Những dấu hiệu báo trước vụ vỡ đập thủy điện Lào

Theo dõi VGT trên

Một trong các công ty xây dựng đập đã nhận ra dấu hiệu hư hỏng từ ba ngày trước nhưng họ chỉ hành động khi quá muộn.

Những dấu hiệu báo trước vụ vỡ đập thủy điện Lào - Hình 1

Người dân Lào chịu ảnh hưởng trong vụ vỡ đập ở Attaupue. Ảnh: Thành Nguyễn.

Trong khi các nhân viên cứu hộ đang nỗ lực tìm kiếm người mất tích sau vụ sập đập phụ Saddle Dam D thuộc dự án thủy điện Xe Pian-Xe Namnoy tối 23/7, nhiều câu hỏi đã được đặt ra về việc liệu các chủ xây dựng có thể làm nhiều hơn để ngăn chặn sự cố hay cảnh báo mọi người trước nguy hiểm hay không.

Bên xây dựng dự án thủy điện là Công ty Điện Xe Pian-Xe Namnoy – liên doanh của hai công ty Hàn Quốc với một công ty Thái Lan và một công ty quốc doanh Lào.

Korea Western Power, một trong hai công ty Hàn, gửi báo cáo đến cho quốc hội nước này rằng họ đã đã phát hiện “trung tâm đập sụt lún 11 cm” vào ngày 20/7. Một cán bộ công ty nói rằng hiện tượng như vậy là phổ biến trong tình trạng mưa lớn mà khu vực đang trải qua, vì vậy, các kỹ sư quyết định theo dõi tình hình thay vì hành động.

Ngày 22/7, các kỹ sư phát hiện 10 “điểm sụt lún và nứt” trên đỉnh đập và tiến hành sửa chữa nhưng họ không có thiết bị cần thiết cho đến chiều 23/7 và lúc đó đã quá muộn, theo báo cáo của công ty.

Công ty SK Engineering & Construction của Hàn Quốc, bên xây dựng chính của dự án, cho biết họ phát hiện một phần của đỉnh đập bị hỏng vào 21h ngày 22/7.

SK nói rằng họ đã báo cáo ngay cho chính quyền địa phương và việc sơ tán các làng gần nhất bắt đầu được triển khai nhưng đến trưa hôm sau họ mới cảnh báo chính quyền tỉnh. Korea Western Power nói rằng vào 11h ngày 23/7, họ phát hiện điểm sụt lún sâu hơn 0,9 m ở đỉnh đập.

Công ty liên doanh ngày 23/7 gửi một thông báo bằng văn bản cho các quan chức tỉnh, cảnh báo rằng đập phụ Saddle Dam D đang ở trong “điều kiện rất nguy hiểm do lượng mưa lớn” và dân làng sống ở hạ lưu cần được thông báo để “di tản đến vị trí cao hơn nhằm tránh tai nạn do dòng nước lớn”.

Chiều 23/7, tình trạng đập càng tồi tệ. Truyền thông địa phương nói rằng đập vỡ vào 20h. SK cho biết họ nhận được thông tin về trận lũ vào lúc 1h30 sáng 24/7.

Những dấu hiệu báo trước vụ vỡ đập thủy điện Lào - Hình 2

Khu vực bị ảnh hưởng bởi vụ vỡ đập. Ảnh: NYTimes.

Cả hai công ty Hàn Quốc đều đề cập đến những cơn mưa lớn trong mô tả của họ về thảm họa. Tuy nhiên, Ian Baird, giáo sư địa lý tại Đại học Wisconsin, Madison, cho rằng vấn đề nằm ở lỗi xây dựng hoặc quyết định lưu trữ quá nhiều nước trong hồ chứa của đập vào thời điểm rõ ràng sẽ có mưa nhiều.

“Có bao giờ nơi đó không mưa nhiều vào cuối tháng 7 đâu?”, ông đặt câu hỏi. Các công ty đang “cố gắng thể hiện đây là thảm họa thiên nhiên chứ không phải lỗi của họ”, ông nói. “Tôi chẳng có chút mảy may nào tin như vậy”.

