‘Nhiều người lạm dụng vai trò nghệ sĩ nhận tiền quảng cáo sai sự thật’

Đó là nhận định của diễn viên Huỳnh Kiến An trước tình trạng quảng cáo tràn lan, bất chấp của một số đồng nghiệp hiện nay.

Còn với Trung Dân, ông trăn trở: ‘Nếu quảng cáo không khéo, mình rất dễ tiếp tay cho những việc xấu và nạn nhân chính là khán giả của mình’.

Dù liên tục bị phản ánh nhưng tình trạng nghệ sĩ quảng cáo sản phẩm lố, quảng cáo sai sự thật vẫn diễn ra khiến công chúng bức xúc. CHỤP MÀN HÌNH

Vẫn ngập tràn clip nghệ sĩ quảng cáo sai sự thật

Hồi tháng 6.2021, Bộ Văn hóa Thể thao Du lịch từng có công văn đề nghị chấn chỉnh nghệ sĩ quảng cáo sai sự thật, có nội dung không đúng hoặc gây nhầm lẫn về công dụng của sản phẩm, làm ảnh hưởng đến sức khỏe, tính mạng, tài sản và niềm tin của người tiêu dùng. Dù vậy, từ đó đến nay, tình trạng quảng cáo bát nháo trên mạng xã hội của một số nghệ sĩ vẫn liên tục diễn ra, thể hiện sự bất chấp cơ quan quản lý.

Chỉ cần mở tivi, YouTube, Facebook hay TikTok, khán giả có thể bắt gặp một số nghệ sĩ quảng cáo lố, từ bột làm trắng, kem dưỡng da, trị mụn, thuốc tăng cân, thuốc giảm cân, thực phẩm chức năng, thậm chí là thực phẩm hỗ trợ sinh lý. Trước đó, các video quảng cáo tiền ảo, lùa gà, “xem tử vi” đã làm dư luận bức xúc.

Nhiều nghệ sĩ nổi tiếng sở hữu fanpage tick xanh quảng cáo bất chấp gây bức xúc dư luận. CHỤP MÀN HÌNH

Sau khi bị báo chí phản ánh, dân mạng lên án, những nghệ sĩ này chỉ cần xóa, ẩn bài viết hay lên tiếng xin lỗi rồi “đâu lại vào đấy”.

Không chỉ bức xúc hay chê trách, nhiều người bày tỏ sự thất vọng bởi niềm tin của họ đặt sai chỗ. Đây chỉ là số ít trong hàng ngàn bình luận từ khán giả về vấn đề này: “Những nghệ sĩ có uy tín nên giữ phẩm chất cao đẹp, đừng vì chút lợi lộc mà đánh mất thiện cảm của công chúng đối với mình. Nghệ sĩ chỉ vì tiền mà quảng cáo gian dối hại người là tự bán rẻ danh dự của mình”, “Mở mạng ra là thấy nghệ sĩ có tên tuổi quảng cáo nhức con mắt. Xin đừng vì tiền, nghề nào cũng cần có đạo đức”, “Thật buồn vì nhiều nghệ sĩ nổi tiếng, tức là họ được nhiều khán giả yêu mến, nhưng lại phản bội lòng tin yêu đó để quảng cáo sai sự thật, chỉ để có thêm nhiều tiền”, “Những nghệ sĩ nổi tiếng đều giàu có, nhưng một số người lại sử dụng ảnh hưởng của mình để quảng cáo cho những sản phẩm kém chất lượng, thậm chí gian dối. Tôi thật sự đánh giá thấp những người này, họ đã lạm dụng sự yêu mến của người hâm mộ để đánh lừa chính những người này…”.

Khán giả cho rằng những nghệ sĩ chỉ vì tiền mà quảng cáo gian dối hại người là tự bán rẻ danh dự của mình. CHỤP MÀN HÌNH

Nhiều nghệ sĩ quá dễ dãi với hình ảnh, uy tín của mình

Không riêng gì khán giả, chính những nghệ sĩ như Trung Dân, Huỳnh Kiến An… cũng rất bức xúc trước việc quảng cáo bất chấp của một số đồng nghiệp. Nghệ sĩ Trung Dân nói ngay chính bản thân ông ngày xưa cũng từng có lần không tìm hiểu kỹ, tham gia quảng cáo và nói không đúng sự thật. Dù việc này đã xảy ra từ lâu nhưng vẫn khiến ông thấy ray rức: “Chính tôi phải làm một clip đăng lên để xin lỗi mọi người, mà chuyện đó xảy ra cách đây cũng lâu rồi. Kể từ đó trở đi thì tôi không còn dám quảng cáo nữa. Nhân dịp này tôi cũng lên tiếng xin lỗi khán giả một lần nữa, vì bản thân đã không tìm hiểu kỹ. Tôi biết hệ quả của nó cũng không nhỏ đâu. Bởi nghệ sĩ là người có sức ảnh hưởng, công chúng nhìn thấy nghệ sĩ nói, người ta cho đó là kiểm chứng nên người ta dễ tin lắm. Nếu không làm khéo, mình rất dễ tiếp tay cho những việc xấu và nạn nhân chính là khán giả của mình”.

