Những bí ẩn về Covid-19 chưa được giải mã
Hơn 2 tháng kể từ khi phát hiện ca đầu tiên nhiễm Covid-19 nhưng đến nay vẫn còn rất nhiều ẩn số về loại virus này chưa được giải đáp.
Tính đến ngày 17/2, thế giới đã ghi nhận gần 1.800 ca t.ử von.g và hơn 71.400 ca mắc viêm phổi cấp do virus corona mới (COVID-19). Dịch cũng đã lan tới 29 quốc gia, vùng lãnh thổ, trong đó Việt Nam đã ghi nhận 16 ca dương tính.
Đến nay, COVID-19 là loại virus có sức lây lan mạnh, diễn biến rất nhanh. Tuy nhiên kể từ khi ghi nhận ca đầu tiên tại Trung Quốc vào tháng 12/2019 đến nay, vẫn còn rất nhiều thông tin về loại virus này chưa được giải mã.
COVID-19 có tốc độ lây lan mạnh nhưng đến nay còn nhiều bí ẩn chưa được giải mã
- Nguồn gốc: Họ coronavirus gồm 6 nhóm lớn đã từng được ghi nhận, thường gây bệnh trên động vật là chính sau đó lây sang người, trong đó có dịch SARS năm 2003, MERS năm 2016. Đến 2019, chủng mới virus corona xuất hiện (COVID-19, nCoV) là nhóm thứ 7, trước đây chưa từng xác định ở người.
Các kết quả giải trình tự gene cho thấy, COVID-19 giống dơi đến 90%, tuy nhiên khi dịch xảy ra tại Vũ Hán không có dơi vì đang mùa đông nên các nhà khoa học chưa biết chính xác virus lây từ loài động vật nào.
Một nghiên cứu gần đây của các nhà khoa học ở Quảng Đông, Trung Quốc tiết lộ, tê tê có thể là vật chủ gây ra đại dịch virus corona mới bắt nguồn từ thói quen ăn thịt, dùng vẩy tê tê chữa bệnh. Song nghiên cứu này chưa được công bố chính thức.
- Đặc điểm virus: Đến nay các nhà khoa học chưa xác định được virus corona mới bị tiê.u diệ.t ở nhiệt độ, điều kiện nào, tất cả mới dựa trên kinh nghiệm đối với coronavirus khác, phổ biến nhất là virus gây bệnh SARS do 2 loại virus này có nhiều đặc điểm tương đồng nhau.
Tuần trước, phát hiện của các nhà khoa học Đức, đăng tải trên tạp chí Journal of Hospital Infection chỉ ra rằng họ coronavirus có thể tồn tại 9 ngày trên bề mặt vật dụng trong điều kiện nhiệt độ phòng cũng chỉ dựa trên các dữ kiện của virus gây bệnh SARS và MERS, còn đến nay, chưa biết chính xác COVID-19 tồn tại được bao lâu ngoài không khí, trên bề mặt các đồ vật.
Các khuyến cáo như tăng nhiệt độ, mở cửa thông thoáng… đang được khuyến cáo cũng là biện pháp từng được áp dụng trong dịch SARS.
- Thời gian ủ bệnh: Theo WHO, thời gian ủ bệnh trung bình của COVID-19 là từ 1-12,5 ngày, trong đó phần lớn trường hợp có thời gian ủ bệnh từ 5-6 ngày.
Tuy nhiên, mới đây một nhóm các nhà khoa học Trung Quốc công bố, có trường hợp nhiễm COVID-19 có thời gian ủ bệnh lên tới 24 ngày.
Video đang HOT
Đây là một thông tin mới, dù là ca đơn lẻ nhưng đang tiếp tục được nghiên cứu thêm. Hiện WHO vẫn đang khuyến cáo, thời gian cách ly y tế với COVID-19 là 14 ngày. WHO giải thích, khuyến cáo này dựa trên thông tin từ các bệnh coronavirus khác như SARS và MERS.
Dù vậy, WHO cho biết, những thông tin, khuyến cáo về thời gian ủ bệnh của COVID-19 sẽ được tinh chỉnh khi cơ quan này có thêm các dữ liệu.
Đáng lưu ý, khác với đại dịch SARS, những người nhiễm COVID-19 có thể lây truyền bệnh cho người khác ngay từ khi chưa có triệu chứng và nhiều trường hợp nhiễm bệnh nhưng không hề có biểu hiện sổ mũi, đau họng, hắt hơi. Đây là một trong những nguyên nhân khiến số ca mắc mới trên toàn thế giới tăng nhanh.
Các nhà khoa học cũng chưa trả lời được thời điểm nào, một người nhiễm COVID-19 có thể lây cho người khác.