Liên Hợp Quốc nói rằng 8 ngôi làng và hơn 6.000 người bị ảnh hưởng bởi lũ lụt. Lào cho biết 131 người mất tích. Truyền thông quốc tế đưa tin 27 người thiệt mạng nhưng giới chức địa phương Lào ngày 25/7 nói rằng họ chỉ tìm thấy một thi thể.

Silam, 25 tuổi, cho biết cô đi chạy lũ vào tối 23/7, sau khi nhận được một cú điện thoại, nhưng không phải từ chính quyền mà từ người thân.

Người họ hàng khuyên cô rời khỏi nhà và di chuyển đến vùng đất cao hơn “vì nước lũ đang đến”. “Tôi đã rất sợ hãi”, cô kể khi trú ẩn ở thị trấn Paksong.

Phương Vũ

Theo VNE

Vỡ đập thủy điện ở Lào: Quánh bùn đất bên trong rốn lũ Attapeu

Sau sự cố vỡ đập thủy điện, nhiều bản làng chìm trong bùn nước, tan hoang với xác động vật chết trôi, nhà đổ.

Bản Hồ Coong, huyện Sadamxay (tỉnh Attapeu, Lào) nằm dưới hạ lưu của đập thủy điện bị vỡ, sau 3 ngày nước trộn bùn quánh vẫn mênh mông, phương tiện đi lại duy nhất là xuồng.

Các bản làng phía trong ngập sâu hơn, chỉ lực lượng cứu hộ cứu trợ mới được phép tiếp cận.

Đến chiều nay, mực nước đã rút dần. Nhưng con đường vào bản bùn đất còn đặc quánh, có nơi lút gần nửa bánh xe, rất trơn trượt. Quân đội và lực lượng chức năng đã chốt chặn lối vào bản nhằm đảm bảo an toàn.

Những người dân cuối cùng ở các bản làng nơi rốn lũ được sơ tán đến nhiều trường học ở trung tâm huyện Sadamxay.

Một số hình ảnh VietNamNet ghi nhận được trong chiều nay:

Vỡ đập thủy điện ở Lào: Quánh bùn đất bên trong rốn lũ Attapeu - Hình 1

Vỡ đập thủy điện ở Lào: Quánh bùn đất bên trong rốn lũ Attapeu - Hình 2
Nhà của người Lào đổ sập trong cơn lũ dữ

Vỡ đập thủy điện ở Lào: Quánh bùn đất bên trong rốn lũ Attapeu - Hình 3

Vỡ đập thủy điện ở Lào: Quánh bùn đất bên trong rốn lũ Attapeu - Hình 4
Tài sản được đưa lên mái tầng hai tránh nước cuốn trôi

Vỡ đập thủy điện ở Lào: Quánh bùn đất bên trong rốn lũ Attapeu - Hình 5
Nước rút đi, bùn đặc quánh khiến việc di chuyển của người dân rất khó khăn

Vỡ đập thủy điện ở Lào: Quánh bùn đất bên trong rốn lũ Attapeu - Hình 6
Những người dân cuối cùng ra khỏi rốn lũ

Vỡ đập thủy điện ở Lào: Quánh bùn đất bên trong rốn lũ Attapeu - Hình 7
Những con vật may mắn thoát chết

Vỡ đập thủy điện ở Lào: Quánh bùn đất bên trong rốn lũ Attapeu - Hình 8
Phương tiện giao thông cũng chìm nghỉm trong nước

Vỡ đập thủy điện ở Lào: Quánh bùn đất bên trong rốn lũ Attapeu - Hình 9

Vỡ đập thủy điện ở Lào: Quánh bùn đất bên trong rốn lũ Attapeu - Hình 10

Nhiều nhà nước vẫn ngập sâu đến nửa

Vỡ đập thủy điện ở Lào: Quánh bùn đất bên trong rốn lũ Attapeu - Hình 11
Cảnh tiêu điều nơi rốn lũ

Vỡ đập thủy điện ở Lào: Quánh bùn đất bên trong rốn lũ Attapeu - Hình 12
Nước rút, những con vật chết trôi nổi ven đường

Vỡ đập thủy điện ở Lào: Quánh bùn đất bên trong rốn lũ Attapeu - Hình 13
Người dân di tản khỏi vùng ngập

