Những điều cần biết về táo bón ở trẻ
Táo bón ở trẻ là hiện tượng trẻ đi ngoài phân khô cứng, số lượng phân ít, khoảng cách giữa 2 lần đi cách nhau trên 3 ngày hoặc đi ngoài ít hơn 3 lần 1 tuần, trẻ đi ngoài phải rặn mạnh.
Khi khám bụng có thể sờ thấy từng cục lổn nhổn ở vùng bụng dưới, trường hợp nặng có thể quan sát thấy biểu hiện của trĩ, nứt hoặc chảy máu hậu môn.
Nguyên nhân gây táo bón
Thức ăn sau khi được tiêu hóa và hấp thu ở ruột non, tới đại tràng phần lớn nước được hấp thu lại, phân đóng thành khuôn sẽ đi xuống đại tràng sigma, được tích lại đến khi đủ khối lượng sẽ đi xuống trực tràng và kích thích niêm mạc trực tràng gây phản xạ mót rặn. Lúc này đại tràng cùng các cơ thành bụng và cơ vòng hậu môn sẽ co bóp mạnh tống phân ra ngoài. Trẻ bị táo bón khi phân quá khô cứng hoặc trực tràng và hậu môn giảm nhu động không tống phân ra ngoài được.
Táo bón ở trẻ chủ yếu co 2 loai sau:
Táo bón chức năng:
Táo bón chức năng là dạng táo bón không có tổn thương hoặc rối loạn nhu động đường tiêu hóa, đây là dạng táo bón phổ biến nhất ở trẻ em. Trẻ mắc táo bón chức năng chủ yếu do chế độ ăn ít chất xơ, uống không đủ nước, ăn nhiều thức ăn cứng, ít vận động hoặc do thói quen hay nhịn đại tiện thời gian dài. Ngoài ra, tình trạng táo bón cũng xảy ra khi trẻ bị sốt cao hoặc uống các thuốc làm giảm nhu động ruột, thuốc làm phân khô lại (sắt, thuốc chứa tanin…). Nếu trẻ nhịn đi ngoài lâu, lượng nước trong phân bị hấp thu lại nhiều làm phân trở nên khô cứng sẽ gây ra hiện tượng táo bón.
Táo bón bệnh lý:
Trẻ bị táo bón bệnh lý khi có tổn thương ống tiêu hóa như xoắn ruột, tắc ruột, hẹp hậu môn, có các khối u trực tràng hoặc có tổn thương tủy, màng não do mất phản xạ mót rặn.
Hậu quả của táo bón:
Táo bón không quá nguy hiểm nên thường bị bỏ qua, tuy nhiên nó lại ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển thể chất cũng như trí tuệ ở trẻ em.
Táo bón là nguyên nhân hàng đầu làm trẻ đầy bụng dẫn đến biếng ăn, bỏ ăn, ăn uống không tiêu. Trẻ em bị táo bón lúc nào cũng có cảm giác khó chịu, chướng bụng, kém hấp thu dinh dưỡng làm trẻ bị còi xương, suy dinh dưỡng.
Video đang HOT
Phân bị ứ đọng lâu trong trực tràng làm kích thích và có thể gây rối loạn thần kinh: mệt mỏi, bồn chồn, hay quấy khóc, dễ cáu giận, mất tập trung ảnh hưởng đến kết quả học tập của trẻ. Tuần hoàn và nhu động trực tràng bị giảm do sự tích tụ phân lâu ngày gây bệnh trĩ, sa trực tràng, nứt hậu môn.
Sự lưu phân lâu trong đường tiêu hóa làm gia tăng vi khuẩn có hại, các độc tố do các vi khuẩn này sinh ra bị nhiễm vào máu làm nhiễm khuẩn đường tiêu hóa thậm chí gây nhiễm độc máu và thần kinh.
Bổ sung chất xơ giúp tăng nhu động ruột, cải thiện táo bón ở trẻ
Xử lý táo bón ở trẻ:
Táo bón dù bất cứ nguyên nhân nào việc điều trị cũng phải bắt đầu bằng thay đổi lối sống và chế độ ăn.
- Uống đủ nước:
Trẻ uống ít nước rất hay bị táo bón. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, trẻ nặng 10kg cần 1000ml nước mỗi ngày (kể cả sữa, nước hoa quả); với các trẻ nặng trên 10kg, mỗi kg cần bổ sung thêm 50ml nước, hạn chế các loại nước ngọt có gas.