- Tỉ lệ t.ử von.g: Hiện tất cả những đán.h giá, nghiên cứu đều dựa trên các số liệu do Trung Quốc cung cấp do đây là điểm nóng của dịch. Với những dữ kiện hiện có, tỉ lệ t.ử von.g khi mắc COVID-19 xấp xỉ 2,5%. Tuy nhiên tỉ lệ t.ử von.g chỉ chính xác khi biết được số người lây nhiễm thực sự đến cuối dịch.
PGS.TS Trần Đắc Phu, cố vấn Trung tâm đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng (Bộ Y tế) cho biết, do là virus mới chưa từng xuất hiện trước đó nên COVID-19 còn nhiều điều chưa rõ ràng.
Tuy nhiên hiện nay, một số nước, trong đó có Việt Nam đã nuôi cấy và phân lập thành công COVID-19, là tiề.n đề quan trọng để nghiên cứu toàn bộ đặc điểm loại virus này, tiến tới sản xuất vắc xin, thuố.c điều trị.
WHO cũng khẳng định, những hiểu biết về loại virus này đang thay đổi nhanh chóng. “Chúng tôi sẽ tiếp tục phân tích thông tin ở những ca bệnh hiện nay cũng như các ca bệnh mới để hiểu thêm về loại virus này”, WHO nhấn mạnh.
Thúy Hạnh
Theo vietnamnet
Vaccine ngừa corona: Lâu hơn 1 năm, nhiều hơn 1 tỷ USD nhưng liệu có quá muộn?
Tổ chức Y tế Thế giới vừa công bố sẽ mất khoảng 18 tháng và hơn 1 tỷ USD để tạo ra vaccine phòng ngừa chủng virus corona mới. Nhưng điều này liệu có khả thi?
Khi dịch viêm phổi cấp do virus corona gây ra bắt đầu bùng nổ và lây lan trên khắp thế giới, các nhà khoa học, các nhà nghiên cứu về y tế cũng như các dược sĩ đã nhanh chóng bắt tay vào công cuộc tìm ra vaccine phòng chống đại dịch này. Thế nhưng, đây là quá trình cần nhiều thời gian và tiề.n bạc chứ không phải chuyện một sáng một chiều là hoàn thành.
Ảnh chỉ có tính chất minh họa.
Tại sao điều chế vaccine lại mất nhiều thời gian? Cũng như nhiều đại dịch trước đây, virus corona hay theo tên gọi chính thức của WHO là Covid-19, cần phải được phân tách, khảo sát "tập tính" sống của chúng rồi mới bắt đầu nghiên cứu, tạo nhiều phiên bản vaccine "nháp", thử nghiệm trong phòng lab rồi mới được đưa ra ngoài để phục vụ cộng đồng.
Lâu hơn 1 năm, nhiều hơn 1 tỷ
Mặc dù vaccine được sinh ra là nhằm hạn chế việc thêm người lây nhiễm mới, nhưng nhìn vào lịch sử có thể thấy được vaccine không đóng vai trò này quá lớn trong các đại dịch có tính lây lan nhanh. Tiến sĩ Gregory Poland, trưởng nhóm nghiên cứu vaccine của Mayo Clinic, cho biết có thể mất đến hàng tháng hay hàng năm và hàng tỷ USD để có được liều vaccine đầu tiên.
Nhân viên y tế đang đo thân nhiệt tại một trạm kiểm soát ở An Huy, Trung Quốc. Ảnh: Thomas Peter/Reuters.
Vào 8 năm trước, dịch suy hô hấp SARS tương tự như nCoV đã bùng nổ và làm chế.t hơn 800 người ở nhiều nước trên thế giới. Các nhà nghiên cứu đã miệt mài trong suốt 1 năm để tìm ra vaccine phòng ngừa căn bệnh quái ác này. Tuy nhiên khi vaccine SARS được thử nghiệm trên người thì đại dịch đã được kiểm soát và từ đó cho đến nay không còn ca mắc nào được ghi nhận.
Tương tự như vậy, dịch MERS vào năm 2012 làm hơn 400 người bỏ mạng cũng không xuất hiện kịp thời vaccine để ngăn ngừa. Mãi đến khi trận dịch dần kết thúc thì vaccine mới bắt đầu bước thử nghiệm. Sau đó không lâu, dịch Ebola nhen nhóm từ lâu khiến giới khoa học bắt tay vào tạo vaccine từ năm 2014, nhưng khi dịch bùng phát vào năm 2018 thì mãi đến năm 2019 vaccine mới được cấp phép để tiêm cho người.
