Những chiến thuật đằng sau cuộc tấn công trên bộ ban đầu của Israel

Quy mô hạn chế ban đầu của cuộc tấn công trên bộ vào Dải Gaza giúp Lực lượng Phòng vệ Israel ( IDF) tận dụng lợi thế về hỏa lực trước phong trào Hamas, đồng thời giảm thiểu rủi ro.

Các xe tăng Merkava của Israel di chuyển ở Dải Gaza ngày 29/10. Ảnh: Getty Images

Israel đã đáp trả vụ tấn công tàn khốc của Hamas vào ngày 7/10 bằng cuộc huy động lớn nhất trong lịch sử quốc gia. Nhưng theo tờ Financial Times, khi xe tăng và binh sĩ nước này tiến vào Gaza vào cuối tuần này, đó không phải là một cuộc tấn công toàn diện quy mô lớn như nhiều người dự báo. Thủ tướng Benjamin Netanyahu gọi đây là “giai đoạn thứ hai” của cuộc chiến với Hamas.

Về vấn đề này, một số quan chức đương nhiệm và nghỉ hưu nhận định phạm vi hạn chế của cuộc tấn công ban đầu của Israel đã phản ánh nhiều yếu tố phức tạp. Nhưng trên hết, Israel muốn tối đa hóa lợi thế về hỏa lực trước Hamas và giảm thiểu thương vong cho chính mình, đồng thời cố gắng tránh lôi kéo các đối thủ khác vào cuộc chiến.

Ở cấp độ chiến thuật, cuộc tiến quân nhỏ hơn dự kiến có nghĩa là lực lượng mặt đất có thể dễ dàng được hỗ trợ từ trên không. Sự hỗ trợ này là rất quan trọng để IDF tiến vào các khu vực phía Bắc Gaza, nơi Hamas đã dành nhiều năm để xây dựng thành lũy phòng thủ.

Ông Amir Avivi, cựu Phó chỉ huy Sư đoàn Gaza của quân đội Israel, nói: “Chúng tôi sẽ không mạo hiểm. Khi điều động binh lính, chúng tôi sẽ tấn công với lượng pháo khổng lồ cùng 50 máy bay trên đầu sẽ tiêu diệt bất cứ thứ gì chuyển động”.

Các quan chức cho biết giao tranh ở Gaza sẽ rất căng thẳng. Hamas đã được huấn luyện để chiến đấu trong môi trường đô thị và đã xây dựng một mạng lưới đường hầm khổng lồ mang tên “Tàu điện ngầm Gaza”, giúp di chuyển máy bay chiến đấu và vũ khí mà không bị phát hiện. Phong trào Hồi giáo này cũng có một kho vũ khí chống tăng và các thiết bị nổ tự chế.

Để chuẩn bị cho trận chiến sắp tới, quân đội Israel ngày 29/9 đã giao chiến với các tay súng Hamas chạy ra từ một đường hầm gần cửa khẩu biên giới Erez.

Ông Eyal Hulata, người đứng đầu Hội đồng An ninh Quốc gia Israel lưu ý rằng điều tồi tệ hơn chiến đấu ở địa hình đô thị là chiến đấu trên đống đổ nát của địa hình đô thị. Có rất nhiều vị trí thích hợp để ẩn nấp và phục kích.

“Khi quân đội Israel đứng yên, họ dễ bị tổn thương hơn. Đó là lý do tại sao họ di chuyển chậm nhưng liên tục, rất cẩn thận trong việc bảo vệ những nơi họ đã có mặt”, ông kết luận.

Lực lượng Phòng vệ Israel đã rất kín tiếng về vấn đề triển khai chính xác cho một trong những chiến dịch quan trọng nhất hàng thập kỷ. Nhưng giới chức địa phương cho biết việc xây dựng lực lượng dần dần nhằm mục đích làm giảm khả năng nhóm Hezbollah ở Liban tham gia cuộc xung đột ở Gaza lần này.

Theo một nhân vật nắm rõ kế hoạch chiến đấu của Israel, việc đưa ít quân hơn vào Gaza đồng nghĩa với quân lực có thể được triển khai dễ dàng hơn ở phía Bắc nếu Hezbollah tham chiến.

Một nhà ngoại giao phương Tây cho biết: “Tôi nghĩ thông điệp gửi đến người Israel về cuộc tấn công trên bộ là rất có chủ ý. Họ lo ngại rằng Hezbollah và Iran có thể coi cuộc tấn công trên bộ là nguyên nhân gây ra một sự leo thang nào đó, đó là lý do tại sao họ không gọi đây là một cuộc tấn công trên bộ”.

Quân đội Israeli pháo kích vào các mục tiêu ở Gaza ngày 29/10. Ảnh: EPA-EFE

Ông Yakov Amidror, thành viên Viện An ninh Quốc gia Do Thái của Mỹ, lại cho rằng cuộc tấn công giới hạn ban đầu này cũng phản ánh cam kết của Thủ tướng Benjamin Netanyahu trong việc xóa bỏ Hamas khỏi Dải Gaza là một mục tiêu quá lớn, không thể hoàn thành trong một sớm, một chiều.

