Nhọc nhằn cuộc sống đằng sau bục của giảng giáo viên cắm bản
Đằng sau mỗi buổi dạy học trên lớp, cuộc sống thường nhật của họ còn bao thứ phải lo toan, phần lớn phải “tự cung, tự cấp” bởi nơi họ công tác là một buôn nghèo của người đồng bào dân tộc thiểu số nằm xa tít giữa núi rừng heo hút.
Lớp học tại buôn Đắk Sar nằm heo hút giữa núi rừng.
Đó là câu chuyện có lẽ ít người biết của các giáo viên cắm tại buôn Đắk Sar, xã Đắk Nuê, huyện Lắk, tỉnh Đắk Lắk. Trong 7 điểm trường của Trường tiểu học Lý Tự Trọng (huyện Lắk, tỉnh Đắk Lắk) thì điểm trường buôn Đắk Sar khó khăn nhất, cách xa điểm trường chính hơn 30km đường bộ, lại lọt thỏm như ốc đảo dưới chân đèo Đắk Nuê (xã Đắk Nuê) bốn mùa mây phủ.
Buôn Đắk Sar hiện đang có hơn 100 em học sinh cấp tiểu học. Thương các giáo viên không có chỗ tá túc, đầu năm học mới 2012, người đồng bào H’mông, Tày có con em theo học tại điểm trường đã hợp đồng dựng lên một túp lều tranh xập xệ rộng khoảng 20m2 cho 4 giáo viên có chỗ trú ngụ, ở lại buôn giảng dạy.
Căn lều tranh trống trải có 2 cái sạp tre tạm bợ được dùng làm giường sinh hoạt, cái bàn gỗ cũng được chở từ điểm trường chính Lý Tự Trọng cách đó hơn 30km đường rừng vào cho các cô soạn bài. Tuy nhiên khi trời làm mưa, căn nhà này cũng không che chắn trọn vẹn cho các giáo viên bởi nước mưa thường “tấn công” từ nóc nhà khiến sách vở, áo quần, đồ đạc thường bị ướt sũng, buộc các giáo viên phải căng bạt ny-lon để hứng. Do căn nhà được kết cấu tạm bợ chỉ đơn thuần “che mưa, che nắng” bởi vậy khi mùa mưa bão đến các giáo viên nơm nớp lo sợ căn nhà đổ sập trên đầu.
Căn nhà mái tranh tạm bợ được người dân dựng lên cho các giáo viên cắm bản dạy học tại buôn.
Hôm đó chúng tôi ở lại Đắk Sar trong tiếng mưa rừng không dứt, núi rừng sương trắng phủ kín lạnh lẽo. Lâu lâu tiếng thú rừng trên núi lại hú lên từng hồi, đêm về cả bản lại tối như bưng, những ngọn đèn dầu chập chờn đom đóm lại được chong lên, nhiều hộ gia đình người đồng bào ở đây thậm chí không có đèn dầu, chấp nhận “sống chung” với bóng tối mù mịt khi đêm về. Dù đã quen với cuộc sống phố sá nhộn nhịp, đèn điện lung linh nhưng khi vào đây công tác, các giáo viên buộc phải chấp nhận cuộc sống không ánh điện, soạn bài bên ngọn đèn dầu leo lét.
Buôn Đắk Sar chỉ vỏn vẹn hơn 300 hộ dân là người đồng bào dân tộc thiểu số, ở đây không quán sá, chợ búa… khiến cuộc sống của các giáo viên cắm bản phần lớn phải “tự cung, tự cấp”. Sau mỗi buổi học trên lớp, 2 – 3 cô giáo lại cùng nhau leo bộ lên chân núi ở cuối buôn hái măng rừng mang về ủ chua, làm giấm. Đồng thời mang theo dao chặt gỗ lồ ô trên đồi gùi về làm củi đun, mùa mưa lũ đến củi rừng thường bị ướt, những cơn mưa rừng lại kéo dài dai dẳng buộc họ phải chất từng đống cao bên bếp lửa hàng giờ để sưởi. Gạo, cá khô, mì tôm và một số nhu yếu phẩm khác… được các giáo viên chuẩn bị từng bao nhỏ cột chặt trên xe máy chở vào buôn dự trữ từ đầu tuần.
Số “lương thực” này được tích trữ, tính toán chi ly cho từng bữa ăn để tránh cảnh thiếu hụt giữa chừng. Những hôm nào “cạn” thức ăn các giáo viên lấy đậu tương, măng rừng, mì tôm… ăn tạm qua ngày thay thế. “Những hôm không có gì để ăn, tụi em lại ăn mì tôm, mỗi người một bát. Có măng rừng, đậu tương ăn kèm cũng qua ngày”, cô Ngô Thị Thương (quê Hà Tĩnh) cho biết.
