Những ca khúc để đời: ‘Vắng em còn lại tôi… với tôi’
Trong kho tàng nhạc Việt, hiếm có ca khúc nào về tình cảm vợ chồng, gia đình tạo sự xúc động sâu sắc như Một mình của nhạc sĩ Thanh Tùng.
Nhạc sĩ Thanh Tùng và bà Phạm Thị Minh lúc còn trẻ
Nhạc sĩ Thanh Tùng sinh năm 1948 tại Nha Trang. Năm 6 t.uổi anh theo cha mẹ tập kết ra bắc và lớn lên tại Hà Nội. Anh được chọn đi học tại Nhạc viện Bình Nhưỡng (Triều Tiên) và tốt nghiệp năm 23 t.uổi. Từ năm 1971 – 1975, Thanh Tùng là chỉ huy dàn nhạc Đài tiếng nói Việt Nam II.
Sau 1975, Thanh Tùng về sống tại TP.HCM và là người có công xây dựng Dàn nhạc nhẹ Đài truyền hình TP.HCM và khai sinh nhóm hợp ca Những làn sóng nhỏ. Anh còn chỉ huy hợp xướng và chỉ đạo nghệ thuật cho Đoàn ca múa nhạc Bông Sen.
Năm 1975, Thanh Tùng viết ca khúc đầu tay Cây sầu riêng trổ bông cho một vở cải lương. Từ 1987, Thanh Tùng trở thành nhạc sĩ nổi tiếng với nhiều sáng tác, trong đó có rất nhiều ca khúc được giới trẻ yêu thích như: Hát với chú ve con, Hoàng hôn màu lá, Chuyện tình của biển, Lời tỏ tình của mùa xuân, Ngôi sao cô đơn, Câu chuyện nhỏ của tôi, Hoa tím ngoài sân, Em và tôi, Phố biển, Mưa ngâu, Lối cũ ta về, Giọt nắng bên thềm, Giọt sương trên mí mắt và nhất là Một mình.
Những tác phẩm Nhạc Sĩ THANH TÙNG
Đêm nay tôi lại một mình…
Một mình là ca khúc mang đậm dấu ấn “cái tôi” trữ tình của anh nhất, được nhạc sĩ sáng tác từ hoàn cảnh của chính mình: nhớ thương người vợ đã mất, thương mình và thương con.
Thời còn đi học, Thanh Tùng có một người bạn thân học chung lớp và thường đến nhà bạn chơi. Ông bạn này lại có một cô em gái rất xinh tên là Phạm Thị Minh. Qua lại một thời gian, Thanh Tùng và cô Minh “bắt đúng tần số” nhịp tim rung động của nhau.
Sau khi hoàn thành khóa học ở Nhạc viện Bình Nhưỡng (1971), Thanh Tùng xin cưới bà Phạm Thị Minh làm vợ. Bốn năm sau (1975), khi Thanh Tùng được điều chuyển vào phía nam, bà Phạm Thị Minh cũng xin chuyển vào công tác tại Đài truyền hình TP.HCM để tiện chăm sóc chồng con. Sau đó không lâu, bà Minh đã xin nghỉ việc để ra làm kinh tế ở ngoài.
Tuy nhiên, khi cuộc sống của gia đình nhạc sĩ Thanh Tùng đang ở giai đoạn sung mãn nhất cả về vật chất lẫn tinh thần, bà Minh mắc bệnh ung thư và qua đời năm 1990, khi mới ngoài 40 t.uổi… Có giai thoại rằng phút lâm chung của bà trên giường bệnh, nhạc sĩ Trịnh Công Sơn cũng có mặt và chứng kiến sự trối trăn. Bà hỏi chồng: “Nếu em c.hết, anh có lấy vợ mới và bỏ các con không?”. Rõ ràng, với một câu hỏi như thế, không cứ gì nhạc sĩ Thanh Tùng mà bất cứ ai cũng phải trả lời: “Anh sẽ không lấy vợ mới”, để người sắp lìa đời được an lòng nhắm mắt.
Sau này, nhạc sĩ Thanh Tùng nói đó chính là “lời tuyên án chung thân” cho cuộc sống sau này của anh, cho nên dù quanh anh luôn có những bóng hồng vây quanh nhưng vì tình yêu sâu đậm cùng lời hứa với người vợ trước lúc nhắm mắt đã khiến anh không “bước thêm bước nữa”…
Vợ mất, nhạc sĩ Thanh Tùng đã rất hụt hẫng. Anh phải trải qua một giai đoạn cực kỳ khó khăn – một tay chăm sóc 3 con nhỏ (2 trai, 1 gái), một tay làm kinh tế để nuôi sống cả gia đình và vẫn phải nuôi dưỡng niềm đam mê âm nhạc. Ca khúc Một mình đã ra đời từ những nỗi nhớ niềm thương, những khó khăn, vất vả của giai đoạn gà trống nuôi con ấy: “Nhớ em vội vàng trong nắng trưa/Áo tơi trời đổ cơn mưa/Bâng khuâng khi con đang còn nhỏ/Tan ca bố có đón đưa… Nhớ em giọt mồ hôi tóc mai /Gió sương mòn cả hai vai /Đôi chân chênh vênh con đường nhỏ/Nghiêng nghiêng bóng em gầy…“.
