Nhiều nhà có xe hơi, biệt thự từ nghề nuôi ngựa bạch

Gân 20 năm qua, ngưa bach trơ thanh con vât mui nhon trong chăn nuôi, mang lai đơi sông giau sang cho nhiêu hô dân xom Phâm. Đương lang Phâm đươc bê tông hoa sach đep. Công lang Phâm đươc xây hoanh trang vơi tên lang ghi ro: Lang nghê chăn nuôi va san xuât cac san phẩm…

Bach ma mang lai hiêu qua kinh tê cao cho ngươi dân xom Phâm

Bach ma la loai vât thương đươc dân gian găn vơi nhưng truyên thuyêt ly ky. Quan niệm “ngựa bạch – sạch cửa nhà” đã khiến cho giống bạch mã bao đời bị người dân miên Phẩm Giàng (xã Dương Thành, huyện Phú Bình, tinh Thái Nguyên) xa lánh và coi đó là con vật gắn liền với vận hạn đen đủi. Vây ma, gân 20 năm qua, ngưa bach trơ thanh con vât mui nhon trong chăn nuôi, mang lai đơi sông giau sang cho nhiêu hô dân xom Phâm.

Nhât nghê tinh

Nghê nuôi ngưa bach phat triên nhanh chong, năm 2008, Hôi Chăn nuôi ngưa bach xa Dương Thanh đươc thanh lâp. Năm 2013, Hôi chuyên sang thanh lâp HTX Chăn nuôi ngưa bach xom Phâm, xa Dương Thanh vơi 45 xa viên.

Ông Dương Quang Bach, Pho Giam đôc HTX Chăn nuôi ngựa bạch xóm Phẩm kê, nghê nuôi ngưa ơ Dương Thanh co tư nhưng năm 70 cua thê ky trươc.

Ngươi tô nghê đươc xac đinh la cu Đao Văn Tê. Nha cu Tê đât nhiêu, ruông rông, nuôi ngưa đê thay trâu bo cây bưa, keo xe, lôi gô. Ngưa cây ơ Dương Thanh la vô đich, chi cân khoac ach, vac vai la ngưa cây phăm phăm, chăng cân ho het văt diêt gi.

Tuy co nhiêu loai ngưa đươc dân nuôi đê khai thac sưc keo nhưng tinh không co giông ngưa bach. Cho đên khi ngươi ta phat hiên đươc thit xương cua ngưa bach nâu cao co tac dung đinh cao đôi vơi sưc khoe con ngươi thi ngưa bach băt đâu đươc gây giông.

Ngựa bạch nấu cao có tác dụng đỉnh cao với sức khỏe con người

Đâu năm 2000, ông Dương Văn Đoàn rước một “nàng” ngựa bạch về nuôi. Dân trong vùng xa lánh, phụ nữ đi chợ buổi sớm gặp ngựa bạch thì quay về vì sợ vía nó đen lắm, sẽ làm ế hàng. Liền tù tì trong cả chục năm qua, mỗi năm con ngựa của ông Đoàn đẻ ra một ngựa con.

Mỗi con ngựa bạch con, ông Đoàn bán được trên 20 triệu đồng. Một vài hộ dân lân la tìm hỏi kinh nghiệm nuôi, ông Đoàn chẳng hề giấu giếm, bày hết cách. Có thêm nhiều hộ nuôi ngựa bạch nhưng người dân vẫn nghi ngờ bởi khả năng sinh sản, sinh tồn của loài vật này rất thấp.

Đến năm 2008, Trung tâm Nghiên cứu và phát triển chăn nuôi miền núi (Viện Chăn nuôi) đã tập hợp các hộ dân để thành lập Hội Chăn nuôi ngựa bạch, hỗ trợ về mặt kỹ thuật chăn nuôi cho các gia đình. Ngày đầu thành lập, Hội có 38 hội viên với số lượng trên 100 ngựa. Vì nuôi được con ngựa cái đẻ tốt nên ông Đoàn được bầu là hội trưởng.