Video đang HOT
Bữa cơm của giáo viên cắm bản.
Những ngày mùa mưa con đường dẫn vào buôn Đắk Sar tính từ quốc lộ 27 (đường đi Lâm Đồng) quả lắm gian nan. Mưa xuống, đường sá nhầy nhụa rồi những chiếc xe công-nông, xe ba-gác chở nông sản chạy ngang dọc khiến con đường hơn 10km bị xới tung, sụt lún như chiến hào. Cho nên để không bị ngã người dân ở đây thường lắp ráp thêm 2 sợi dây xích ở 2 lốp xe để tăng độ bám, tuy nhiên, không hề dễ khi đi trên con đường này. “Mùa mưa thì lo đường sá lầy lội, mùa nắng thì lo khói bụi. Mùa nào cũng khổ…!”, cô giáo Triệu Thị Hằng (quê Cao Bằng) – một giáo viên cắm bản lâu nhất tại buôn Đắk Sar, tâm sự.
Được biết, đã có 6 giáo viên “đầu hàng” xin thôi dạy tại điểm trường buôn Đắk Sar do “không chịu nổi” sự gian khó. Tuy nhiên, năm học này một số giáo viên mới được điều động vào buôn giảng dạy, dù cuộc sống giáo viên cắm bản khó khăn nhưng họ vẫn nhiệt huyết mang con chữ đến với các em học sinh người đồng bào nơi đây. “Học sinh buôn Đắk Sar dù nhà nghèo nhưng hiếu học. Giáo viên tụi em sao nỡ lòng bỏ các em mà về xuôi được! Chỉ mong các cấp, các ngành quan tâm hơn đối với bản nghèo hiếu học nơi đây…”, cô Hằng thật tình nói.
Viết Hảo
Theo dân trí
Chuyện chưa kể về một bản Mông nghèo hiếu học
Nằm trơ trọi giữa núi rừng Đắk Nuê bốn bề bao phủ, cuộc sống của hàng trăm người đồng bào ở đây còn lắm khó khăn nhưng buôn Đắk Sar luôn được biết đến là bản Mông nghèo hiếu học tại Đắc Lắc.
GV vã mồ hôi trên cung đường lầy lội
Mùa mưa Tây Nguyên trút nước thực sự là "cơn ác mộng" đối với các giáo viên (GV) cắm bản dạy học tại buôn Đắk Sar, xã Đắk Nuê, huyện Lăk, tỉnh Đắc Lắc. Bởi sau mỗi cơn mưa lại thảm lên cung đường một "lớp nhựa" thách thức nghị lực cắm bản gieo chữ của GV vùng khó.
Quang cảnh lớp học tại buôn Đắk Sar, xã Đắk Nuê, huyện Lăk, tỉnh Đắc Lắc.
Chúng tôi quay lại buôn Đắk Sar vào một ngày giữa mùa mưa Tây Nguyên để tận mắt chứng kiến sự "gian khổ" của các GV tuổi đôi mươi tình nguyện vào buôn giảng dạy. Tại đây đang tồn tại một lớp học tranh tre nứa lá hết sức tuềnh toàng.
Đắk Sar lọt thỏm như một ốc đảo dưới chân đèo Đắk Nuê dựng đứng, bốn bề bát ngát xanh thẳm núi rừng trập trùng. Ở đây có hơn 300 nóc nhà của người đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống. Trong đó chủ yếu là người H'mông, Tày, một số ít người dân tộc thiểu số Ê-đê, M'nông tại chỗ. Người đồng bào H'mông đặt chân đến vùng đất này cư trú sớm nhất nên Đắk Sar thường được người bản địa gọi với cái tên thật dễ nhớ và dân dã - "buôn Mông". Hầu như "buôn Mông" - Đắk Sar tách biệt đối với thế giới xung quanh bởi ở đây không điện, không nước, không chợ búa, sóng điện thoại chập chờn, chỉ duy nhất nghe được bản tin radio của Đài Tiếng nói Việt Nam.
Cung đường "bầm dập" dẫn vào buôn Đắk Sar.
Mùa mưa, để vào được buôn Mông dạy chữ cho con em người đồng bào, thầy giáo trẻ Đặng Hữu Giang phải nhọc nhằn chinh phục từng cm đường lầy lội.
