tại?”, cháu ruột của nhà sáng lập thương hiệu không ngần ngại khẳng định quan điểm về một gia đình quyền lực sẽ tạo nên công ty hùng mạnh. “Chúng tôi may mắn được để lại kho tàng quý giá là kĩ thuật thủ công tinh xảo, những giá trị kinh doanh, đam mê thời trang vô tận. Sứ mệnh của thế hệ kế thừa là vinh danh và lèo lái con thuyền vượt qua thử thách mới trong tương lai”, Gildo quả quyết. Hẳn nhiên, với những tên tuổi như Ermenegildo Zegna, ngoài yếu tố tăng trưởng dương, việc kế tục di sản gia đình, theo một cách nói, còn khó khăn và thách thức hơn gấp bội. Và nếu phải điểm tên những tập đoàn thời trang mang mô hình gia đình, Versace và Ermenegildo Zegna chỉ là những đơn cử tiêu biểu minh chứng cho sự thành công của những gia tộc máu mặt làng mốt. Salvatore Ferragamo, Missoni, Prada hay Ralph Lauren đều những con át chủ bài cao ngạo, trường tồn bất chấp sự hoán chuyển của thời trang, sự trái tính của thị trường vốn ngày một tỉ lệ nghịch với tuổi tác của thương hiệu.

CUỘC CHƠI CỦA CÁC CHIẾN BINH MỚI

Bước ra khỏi thế giới của những ngài lớn cầm trịch thế cục nội giới thời trang, ngành công nghiệp xa xỉ trong một thập kỉ qua chào đón không ít những nhân tố mới. Lấy giá trị dòng máu làm căn cốt, nổi bật trong những thương hiệu trẻ là cặp song sinh được mệnh danh “nữ phù thủy thời trang” thế kỉ XXI: Mary-Kate Olsen và Ashley Olsen, bộ đôi sáng lập chuỗi thương hiệu thời trang The Row, Elizabeth & James cùng hệ thống thời trang giá rẻ Olsenboye.

Bộ đôi anh em ruột Dan & Dean Caten của Dsquared2

Alessandro Michele nhận giải “Nhà thiết kế thời trang quốc tế của năm”

Diet Coke dưới bàn tày nhà thiết kế thời trang

Không hề kém cạnh, Canada hẳn rất tự hào về bộ đôi Dean và Dan Caten, đồng kiêm nhiệm vị trí Giám đốc Sáng tạo của Dsquared2, một trong số hiếm thương hiệu thời trang tại Milan có sự giao thoa đặc biệt với nhiều nền văn hóa, xu hướng và định hướng thẩm mĩ. Trong một phiên phỏng vấn cùng The Guardian, bộ đôi khẳng định sự khăng khít trong dòng máu là yếu tố giúp thương hiệu tiến xa hơn so với các đồng nghiệp cùng xuất phát điểm. Khi trả lời câu hỏi giả định, “Liệu về sau khi một trong hai mất đi hoặc không thể lèo lái thương hiệu, liệu người còn lại có còn đủ dũng cảm để khỏa lấp sự thiếu vắng?”, Dean Caten quả quyết, “Chúng tôi cùng nhau bước vào thế giới này, sẽ cùng chia tay những điều tốt đẹp đó. Không bao giờ tồn tại chuyện chỉ một trong hai người cầm trịch thương hiệu. Tuy nhiên, hãy cứ nói về những mộng mơ khi chúng ta còn có thể”. Quả thật, đối với những thương hiệu còn trẻ măng như Dsquared2 hay The Row, câu chuyện di sản sẽ còn là một đích dài rất đỗi xa vời. Thế nhưng điều ấy không có nghĩa là giới mộ điệu không được quyền chờ đón những tên họ mới bén nhạy với thời cuộc trở nên hùng mạnh hơn, trở thành một Versace, Salvatore Ferragamo hay Prada thứ hai của giới phù hoa nhung lụa. Thời gian sẽ trả lời tất cả.

THỬ THÁCH CỦA “HỔ TỬ”

Sự đa dạng trong các nhánh lĩnh vực của thời trang, đương nhiên không thiếu những trường hợp đặc biệt khác khi cả gia đình đều là thành viên ưu tú của nền công nghiệp xa xỉ. Đối với giới người mẫu, chuyện “hổ phụ sinh hổ tử” lại là điều dễ dàng bắt gặp. Thậm chí, không ít thế hệ kế nhiệm lại thành công và nổi tiếng hơn đấng sinh thành. Điển hình là đôi chị em Gigi Hadid và Bella Hadid, ái nữ cựu siêu mẫu Yolanda Hadid. Nàng thơ tuổi mười chín Kaia Gerber, mang khuôn diện thanh thoát và lối catwalk lả lướt được đúc khuôn từ người mẹ siêu mẫu Cindy Crawford, cũng làm xáo động giới mộ điệu chỉ trong một thời gian ngắn khi xuất hiện.

