Những cuộc gặp cấp cao ở nước thứ ba
Ngày 16.7 tới này, thế giới sẽ có thêm sự kiện lịch sử mới là cuộc gặp cấp cao đầu tiên giữa Mỹ và Nga ở thời ông Donald Trump làm tổng thống Mỹ. Sự kiện này diễn ra ở thủ đô Helsinki của Phần Lan.
Tổng thống Donald Trump và Vladimir Putin gặp nhau bên lề hội nghị thượng đỉnh G7 ở Hamburg, Đức ngày 7.7.2017.
Nước thứ ba
Trong quá khứ lịch sử, đã nhiều lần diễn ra cuộc gặp cấp cao giữa tổng thống Mỹ và các nhà lãnh đạo của Liên Xô trước đây cũng như của nước Nga ngày nay. Khác với những cuộc thăm cấp cao chính thức song phương, các cuộc gặp cấp cao ở nước thứ 3 không bị ràng buộc vào nghi thức lễ tân rườm rà và rất dễ gây phức tạp, khó xử về đối nội lẫn đối ngoại cho nước chủ nhà, không phải chịu áp lực lớn về phải thành công mà đồng thời còn tạo bầu không khí và mọi điều kiện thuận lợi để cuộc gặp dễ dàng có thể thành công.
Năm 1919, Tổng thống Mỹ Woodrow Wilson đến thủ đô Paris của Pháp để tham dự hội nghị quốc tế sau chiến tranh thế giới thứ nhất ( Hội nghị Versailles). Ông Wilson cũng là tổng thống Mỹ đầu tiên công du Châu Âu, không phải để thực hiện cuộc gặp gỡ song phương mà tham dự hội nghị đa phương. Tại hội nghị này, Mỹ bị Pháp và Anh liên thủ lấn lướt, đặc biệt trong vấn đề đòi nước Đức thua trận phải bồi thường chiến tranh.
Tháng 2.1945, Tổng thống Mỹ Franklin D. Roosevelt sang Yalta (Liên Xô) để dự hội nghị với nhà lãnh đạo Liên Xô Joseph Stalin và Thủ tướng Anh Winston Churchill. Chủ đề của hội nghị là thế giới sau chiến tranh thế giới thứ 2. Mục đích của hội nghị là xây dựng trật tự chính trị an ninh thế giới cho thời kỳ sau chiến tranh thế giới thứ 2. Ông Roosevelt khi đó đã rất yếu về sức khoẻ – mấy tháng sau thì qua đời. Kết quả của sự kiện này là Chiến tranh Lạnh bùng phát, phủ bóng đen xuống cả thế giới trong suốt nhiều thập kỷ.
Đầu tháng 6.1961, Tổng thống Mỹ John F.Kennedy – mới nhậm chức được mấy tháng – và nhà lãnh đạo Liên Xô Nikita Khrushchev gặp nhau ở thủ đô Vienna của Áo. Trước đó, Mỹ đã bị thất bại với chiến dịch đổ bộ lên Cuba ở Vịnh Con lợn. Cuộc gặp này thất bại trên mọi phương diện. Ông Khrushchev và ông Kennedy không tìm được tiếng nói chung trong tất cả mọi vấn đề nội dung trên chương trình nghị sự. Chỉ không đầy 2 tháng sau, CHDC Đức cho xây dựng bức tường ở Berlin và năm sau đó xảy ra cuộc khủng hoảng tên lửa ở Cuba, xô đẩy Mỹ và Liên Xô đến bên bờ vực của cuộc chiến tranh hạt nhân.