Vỡ đập thủy điện ở Lào: Quánh bùn đất bên trong rốn lũ Attapeu - Hình 14

Vỡ đập thủy điện ở Lào: Quánh bùn đất bên trong rốn lũ Attapeu - Hình 15
Đưa người dân di tản khỏi vùng ngập

Vỡ đập thủy điện ở Lào: Quánh bùn đất bên trong rốn lũ Attapeu - Hình 16

Phương tiện di chuyển duy nhất là xuồng

Vỡ đập thủy điện ở Lào: Quánh bùn đất bên trong rốn lũ Attapeu - Hình 17
Lối vào làng bị cô lập, nước ngập nửa cổng làng, không còn ai trụ lại được

Vỡ đập thủy điện ở Lào: Quánh bùn đất bên trong rốn lũ Attapeu - Hình 18

Vỡ đập thủy điện ở Lào: Quánh bùn đất bên trong rốn lũ Attapeu - Hình 19
Bản làng mênh mông nước suốt 3 ngày qua

Vỡ đập thủy điện ở Lào: Quánh bùn đất bên trong rốn lũ Attapeu - Hình 20

Trần Thường - Diệu Thúy - Trùng Dương - Chí Hào(từ Attapeu, Lào)

Theo VNN

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Nữ tài xế đạp nhầm chân ga tông chết chủ tiệm rửa ô tôNữ tài xế đạp nhầm chân ga tông chết chủ tiệm rửa ô tô
06:27:14 11/03/2025
TP.HCM: Xôn xao clip nhóm người ngang nhiên chặn xe kiểm tra giấy tờTP.HCM: Xôn xao clip nhóm người ngang nhiên chặn xe kiểm tra giấy tờ
07:40:03 10/03/2025
Hai cậu cháu tử vong cạnh chiếc xe máyHai cậu cháu tử vong cạnh chiếc xe máy
23:21:54 09/03/2025
Vợ chồng tâm thần nuôi 3 con trong căn nhà khiến ai cũng ám ảnh rùng mìnhVợ chồng tâm thần nuôi 3 con trong căn nhà khiến ai cũng ám ảnh rùng mình
22:04:43 09/03/2025
Thực hư vụ ông Đoàn Văn Báu gây tai nạn giao thông rồi 'chối bỏ trách nhiệm'Thực hư vụ ông Đoàn Văn Báu gây tai nạn giao thông rồi 'chối bỏ trách nhiệm'
06:29:05 11/03/2025
Thuyền chở 1,5 tấn cá trích bị sóng đánh lật úp khi vào gần bờThuyền chở 1,5 tấn cá trích bị sóng đánh lật úp khi vào gần bờ
12:40:19 10/03/2025
Nguyên nhân vụ ô tô limousine 'chở người' trên nắp capo ở Đại lộ Thăng LongNguyên nhân vụ ô tô limousine 'chở người' trên nắp capo ở Đại lộ Thăng Long
18:13:58 09/03/2025
Vụ người mặc đồ giống Đặng Lê Nguyên Vũ ẩu đả: Công an làm việc với 4 đối tượngVụ người mặc đồ giống Đặng Lê Nguyên Vũ ẩu đả: Công an làm việc với 4 đối tượng
19:28:39 09/03/2025