Từ sáng sớm, tiếng xe máy nổ inh ỏi "hon, hon, hon..." trên cung đường lầy lội của thầy giáo trẻ Đặng Hữu Giang (mới được ký hợp đồng vào buôn giảng dạy) đã làm xáo động cả buôn Mông. Theo chân thầy giáo Giang, sau khi chinh phục đỉnh đèo Đắk Nuê nằm cheo leo trên quốc lộ 27, bỏ xa trung tâm xã Đắk Nuê hơn 30 km đường bộ, vượt qua 2 buôn Pai Pi và Đlei ở vùng rìa, chúng tôi chính thức đặt chân lên cung đường lầy lội hơn 10 km dẫn vào buôn Mông.
Thật không tưởng, chỉ những ai từng đi qua đoạn đường này mới thấu hiểu phần nào sự gian khó của các GV vào công tác tại đây. Nói thật, mùa mưa, để vào được buôn Mông dạy chữ cho con em người đồng bào, đúng là phải nhọc nhằn chinh phục từng cm đường lầy lội.
Trên hành trình gieo chữ, vượt qua cung đường bầm dập ấy, có khoảng 7 đến 8 đoạn sụt lún dài cả trăm mét, ngắn thì ít nhất cũng vài chục mét, cứ tuần nào mùa mưa cũng thách thức sự kiên nhẫn cắm bản gieo chữ của các GV vùng khó. Thực ra cung đường này chỉ toàn đất sét với sét. Khi mưa dầm, chúng trở nên vô cùng đáng sợ bởi khiến không ít người trượt ngã vì trơn.
Thầy giáo Giang cùng 3 GV nữ đầu tuần vào công tác phải săn ống quần lên đến đầu gối, chân thì đeo giày ủng lê từng bước như muốn trượt ngã vì đường hầu như không ma sát. Khi xe máy đi qua mỗi đoạn đường lầy, chỉ có cách một người dắt, người phía sau gồng hết sức đẩy thật mạnh vì bánh xe hầu như nằm trọn dưới vũng lầy. Vừa vượt qua được một đoạn vũng lầy bầm dập, thầy Giang vừa thở hổn hển vừa kể có hôm vì sa lầy trên đường vào buôn, đến lớp chậm, HS tưởng rằng thầy cô nghỉ dạy nên rủ nhau ra về, thế là cuối tuần phải dạy bù.
Một trong 7 đến 8 đoạn sụt lún con đường dẫn vào buôn Mông.
Dù đường sá như muốn thách thức sự chịu đựng của con người, tuy nhiên, trên khuôn mặt của cô giáo trẻ Triệu Thị Hằng chúng tôi vẫn thấy lóe lên một nụ cười thật tươi sau khi cô "cưỡi" xe máy vượt qua được một đoạn đường lầy lội. Dù đang thở dốc vì mệt nhưng cô vẫn cố kể, từ hôm tựu trường đi học đến nay, cô đã 3 lần ngã chổng khoèo trên vũng lầy. "Mưa to, té ngã, áo quần ướt sũng nhuốm toàn đất đỏ là chuyện thường thôi anh ơi! Những hôm mưa dầm không tài nào đi nổi", cô Hằng chân tình.
Đúng như lời thầy hiệu trưởng La Trọng Chương, vì đường sá quá khó khăn, lại cách xa điểm trường chính hơn 30km đường rừng, để động viên các GV trong bản, mỗi tháng các thầy cô giáo trong trường đóng góp mỗi người 10 nghìn đồng để hỗ trợ các GV buôn Mông tiền xăng xe.
"Các GV vào buôn Đắk Sar dạy học là những người tự nguyện xung phong đi công tác vùng xa. Họ biết ở đó sẽ khổ nhưng chấp nhận đi vào chỗ khổ. Điều đó chứng tỏ họ rất yêu nghề, yêu trẻ. Tôi cho rằng, với những GV cắm bản tại Đắk Sar, nhất là đối với những GV chế độ hợp đồng, các cấp nên xem xét cho họ được vào biên chế để yên tâm cắm bản công tác", thầy Chương bày tỏ.
Cung đường lầy lội, nhưng các GV vẫn cố gắng đến đúng giờ.
HS nhịn đói hoặc ăn bắp cải đi học
Điểm trường buôn Đắk Sar có 110 HS là con em người đồng bào dân tộc thiểu số đang trong độ tuổi từ lớp 1 đến lớp 2. Điều đáng nói, dù phải ngồi học trong căn phòng tranh hết sức tuềnh toàng, thiếu thốn cơ sở vật chất, gia đình lại nghèo nhưng các GV cho biết các em điều rất chăm ngoan và hiếu học. Chỉ trừ những trường hợp em nào đau ốm nặng mới nghỉ học, còn hầu như các em đều đi học đều đặn bất chấp có hôm trời mưa to, nước dâng cao. "Hôm đó trời mưa to, em Vàng A Tú (lớp 1M3) vẫn vắt ngang cái áo mưa quàng qua cổ. Đến được trường ngồi học nhưng ướt sũng, tay thì run run cầm viết. Cho em về nhưng em nhất quyết không chịu về. Chúng tôi phải lấy áo khoác thay cho em để bớt lạnh", cô Hằng kể.
