Những di chứng mạch máu não thường gặp
TS Nguyễn Anh Tuấn, Trưởng khoa Nội – Hồi sức thần kinh, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cho biết, phụ thuộc vào mức độ nặng của đột quỵ, nguyên nhân và tuổi bị bệnh, người bệnh có thể gặp các biến chứng khác nhau với các mức độ nặng nhẹ khác nhau.
TS Nguyễn Anh Tuấn tư vấn cho người bệnh.
Đột quỵ não (còn gọi là tai biến mạch máu não) là tình trạng thiếu máu đột ngột đến một phần não, làm cho các tế bào não thiếu ô-xy và chết gây nên các rối loạn vận động, nhận thức, ngôn ngữ, thị giác,.. Sự gián đoạn của quá trình cung cấp máu và ô-xy lên não có thể do tắc mạch, huyết khối động mạch não hoặc vỡ mạch máu não.
Nguyên nhân gây tai biến mạch máu não có thể do mắc các bệnh như cao huyết áp, tiểu đường, tim mạch, mỡ máu,… nhưng không được kiểm soát tốt. Bên cạnh đó, những thói quen có hại như hút thuốc lá, uống nhiều rượu bia, lười vận động, chế độ ăn nhiều chất béo,… cũng là những yếu tố nguy cơ gây nên đột quy.
Theo thống kê, có khoảng 90% người bị liệt vận động (liệt nửa người, liệt tay chân, liệt mặt, liệt các dây thần kinh sọ não, tê bì cảm giác nửa người) sau đột quỵ. Di chứng này gây khó khăn cho bệnh nhân về sinh hoạt, đi lại hàng ngày. Đồng thời bệnh nhân liệt nằm lâu ngày có thể gặp một số biến chứng nguy hiểm như: cứng khớp, loét các điểm tì đè, viêm đường tiết niệu, viêm phổi, huyết khối tĩnh mạch sâu,…thậm chí tử vong cho người bệnh.
Người bệnh cần phải tập phục hồi chức năng sau đột quỵ giúp cho tuần hoàn không bị ứ trệ, không bị ùn tắc đờm rãi, tránh cứng khớp và các nhiễm trùng cơ hội khác, đặc biệt là giúp cho cơ lực khỏe hơn, nhanh hồi phục hơn.
Video đang HOT
Rối loạn ngôn ngữ
Sau đột quỵ, người bệnh có thể gặp các rối loạn về ngôn ngữ do tổn thương tại vùng não chi phối cho chức năng ngôn ngữ với biểu hiện khá đa dạng như: nói ngọng, nói lắp, âm điệu bị biến đổi,…và gặp khó khăn khi diễn đạt, thậm chí là không nói được.
Để giúp người bệnh có thể giao tiếp được trở lại bình thường, hãy giúp người bị đột quỵ học lại kỹ năng giao tiếp, bởi đây cũng là cách giúp họ không còn cảm thấy buồn chán vì không được giao lưu với người xung quanh. Bạn hãy nói những chuyện vui, lời động viên, khích lệ để thôi thúc tinh thần. Sự vui vẻ giúp người bệnh không còn cảm thấy bị cô lập và sẽ nhanh lấy lại sức khỏe.
Suy giảm nhận thức
Đây là một trong những biến chứng nặng nề của bệnh đột quỵ não dẫn đến sa sút trí tuệ của người bệnh. Người bệnh bị rối loạn nhận thức có các biểu hiện như: hay quên, suy giảm trí nhớ, đầu óc lơ mơ không tỉnh táo, mất khả năng định hướng không gian, thời gian, không nhận biết được người thân, gia đình của mình và không hiểu được lời nói của người khác…. Nhiều người bệnh rất lâu mới có thể phục hồi và không thể làm những công việc yêu cầu trí tuệ minh mẫn cũng như độ phức tạp nhiều như trước đây.
Trầm cảm hay rối loạn cảm xúc
Người bệnh sau đột quỵ thường bị suy giảm hoặc mất khả năng tự chăm sóc bản thân và phải nhờ đến sự chăm sóc của người thân, cùng với rối loạn trí nhớ, rối loạn giấc ngủ, khó khăn trong giao tiếp với người khác, không thể tham gia các hoạt động trước đây. Điều này có thể khiến cho người bệnh cảm thấy tự ti, mặc cảm, dễ dẫn đến trầm cảm hay rối loạn cảm xúc, dễ cáu gắt, xúc động,…
Các thuốc chống trầm cảm có thể giúp cải thiện triệu chứng. Ngoài ra, có thể khuyến khích người bệnh tham gia nhóm hoặc câu lạc bộ đột quỵ giúp người bệnh có thể kết bạn và chia sẻ với những người bạn mới có cùng hoàn cảnh với mình.
Rối loạn tiểu tiện
Người bị đột quỵ thường bị rối loạn cơ vòng. Ngoài ra, rối loạn cảm giác và nhận thức khiến bệnh nhân không kiểm soát được tình trạng tiểu tiện. Rối loạn cơ vòng có thể khiến người bệnh tiểu tiện không tự chủ. Vì thế, khi chăm sóc người bị đột quỵ, cần bảo đảm khâu vệ sinh thật tốt là cách để phòng tránh tình trạng nhiễm khuẩn đường tiết niệu và giúp tinh thần người bệnh luôn thoải mái.