Tin đang nóng

Tro cốt của diễn viên Quý Bình chưa được rải xuống biển theo di nguyện, lý do là gì?Tro cốt của diễn viên Quý Bình chưa được rải xuống biển theo di nguyện, lý do là gì?
06:45:18 11/03/2025
Thùy Tiên nỗ lực cứu vớt nhan sắc sau khi bị "ống kính hung thần" dìm thê thảm, lộ cả rổ khuyết điểm giữa trời TâyThùy Tiên nỗ lực cứu vớt nhan sắc sau khi bị "ống kính hung thần" dìm thê thảm, lộ cả rổ khuyết điểm giữa trời Tây
06:21:20 11/03/2025
Sao Việt 11/3: Bạn gái kém 36 tuổi mặc hở bạo dự sự kiện cùng Việt AnhSao Việt 11/3: Bạn gái kém 36 tuổi mặc hở bạo dự sự kiện cùng Việt Anh
08:06:12 11/03/2025
Nữ chính 'Cha tôi, người ở lại' gần 30 tuổi gây sốt với vai nữ sinh lớp 10 trong veoNữ chính 'Cha tôi, người ở lại' gần 30 tuổi gây sốt với vai nữ sinh lớp 10 trong veo
07:03:59 11/03/2025
Ai đã đẩy Kim Sae Ron vào đường cùng, khiến cô phải đăng ảnh thân mật với Kim Soo Hyun?Ai đã đẩy Kim Sae Ron vào đường cùng, khiến cô phải đăng ảnh thân mật với Kim Soo Hyun?
06:25:11 11/03/2025
Bạch Lộc vĩnh viễn không quên người giúp mình đổi đời: Lưu giữ 1 tin nhắn suốt 12 nămBạch Lộc vĩnh viễn không quên người giúp mình đổi đời: Lưu giữ 1 tin nhắn suốt 12 năm
06:01:27 11/03/2025
Chấn động giữa đêm: Kim Soo Hyun sắp bị đệ đơn tố cáo vì quan hệ tình dục với trẻ vị thành niên?Chấn động giữa đêm: Kim Soo Hyun sắp bị đệ đơn tố cáo vì quan hệ tình dục với trẻ vị thành niên?
06:00:32 11/03/2025
Được đón dâu lúc nửa đêm, cô gái Trà Vinh có trải nghiệm nhớ đờiĐược đón dâu lúc nửa đêm, cô gái Trà Vinh có trải nghiệm nhớ đời
09:40:27 11/03/2025

Tin mới nhất

Điều tra nguyên nhân gây hỏa hoạn ở xưởng sơn kèm nhiều tiếng nổ lớn

Điều tra nguyên nhân gây hỏa hoạn ở xưởng sơn kèm nhiều tiếng nổ lớn

12:25:09 11/03/2025
Sau khoảng 2 giờ đồng hồ nỗ lực dập lửa, đám cháy cơ bản được khống chế. Vụ cháy không thiệt hại về người nhưng nhiều tài sản, nguyên vật liệu bên trong xưởng sơn rộng hơn 500m2 bị cháy rụi hoàn toàn, ước tính thiệt hại hàng trăm triệu ...
Cấp cứu một ngư dân bị cá biển có độc đâm vào chân tại Trường Sa

Cấp cứu một ngư dân bị cá biển có độc đâm vào chân tại Trường Sa

09:53:48 11/03/2025
Cùng ngày, cán bộ, chiến sỹ đảo Trường Sa đã kịp thời hướng dẫn, hỗ trợ hơn 100 tàu cá với trên 800 ngư dân của các tỉnh miền Trung vào âu tàu trú tránh biển động, đảm bảo an toàn.
Người chăn cừu tử vong, nghi bị điện giật

Người chăn cừu tử vong, nghi bị điện giật

22:25:35 10/03/2025
Người dân địa phương phát hiện người đàn ông làm nghề chăn cừu nghi bị điện giật tử vong, nên nhanh chóng báo cơ quan chức năng.
2 xe máy va vào nhau bốc cháy, 2 người tử vong

2 xe máy va vào nhau bốc cháy, 2 người tử vong

22:17:21 10/03/2025
Vụ va chạm mạnh khiến 2 chiếc xe máy bốc cháy dữ dội, một người tử vong tại chỗ, một người bị thương nặng và tử vong sau đó.
Xe trung chuyển va chạm xe máy làm 1 người chết

Xe trung chuyển va chạm xe máy làm 1 người chết

22:01:08 10/03/2025
Xe ô tô trung chuyển khách của nhà xe Hồng Sơn (Phú Yên) chạy đi sửa chữa thì xảy ra va chạm với xe máy khiến 1 người chết và 1 người bị thương nặng.
Điều tra vụ hai người đuối nước tử vong ở Củ Chi

Điều tra vụ hai người đuối nước tử vong ở Củ Chi

21:50:47 10/03/2025
Ngày 10.3, lãnh đạo UBND xã Phước Hiệp (H.Củ Chi, TP.HCM) xác nhận, các đơn vị chức năng Công an TP.HCM đang điều tra làm rõ vụ đuối nước xảy ra trên địa bàn khiến 2 người tử vong.
Phát hiện thi thể 1 phụ nữ trong rẫy mía sau 3 tháng mất tích

