Nhớ hoài hương vị mè đen

“Bao giờ đom đóm bay ra, hoa gạo ruộng xuống, thì tra hạt vừng”. Không biết tự bao giờ, câu ca dao trên đã gắn bó với người quê tôi. Để rồi khi ánh nắng ấm áp ngập tràn khắp các nẻo đường quê và cây hoa gạo đầu làng khoe sắc đỏ kiêu sa là lúc ba tôi đánh bò cày khoảnh đất trong vườn cho mẹ gieo mè.

Năm nào cũng vậy, mẹ luôn gieo mè đen bởi mè đen có vị béo, thơm. Theo y học, mè đen vừa có tác dụng chữa bệnh lại vừa có tác dụng tăng cường dinh dưỡng. Chẳng bao lâu sau khi gieo hạt, vườn mè của mẹ đã tốt tươi, ra hoa kết trái. Mè sau khi thu hoạch được đãi sạch đất cát, phơi khô, bảo quản ăn dần quanh năm.

Mè đen rang chín, thêm chút muối, đường kính rồi giã nhỏ là món ăn gắn bó với người quê tôi bao đời nay. Dẫu không có mặt thường xuyên trong bữa ăn gia đình, nhưng muối mè lại là người bạn thân thiết với mọi nhà trong những ngày mưa gió hay những hôm nhà thiếu thức ăn. Hương vị thơm nồng của hạt mè rang chín quyện với vị ngọt của đường và đậm đà của muối, ăn kèm cơm nóng là những hương vị thân thương của quê hương.

Còn nhớ những ngày còn nhỏ mẹ nấu cháo mè đãi cả nhà. Nguyên liệu chỉ là một ít gạo vo sạch. Khi gạo nở lúp búp thì mẹ giã nhỏ mè rồi cho vào nồi ninh cho đến khi nồi cháo chín nhuyễn, tỏa hương thơm quyến rũ của mè. Thêm một ít gia vị cho vừa ăn và vài cộng hành ngò, chỉ vậy thôi mà những chén cháo mè ngày ấy vừa thơm, lại vừa có vị béo rất ngon. Hôm nào sang hơn thì có thêm một ít thịt bò băm nhuyễn cho vào nồi cháo. Những ngày hè nóng nực, khó ở trong người, được thưởng thức một chén cháo mè thơm dịu nhẹ, thấy trong người khoan khoái và nhẹ nhàng hẳn.

Nhưng để lại nỗi nhớ nhiều nhất trong tôi vẫn là món chè đậu mè đen mẹ nấu mỗi khi mùa thi đến. Mỗi khi mùa thi đến, để bồi dưỡng cho mấy chị em tôi, mẹ lại nấu chè đậu mè đen. Thường thì mẹ nấu đậu đỏ và đậu phụng cho mềm rồi cho đường vào rim cho đến khi hạt đậu thấm vị ngọt của đường rồi cho tiếp mè đen (giã nhỏ) vào nấu tiếp. Sau cùng, mẹ cho một ít bột năng vào khuấy đều cho chè sánh lại.

Mẹ bảo, món chè này tuy đơn giản nhưng lại có tác dụng bồi bổ trí não, tăng cường trí lực, rất tốt cho các con trong mùa thi. Món chè đậu mè đen của mẹ vừa thanh tao, vừa thơm dịu nhẹ giúp tinh thần chị em tôi minh mẫn hơn, học bài nhanh thuộc hơn, và chúng tôi nhẹ nhàng vượt qua những kỳ thi căng thẳng. Mấy chị em tôi đã đặt cho món chè đậu mè đen của mẹ một cái tên thật là trìu mến: “chè trạng nguyên của mẹ”.

Một mùa hè nữa lại về, một mùa thi nữa cũng đã đến. Nơi phố thị xô bồ không thiếu những hàng chè thơm ngon, nhưng tôi không tìm đâu thấy món chè đậu mè đen với những hương vị ngọt ngào và thanh tao như hương vị của chén chè “trạng nguyên” mẹ nấu nơi quê nhà.

Theo Lao Động