Những độc tố tự nhiên cần đề phòng
Độc tố tự nhiên thường có sẵn ở động vật và thực vật, gây ngộ độc với tỷ lệ nguy hiểm đến tính mạng cao.
Nấm tán giế.t ruồi (fly agaric) có màu sắc sặc sỡ nhưng chứa độc tố mạnh. Ảnh: Unsplash.
Theo thống kê của Sở Y tế tỉnh Lào Cai, trong vòng 7 năm qua, toàn tỉnh xảy ra 34 vụ ngộ độc thực phẩm và 2 ca đơn lẻ khiến 404 người mắc và vào viện và 3 trường hợp nguy hiểm đến tính mạng. Các trường hợp này đều dưới 14 tuổ.i. Nguyên nhân là ăn sắn cao sản, quả hồng trâu và nội tạng cóc.
Trong đó, số vụ ngộ độc do độc tố tự nhiên là 22 trường hợp, chiếm 64,7% tổng số vụ. Thức ăn gây ngộ độc chủ yếu là nấm (chiếm 56,3%), còn lại là các loại khác như sâu ban miêu, cóc, sắn cao sản, củ nâu, hoa chuông, cà độc dược, quả hồng trâu, củ thương lục. Những trường hợp này đều xảy ra tại các hộ gia đình, 88% nạ.n nhâ.n là người dân tộc thiểu số.
Độc tố tự nhiên là độc tố có sẵn trong tự nhiên ở động vật và thực vật. Triệu chứng lâm sàng chủ yếu khi ngộ độc là hội chứng thần kinh (buồn nôn, nôn, rối loạn cảm giác, vận động, đau đầu,..) kèm hội chứng tiêu hóa (đau bụng, tiêu chảy).
Các vụ ngộ độc thường liên quan đến tính chất địa lý, mùa vụ khai thác, thu hái. Số lượng mắc thường ít, lẻ tẻ nhưng tỷ lệ nguy hiểm đến tính mạng lại cao.
Một cây nấm gây ngộ độc tại tỉnh Lào Cai. Ảnh: Sở Y tế tỉnh Lào Cai.
Để phòng ngừa ngộ độc thực phẩm có độc tố tự nhiên, mọi người cần chủ động lựa chọn những thực phẩm an toàn hoặc biết cách chế biến, loại trừ chất độc trước khi ăn.
Theo Sở Y tế Lào Cai, mọi người nên thực hiện theo các khuyến cáo sau để đề phòng ngộ độc các thực phẩm có độc tố tự nhiên thường gặp:
- Không ăn các loại rau, củ, quả rừng lạ, chưa biết rõ nguồn gốc; chỉ sử dụng nấm khi biết chắc chắn nấm ăn được; tuyệt đối không được ăn nấm lạ, nấm hoang dại. Không được ăn thử nấm, dứt khoát loại bỏ nấm khi còn nghi ngờ.
- Để tránh ngộ độc khoai tây, không nên mua hoặc chế biến thức ăn từ những củ khoai đã mọc mầm hay những củ có vỏ đã chuyển sang màu xanh.
- Vỏ củ cải trắng có độc tố furocoumarins. Để tránh ngộ độc, khi ăn củ cải cần gọt bỏ sạch vỏ, nấu chín, nướng, gia nhiệt trong lò vi sóng, củ cải sẽ hết độc.
Video đang HOT
- Phơi khô, bảo quản tốt, tránh để các loại hạt ẩm mốc; không ăn những hạt đậu, lạc đã bị mốc, thâm đen.
- Xyanua là chất gây độc trong măng và củ sắn (khoai mì). Do đó, khi ăn măng tươi, mọi người cần phải ngâm, rửa kỹ trong nước nhiều giờ và luộc bỏ nước nhiều lần trước khi chế biến. Tương tự, sắn khi ăn phải bóc vỏ, ngâm nước lạnh nhiều giờ trước khi chế biến.
- Không uống mật cá. Mật cá trắm được truyền miệng có tác dụng tăng cường sức khỏe nhưng thực tế, mật cá trắm có chất độc có thể gây suy gan và suy thận cấp.
- Cóc hay được dùng làm thực phẩm bồi dưỡng cho người già và tr.ẻ e.m nhưng nhựa cóc, gan, mật cóc có độc tố rất mạnh. Nếu gặp tình trạng ngộ độc, tiên lượng rất nặng, tỷ lệ ảnh hưởng đến tính mạng rất cao. Để phòng tránh ngộ độc độc tố có trong thịt cóc, người dân không nên ăn thịt cóc và các sản phẩm chế biến từ cóc.