TRẦN NGUYÊN
Theo Nhân dân
Chú trọng phòng ngừa nhồi máu não
Thời tiết mùa lạnh, với nhiệt độ ngày đêm chênh lệch cao những ngày qua đã khiến làm tăng nguy cơ nhồi máu não, không chỉ riêng với người già.
Ảnh minh họa
TS Nguyễn Anh Tuấn - Trưởng khoa Nội - Hồi sức thần kinh, Bệnh viện (BV) Hữu nghị Việt Đức cho biết, nhồi máu não chiếm tỷ lệ khoảng 80-85% đột quỵ não. Nếu quá trình thiếu máu không được tái hồi phục nhanh chóng, các tế bào não đó sẽ chết vĩnh viễn.
Theo TS Nguyễn Anh Tuấn, nguyên nhân thường gặp của nhồi máu não là xơ vữa mạch máu lớn, nguyên nhân này chiếm 50%, trong đó các mạch máu lớn ngoài sọ chiếm 45%, mạch máu lớn trong sọ chiếm 5%. Ngoài ra, trường hợp tắc các mạch máu nhỏ trong não thường gặp ở bệnh nhân tăng huyết áp, đái tháo đường chiếm 25%.
Bên cạnh đó, nguyên nhân từ tim gây cục huyết khối như bệnh hở van tim, rung nhĩ, rối loạn nhịp tim, suy tim... tạo cục máu đông đi đến não chiếm 20% cũng là một trong những nguyên nhân thường gặp của nhồi máu.
Để nhận biết các dấu hiệu đột quỵ nhồi máu não, hãy nhớ tới từ F.A.S.T (tiếng Anh có nghĩa là "nhanh chóng"): Liệt mặt (Face): Miệng bị lệch sang một bên, nếp nhăn mũi-má mờ. Yếu, liệt tay (Arm) hoặc chân: Khi cho bệnh nhân giơ cả hai tay thì một tay yếu hơn không nâng được. Rối loạn ngôn ngữ (Speech): nói khó, nói không rõ hoặc không hiểu lời nói. Thời điểm phát bệnh (Time): Khi gặp những triệu chứng trên, cần gọi cấp cứu ngay. Người bệnh cần ghi nhớ thời điểm phát bệnh để thông báo với nhân viên y tế.
TS Nguyễn Anh Tuấn cho biết thêm: Các triệu chứng của nhồi máu não xảy ra đột ngột, tăng nặng dần, thường gặp như liệt nửa người, liệt các dây thần kinh sọ, méo miệng, nói khó, tê bì rối loạn cảm giác...
Triệu chứng có thể rất kín đáo hoặc rầm rộ, rối loạn ý thức trong trường hợp người bệnh tổn thương nhồi máu não rộng, nhồi máu hai bên bán cầu não hoặc nhồi máu thân não.
Hiện nay, để điều trị nhồi máu não, cần tái thông mạch máu càng sớm càng tốt: Bằng liệu pháp tan cục máu đông (rTPA) cho những người bệnh nhồi máu não đến bệnh viện sớm trong giờ vàng (dưới 4,5 giờ sau khi bị đột quỵ) và lấy huyết khối bằng dụng cụ cơ học (dưới 6 giờ sau khi bị đột quỵ). Mục tiêu tiếp theo là hạn chế biến chứng, tìm nguyên nhân đột quỵ não để dự phòng đột quỵ tái phát và phục hồi thần kinh bằng tập phục hồi chức năng sớm ngay sau 24 giờ kể từ lúc khởi phát triệu chứng.
Theo các bác sĩ, nhồi máu não là căn bệnh nguy hiểm có nguy cơ tái phát cao, vì vậy để điều trị dự phòng tái phát, người bệnh cần lưu ý: Điều trị các nguyên nhân gây nhồi máu não: các bệnh lý tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh tim mạch, rối loạn lipid máu. Có chế độ ăn uống hợp lý, thực hiện chế độ giảm chất béo, giảm mặn, giảm tinh bột, đường tăng cường ăn nhiều rau xanh, thể thao mỗi ngày 30 phút, ngưng thuốc lá, rượu bia và tránh béo phì. Tái khám theo định kỳ và điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ; Khi có các triệu chứng gợi ý đột quỵ như yếu nửa người, méo miệng, khó nói... người bệnh cần phải nhanh chóng đến bệnh viện, tuyệt đối không tự xử lý tại nhà.
Thời gian đến viện càng sớm càng tốt, đặc biệt là trong vòng 6 giờ đầu sau khi tai biến thì sẽ có cơ hội phục hồi cao nhất.
Đức Trân
Theo daidoanket
Nhồi máu não chiếm tỷ lệ khoảng 80-85% đột quỵ não Bệnh nhồi máu não xảy ra khi một động mạch não bị tắc làm ngừng trệ sự tưới máu và cung cấp ô-xy cho vùng não bị động mạch đó chi phối dẫn đến các tế bào não bị hủy hoại và chết. Nếu quá trình thiếu máu này không được tái hồi phục nhanh chóng, các tế bào não đó sẽ chết...