Những cặp song sinh dính liền nổi tiếng thế giới: Định nghĩa và phân loại

Sinh đôi dính liền (tiếng Anh: Conjoined Twin) là cặp sinh đôi giống hệt nhau có phần cơ thể nào đó bị dính lại với nhau.

Ảnh chụp X-quang cặp song sinh dính liền Allison June và Amelia Lee Tucker được giới thiệu trong cuộc họp báo tại Bệnh viện Nhi đồng Philadelphia, Hoa Kỳ, tháng 12/2012. Ảnh: AP.

Tỷ lệ hiện tượng này rất hiếm, chỉ trong khoảng 1/50.000 đến 1/200.000. Trong đó 70% các cặp là nữ giới.

Định nghĩa

Song sinh dính liền là khi hai bé có da, cấu trúc hay một số cơ quan nội tạng dính với nhau.

Chỉ có khoảng 300 cặp song sinh dính liền trong tất cả lịch sử được ghi lại sống qua một vài tháng tuổi.

Khoảng 40 – 60% cặp song sinh dính liền bị chết trước sinh, khoảng 35% sống sót trong vài ngày và chỉ có 5-25% các cặp song sinh dính liền sống sót đến khi trưởng thành.

Ngày nay, với sự phát triển các kỹ thuật hình ảnh, gây mê, hồi sức, chăm sóc toàn diện… các cặp sinh đôi này có tỉ lệ sống sót cao hơn và chất lượng cuộc sống tốt hơn.

Phân loại song sinh dính liền

Mỗi cặp song thai dính liền nhau theo cách duy nhất cho từng cặp, không cặp nào giống cặp nào, được phân loại theo từng vùng, bộ phận. Những thuật ngữ này thường kết thúc bằng hậu tố “-pagus”, có nghĩa là “buộc chặt” trong tiếng Hy Lạp.

Ngực (Thoracopagus): Cặp song sinh được nối đối mặt nhau ở ngực, có thể dính cả phần bụng. 90% các trường hợp này thường chia sẻ chung một trái tim và cũng có thể chia sẻ một phần gan hay đoạn ruột trên. Đây là một trong những loại phổ biến nhất, chiếm khoảng 35% trong tất cả các trường hợp.

Bụng (Omphalopagus): Cặp đôi được nối gần bụng. Nhiều cặp chia sẻ gan; một số chia sẻ phần dưới của ruột non (hồi tràng) và ruột kết. Dù vậy, với những cặp sinh đôi dạng này, họ thường không chia sẻ một trái tim.

Cột sống (Pygopagus): Được nối lại với nhau ở đoạn cuối cột sống và mông, chiếm khoảng 19% của tất cả các trường hợp sinh đôi dính liền. Một số cặp chia sẻ đường tiêu hóa dưới; một số ít chia sẻ cơ quan sinh dục và tiết niệu.

Chiều dài cột sống (Rachipagus): Hay còn gọi là Rachiopagus, cặp song sinh được nối ở phần lưng dọc theo chiều dài của cột sống. Loại này rất hiếm.

Xương chậu (Ischiopagus): Dính vào nhau ở khung xương chậu, nối cạnh bên hay nối song song đối diện nhau. Họ có chung đường tiêu hóa dưới, gan, cơ quan sinh dục và đường tiết niệu. Mỗi cặp sinh đôi có thể có hai chân hoặc, ít phổ biến hơn, cặp song sinh chia sẻ hai hoặc ba chân.

Trục cơ thể (Parapagus): Được nối với nhau ở xương chậu và một phần hoặc tất cả bụng và ngực, nhưng có phần đầu riêng biệt. Cặp song sinh có thể có hai, ba hoặc bốn cánh tay và hai hoặc ba chân.

