Những bất ngờ qua ‘vụ án Phương Nga’: Quyền im lặng của bị can, bị cáo
Theo thông lệ của nhiều nước, quyền im lặng là quyền không khai báo khi không có sự tư vấn, chứng kiến của luật sư (LS) để tránh việc người bị bắt tự b.uộc t.ội mình, gây thiệt hại cho bản thân.
Vụ án Hoa hậu Phương Nga sau gần 1 tuần thẩm vấn công khai tại phiên tòa, với nhiều diễn biến bất ngờ xảy ra, theo các chuyên gia pháp luật, đây là lần đầu tiên trong lịch sử lập pháp, nền cải cách tư pháp được thể hiện rõ nhất.
Tất cả những điều bất ngờ tại tòa đều “nhờ” vào việc bị cáo đã sử dụng quyền im lặng của mình từ giai đoạn điều tra đến khi ra tòa (2 ngày đầu tiên của phiên xử) như một cách tự bảo vệ mình. Đồng thời, bị cáo đã trả lời những câu hỏi của HĐXX đúng thời điểm để vụ án được đẩy lên cao trào.
Im lặng không có nghĩa là chống đối
LS Nguyễn Văn Hậu (Chủ tịch Trung tâm trọng tài quốc tế VN) cho biết ở VN, lần đầu tiên quyền im lặng được ghi nhận trong bộ luật Tố tụng hình sự (BLTTHS, năm 2015). Cụ thể, tại điểm e khoản 1 điều 58, điểm c khoản 2 điều 59, điểm d khoản 2 điều 60, điểm h khoản 2 điều 61 đều quy định “Người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp, người bị bắt trong trường hợp phạm tội quả tang và người bị bắt theo quyết định truy nã; người bị tạm giam, bị can, bị cáo có quyền trình bày l.ời k.hai, trình bày ý kiến, không buộc phải đưa ra l.ời k.hai chống lại mình hoặc buộc phải nhận có tội”. Theo LS Hậu, với những quy định rõ như trên, chúng ta hiểu quyền im lặng được áp dụng nếu việc khai báo là bất lợi.
Thạc sĩ Nguyễn Minh Sơn (Viện KSND cấp cao tại TP.HCM) cho hay lâu nay im lặng, không khai báo được coi là biểu hiện của thái độ ngoan cố, không chịu hợp tác. Ông Sơn nhấn mạnh: “Lần đầu tiên trong lịch sử lập pháp, khi quyền im lặng có hiệu lực thi hành đã được bị cáo Trương Hồ Phương Nga áp dụng triệt để và đây có thể xem là trường hợp đầu tiên bị cáo sử dụng quyền này trong lịch sử tố tụng hình sự của VN, để thấy rằng “im lặng” không còn là ngoan cố mà là cách bị can, bị cáo bảo vệ mình trước nguy cơ mớm cung, ép cung”.
Không làm khó cơ quan tiến hành tố tụng
Có ý kiến cho rằng “ vụ án Hoa hậu Phương Nga” bị đẩy đến nhiều bất ngờ tại phiên tòa bởi Nga không chịu khai báo từ giai đoạn tại cơ quan điều tra. Chủ tọa phiên tòa từng hỏi Nga về vấn đề này, khi đó Nga khai: “Bị cáo bị điều tra viên mớm cung. Bị cáo không tin vào Viện kiểm sát. Bị cáo sợ nếu khai ra tất cả chứng cứ sẽ bị hủy”.
Nhiều người cho rằng điều hay và bất ngờ của phiên tòa Phương Nga là bị cáo Nga đã khai báo sau 2 ngày im lặng. Nhưng có ý kiến thắc mắc: “Nếu bị cáo sử dụng quyền im lặng, không trả lời câu hỏi của HĐXX thì HĐXX phải làm gì, như vậy có làm khó cho các cơ quan tiến hành tố tụng?”. Điều tra viên cao cấp Nguyễn Nhứt (Cơ quan điều tra Viện KSND tối cao), khẳng định l.ời k.hai của bị cáo chỉ là một trong những chứng cứ b.uộc t.ội nên khi bị cáo không khai báo sẽ không làm khó người tiến hành tố tụng, nếu các chứng cứ khác vững chắc.
Ông Nhứt nêu: “Khoản 3 điều 309 BLTTHS 2015 quy định “Nếu bị cáo không trả lời các câu hỏi thì HĐXX, kiểm sát viên, người bào chữa… tiếp tục hỏi những người khác và xem xét vật chứng, tài liệu có liên quan đến vụ án”. “Xác định sự thật của vụ án, xác định bị cáo có tội hay không có tội là nghĩa vụ của cơ quan tiến hành tố tụng chứ không phải nghĩa vụ của bị cáo”, ông Nhứt phân tích.