Sự xuất hiện của Kaia Gerber (ngoài cùng bên trái) khiến giới mộ điệu phải một phen nghĩ lại về định hướng gia đình

Chuyện từ năm 2013, khi cánh phóng viên giải trí liên tục mị hoặc công chúng về chuyện đời tư của lứa kế thừa “trâm anh thế phiệt”. Bệ phóng của cha mẹ sẵn có cùng sự hậu thuẫn từ công chúng, những cô cậu “millennials” thuận lợi bước lên bục được khắc sẵn tên mình để trở thành những kẻ sừng sỏ mới khuynh đảo giới thời trang. Danh tiếng của nhóm chân dài “giàu từ trứng nước” được khéo chắp cánh bởi sự bùng nổ của mạng xã hội. Nhiếp ảnh gia kì cựu Mario Testino trong một lần trao đổi cùng Vogue Mỹ, cho rằng: “Thế hệ người mẫu của Gigi nhắc tôi nhớ đến thời kì của những siêu mẫu vàng son thập niên 90. Tuy nhiên, ở những cô gái này, sự thành công không đong đếm bằng con số 10,000 kiếm được mỗi ngày, mà bằng số lượt người yêu thích cho những tấm ảnh trên các trang mạng xã hội”.

Phía sau ánh hào quang là cả một áp lực lớn đè nén trên vai những thanh nữ còn chưa đến tuổi trưởng thành. Không chỉ đối trọng với đồng nghiệp, thế hệ kế thừa đồng thời phải vượt qua chính tượng đài trong ngôi nhà đang sống. Việc chịu đựng là cái bóng của thế hệ đi trước, hay bị “thơm lây” từ cha mẹ của nhóm công chúng tiêu cực là gánh nặng không ai muốn lãnh phải khi vào nghề, tuy không ai rõ thực hư câu chuyện đằng sau của thế hệ kế thừa, rằng thật sự họ đam mê thời trang hay chịu trọng trách phải kế nghiệp gia đình. Phân cảnh Bee Shaffer, ái nữ của người đàn bà quyền lực nhất nhì báo giới thời trang Anna Wintour, khẳng khái từ chối theo nghiệp mẹ trở thành một Biên tập viên Thời trang, trong bộ phim September Issue (2009) của đạo diễn R.J. Cutler, cho thấy một hướng nhìn khác trong khái niệm “Gia đình trị”, mặc dù Charles Wintour (cha của Anna Wintour), Audrey Slaughter (mẹ kế của Anna Wintour) cùng Patrick Wintour (em trai Anna Wintour), đều theo nghiệp Báo chí và là những biên tập viên nức tiếng.

Dù một số người cho rằng thế hệ “trâm anh thế phiệt” sẽ sớm chết yểu và sự thành công của thế hệ kế nhiệm vốn chẳng khác hiệu ứng bong bóng, vẫn khó có thể phủ nhận rằng đây là thời điểm lên ngôi của các DNA tinh tuyền xuất thân từ danh gia vọng tộc trong nền công nghiệp thời trang. Thế nhưng, thành công là một hành trình dài đòi hỏi sự bền bỉ và tận tụy, dẫu có nắm trong tay gần cả thế giới cùng sự hậu thuẫn của gia tộc, một giây phút tự mãn cũng có thể phải đánh đổi bằng chính danh vọng mà bản thân và gia đình đã dày công gây dựng trong suốt nhiều thế hệ.

Khoảnh khắc huyền thoại Carla Bruni, Claudia Schiffer, Naomi Campell, Cindy Crawford và Helena Christensen trình diễn tại Versace Xuân Hè 2018 như bừng tỉnh năm 1991 huy hoàng của Gianni Versace. Donatella Versace dành tặng trọn vẹn những tinh tuý lụa là cho không ai ngoài chính nhà thiết kế đã tạo dựng nên nền văn hoá “front-row” và “siêu mẫu”, cũng là người anh trai ruột của nữ vương môi mọng làng mốt đương đại. “This is a celebration of my brother. Gianni, this is for you..”

Theo lofficiel.vn