WHO cho biết sẽ có vaccine phòng coronavirus trong 18 tháng tới. Ảnh minh họa.
Tiến sĩ Gregory Poland cho biết nguyên nhân chính là bởi cần thử nghiệm rất nhiều lần để đảm bảo về tính an toàn và hiệu quả nhằm tiêm được trên người. Nhiều nhà khoa học và tổ chức nghiên cứu đã nỗ lực để giảm thiểu số tiề.n bỏ ra trong việc tạo ra vaccine, tuy nhiên nó cũng khó thấp hơn 200 triệu USD và trung bình là khoảng 1,5 tỷ USD.
WHO hôm 11/02 cho biết sẽ mất khoảng 18 tháng để điều chế vaccine ngừa nCoV. Trong khi chờ đợi có vaccine chuyên dụng để chống lại "sự bành trướng" của dịch bệnh, các bác sĩ ở khắp nơi trên thế giới có nhiều cách thức riêng để chế ngự bệnh. Chẳng hạn như nhiều loại thuố.c vốn được dùng để chữa HIV hay viêm gan, nay được dùng để "trị" corona.
Tạo ra vaccine để làm gì khi dịch bệnh đã qua?
Tiến sĩ Gregory Poland cho biết, mặc dù vaccine được điều chế mất thời gian và ít khi ngăn chặn được đại dịch lây lan, nhưng thực tế mục đích xa hơn của vaccine chính là phòng bệnh lâu dài với tầm nhìn hàng chục năm. "Không có trận dịch nào là lần cuối, sẽ luôn có lần sau", ông Poland nói.
Một phụ nữ Hong Kong mua khẩu trang dự trữ trước cơn đại dịch đang không ngừng "bành trướng" khắp nơi. Ảnh: Getty Images.
Thật vậy, chỉ trong vòng 20 năm qua các chủng khác nhau của virus corona đã gây ra 3 đại dịch trên khắp thế giới nhưng không có gì đảm bảo sẽ không có lần thứ 4. Virus corona trước đây từng gây ra dịch SARS, nó bùng phát lên rồi tự biến mất. Thế nhưng Covid-19 rất có thể vẫn còn một hướng phát triển khác.
Khả năng xấu nhất, đại dịch lần này sẽ không biến mất mà sẽ xuất hiện theo mùa như cảm cúm thông thường mà ta hay mắc phải. Chính vì những lo ngại về một đợt bùng phát khác trong tương lai, giới khoa học phải dốc hết sức để tìm ra vaccine phòng ngừa.
Người dân Trung Quốc mang khẩu trang trên phố. Ảnh: AFP.
Một vấn đề khác khiến giới khoa học phải lo ngại đó chính là khi dịch bệnh được kiểm soát, chính phủ và các công ty tư nhân sẽ không đổ tiề.n và.o nghiên cứu để tạo ra vaccine nữa, những nỗ lực trước đó trở nên công cốc và rồi ta sẽ khó phòng bị tốt được cho lần sau.
Thực tế, sau khi SARS được kiểm soát, các công trình nghiên cứu tạo ra vaccine phòng dịch bệnh này đã bị ngừng lại, mọi nỗ lực bị đổ sông đổ biển và điều này khiến Covid-19 trở nên khó bị kiểm soát và đem lại cái chế.t cho hơn 1.000 người cùng hơn 40.000 ca đã bị lây nhiễm.
Vì đại dịch không bao giờ xảy ra lần cuối, vì thế vaccine luôn cần thiết khi nhìn xa vào vài chục năm tới. Ảnh minh họa.
Bà Elena Maria Bottazzi, Giám đốc trung tâm phát triển vaccine của Bệnh viện Texas, cho biết: "Phát triển vaccine tốn nhiều năm cũng không bao giờ là muộn, vì chúng sẽ giúp ta chuẩn bị tốt hơn cho những đại dịch khác trong tương lai. Chúng chỉ muộn khi sự chú ý của người dân, truyền thông đã qua khiến sự tài trợ vào nghiên cứu không còn".
Quang Niên
Theo khampha
Nghiên cứu chế tạo vắc xin chống virus Corona: Thấy gì từ 'cuộc đua' của toàn cầu? Tin tức về virus Corona (2019-nCoV) đang trở thành tâm điểm khắp các trang báo trên phạm vi toàn cầu. Tại Trung Quốc, đã có hàng trăm người thiệ.t mạn.g và hàng nghìn người được chẩn đoán mắc loại virus này. Và "cuộc đua" sản xuất vắc xin chống chủng virus corona mới (nCoV-2019) gây bệnh viêm phổi ở Trung Quốc cũng bắt...