Video đang HOT
“Một nguyên tắc hay được đề cập đến trong BLTTHS năm 2015 là nguyên tắc suy đoán vô tội được quy định tại điều 13, “Khi không đủ và không thể làm sáng tỏ căn cứ để b.uộc t.ội, kết tội theo trình tự, thủ tục do bộ luật này quy định thì cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng phải kết luận người bị b.uộc t.ội không có tội”, ông Nhứt nói và cho biết: “Từ trước đến nay chưa một vụ án nào có thể áp dụng đầy đủ các nguyên tắc này. Hy vọng “vụ án Hoa hậu Phương Nga” có thể làm nên điều đó”.
HĐXX đã trọng cung hơn trọng chứng
Khi phiên tòa sơ thẩm lần 2 (ngày 22.6.2017) xét xử Hoa hậu Phương Nga chưa diễn ra, nhiều người nhận định: Phương Nga và đồng phạm l.ừa đ.ảo. Bởi chứng cứ có trong hồ sơ mà Viện kiểm sát dùng b.uộc t.ội các bị cáo quá rõ ràng: giấy thỏa thuận mua bán nhà, giấy biên nhận giao nhận t.iền có chữ ký giả của ông Cao Toàn Mỹ; n.hân c.hứng khai nhận t.iền của Nga để làm giấy tờ giả, con dấu giả; Nga thừa nhận đã nhận của ông Mỹ 16,5 tỉ đồng…
Tuy nhiên, qua thẩm vấn, từ l.ời k.hai của bị cáo, chủ tọa đã điều khiển, dẫn dắt phiên tòa đúng hướng khi yêu cầu các bên liên quan chỉ hỏi, trình bày đúng trọng tâm vấn đề vụ án rằng có l.ừa đ.ảo hay không, rồi yêu cầu cách ly xét hỏi, cho đối chất tại tòa, quay lại xét hỏi bổ sung để rồi xuất hiện thêm dấu hiệu thông cung trong vụ án và yêu cầu cung cấp, niêm phong chứng cứ mới tại tòa. Đặc biệt hơn, chủ tọa còn cho phép LS hỏi người mà trước đó không được thẩm phán triệu tập với một tư cách gì (mẹ bị cáo Phương Nga), nhưng vì diễn biến phát sinh tại tòa, chủ tọa đã đồng ý và cho họ trình bày thoải mái, toàn diện. Đây chính là tinh thần tranh tụng được nêu trong Hiến pháp 2013, Nghị quyết 49 về cải cách tư pháp, nhưng lâu nay chưa được áp dụng rộng rãi.
(Theo Thanh Niên)
Được tại ngoại nhưng hoa hậu Phương Nga có đáng được tung hô?
Quan hệ tình cảm với người đàn ông có vợ con, chấp nhận hợp đồng tình ái với giá 16,5 tỷ đồng... nhưng Phương Nga đang được dư luận ca ngợi như một "nữ chiến binh".
Khi chủ tọa phiên tòa đọc quyết định cho hoa hậu Phương Nga tại ngoại vào chiều 29/6, một tràng dài pháo tay giòn giã vang lên từ phía những người tới dự phiên tòa. Trên mạng xã hội tràn ngập dòng trạng thái hân hoan mừng hoa hậu đã trở về với chăn ấm nệm êm, với bầu trời tươi xanh.
Người ta cho rằng quyết định của tòa là kết quả của sự đấu tranh kiên cường, bền bỉ của Phương Nga, rằng công lý chính thức đứng về phái yếu. Thậm chí, có người ngợi ca hoa hậu là "nữ chiến binh".
Việc Trương Hồ Phương Nga được tòa đồng ý tại ngoại không đồng nghĩa với việc cô vô tội. Khoan bàn tới chuyện đúng sai bởi chuyện đó đã có tòa án phân giải, nhưng với những gì Phương Nga khai ở tòa, cô ấy có xứng đáng nhận được sự bênh vực, ca ngợi hay không?
Tại sao lại tung hô người thứ ba?
Ở khía cạnh xã hội và đạo đức, hoa hậu người Việt tại Nga có gì để được chia sẻ, tung hô và ngợi ca? Mọi người thương cảm cho cô vì một bóng hồng, liễu yếu đào tơ bị người đàn ông kiện ra tòa hay vì một hoa hậu phải ký kết bản hợp đồng t.ình d.ục trong 7 năm như cô nói ở phiên tòa?
Phương Nga rạng rỡ sau khi được tại ngoại. Ảnh: Tùng Tin.
Đám đông dường như quên rằng người đàn ông mà Phương Nga nhiều lần khẳng định trước tòa là có quan hệ tình cảm lại là người đã có vợ con. Chính cô nói: "Quan hệ của bị cáo với anh Mỹ không phải là tình cảm qua đường".
Cô cũng khai rằng được "bạn trai" Cao Toàn Mỹ chuyển 16,5 tỷ đồng vào tài khoản. Rõ ràng Phương Nga thừa nhận cô là người thứ ba. Cái giá 16,5 tỷ đồng nếu theo ý cô là do hợp đồng tình cảm thì có khác nào là khoản tình phí. Có người sỗ sàng hơn thì cho rằng đó chẳng khác nào là một hợp đồng b.án d.âm cao cấp.