- Tuyệt đối không sử dụng các loại cây, củ, con vật lạ để ngâm rượu…
Ngộ độc thực phẩm có độc tố tự nhiên có thể nhanh chóng gây ảnh hưởng đến tính mạng nếu không được cấp cứu kịp thời. Vì vậy khi có các biểu hiện ngộ độc sau khi ăn uống thực phẩm nghi có độc tố tự nhiên, người bệnh cần được nhanh chóng đưa người tới cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu, xử trí kịp thời.
Phụ nữ nên ăn nhiều protein thực vật để làm chậm quá trình lão hóa
Có nhiều nguồn thực phẩm chứa protein, bao gồm cả động vật và thực vật. Tuy nhiên, ăn nhiều protein thực vật hơn có thể giúp làm chậm quá trình lão hóa và cải thiện sức khỏe ở phụ nữ.
1. Vai trò của protein trong cơ thể
Được tạo thành từ các chuỗi acid amin, protein đóng vai trò trong hầu hết mọi quá trình của cơ thể, từ xây dựng và sửa chữa các mô đến thúc đẩy trao đổi chất và điều chỉnh nhiều phản ứng sinh hóa của cơ thể.
Protein không chỉ hỗ trợ cơ bắp mà nó rất cần thiết cho sức khỏe của xương, các cơ quan, mô, da và tóc. Nó còn đóng một vai trò quan trọng đối với cảm giác no, căng thẳng, tâm trạng, giải độc, sản xuất enzyme, cân bằng pH và chất lỏng cũng như sức khỏe nội tiết tố và hệ miễn dịch.
Nếu cơ thể không được cung cấp đủ protein sẽ xảy ra quá trình mất cơ, làm cơ teo lại hoặc yếu đi. Thiếu protein cũng sẽ dẫn đến ức chế việc hình thành kháng thể, làm giảm khả năng tiê.u diệ.t vi khuẩn, virus có hại.
Vì protein không thể thiếu đối với chức năng của mọi tế bào trong cơ thể nên điều quan trọng là phải cung cấp đủ chất dinh dưỡng này thông qua chế độ ăn uống hằng ngày.
Nguồn thực phẩm giàu protein thực vật.
2. Ăn nhiều protein thực vật giúp quá trình lão hóa khỏe mạnh hơn
Có nhiều nguồn thực phẩm chứa protein, bao gồm cả động vật và thực vật. Nhưng ăn nhiều protein thực vật hơn có thể giúp quá trình lão hóa khỏe mạnh hơn.
Theo một nghiên cứu mới được công bố trên Tạp chí Dinh dưỡng Lâm sàng Hoa Kỳ, ăn nhiều protein từ thực vật có thể hỗ trợ quá trình lão hóa khỏe mạnh, cải thiện tinh thần và mang lại những kết quả sức khỏe tích cực khác cho phụ nữ.
Chỉ cần tăng 3% lượng protein từ thực vật có thể làm tăng 38% khả năng lão hóa khỏe mạnh hơn đối với phụ nữ trong nghiên cứu.
Tác giả nghiên cứu, Andres V. Ardisson Korat, một nhà khoa học tại Trung tâm Nghiên cứu Dinh dưỡng con người Jean Mayer USDA về Lão hóa tại Đại học Tufts cho biết: "Điểm mấu chốt trong nghiên cứu là lượng protein trong chế độ ăn uống, đặc biệt là protein thực vật ở tuổ.i trung niên đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy quá trình lão hóa khỏe mạnh và duy trì tình trạng sức khỏe tích cực".
Đối với người lớn tuổ.i, protein là một chất dinh dưỡng quan trọng có liên quan đến sức khỏe cơ bắp, khả năng vận động thể chất và sức khỏe xương. Tuy nhiên, một số nghiên cứu đã xem xét liệu lượng protein nạp vào ở tuổ.i trung niên có ảnh hưởng đến quá trình lão hóa khỏe mạnh hay không và nếu có thì loại protein nào có tác dụng lớn nhất.
Để tìm hiểu thêm, các nhà nghiên cứu đã xem xét dữ liệu từ 48.762 phụ nữ tham gia vào một nghiên cứu sức khỏe dài hạn, tất cả đều dưới 60 tuổ.i khi việc thu thập dữ liệu bắt đầu vào những năm 1980. Một bảng câu hỏi về tần suất thực phẩm đã được sử dụng để xác định tổng lượng protein, protein động vật, protein sữa và protein thực vật mà người tham gia tiêu thụ.