Ca sĩ Hồng Nhung là người thể hiện đầu tiên và được đ.ánh giá là người hát Một mình thành công nhất. Sau Hồng Nhung là một loạt các ca sĩ khác như: Thanh Lam, Mỹ Linh, Ngọc Hạ, Trần Thu Hà… cũng đã thể hiện thành công ca khúc này.
Nhạc sĩ Thanh Tùng tâm sự: “Tôi sống một mình vì nghĩa. Khi bà ấy khuất rồi, tôi đã xác định như vậy. Tôi phải nói thẳng là mình cũng có những người bạn gái, nhưng rất khó để có thể sống hai mình. Dù đi với nhiều bạn gái, lúc nào tôi cũng chỉ một mình. Hình ảnh của tôi trong mắt bạn bè bao giờ cũng là người độc thân và đó không chỉ là hình ảnh bên ngoài”.
Khi vợ còn sống, nhạc sĩ Thanh Tùng đã thường uống rượu. Vợ mất, nỗi cô đơn càng đưa anh bầu bạn thêm với men rượu.
Ngày 15.3.2016, nhạc sĩ Thanh Tùng qua đời tại Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) do đột quỵ. Anh được an táng tại Nghĩa trang Thiên Đức (Phú Thọ). Trước khi mất, anh có bày tỏ tâm nguyện với các con là hãy đưa di cốt của bà Minh từ TP.HCM về táng bên cạnh mộ của mình để hai người được nằm cạnh nhau, kết thúc chuỗi ngày “một mình”.
Theo thanh nien
Những ca khúc để đời: Trên dốc đá tôi tình cờ quen nàng
Cuộc gặp gỡ hy hữu giữa một nhóm nam và nữ ở thành phố biển Vũng Tàu đã làm nên tác phẩm độc đáo của một tác giả bí hiểm.
Từ năm 1966 - 1975, tại 102/8 Hai Bà Trưng (Tân Định, Sài Gòn) có lớp nhạc "Lê Minh Bằng" quy tụ hàng trăm học viên. Lớp nhạc này do 3 nhạc sĩ: Lê Dinh, Minh Kỳ, Anh Bằng tổ chức và trực tiếp đứng lớp (Lê Minh Bằng là ghép từ tên của 3 người).
Chính "lò nhạc" này đã đào tạo được những ca sĩ nổi tiếng như: Kim Loan, Giáng Thu, Trang Mỹ Dung, Mạnh Quỳnh (tác giả ca khúc Gõ cửa hiện sống ở Sài Gòn, không phải ca sĩ trẻ Mạnh Quỳnh ở hải ngoại), Hải Lý, Nhật Thiên Lan, Thu Thủy... Ngoài dạy nhạc, Lê Minh Bằng còn là bút danh chung của nhóm 3 nhạc sĩ này ký dưới những bài hát rất quen thuộc như: Hai mùa mưa, Lẻ bóng, Sầu lẻ bóng, Chuyện hai chúng mình, Đôi bóng, Tình đời...
Gặp gỡ "Mai - Bích - Dung"
Một ngày cuối tuần của năm 1970, ba nhạc sĩ rủ nhau đi ô tô ra Vũng Tàu chơi. Khi xe đến Bãi Trước, họ thấy ba cô gái mặc áo dài đi giữa trưa nắng nóng. Khi ấy nhạc sĩ Anh Bằng lái xe, nhạc sĩ Minh Kỳ ngồi phía trước, nhạc sĩ Lê Dinh ngồi ghế sau. Bất ngờ Minh Kỳ nói với Anh Bằng: "Bằng ơi, dừng xe lại cho ba cô đó lên đi chung với mình. Nắng như vầy mà 3 cô đi bộ tội nghiệp quá!". Do tính hơi nhát, Anh Bằng bảo: "Thôi, ông đi mời đi, tôi không đi đâu". Thấy 2 người bạn cứ đùn đẩy nên nhạc sĩ Minh Kỳ nói: "Thôi, dừng xe lại để tôi đi cho".
Nhạc sĩ Anh Bằng
Nhạc sĩ Lê Dinh kể lại: "Anh Minh Kỳ xuống xe và không biết ảnh nói gì với 3 cô đó mà trông 3 cô rất vui vẻ và họ đồng ý lên xe. Vì phía băng trước có anh Minh Kỳ ngồi, nên 3 cô phải ngồi ở băng sau với tôi. Tôi hỏi tại sao 3 cô đi bộ dưới nắng trưa như vậy, thì được biết cả 3 cô đều là sinh viên, đi Vũng Tàu tìm con sứa để về trường thí nghiệm. Rồi họ tự giới thiệu tên lần lượt là Mai (ngồi kế bên nhạc sĩ Lê Dinh), Bích và ngồi ngoài cùng là Dung".