Người Việt Nam vốn ghét cay ghét đắng người thứ ba. Hồ Ngọc Hà từng bị tẩy chay mạnh mẽ, mất hàng loạt hợp đồng quảng cáo giá trị, ảnh hưởng nặng nề hình ảnh khi lộ ảnh tình tứ bên đại gia Chu Đăng Khoa - người đã có vợ con. Trong khi đó, phía nữ ca sĩ chưa một lần thừa nhận về mối quan hệ này.
Còn hoa hậu Phương Nga ngang nhiên kể rằng cô làm người thứ ba và nhận số t.iền khủng từ chính bản hợp đồng mà mình đồng ý ký kết lại được cảm thông, ngợi ca như một "nữ chiến binh".
Nếu những gì Phương Nga làm được ngợi ca thì phải chăng giá trị đạo đức của xã hội đang bị đảo lộn? Nếu Nga được coi là "tấm gương" của phụ nữ Việt thì hóa ra phương châm sống của phụ nữ là chỉ cần xinh đẹp, làm người thứ ba thì sẽ được sống trong nhung lụa với khối tài sản chục tỷ đồng.
Hoa hậu phản biện lại cả luật sư trong buổi xét xử.
Đ.ánh đổi để có cuộc sống dễ dàng
Những gì chúng ta chứng kiến trong các buổi xét xử vừa qua, Trương Hồ Phương Nga thể hiện cô đâu phải "dạng vừa".
Trong phòng xét xử, mặt cô đanh lại, giọng điệu hùng hồn, vặn lại cả luật sư, khiến những tiếng vỗ tay vang lên. Rõ ràng Phương Nga không phải kẻ khờ khạo, kém hiểu biết mà là người rất sắc sảo.
Phương Nga có danh hiệu, sắc vóc, lại thông minh, có học thức với ba bằng đại học. Điều đó đồng nghĩa với việc cô không thiếu cơ hội việc làm.
Nhưng cô nói rằng cô nói rằng cô đã ký vào bản hợp đồng tình cảm bảy năm điều đó có nghĩa là cô chấp nhận đ.ánh đổi nhân cách để có được một cuộc sống giàu sang, đẳng cấp, thượng lưu. Việc đó là do cô tự nguyện bán mình, đâu có ai ép buộc.
Có lẽ cũng bởi cô được nhận số t.iền lên tới 16,5 tỷ đồng. Đó là gia tài lớn, là số t.iền trong mơ với phần đông người Việt Nam. Cô nàng hoa hậu thông minh, bản lĩnh đã đầu hàng trước sức mạnh của đồng t.iền. Và cô phải trả giá vì lựa chọn sai lầm đó.
Phương Nga luôn bản lĩnh trước tòa. Ảnh: Tùng Tin.
Cảm ơn khán giả nhưng thiếu lời xin lỗi
Chiều 29/6, xuất hiện trong các tấm ảnh, clip đăng tải trên báo chí, Phương Nga rạng rỡ, hân hoan bên mẹ. Trong vòng vây của giới truyền thông, cô gửi lời cảm ơn dư luận đã ủng hộ mình suốt thời gian qua.
Người bạn thân cùng được tại ngoại như cô thì tuyên bố hùng hồn: "Em có niềm tin vào cuộc đời và con người nhiều hơn". Với những gì dư luận tung hô Phương Nga, dễ hiểu khi cô thể hiện mình là người bị oan thật hoàn hảo. Do đó, cô đã không nói lời xin lỗi.
Điều này trái ngược với sự xuất hiện của sao Hàn sau mỗi bê bối về đời tư. Câu đầu tiên họ nói sau phiên tòa bao giờ cũng là lời xin lỗi. Gần đây nhất khán giả chứng kiến hình ảnh cúi đầu, xin lỗi mọi người và mẹ mình của ca sĩ T.O.P tại phiên tòa xét xử anh về tội dùng chất gây nghiện.
Với Phương Nga, cô chưa bị tòa tuyên án, cũng có thể trắng án nhưng không có nghĩa cô không sai. Khi làm người thứ ba, có khi nào cô nghĩ đến người vợ và con của người tình? Lấy một số t.iền lớn của người khác, cô có thể an nhiên và tự hào rằng đó là thứ mình xứng đáng nhận được?
* Bài viết thể hiện văn phong và quan điểm của tác giả, một nhà báo làm việc tại TP.HCM.
(Theo Zing News)
Luật sư nói gì về việc hoa hậu Phương Nga được tại ngoại? Theo luât sư, viêc Phương Nga đươc tai ngoai sẽ giúp những áp lực mà cô khai trước tòa như bị điều tra viên ép cung, sợ bị tiêu hủy chứng cứ... sẽ không còn. Từ đó, các bị cáo có thể hơp tac vơi cơ quan điêu tra và kêt thuc vu an môt cach nhanh chong. Con qua nhiêu mâu thuân...