Phát hiện thi thể 1 phụ nữ trong rẫy mía sau 3 tháng mất tích

12:43:55 10/03/2025
Theo thông tin ban đầu, khoảng 16 giờ ngày 9-3, trong lúc chặt mía tại thôn 5, xã Ea Sar, người dân tá hỏa khi phát hiện thi thể một phụ nữ đã phân hủy trong rẫy mía, nên trình báo cơ quan chức năng.
Tìm thấy thi thể nam sinh mất tích khi tắm biển

Tìm thấy thi thể nam sinh mất tích khi tắm biển

12:34:06 10/03/2025
Ngay sau khi nhận được tin báo, lực lượng cứu hộ và các cơ quan chức năng đã khẩn trương tìm kiếm. Tuy nhiên, điều kiện thời tiết xấu đã gây nhiều khó khăn cho công tác tìm kiếm, cứu hộ.
Ba xe máy đâm nhau trên quốc lộ 21, một người tử vong

Ba xe máy đâm nhau trên quốc lộ 21, một người tử vong

12:17:53 10/03/2025
Sau khi va chạm, mô tô biển số 90B2-341.3x đổ trượt về phía trước và va chạm với mô tô biển số 90F7-333x do anh Phạm Văn Mạnh (SN 1980, trú tại Liêm Chính, Phủ Lý) điều khiển, đi theo chiều Phủ Lý - Nam Định.
Quảng Nam: Thêm một học sinh huyện miền núi tử vong chưa rõ nguyên nhân

Quảng Nam: Thêm một học sinh huyện miền núi tử vong chưa rõ nguyên nhân

09:07:49 10/03/2025
Thời gian gần đây, huyện Nam Trà My liên tiếp ghi nhận nhiều trường hợp trẻ em có triệu chứng sốt phát ban nghi do sởi. Từ sau Tết, ngành Y tế Quảng Nam liên tục chỉ đạo, lập đoàn tăng cường vận động, triển khai các biện pháp ngăn chặn.
Những tỉnh chưa từng sáp nhập từ khi thành lập tới nay

Những tỉnh chưa từng sáp nhập từ khi thành lập tới nay

21:59:05 09/03/2025
Trung Kỳ gồm 11 tỉnh là Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, Bình Thuận và phủ Thừa Thiên.
Lái ô tô liên tục quá 4 giờ, tài xế có thể bị phạt tới 5 triệu đồng

Lái ô tô liên tục quá 4 giờ, tài xế có thể bị phạt tới 5 triệu đồng

21:48:38 09/03/2025
Theo quy định, thời gian lái xe của tài xế ô tô không quá 10 giờ/ngày và không quá 48 giờ/tuần. Đồng thời, tài xế ô tô không được lái xe liên tục quá 4 giờ.

Có thể bạn quan tâm

Ăn cá bổ dưỡng nhưng tránh 4 loại có thể gây ung thư

Ăn cá bổ dưỡng nhưng tránh 4 loại có thể gây ung thư

Sức khỏe

12:22:10 11/03/2025
Ngoài ra, cá nướng thường được chiên hoặc áp chảo, chất dinh dưỡng trong cá sẽ bị phá hủy ở nhiệt độ cao, làm giảm đáng kể giá trị dinh dưỡng của cá. Do đó, nên giảm tần suất ăn cá nướng và lựa chọn phương pháp nấu ăn lành mạnh hơn.
Người đàn ông nhặt được 'vỏ sò' sau đó phát hiện ra mình may mắn khi còn sống

Người đàn ông nhặt được 'vỏ sò' sau đó phát hiện ra mình may mắn khi còn sống

Lạ vui

12:18:53 11/03/2025
Một người lặn biển ở Biển Đỏ của Ai Cập nghĩ rằng mình đã bắt gặp một vỏ sò tuyệt đẹp, nhưng sau đó mới nhận ra mình may mắn như thế nào khi còn sống.
Trúng số độc đắc đúng ngày 11/3/2025, 3 con giáp giàu lên trông thấy, tiền tiêu không phải nghĩ

Trúng số độc đắc đúng ngày 11/3/2025, 3 con giáp giàu lên trông thấy, tiền tiêu không phải nghĩ

Trắc nghiệm

11:58:49 11/03/2025
Ngày 11/3/2025, đúng vào thời điểm cát khí hội tụ, những con giáp này sẽ gặp vận may cực kỳ lớn, với cơ hội trúng số độc đắc, tài lộc không ngừng đổ về.
Độ tuổi nào là thời điểm thích hợp để bắt đầu sử dụng collagen?