Đầu (Craniopagus): được nối ở phía sau, đỉnh hoặc một bên đầu, nhưng không phải mặt. Hai cá thể chia sẻ một phần của hộp sọ nhưng bộ não thường tách biệt, dù họ có thể chia sẻ một số mô não. Các ca dạng này chỉ chiếm 2% tổng số ca song sinh dính liền.

Đầu và ngực (Cephalopagus): Được nối ở mặt và phần trên cơ thể. Các khuôn mặt nằm ở hai phía đối diện của một cái đầu chung và có chung một bộ não. Những cặp song sinh dạng này hiếm khi sống sót.

Những ca sinh đôi dính liền sớm nhất lịch sử

Theo wikipedia, trong văn hóa Moche, nền văn minh cổ đại của Peru, xuất hiện tượng gốm miêu tả sinh đôi dính liền vào những năm 300 sau Công Nguyên.

Tư liệu sớm nhất cho biết trường hợp sinh đôi dính liền đầu tiên được biết tới vào năm 945, khi một cặp từ Armenia được đem đến Constantinople để xét nghiệm y học. Họ được xác nhận là kết quả từ phép màu của Chúa.

Hai chị em người Anh, Mary và Eliza Chulkhurst, thuộc loại pygopagus, sống từ 1100 đến 1134 có lẽ là cặp sinh đôi dính liền có tên tuổi rõ ràng được biết sớm nhất mọi thời đại.

Một cặp sinh đôi đáng chú ý nữa là “Scottish brothers”, có hai đầu và sử dụng chung một thân thể (xếp vào loại dicephalus) (thời gian sống của cặp này có nhiều phiên bản khác nhau, nhưng có lẽ đáng tin cậy nhất là 1460-1488).

Một số cặp sinh đôi dính liền sống ở thế kỷ XIX tự mình trình diễn nghệ thuật, tuy nhiên không có ai đạt được mốc danh vọng và tài sản như cặp Chang và Eng Bunker.

Đáng kể nhất là, Millie và Christine McCoy (hoặc McKoy), sinh đôi loại pygopagus, sinh ra trong gia đình nô lệ ở Bắc Carolina năm 1851. Cặp sinh đôi được học văn hóa, năm ngôn ngữ khác nhau cũng như học chơi đàn, và hát.

Sự nghiệp của họ gặt hái được nhiều thành công, còn được biết tới cái tên “chim sơn ca hai đầu” và xuất hiện trong gánh xiếc Barnum. Năm 1912, họ chết cách nhau 17 giờ, vì bệnh lao.

Giovanni và Giacomo Tocci, từ Locana, Italy, sinh năm 1877, thuộc loại dicephalus tetrabrachius, có một người với hai chân, hai đầu, và bốn tay.

Năm 1886, sau khi đi đến Hoa Kỳ trình diễn, họ trở về Châu Âu với gia đình, ở đây, họ bị bệnh rất nặng và yếu dần. Họ nghĩ rằng mình sẽ chết, tuy nhiên một số tài liệu cho thấy họ sống tới 1940, ẩn dật ở Italy.

Nguyên nhân gây song sinh dính liền

Cặp song sinh giống hệt nhau (song sinh cùng trứng) xảy ra khi một trứng được thụ tinh tách ra và phát triển thành hai cá thể. 8-12 ngày sau khi thụ thai, các lớp phôi sẽ tách ra để hình thành cặp song sinh cùng trứng, bắt đầu phát triển thành các cơ quan và cấu trúc cụ thể.

Người ta tin rằng khi phôi tách ra muộn hơn thế này – thường là từ 13-15 ngày sau khi thụ thai – quá trình phân tách dừng lại trước khi quá trình phát triển hoàn tất. Kết quả là cặp song sinh bị dính lại.

Một lý thuyết khác cho thấy rằng hai phôi riêng biệt bằng cách nào đó có thể hợp nhất với nhau trong quá trình phát triển ban đầu.

Điều có thể khiến một trong hai kịch bản xảy ra hiện vẫn chưa được xác định rõ.