- Ăn thực phẩm kích thích nhu động ruột:
Trẻ không chịu ăn rau sẽ bị thiếu chất xơ, gây ra táo bón. Bổ sung các loại thực phẩm giàu chất xơ như rau đay, mồng tơi, rau khoai lang, giá đỗ, đu đủ, thanh long, chuối, cam quýt; các loại hạt ngũ cốc (ngô, đậu, yến mạch…) cho trẻ thường xuyên giúp phòng bệnh táo bón hiệu quả. Trong ống tiêu hóa chất xơ hút nước và trương nở làm tăng khối lượng bã thải, giúp mềm và xốp phân. Ngoài ra chất xơ còn làm tăng nhu động ruột non, tăng co bóp ruột già giúp đào thải phân ra ngoài.
- Tăng cường vận động:
Các hoạt động thể chất tăng cường vận động cơ thành bụng và cơ hậu môn, giúp tiêu hóa tốt hơn, phân di chuyển nhanh hạn chế táo bón. Đối với trẻ nhỏ dưới 1 tuổi có thể xoa bụng nhẹ nhàng theo chiều kim đồng hồ từ trong ra ngoài khoảng 10-15 phút mỗi tối hút để làm tăng nhu động ruột.
Tập cho trẻ thói quen đi đại tiện đều đặn và thường xuyên theo giờ quy định tạo phản xạ đều đặn cho nhu động ruột. Nhắc trẻ không được nhịn đại tiện vì đại tràng thường xuyên rút bớt nước từ phân nên để càng lâu càng khô cứng và khó đi.
Theo Tri thức trẻ
Lưu ý khi dùng thuốc bổ não
Việc lạm dụng các thuốc bổ não có thể gặp phải những tác dụng không mong muốn do thuốc gây ra.
Chưa có loại thuốc nào có thể giúp học sinh tăng trí nhớ và khả năng học tập Ảnh: Tấn Thạnh
Trước hết, cần khẳng định rằng quan niệm dùng thuốc bổ não để tăng trí nhớ cho học sinh trong mỗi mùa thi là một quan niệm sai lầm. Chưa có loại thuốc nào có thể giúp học sinh tăng trí nhớ và tăng khả năng học tập. Hiện tại, chỉ có những loại thuốc dùng để điều trị sự suy giảm trí nhớ ở người bị đột quỵ, chấn thương sọ não, Alzheimer... Ngay cả khi dùng các thuốc này để điều trị, bệnh nhân cũng phải được bác sĩ kê đơn và dùng theo sự hướng dẫn của thầy thuốc.
Một số thuốc sau thường được cho là bổ não. Vậy tác dụng thực của chúng như thế nào?
Piracetam
Đây là loại thuốc hưng trí (nootropic - cải thiện chuyển hóa của tế bào thần kinh). Người ta còn chưa biết nhiều về các tác dụng đặc hiệu cũng như cơ chế tác dụng của nó, thậm chí ngay cả định nghĩa về hưng trí cũng còn mơ hồ. Nhưng nói chung, tác dụng chính của các thuốc được gọi là hưng trí như piracetam là cải thiện khả năng học tập và trí nhớ. Người ta cho rằng ở người bình thường và người bị suy giảm chức năng, piracetam tác dụng trực tiếp đến não để làm tăng hoạt động của vùng đoan não (vùng não tham gia vào cơ chế nhận thức, học tập, trí nhớ, sự tỉnh táo và ý thức).
Piracetam tác động lên một số chất dẫn truyền thần kinh như acetylcholin, noradrenalin, dopamin... Điều này có thể giải thích tác dụng tích cực của thuốc lên sự học tập và cải thiện khả năng thực hiện các test về trí nhớ. Thuốc có thể làm thay đổi sự dẫn truyền thần kinh và góp phần cải thiện môi trường chuyển hóa để các tế bào thần kinh hoạt động tốt. Thuốc còn có tác dụng làm tăng giải phóng dopamin và điều này có thể có tác dụng tốt lên sự hình thành trí nhớ.