Một trong những cuộc cấp cao đáng chú nhất giữa Mỹ và Liên Xô trước đây là cuộc gặp giữa Tổng thống Mỹ Ronald Reagan và nhà lãnh đạo Liên Xô Mikhail Gorbachev tại Reykjavik, thủ đô của Iceland. Khi ấy cũng còn là một trong những thời điểm đỉnh cao của Chiến tranh Lạnh và chạy đua vũ trang giữa Mỹ và Liên Xô. Cuộc gặp này thất bại vì ông Reagan kiên quyết không chịu từ bỏ chủ định về “Sáng kiến phòng thủ chiến lược” (SDI, cũng còn được gọi là tăng cường vũ trang trong không gian vũ trụ và chiến tranh giữa các vì sao). Ông Gorbachev không tin ông Reagan thật lòng với những nhượng bộ thay thế. Mãi hơn 1 năm sau, 2 bên mới đạt được thoả thuận về giải trừ toàn bộ tên lửa hạt nhân tầm trung.
Dấu ấn Helsinki
Helsinki là nơi cho tới nay được phía Mỹ và Liên Xô (nước Nga sau này) sử dụng nhiều lần nhất làm địa điểm cho các cuộc gặp cấp cao song phương nhưng diễn ra ở nước thứ 3. Năm 1975, Tổng thống Mỹ Gerald Ford và nhà lãnh đạo Liên Xô Leonid Brezhnev đã gặp nhau ở nơi này. Tiếp đến có cuộc gặp giữa Tổng thống Mỹ George H. Bush (Bush Cha) với ông Gorbachev vào năm 1990. Rồi năm 1997 giữa Tổng thống Mỹ Bill Clinton và Tổng thống Nga Boris Yeltsin. Sắp tới có cuộc gặp giữa ông Donald Trump và ông Vladimir Putin tại nơi đây.
Video đang HOT
Tháng 6.2001, Tổng thống Mỹ George W. Bush (Bush Con) gặp ông Putin ở lâu đài Brdo tại Slovenia. Ông Bush khi ấy mới lên cầm quyền được không đầy nửa năm và tỏ ra có ấn tượng rất tốt đẹp và tích cực về ông Putin. Trong số tất cả các cuộc gặp cấp cao giữa tổng thống Mỹ và lãnh đạo Liên Xô/Nga thì cuộc gặp này đạt kết quả tích cực hơn cả, hứa hẹn sự khởi đầu mới thật sự và tốt đẹp cho mối quan hệ giữa 2 nước. Nhưng rồi Mỹ phát động cuộc chiến tranh Iraq, bùng dậy làn sóng “cách mạng màu” ở một số quốc gia xung quanh nước Nga. Hai bên bất đồng quan điểm, xung khắc lợi ích chiến lược và quan hệ song phương vì thế không phát triển. Sau khi ông Barack Obama kế nhiệm ông Bush, quan hệ của Mỹ với Nga trở nên còn tồi tệ hơn.
Cũng vì thế mà cuộc gặp cấp cao tới giữa Mỹ và Nga ở Helsinki có ý nghĩa và tầm quan trọng đặc biệt đối với mối quan hệ song phương này. Cái dớp cũ là mọi cuộc cấp cao song phương giữa 2 bên từ trước tới nay đều không đưa lại bước chuyển mang tính cơ bản và không phải là dấu mốc lịch sử đối với 2 bên. Không biết lần này “cái dớp” ấy tiếp tục phát tác hay sẽ được khắc phục?
NGẠC NGƯ
Theo Laodong
Ngoại giao kiểu Trump làm mờ đi khác biệt giữa đồng minh và kẻ thù?
Cách ông Trump xử lý các vấn đề đối ngoại khá đặc biệt, khiến có những ý kiến cho rằng điều này làm mờ đi sự khác biệt giữa đồng minh và kẻ thù.
Ông Donald Trump bắt đầu nhiệm kỳ Tổng thống của mình với chiến thắng gây bất ngờ bởi bản thân không phải là một chính trị gia chuyên nghiệp nhưng cho đến nay, ông đã thể hiện được bản sắc riêng của mình trong các hoạt động đối ngoại trên cương vị ông chủ Nhà Trắng.
Hội nghị Thượng đỉnh G7 vừa qua ở Canada đã chứng kiến sự chia rẽ sâu sắc giữa Mỹ và phần còn lại. Ảnh: Getty.