Theo chuyên gia trên, mục tiêu đó không phải là chiến thuật có thể đạt được ngay nay mai. Ông dự kiến chiến dịch này sẽ kéo dài từ sáu tháng đến một năm. Ông Amidror nhận định về chiến thuật, sự thận trọng đó là nhằm bảo toàn lực lượng khi mục tiêu cuối cùng quá lớn nên dù thế nào đi nữa, nó cũng không thể nhanh chóng đạt được.

Một số nhà quan sát khác lại cho rằng quy mô của cuộc tấn công ban đầu là dấu hiệu cho thấy Israel đang hướng tới một điều gì đó ít tham vọng hơn là lật đổ Hamas.

“Có vẻ như mục tiêu của họ không phải là loại bỏ hoàn toàn Hamas khỏi Gaza. Thay vào đó, có vẻ như họ đang muốn làm suy thoái cơ sở hạ tầng quân sự và tiêu diệt giới lãnh đạo. Nhưng trung thực mà nói, họ vẫn chưa thực sự nói rõ mục tiêu cuối cùng là gì, có thể vì họ chưa thực sự tìm ra nó”, một nhà ngoại giao phương Tây nói.

Chính phủ Israel đã khẳng định sẽ không bị ảnh hưởng bởi áp lực quốc tế về kiềm chế lực lượng vũ trang trước khi họ đánh bại Hamas. Các bộ trưởng Israel cũng cho rằng các cuộc tấn công trên bộ ban đầu sẽ làm tăng áp lực buộc lực lượng Hamas phải thả trên 230 con tin bị bắt ngày 7/10.

Ngày 28/10, ông Benny Gantz, thành viên nội các chiến tranh của Israel, nói rằng: “Trong cuộc chiến này không có ‘đồng hồ cát ngoại giao’ mà là một chiếc đồng hồ chiến dịch cùng với lời cam kết đưa những người bị bắt cóc trở về. Chúng tôi sẽ lắng nghe các đối tác nhưng chúng tôi sẽ làm những gì phù hợp”.

Những người khác thì ít chắc chắn hơn. Cựu Thủ tướng Ehud Olmert, người giám sát các hoạt động quân sự lớn trên bộ ở Gaza và Liban, cho biết Israel có lẽ còn ít thời gian hơn so với dự tính của nội các chiến tranh để hiện thực hóa các mục tiêu, dựa trên những hình ảnh về sự tàn phá trên diện rộng ở Gaza.

Theo các quan chức Palestine, các cuộc tấn công của Israel đã khiến trên 8.000 người thiệt mạng và trên 20.000 người bị thương. Liên hợp quốc cảnh báo rằng quyết định của Israel trong việc ngừng cung cấp điện, nhiên liệu, nước và hàng hóa cho Gaza đã đẩy dải đất này đến bờ vực sụp đổ nhân đạo.

Cuộc đột kích ban đầu của Israel vào Gaza diễn ra gần khu vực Beit Hanoun ở phía Bắc Gaza và khu vực Bureij ở trung tâm của dải đất này. Các nhà phân tích cho rằng cách tiếp cận này cho thấy Israel đang cố gắng dần dần bao vây thành phố Gaza, nơi mà Tel Aviv tuyên bố là căn cứ tập trung phần lớn cơ sở hạ tầng quân sự của Hamas.

Ông Amos Harel, phóng viên quân sự và là tác giả cuốn sách về xung đột Israel-Palestine, cho biết lực lượng Israel đã di chuyển 3 – 4km vào bên trong Gaza, nhưng chưa chiến đấu trong đô thị. Và mục đích của họ dường như là gây áp lực, buộc các tay súng Hamas ra khỏi đường hầm để tấn công.

Người nắm rõ kế hoạch chiến đấu của Israel cho biết tính đến sáng 29/10, sức kháng cự mà Israel gặp phải không “lớn” và không rõ tại sao Hamas không bắn thêm tên lửa chống tăng vào xe bọc thép của IDF khi họ tiến vào Gaza.

Tuy nhiên, nhiều nhân vật khác cảnh báo không nên chủ quan về phản ứng của Hamas ở giai đoạn đầu này, đặc biệt là khi tình báo Israel đã không phát hiện ra âm mưu tấn công xuyên biên giới của nhóm này vào hồi đầu tháng.

Ông Eyal Hulata, người đứng đầu Hội đồng An ninh Quốc gia Israel, kết luận: “Mọi thứ xảy ra kể từ ngày 7/10 là một bất ngờ lớn. Vì vậy, tôi sẽ rất cẩn thận khi đánh giá những gì Hamas có thể và không thể làm”.