Ông Đoàn cho biết, giờ đây người dân đã làm rất tốt kỹ thuật chăn nuôi ngựa bạch. Người ta chủ động kỹ thuật nên nuôi chúng như nuôi trâu, nuôi bò vậy. Chúng cũng ăn đủ thứ cỏ, cám.

Điều cần lưu ý là khi tậu giống, phải mua đúng ngựa bạch. Dấu hiệu dễ nhận biết nhất là da, môi, lông, mắt, chân màu hồng; con ngươi của mắt ngựa bạch bao giờ cũng tròn vào buổi sáng sớm và buổi tối nhưng cả ngày thì lại méo xệch. Giưa trưa hoăc ban đêm, măt ngưa bach đo rưc.

Công lang nghê chăn nuôi ngưa bach

Tranh mua nhâm phai ngưa trăng thi chi cân nhơ ngưa trăng du lông trăng nhưng da, môi va mong vân mau đen. Ngưa trăng như vây đươc goi la ngưa kim. Nếu chọn ngựa nái thì nên chọn con có mông to, tam sơn thấp, cổ cò. Nên chọn kỹ khoang khoáy để tránh ngựa phản chủ, chết yểu, nghẹn nước. Bach ma co mây loai như bach đông, bach sang sang va bach kim. Bach kim la quy nhât, khi tăm xong, lông ngưa long lanh anh kim. Gia mua ban luôn cao.

Ông Dương Xuân Trương, Pho Giam đôc HTX Chăn nuôi ngưa bach xom Phâm cho biêt, ngựa bạch hay mắc một số bệnh thông thường như tụ huyết trùng, siêu mao trùng, ký sinh trùng máu. Khi nuôi ngựa nái phải tính được thời gian mang thai, dấu hiệu cắn ổ để kịp thời đỡ đẻ, chọc ối, truyền nước, tiêm kích thích đẻ, tiêm kháng sinh, tiêm phòng vacxin.

Ngưa sau đe khoang 11 ngay thi lây giông, nêu trươt thi sau đung 21 ngay se đâu. Chinh vi xac đinh ro công thưc như vây nên trươc đây môi năm ngươi chăn nuôi ngưa bach chi thu đươc 1 lưa, 1 ngưa con nhưng bây giơ thi thơi gian thu lai con năm rươi 2 con.

Nhât thân vinh

Ông Dương Quôc Manh, kiêm soat quy HTX Chăn nuôi ngưa bach xom Phâm cho biêt, một ngựa bạch giống (6 – 7 tháng sau sinh) có giá từ 20 – 30 triệu đồng. Ngựa một năm rưỡi tuổi trở lên là có thể xuất chuồng với giá 50 – 70 triệu đồng/con. Nhẩm tính, nếu nuôi một ngựa cái lấy giống thì mỗi năm “bỏ túi” được trên 50 triệu. Nếu nuôi ngựa thịt thì mỗi tháng cũng được 5 – 10 triêu đông/con.

Dù đã 72 tuổi nhưng ông Dương Quang Bách vẫn nuôi 6 ngựa thịt. Ông khoe, tháng 12/2009, ông mua 2 ngựa non với giá 40 triệu, năm 2010, ông bán được 70 triệu. Vậy là chỉ sau 8 tháng nuôi 2 con ngựa, ông đã để ra được 30 chục triệu. Nuôi bán ngựa giống và ngựa hơi mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt nhưng việc nấu cao ngựa bạch còn cho thu nhập cao hơn, 15 – 30 triêu/con.

Nhân thây hiêu qua lơn như vây nên ngoai viêc chăn nuôi tai nha, ông Bach con la lai ngưa sô 1 HTX vơi sô lương môi năm ông mua ban hang trăm ngưa bach. Hội Chăn nuôi ngựa bạch xóm Phẩm cung “nể” nhất đẳng cấp rao bán ngựa bạch nấu cao của ông Dương Văn Đoàn.