Sau "cuộc đụng độ" với các lãnh đạo G7 ở Canada và cuộc gặp Thượng đỉnh lịch sử với Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un ở Singapore, người ta đang muốn chờ đợi Tổng thống Trump sẽ thể hiện thế nào tại Hội nghị Thượng đỉnh của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) sắp tới.
Một lần nữa, vấn đề các nước thành viên NATO phải chi nhiều ngân sách hơn cho quốc phòng chắc chắn sẽ được Tổng thống Trump đề cập. Nhưng điều khiến người ta lo ngại chính là việc NATO sẽ trở thành tổ chức quốc tế đa phương tiếp theo phải hứng chịu "lửa thịnh nộ" của ông Trump.
Qua những gì đã xảy ra tại Hội nghị Thượng đỉnh G7 ở Canada và cuộc gặp lịch sử với lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un, người ta có thể có quan điểm rõ ràng hơn về phong cách ngoại giao của Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Ông Trump tự viết kịch bản
Ông Trump xử lý hầu hết các vấn đề ngoại giao giống như khi thực hiện một thỏa thuận kinh doanh. Trump lựa chọn phương án nhảy vào cuộc chiến, leo thang nó, đẩy mọi chuyện đến bên bờ vực rồi sau đó cố gắng tìm kiếm thỏa thuận.
Còn nhớ, Tổng thống Trump từng đột ngột thông báo hủy cuộc gặp với ông Kim Jong-un nhưng sau đó lại nhanh chóng rút lại quyết định này. Phần lớn hoạt động ngoại giao của ông Trump liên quan đến những chỉ trích cá nhân, chẳng hạn như việc ông chế giễu ông Kim là "người tên lửa". Trump sau đó nói với Fox News rằng ông cố ý làm như vậy: "Tôi nghĩ rằng nếu không có những lời hùng biện đó, chúng ta sẽ không ở đây".
Hoạt động ngoại giao của Tổng thống Trump cũng bao gồm những khoảnh khắc bất ngờ. Ông thích gây ngạc nhiên cho người đối thoại, cho các nhân viên và cho chính đồng minh. Đơn cử cho nhận định này là quyết định đầy "ngẫu hứng" gây bất ngờ cho Hàn Quốc và cho chính Lầu Năm Góc đình chỉ các cuộc tập trận chung Mỹ-Hàn được Trump đưa ra trong cuộc họp báo sau Thượng đỉnh Mỹ-Triều ngày 12/6 vừa qua.
Tổng thống Mỹ (phải) và Nhà lãnh đạo Triều Tiên trong cuộc gặp lịch sử hôm 12/6 tại Singapore. Ảnh: AFP/Getty.
Trump cũng là mẫu người ngoại giao biểu diễn. Ông luôn muốn mình được chú ý khi bắt tay, khi chụp hình hoặc ngay cả khi dạo bước với đối tác... Tại Singapore, ông Trump thậm chí còn chỉ đạo các nhân viên làm một bộ phim ăn mừng Hội nghị Thượng đỉnh với những hình ảnh đậm chất điện ảnh.
Trong vai trò một nhà lãnh đạo, khi tham gia các hoạt động ngoại giao, ông Trump tự viết kịch bản cho riêng mình, nâng cao kỳ vọng với mức độ cường điệu dường như vô lý và sau đó mới tự điều chỉnh sao cho phù hợp. Sau Thượng đỉnh Mỹ-Triều, không phải bất kỳ cơ quan thông tấn nào mà chính Tổng thống Mỹ đã đưa tin mừng đến cho người dân Hàn Quốc và Nhật Bản qua một dòng tweet: "Không còn mối đe dọa hạt nhân từ Triều Tiên".
Twitter là phương tiện giao tiếp chủ yếu của Tổng thống Trump, một phương tiện mà ông có thể kiểm soát mà không cần bận tâm đến những con người vốn làm nhiệm vụ "định hình các phát ngôn" của Bộ Ngoại giao.