Thuốc được dùng điều trị triệu chứng chóng mặt, suy giảm trí nhớ, kém tập trung hoặc thiếu tỉnh táo, thay đổi khí sắc, rối loạn hành vi, kém chú ý đến bản thân, sa sút trí tuệ do nhồi máu não nhiều ở người cao tuổi; điều trị nghiện rượu. Ở trẻ em, thuốc điều trị hỗ trợ chứng khó đọc và dùng bổ trợ trong điều trị giật rung cơ có nguồn gốc vỏ não...
Tuy nhiên, khi dùng thuốc, người dùng có thể thấy mệt mỏi, buồn nôn, nôn, tiêu chảy, đau bụng, trướng bụng hoặc cảm giác bồn chồn, dễ bị kích động, nhức đầu, mất ngủ, ngủ gật... Có thể giảm nhẹ các tác dụng phụ của thuốc bằng cách giảm liều.
Gingko Biloba
Là cao chiết xuất từ lá cây Ginko Biloba đã được chuẩn hóa. Thuốc có tác dụng làm tăng tuần hoàn động mạch ở các chi và đầu, bình thường hóa chứng thấm của mao mạch trong chứng phù nề tự phát, tăng lưu lượng máu đến não...
Thuốc được dùng cho người mất trí nhớ ngắn hạn, suy giảm tâm thần, thiếu nhạy bén và minh mẫn tâm thần, trầm cảm, khó khăn trong việc tập trung tư tưởng; điều trị các rối loạn chức năng cơ hữu của não, có kèm theo sự sa sút trí tuệ; điều trị trạng thái lão suy (kể cả bệnh Alzheimer).
Không dùng thuốc này cho người mẫn cảm với thuốc và trẻ em dưới 12 tuổi. Các tác dụng phụ không mong muốn có thể gặp như rối loạn tiêu hóa, ban da, nhức đầu...
Galantamine
Galantamin là loại thuốc chống sa sút trí tuệ. Đây là chất ức chế acetylcholinesterase có tính chất cạnh tranh và hồi phục được. Người ta cho rằng sự thiếu hụt acetylcholin ở võ não được coi là một trong những đặc điểm sinh lý sớm của bệnh Alzheimer, gây sa sút trí tuệ và suy giảm nhận thức. Chất kháng cholinesterase như galantamin làm tăng hàm lượng acetylcholin nên giảm diễn tiến của bệnh. Tác dụng của galantamin có thể giảm khi quá trình bệnh tiến triển và chỉ ít nơ-ron tiết acetylcholin còn hoạt động. Bởi vậy, thuốc được dùng để điều trị chứng sa sút trí tuệ từ nhẹ đến trung bình trong bệnh Alzheimer.
Các tác dụng phụ thường gặp khi dùng thuốc là buồn nôn, nôn, tiêu chảy, chán ăn, sụt cân, đau bụng, khó tiêu. Ngoài ra, thuốc có thể gây nhịp tim chậm, hạ huyết áp tư thế, viêm dạ dày - ruột, chảy máu tiêu hóa, khó nuốt, tăng tiết nước bọt, trầm cảm, mất ngủ, ban đỏ...
Vinpocetin
Là một hợp chất có cách tác động phức hợp ảnh hưởng thuận lợi lên chuyển hóa não và tuần hoàn máu. Thuốc có tác dụng bảo vệ thần kinh, kích thích chuyển hóa não, làm tăng vi tuần hoàn não... Thuốc được dùng đường uống để làm giảm những dấu hiệu về tâm thần và thần kinh của các rối loạn mạch não khác nhau như rối loạn trí nhớ, mất ngôn ngữ, loạn vận động, choáng váng, nhức đầu...
Các tác dụng phụ của thuốc như hạ huyết áp tạm thời, rối loạn giấc ngủ, nhức đầu, choáng váng, yếu mệt có thể xảy ra. Trên đường tiêu hóa có thể gặp các triệu chứng như ợ nóng, đau bụng, buồn nôn hoặc những phản ứng dị ứng ngoài da...
Theo Dược sĩ Nguyễn Thu Hương
Người Lao Động
12 "thủ phạm" bất ngờ có thể gây táo bón Có rất nhiều nguyên nhân gây táo bón "giấu mặt" khác khiến bạn không khỏi bất ngờ khi phát hiện ra. 1. Suy giáp Suy giáp hoặc tuyến giáp hoạt động kém làm chậm quá trình chuyển hóa các quy trình của cơ thể. Không phải ai gặp vấn đề với tuyến giáp cũng bị táo bón, và ngược lại, không phải tất...