Ông Đoàn thường mang ngựa đến các vị trí trung tâm phố phường để mổ thịt. Khi khách hàng được tận mắt chứng kiến ngựa bạch “xịn” thì sẽ rất dễ bán. Trong dịp đại lễ kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long – Hà Nội, ông Đoan mang 10 ngựa bạch xuống mổ thịt nấu cao va ban sach tại 10 chợ của Thủ đô. Nhưng dip Thai Nguyên co sư kiên văn hoa lơn như Festival tra, ông Đoan đêu mang ngưa lên trung tâm thanh phô mô thit, nâu cao. Hiên nay, ông Đoan đa mơ chi nhanh phat triên nghê tai Lang Sơn.

HTX Chăn nuôi ngựa bạch xóm Phẩm hiên có 45 xa viên với trên 200 ngựa. Cùng với những người chưa tham gia HTX thì tổng đàn ngựa bạch của xã Dương Thành phải lên tới gần 600 con. Tuy vây, lương ngưa bach ca chăn nuôi lân trung chuyên qua xom Phâm lai rât lơn.

Bơi le, nhiêu xa viên giơ đa thanh thương lai, doanh nghiêp. Ngoai ông Bach mua ban hang trăm con môi năm, con co ông Đoan thanh lâp chi nhanh Lang Sơn, ông Trương thâu tom thi trương môt sô đia phương vơi quy mô doanh nghiêp. Năm 2012, khi cân môt sô lương lơn ngưa bach đê phuc vu phat triên du lich Phu Quôc, môt doanh nghiêp đa tim đên Dương Thanh đê đăt mua ngưa. Chưa đây môt tuân, HTX đa cung ưng đu sô lương ngưa vơi 64 con.

Xom Phâm bây giơ co nhiêu nha co xe hơi, nhiêu biêt thư. Đương lang Phâm đươc bê tông hoa sach đep. Công lang Phâm đươc xây hoanh trang vơi tên lang ghi ro: Lang nghê chăn nuôi va san xuât cac san phâm tư ngưa.

Tư chăn nuôi ngưa bach, xom Phâm giơ co rât nhiêu biêt thư

Người dân xóm Phẩm giàu nhờ nuôi ngựa bạch

Ông Dương Văn Huyên, Giam đôc HTX Chăn nuôi ngựa bạch xóm Phẩm cho biêt, sư đôi thay nhanh chong ơ xom Phâm chinh la nhơ vao ngưa bach. HTX chăn nuôi ngưa bach có trách nhiệm hỗ trợ xa viên về mặt kỹ thuật, hỗ trợ kinh phí khi ngựa của hội viên bị ốm hoặc chết; cung ứng giống cũng như tìm thị trường đầu ra. Các xa viên còn tình nguyện tham gia góp vôn để tăng nguồn vốn đầu tư ban đầu (mua ngựa giống) cho các xa viên mới.

Theo đó, mỗi tháng, một xa viên sẽ nôp 1 triêu đồng đong quy vao ngay 27 âm lich hang thang. Mỗi tháng, đội trung chuyển phải chịu trách nhiệm tìm mua được gần 100 ngựa giống mang về cung ứng cho hội viên. Tương tự, đội này cũng phải vận chuyển gần 100 ngựa mang đi bán khắp nơi trên ca nươc.

Ông Bui Văn Tu, chuyên viên phong NN-PTNT huyên Phu Binh cho biêt, nhân thây nghê chăn nuôi ngưa bach xom Phâm mang lai hiêu qua kinh tê cao, vưa qua, BCĐ xây dưng NTM tinh Thai Nguyên đa thông qua chương trinh khuyên khich hô trơ phat triên liên kêt san xuât. Theo đo, môi xa viên HTX đươc hô trơ mua môt ngưa bach giông vơi gia tri 20 triêu đông. Vơi quy mô, sư phat triên như hiên nay, công vơi sư hô trơ, khuyên khich, nghê nuôi ngưa bach ơ xom Phâm chăc chăn se tiêp tuc mang lai đơi sông kha gia cho nhân dân.

Theo Đông Văn Thương (Nông Nghiệp Việt Nam)