Những diễn biến sau khi Chủ tịch Hạ viện Mỹ bị phế truất

Sau khi Hạ viện Mỹ lần đầu tiên trong lịch sử bỏ phiếu phế truất Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy, nước này cần tìm một người thay thế.

Hạ viện có quyền chủ tịch

Hạ nghị sĩ Cộng hòa Patrick McHenry (giữa) phát biểu sau một cuộc họp ngày 30/5. Ảnh: AFP/TTXVN

Ngay sau cuộc bỏ phiếu phế truất ông McCarthy với tỷ lệ 216 -210 ngày 3/10 (giờ Mỹ), Hạ nghị sĩ Cộng hòa Patrick McHenry, một đồng minh của ông McCarthy, đã được bổ nhiệm làm quyền Chủ tịch Hạ viện trong một thời gian rất ngắn, cụ thể trong trường hợp này là ba ngày.

Theo hướng dẫn về các quy tắc và thủ tục của Hạ viện, nhiệm vụ của quyền Chủ tịch Hạ viện không rõ ràng: Người đó có thể thực thi các quyền hạn của văn phòng Chủ tịch Hạ viện khi cần thiết và phù hợp trong khi chờ bầu chọn một chủ tịch hoặc một chủ tịch lâm thời.

Mặc dù Chủ tịch Hạ viện đặt ra chương trình nghị sự lập pháp chung tại Hạ viện, nhưng chính lãnh đạo phe đa số tại Hạ viện mới là người lên lịch tranh luận và biểu quyết về các dự luật cụ thể tại đây.

Hạ nghị sĩ Cộng hòa Kelly Armstrong nói với các phóng viên rằng nhiệm vụ chính của ông McHenry sẽ là giúp Hạ viện có một chủ tịch mới và nếu ông McHenry làm điều gì ngoài điều đó, ông có thể sẽ bị lật đổ.

Hoạt động lập pháp tạm ngừng

Chủ tịch Hạ viện Mỹ Kevin McCarthy (giữa) rời khỏi phiên họp của Hạ viện ở Washington DC., sau khi bị bãi miễn ngày 3/10. Ảnh: AFP/TTXVN

Cho đến khi bầu được Chủ tịch Hạ viện mới, sẽ hầu như không có động thái nào đối với các dự luật cấp tiền hoạt động cho chính phủ, trong bối cảnh ngày 17/11 là hạn chót, nếu không chính phủ Mỹ phải đóng cửa một phần.

Các nhà lập pháp đảng Cộng hòa cho biết họ sẽ cần ít nhất một tuần để chọn Chủ tịch Hạ viện mới. Quá trình này sẽ xén bớt thời gian dành cho việc thông qua dự luật cấp tiền cho chính phủ Mỹ.

Việc ông McCarthy bị lật đổ là do các cuộc tranh cãi về các dự luật cấp tiền cho chính phủ và do ông McCarthy không thỏa thuận được với phe Dân chủ về việc cắt giảm sâu chi tiêu.

Động thái của các đảng tại Hạ viện

221 thành viên đảng Cộng hòa và 212 thành viên đảng Dân chủ tại Hạ viện đã họp kín để bàn về các bước tiếp theo, cả về khía cạnh chính trị và lập pháp.

Mỗi bên dự kiến ​​lựa chọn một ứng cử viên cho vị trí Chủ tịch Hạ viện. Điều đó khá dễ dàng đối với các thành viên đảng Dân chủ vì họ đang ủng hộ lãnh đạo phe Dân chủ thiểu số là ông Hakeem Jeffries – người đã tranh cử chức vụ này vào tháng 1 khi cạnh tranh với ông McCarthy và các ứng cử viên khác.

Do đang bị chia rẽ sâu sắc, đặc biệt là chia rẽ trong nhóm nhỏ những người bảo thủ theo đường lối cứng rắn muốn tìm cách cắt giảm sâu chi tiêu liên bang, nên đảng Cộng hòa có thể gặp khó khăn hơn trong lựa chọn ứng cử viên.

Ông McHenry có thể có lợi thế khi đang là quyền Chủ tịch Hạ viện. Không rõ liệu ông có muốn nắm giữ chức vụ này hay không, còn ông McCarthy cho biết sẽ không tranh cử nữa.

Hạ viện Mỹ đang ở trong một thời điểm chưa từng có tiền lệ trong lịch sử và vì vậy không rõ mất bao lâu để bầu ra chủ tịch mới. Thông thường, việc bầu Chủ tịch Hạ viện diễn ra vào thời điểm khai mạc quốc hội mới hai năm một lần.

Thời điểm diễn ra cuộc bỏ phiếu bầu Chủ tịch Hạ viện

Lãnh đạo của cả hai đảng sẽ phải quyết định khi nào họ sẵn sàng tham gia vào quá trình bầu chọn Chủ tịch Hạ viện mới.

Hồi tháng 1, ông McCarthy đã phải trải qua 15 vòng bỏ phiếu mới giành đủ số phiếu để trở thành Chủ tịch Hạ viện.

Lần này, kịch bản hỗn loạn hồi tháng 1 có thể xảy ra với đảng Cộng hòa nếu họ không nhận ra rằng tình trạng hỗn loạn khi bầu Chủ tịch Hạ viện có thể ảnh hưởng tới triển vọng của đảng trong cuộc bầu cử năm 2024.

Theo Hiến pháp Mỹ, Chủ tịch Hạ viện không nhất thiết phải là thành viên Quốc hội. Đó là lý do tại sao một số thành viên đảng Cộng hòa đã nêu tên cựu Tổng thống Donald Trump cho chức vụ Chủ tịch Hạ viện, mặc dù ông Trump đang tranh cử tổng thống và nói rằng ông không muốn chức vụ này.