Độ tuổi nào là thời điểm thích hợp để bắt đầu sử dụng collagen?

Làm đẹp

11:57:35 11/03/2025
Collagen không chỉ hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch bằng cách thúc đẩy hoạt động của các lợi khuẩn, mà còn giúp cải thiện vấn đề táo bón và duy trì làn da căng mịn. Đặc biệt hơn, collagen còn góp phần nâng cao hiệu suất hoạt động của não ...
Báo Trung: Gia đình Kim Sae Ron nắm giữ 200 ảnh tình cảm của con gái và Kim Soo Hyun, có cả bằng chứng yêu năm 16 tuổi?

Báo Trung: Gia đình Kim Sae Ron nắm giữ 200 ảnh tình cảm của con gái và Kim Soo Hyun, có cả bằng chứng yêu năm 16 tuổi?

Sao châu á

11:34:47 11/03/2025
Blogger săn tin giải trí hàng đầu xứ Trung khẳng định gia đình Kim Sae Ron đang nắm trong tay 200 bức ảnh tình cảm của con gái và Kim Soo Hyun
Ấn tượng với hình ảnh nữ chiến sĩ công an trình diễn áo dài

Ấn tượng với hình ảnh nữ chiến sĩ công an trình diễn áo dài

Thời trang

11:09:29 11/03/2025
Thông qua các tác phẩm này, nhà thiết kế muốn tôn vinh hình ảnh chiếc áo dài trong đời sống xã hội, đề cao vẻ đẹp, vai trò của phụ nữ nói chung và người phụ nữ công an thành phố Hải Phòng nói riêng.
Hành trình yêu thương, biết ôn cùng tiktoker Nguyễn Phương Anh

Hành trình yêu thương, biết ôn cùng tiktoker Nguyễn Phương Anh

Netizen

10:37:00 11/03/2025
Trong một thế giới ngày càng bận rộn và đầy áp lực, hạnh phúc dường như trở thành một điều xa xỉ đối với nhiều người
Giáo hoàng Francis đã vượt qua giai đoạn nguy kịch

Giáo hoàng Francis đã vượt qua giai đoạn nguy kịch

Thế giới

10:16:57 11/03/2025
"Tuy nhiên, do tình trạng lâm sàng phức tạp của Giáo Hoàng và nhiễm trùng nghiêm trọng tại thời điểm nhập viện, việc tiếp tục điều trị bằng dược lý trong môi trường bệnh viện vẫn sẽ cần thiết trong một khoảng thời gian" - Vatican nói th...
Sergio Ramos lại tỏa sáng ở giải VĐQG Mexico

Sergio Ramos lại tỏa sáng ở giải VĐQG Mexico

Sao thể thao

10:14:48 11/03/2025
Trung vệ kỳ cựu Sergio Ramos ghi bàn thứ hai kể từ khi chuyển đến giải VĐQG Mexico thi đấu cho CLB Monterrey, với cú đánh đầu từ phạt góc sở trường làm tung lưới Cruz Azul.
Hòn đảo tỷ phú với những bãi biển đẹp ngỡ ngàng

Hòn đảo tỷ phú với những bãi biển đẹp ngỡ ngàng

Du lịch

09:18:23 11/03/2025
St Barthelemy, quốc đảo nhỏ bé ở vùng Caribe, nổi tiếng với những bãi biển tuyệt đẹp và thu hút một số nhân vật giàu có nhất thế giới.
2 thứ trên giường là "ổ vi khuẩn" dai dẳng, nhưng 90% chúng ta quên vệ sinh thường xuyên

2 thứ trên giường là "ổ vi khuẩn" dai dẳng, nhưng 90% chúng ta quên vệ sinh thường xuyên

Sáng tạo

09:00:38 11/03/2025
Giường ngủ là nơi ta thả lỏng cơ thể, nạp lại năng lượng sau ngày dài mệt mỏi - lại có thể là tụ điểm của vi khuẩn nếu không được chăm sóc đúng cách.