Những đại dịch khủng khiếp giết chết nhân loại

Kể từ năm 541, dịch hạch đã nhiều lần thành đại dịch trên thế giới giết chết hàng trăm nghìn người. Dịch tả, cúm và SARS cũng từng gây khủng hoảng toàn cầu.

Đại dịch đầu tiên là bệnh dịch hạch Justinian những năm 541 và 542, lấy đi sinh mạng của 5.000 người ở châu Âu, Bắc Phi và Nga, được mệnh danh là “Cái chết đen”. Yersinia Pestis là virus gây bệnh dịch hạch này. Người mắc bệnh có những triệu chứng sốt, đau đầu, mệt mỏi, hoại tử (các mô trong cơ thể bị chết) và sưng hạch bạch huyết, đặc biệt ở nách và háng. Bản đồ này cũng chỉ ra đại dịch “Cái chết đen” giai đoạn 1346-1350 lan rộng làm rung chuyển Châu Âu, Trung Đông, Nga và phía bắc châu Á. 2/3 số người bị nhiễm bệnh thiệt mạng chỉ trong vòng 4 ngày.

Một đại dịch hạch khác xảy ra vào năm 1665, được gọi là Dịch bệnh lớn của London (Anh), giết chết khoảng 100.000 người (15% dân số London vào thời điểm đó). Bệnh gây ra bởi vi khuẩn Yersinia pestis qua vết cắn của bọ chét ký sinh trên cơ thể chuột nhiễm bệnh.

Không rõ nguyên nhân gây ra bệnh dịch hạch, vì thế thời kỳ ấy người London dùng các biện pháp mê tín dị đoan để bảo vệ họ bao gồm việc đeo bùa may mắn, dùng bột sừng lân và lông gà để hút các chất độc ra khỏi cơ thể. Một số biện pháp thực tế hơn như hút thuốc lá, đặt tiền vào trong bát dấm để diệt khuẩn cũng được sử dụng để ngăn chặn sự lây lan của dịch hạch.

Đại dịch tả năm 1829-1851 ảnh hưởng đến hầu hết vùng bán cầu Bắc. Dịch bùng phát dọc theo đồng bằng sông Hằng và sông Ấn, từ đó lây lan khắp các tuyến đường thương mại với châu Á, châu Âu, Bắc Mỹ vào năm 1829 và kéo dài hơn 20 năm. Các triệu chứng bao gồm nôn mửa và tiêu chảy. Căn bệnh này đã giết chết hơn 100.000 người.

Năm 1919, đại dịch cúm Tây Ban Nha bùng phát trùng với giai đoạn kết thúc Chiến tranh thế giới thứ nhất. Dịch sau đó tấn công toàn thế giới.

Đó là một trong những đại dịch ghê gớm nhất trong lịch sử, giết chết ít nhất 75 triệu người từ năm 1918 đến 1923. Triệu chứng ban đầu của bệnh là sốt, ớn lạnh, nhức đầu, hắt hơi, đau họng và mệt mỏi.

Bản đồ cho thấy dịch hội chứng hô hấp cấp (SARS), xảy ra vào năm 2002.

Bệnh bắt đầu ở Trung Quốc và nhanh chóng lan rộng khắp châu Á trong 12 tháng, giết chết khoảng 775 người.

Năm 2014 nhân loại chứng kiến đại dịch tồi tệ nhất trong lịch sử – dịch Ebola (EVD) với tỷ lệ tử vong khoảng 50% người nhiễm bệnh, hiện hơn 3.800 người đã chết. Các khu vực bị ảnh hưởng của Tây Phi được thể hiện trên bản đồ.

Cả thế giới đang chung tay chống dịch Ebola với sự lo ngại bệnh lan rộng toàn cầu với tốc độ chóng mặt. Bệnh chưa có thuốc chữa cũng như văcxin phòng ngừa. Hiện dịch hoành hành ở 4 nước Tây Phi, đã xuất hiện người bệnh ở Mỹ, Tây Ban Nha… và nguy cơ lớn lây sang Châu Âu.

Thử nghiệm văcxin Ebola cho các tình nguyện viên đầu tiên ở Châu Phi. Các chuyên gia y tế đang hy vọng sẽ sớm tìm ra thuốc chữa bệnh Ebola để ngăn chặn cơn đại dịch lan rộng. Ảnh: BBC.

Thi Trân