Từ đó, các nhà nghiên cứu định nghĩa "sự lão hóa khỏe mạnh" là có sức khỏe tinh thần tốt và không mắc các bệnh mạn tính nghiêm trọng (ung thư, đái tháo đường type 2, tim mạch và suy thận...) hoặc suy giảm chức năng nhận thức hoặc thể chất. Kết quả nghiên cứu cho thấy 7,6% người tham gia đáp ứng tiêu chí "lão hóa khỏe mạnh".
Lượng protein hấp thụ nhiều hơn có liên quan đến tỷ lệ lão hóa khỏe mạnh tốt hơn. Cụ thể, cứ tăng 3% lượng protein từ thực vật, cơ hội của những người tham gia thuộc nhóm "lão hóa khỏe mạnh" tăng 38%.
Tuy nhiên, ăn nhiều protein từ thực vật không có nghĩa là từ bỏ hoàn toàn protein có nguồn gốc động vật. Nghiên cứu trên không xem xét cụ thể chế độ ăn không có động vật mà đán.h giá mối liên hệ giữa protein tổng số và protein động vật và thực vật với quá trình lão hóa khỏe mạnh và hầu hết những người tham gia đều tiêu thụ kết hợp cả hai.
3. Một số nguồn protein thực vật tốt cho sức khỏe
Mặc dù protein thực vật được coi là protein không đầy đủ bởi nó thiếu một hoặc nhiều acid amin thiết yếu nhưng lượng acid amin này có thể bổ sung thêm bằng cách kết hợp các loại thực vật với nhau.
Protein từ thực vật là nguồn cung cấp nhiều chất dinh dưỡng, chất xơ và chất chống oxy hóa có thể cải thiện sức khỏe tổng thể. Chúng cũng có hàm lượng chất béo thấp, ít cholesterol tốt cho tim mạch và giảm nguy cơ đột quỵ.
Ví dụ các loại đậu là nguồn cung cấp protein thực vật dồi dào và cũng có nhiều chất xơ hòa tan có lợi cho sức khỏe tim mạch và tiêu hóa. Đậu nành chứa phytoestrogen và chất chống oxy hóa có thể bảo vệ xương và giảm nguy cơ mắc một số loại ung thư. Các loại hạt rất giàu chất béo lành mạnh có lợi cho sức khỏe tim mạch...
Đậu nành là protein thực vật tốt cho sức khỏe phụ nữ.
Để tăng lượng protein thực vật, các chuyên gia dinh dưỡng khuyên mọi người nên:
Ăn nhiều đậu hơn (đậu xanh, đậu lăng, đậu đen và đậu nành).
Tăng cường ăn ngũ cốc nguyên hạt (quinoa, gạo lứt và yến mạch).
Thêm hạt và quả hạch vào các món ăn (hạt chia, hạnh nhân, quả óc chó).
Sử dụng các loại rau giàu protein: rau bina, bông cải xanh.
Uống sữa thực vật: sữa đậu nành, sữa hạnh nhân.
Dưới đây là một số nguồn protein thực vật tốt và hàm lượng protein trong mỗi khẩu phần:
Đậu xanh: Mỗi cốc đậu xanh nấu chín cung cấp khoảng 14,5g protein.
Đậu phụ: Nửa cốc đậu phụ cung cấp khoảng 10g protein.
Đậu lăng: Nửa cốc đậu lăng nấu chín cung cấp khoảng 9g protein.
Quinoa: Một cốc quinoa nấu chín chứa khoảng 8g protein.
Hạt chia: Hai thìa hạt chia cung cấp khoảng 4g protein.
Hạnh nhân: Một phần tư cốc hạnh nhân cung cấp gần 7,5g protein.
Tảo xoắn: Hai thìa tảo xoắn cung cấp khoảng 8g protein.
Danh sách 8 thực phẩm quen thuộc dễ gây ngộ độc thực phẩm nhất Ngộ độc thực phẩm do nhiều nguyên nhân, nhiều khi từ một số thực phẩm phổ biến nhất trong chế độ ăn hằng ngày. Vì vậy cần đặc biệt chú ý khi chế biến, bảo quản những thực phẩm này. Ngộ độc thực phẩm xảy ra khi chúng ta tiêu thụ thực phẩm bị nhiễm vi khuẩn, ký sinh trùng, virus hoặc chất...