Dù khó khăn nhưng HS buôn Mông đều chăm học.
Trong khi cô giáo Ngô Thị Thương (lớp 2M2) đang hướng dẫn HS tập viết chữ "D", cô giảng to: "Đặt bút ở đường kẻ 6, viết nét lượn 2 đầu theo chiều dọc rồi chuyển hướng viết tiếp nét cong phải...". Từ ngoài cửa lớp nhìn vào, không ít em khi đang ngồi học nhưng khuôn mặt phờ phạc, rũ rượi trông thật tội nghiệp. Điều này theo các GV cắm bản tại Đắk Sar, HS ở bản Mông gia đình vô cùng khốn khó. Buổi sáng các em thức dậy từ tinh mơ cầm theo một nắm cơm trắng rồi đi học. Nhiều em thậm chí không có gì để ăn những vẫn đến trường nên HS phần lớn xanh xao, gầy gò, nhiều em suy dinh dưỡng.
Hôm đến thăm điểm trường, em Ma Văn Sơn (lớp 2M2) trong khi đang ngồi học vẫn kè kè trên tay một quả dưa leo xanh ngắt (theo cách em gọi là bắp cải) khiến chúng tôi vô cùng khó hiểu. Thật ngỡ ngàng, khi được hỏi chuyện, Sơn cho biết gia đình nghèo, lại cách xa điểm trường 5km đường rừng, buổi sáng mang theo "bắp cải" đến trường ăn chống đói. "Buổi sáng có hôm nhịn đói đi học, hoặc là ăn bắp cải để lót cái bụng thôi! Chứ buổi sáng có cơm mà ăn thì sướng lắm...", Sơn ấp úng nói.
Em Ma Văn Sơn (lớp 2M2) trong khi đang ngồi học vẫn kè kè một quả dưa leo xanh ngắt (theo cách em gọi là bắp cải) để ăn chống đói.
Khi cô giáo hỏi to giữa lớp: "Sáng nay có em nào nhịn đói đi học không?", thấy có người lạ nên cả lớp ngồi im lặng. Bất ngờ cánh tay của em Dương Thị Vân rụt rè đưa lên. Khuôn mặt xanh xao, Vân hồn nhiên nói: "Nhà cháu không có gì ăn để đi học! Cháu quen rồi!".
Em Dương Thị Vân - một trong những HS "dũng cảm" đưa tay lên hồn nhiên nói: "Nhà cháu không có gì ăn để đi học! Cháu quen rồi!".
HS ở buôn Đắk Sar ăn uống thiếu thốn là vậy, cho nên ông Nông Văn Du - trưởng buôn Đắk Sar không giấu giếm nói: "Người dân buôn Mông ở đây rất nghèo. Quanh ăn họ lam lũ lo kiếm cái ăn đã xanh mặt chứ đừng nói gì đến chế độ dinh dưỡng cho các cháu. Cơm chỉ có măng rừng, rau lá, muối trắng là chính. Thậm chí nhiều hộ chỉ có toàn sắn mì với bo bo".
Hôm chia tay Đắk Sar, tâm trạng chúng tôi vẫn thấy thật là buồn bởi vẫn văng vẳng bên tai lời tâm sự thật nặng trĩu của cô Hằng: "GV cắm bản chúng tôi dù khó khăn, vất vả đến mấy cũng gắng sức chịu được. Chỉ thương cho các em HS ở đây nhà quá nghèo, thiếu ăn, thiếu uống không đủ sức mà học".
Hiện buôn Đắk Sar đã được đầu tư xây dựng trường học mới cách điểm trường cũ khoảng 4km. Bà Bùi Thị Trí Huệ - Phó phòng GD-ĐT huyện Lắk cho hay, trường học mới tại buôn Đắk Sar được khởi công xây dựng từ tháng 8/2012, dự kiến điểm trường có 6 phòng học. Tuy nhiên, bà Huệ không biết chính xác thời điểm trường học này hoàn thành và đưa vào phục vụ.Theo Dantri
Xây trường rồi bỏ không Trong khi nhiều học sinh phải học dồn, học ghép ở những trường lớp xập xệ, đi xa hàng chục cây số để đến trường thì ở tỉnh Đắk Lắk vẫn có trường học xây khang trang lại bỏ không. Dãy nhà gồm hai phòng học kiên cố trị giá hàng trăm triệu đồng tại buôn Gia Rai - Króa, xã Ea Kuêh...