Cuộc gặp gỡ tình cờ đó rất ngắn ngủi, nhóm nam mời 3 cô ra Bãi Sau dùng cơm trưa. Ăn xong, 3 cô xuống mé biển tiếp tục tìm sứa. Và rồi họ ra Bến xe Vũng Tàu để trở về Sài Gòn.
Linh hồn tượng đá...
Đêm đó về khách sạn, nhạc sĩ Anh Bằng là người đề xướng viết bài hát Linh hồn tượng đá, lấy tên tác giả là Mai Bích Dung (tên của 3 cô gái ghép lại). Ngay đêm đó ca khúc ra đời với những ca từ: "Trên dốc đá tôi tình cờ quen nàng. Ngồi bên nhau, gọi tên nhau để rồi yêu nhau. Em đã đến và đã đến, như áng mây bay, như cánh chim qua bầu trời, ôi hình hài một vài giờ vui... (rồi nức nở) Em ơi, em ơi... Thời gian gặp gỡ nào được bao nhiêu, mà khi rời gót lòng đầy cô liêu, nên xa em rồi, tôi nhớ em nhiều... Em ơi, em ơi... Thà không gặp gỡ, thà đừng quen nhau, đừng cho hình bóng, đừng nhìn nhau lâu, tôi không ôm ấp kỷ niệm đớn đau...".
Sau khi nhạc phẩm được in ra, nhạc sĩ Anh Bằng đích thân mang đến ngôi trường các cô đang học, tặng mỗi người một bản Linh hồn tượng đá còn thơm mùi mực in và có chữ ký của cả 3 chàng nhạc sĩ hào hoa. Từ một cái duyên đưa đẩy mà một tình khúc lãng mạn đã ra đời... Cũng cần nói thêm, nhóm nhạc sĩ này còn lấy nhiều "tên chung" khác ký dưới nhiều bản nhạc như: Chuyện tình Lan và Điệp 1, 2, 3 (ký tên Mạc Phong Linh - Mai Thiết Lĩnh), Cô hàng xóm (Giang Minh Sơn), Đà Lạt hoàng hôn (Dạ Cầm), Mưa trên phố Huế (Tôn Nữ Thụy Khương) hoặc các tên khác như: Vũ Chương, Dạ Ly Vũ, Hoàng Minh, Trần An Thanh, Tây Phố, Trúc Ly, Phương Trà, Huy Cường, Mặc Vũ...
Tuy là ký tên chung Lê Minh Bằng nhưng hầu hết đều do Anh Bằng sáng tác, các nhạc sĩ Lê Dinh và Minh Kỳ chỉ góp ý, sửa sang một vài lời ca, thêm bớt vài chi tiết. Nhưng với sự thân thiết và tôn trọng lẫn nhau nên những sáng tác này đều được ký tên chung: Lê Minh Bằng
Điều thú vị là 3 thành viên của nhóm này, mỗi người sinh trưởng từ một miền của đất nước (Bắc - Trung - Nam): Nhạc sĩ Anh Bằng tên thật là Trần An Bường, sinh năm 1925 tại Thanh Hóa (ông mất năm 2015 tại California, Mỹ). Nhạc sĩ Minh Kỳ tên thật là Nguyễn Phúc Vĩnh Mỹ, sinh năm 1930 tại Nha Trang (ông vốn thuộc dòng dõi hoàng tộc nhà Nguyễn, ông mất năm 1976). Nhạc sĩ Lê Dinh tên thật Lê Văn Dinh, sinh năm 1934 tại Gò Công, hiện sinh sống tại Montreal, Canada.
Còn 3 cô gái ngày xưa? Được biết sau mấy mươi năm bây giờ cô Mai (tên thật Mai Xuân Lan) hiện đang ở tiểu bang Ohio (Mỹ). Cô Bích đang cư ngụ tại tiểu bang Arizona (Mỹ). Cô Dung (tên thật Lưu Dung Anh) đang sống ở TP.HCM, chơi rất thân với giới văn nghệ sĩ xưa. Người viết đã được hân hạnh gặp chị Lưu Dung Anh vài lần ở phòng trà Tiếng Xưa hoặc ở những buổi họp mặt mừng các danh ca Chế Linh, Kim Loan về thăm quê hương.
Theo thanh nien
Những ca khúc để đời: Hai bóng hồng trong 'Căn nhà dĩ vãng' Ca khúc Căn nhà dĩ vãng của nhạc sĩ Đài Phương Trang (78 t.uổi) là một bài bolero quen thuộc từ trước năm 1975. Theo tiết lộ của tác giả thì trong ca khúc này có thấp thoáng đến 2 giai nhân... Sáng tác từ năm 15 t.uổi, đến nay gia tài nhạc phẩm của Đài Phương Trang đã lên đến hàng trăm...