Bản chất của phong cách ngoại giao Donald Trump dường như là "bài đa phương". Có vẻ như ông Trump tin rằng Mỹ không còn có thể phô trương quyền lực của mình thông qua các tổ chức đa phương như G7 hoặc Liên Hợp Quốc.
Ông đến tham dự Hội nghị Thượng đỉnh G7 muộn rồi lại rời đi sớm và có vẻ như không bận tâm trong việc che giấu sự thiếu kiên nhẫn của mình. Thay vào đó, Trump thích sự đơn giản của thỏa thuận song phương, đàm phán riêng lẻ với từng nhà lãnh đạo có cùng tư duy, cân bằng giữa lợi ích quốc gia và quyền lực.
Phong cách ngoại giao của Trump không phải là "độc nhất vô nhị" như nhiều người nghĩ. Ông không phải là nhà lãnh đạo duy nhất trên thế giới hiện nay coi trọng quốc gia hơn quốc tế.
Tiềm ẩn rủi ro
Cách ông Trump xử lý các vấn đề đối ngoại khá đặc biệt nhưng không vì thế mà nó không tồn tại những rủi ro. Đôi khi nhà lãnh đạo này hành động như có vẻ như không chuẩn bị kế hoạch cho các bước đi tiếp theo. Một phần, điều này phản ánh tính cách bốc đồng của Trump và nó cũng gây ra không ít khó xử cho Bộ Ngoại giao Mỹ.
Điều này được phản ánh rõ ràng nhất khi Trump tuyên bố rút Mỹ khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran. Các cường quốc châu Âu khi đó đặt ra câu hỏi với Nhà Trắng rằng động thái tiếp theo của Mỹ là gì? Và không hề có câu trả lời nào được đưa ra. Mỹ không có kế hoạch B để tìm kiếm một thỏa thuận thay thế, sự giận dữ từ châu Âu là điều không thể tránh khỏi.
Rõ ràng, ngoại giao dựa nhiều trên "bản năng" của Trump có thể không phải lúc nào cũng đúng. Luôn có những rủi ro khi ngoại giao mang tính cá nhân sâu sắc bởi mối quan hệ giữa các quốc gia không chỉ được thể hiện bằng cách các nhà lãnh đạo sẽ tiếp tục suy nghĩ và làm việc ra sao.
Đã có một số ý kiến cảnh báo việc chính quyền Mỹ dưới thời Trump quá tập trung vào lợi ích kinh tế và an ninh hẹp của riêng mình có thể khiến nước này rơi vào trạng thái bị cô lập.
Ngoại trưởng Đức Heiko Maas trong một phát biểu gần đây nhận định: "Đại Tây Dương đã trở nên rộng hơn dưới thời Tổng thống Trump. Chính sách của ông ấy về chủ nghĩa cách ly đã để lại một khoảng trống khổng lồ trên toàn thế giới".
Cũng có những ý kiến cho rằng đối ngoại kiểu Trump đã làm mờ đi sự khác biệt giữa đồng minh và kẻ thù, nó thách thức một trật tự quốc tế dựa trên luật lệ mà nhiều người tin rằng đã hạn chế chủ nghĩa dân tộc hủy diệt của thế kỷ 20 và mang lại hòa bình cho hàng tỷ người.
Nhưng nói gì thì nói, kiểu ngoại giao khó dự đoán của ông Trump cũng đã khiến lãnh đạo Mỹ và Triều Tiên lần đầu tiên trong lịch ngồi vào bàn đám phán để nói chuyện với nhau chứ không phải chỉ trao cho nhau những lời dọa dẫm về một cuộc chiến tranh hạt nhân.
Theo Hùng Cường
VOV
Những sự thật ít người biết về 44 tổng thống của Mỹ Newsweek đã đăng tải bài báo thống kê về những thông tin ấn tượng mà có thể không có nhiều người biết về 44 chính trị gia từng giữ chức tổng thống Mỹ. Các Tổng thống Mỹ tính tới thời điểm hiện tại có xuất thân khác biệt. Một số người giàu có, một số người không mấy dư dả. Hầu hết họ...