Nghệ sĩ Trung Dân nói thêm sau này nếu nhận lời tham gia quảng cáo bất cứ một sản phẩm nào, ông yêu cầu phải xem giấy phép, chứng nhận và phải xem quảng cáo này được phát sóng trên kênh nào, nếu là kênh truyền hình uy tín thì ông mới nhận lời. Nghệ sĩ 6X cho hay: “Mình không thể mắt nhắm mắt mở, thiếu thông tin mà vẫn làm được. Sự cẩn trọng phải luôn được đặt lên khi mình làm bất cứ vấn đề gì”.

Trung Dân cho rằng nghệ sĩ quảng cáo không đúng là đang tiếp tay cho những việc xấu và nạn nhân chính là những khán giả của mình. NVCC

Theo Trung Dân, hình ảnh rất quan trọng với nghệ sĩ nên phải cố gắng giữ gìn bởi “xây dựng 10 năm nhưng đập đổ chỉ một khắc”. Ông tâm sự bản thân không than vãn nhưng hiện nay nhiều nghệ sĩ gặp khó khăn về kinh tế. Có thể vì sân khấu “ọp ẹp”, không thể đi diễn nhiều như ngày xưa nên nghệ sĩ phải tìm cách có thu nhập. Nam nghệ sĩ cho rằng đôi lúc vì tính hời hợt, không tìm hiểu kỹ mà một số đồng nghiệp tin tưởng rằng đó là sản phẩm uy tín, chất lượng rồi nhận lời quảng cáo, từ đó tiếp tay cho việc xấu. Trung Dân thẳng thắn: “Bài học cho cá nhân tôi cũng là bài học cho rất nhiều người trong giới. Nếu các cơ quan chức năng xử lý theo đúng pháp luật thì tôi thấy điều đó tốt”.

Trong khi đó, diễn viên Huỳnh Kiến An nói bản thân ông thấy không hài lòng trước vấn đề quảng cáo tràn lan của một số nghệ sĩ. Diễn viên phim Đêm tối rực rỡ cho biết chỉ cần mở truyền hình hay YouTube, ông lại thấy nhan nhản các quảng cáo của họ. “Cùng một nghệ sĩ nhưng có quá nhiều quảng cáo, thậm chí là thuốc tăng cường sinh lý cũng quảng cáo được. Mặt hàng này cũng nghe quảng cáo, mặt hàng kia cũng đứng ra bảo đảm về chất lượng. Như vậy là người nghệ sĩ quá dễ dãi với hình ảnh của mình. Nếu quảng cáo, mọi người nên tìm hiểu kỹ, sử dụng sản phẩm, thấy có hiệu quả và an toàn thì mới nên quảng cáo. Tôi thấy nhiều người đang lạm dụng vai trò nghệ sĩ của mình để nhận tiền rồi quảng cáo sai sự thật. Những trường hợp đó nên chấn chỉnh”, ông thẳng thắn.

Huỳnh Kiến An nhận định một số nghệ sĩ quá dễ dãi với hình ảnh của mình khi quảng cáo tràn lan. FBNV

Theo Huỳnh Kiến An, chính bản thân ông cũng được mời tham gia quảng cáo nhiều sản phẩm nhưng nếu không chắc chắn thì ông đều từ chối. Bởi nam nghệ sĩ biết rõ bản thân là người có sức ảnh hưởng, lời nói có thể khiến khán giả tin nên phải luôn cẩn trọng và giữ gìn. Diễn viên sinh năm 1959 thẳng thắn: “Ví dụ mình nhận tiền rồi nói hãy uống thuốc này giảm mỡ, uống sữa kia tăng cân, khán giả sẽ tin và có thể mua sử dụng. Nếu hiệu quả thì không sao, nhưng nếu sản phẩm đó không mang lại hiệu quả, thậm chí tiền mất tật mang thì chính mình cũng bị ảnh hưởng”.

Kết lại vấn đề liên quan đến việc nghệ sĩ nhận quảng cáo, Huỳnh Kiến An nhấn mạnh: “Nghệ sĩ không phải chuyên gia về sức khỏe. Trừ phi chính bản thân đã có trải nghiệm, bằng không thì không nên đứng ra “bảo chứng” cá biệt cho dịch vụ quảng cáo sản phẩm. Bởi tôi thấy nhiều người món nào cũng thấy có mặt, thậm chí cả vụ thuốc sinh lý, như vậy rất phản cảm. Nếu mình không hiểu biết, không chắc chắn mà quảng cáo sai thì sẽ ảnh hưởng tới khán giả, như vậy là vô trách nhiệm với lời nói, hình ảnh của mình. Khi mình lấy uy tín, hình ảnh của nghệ sĩ, cụ thể là gương mặt của mình để đi quảng cáo một sản phẩm thì mình phải có trách nhiệm”.

Cần mạnh tay với nghệ sĩ quảng cáo sai sự thật

Trao đổi với Thanh Niên, luật sư Nguyễn Văn Hậu, Phó chủ nhiệm Đoàn luật sư TP.HCM, cho biết bất kỳ cá nhân, tổ chức nào, không phân biệt là nghệ sĩ hay không, nếu thực hiện hành vi quảng cáo sản phẩm sai sự thật tức là đã vi phạm luật Quảng cáo 2012. Tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà sẽ bị xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật.

Việc quảng cáo gây nhầm lẫn hoặc cung cấp thông tin không đầy đủ, sai lệch, không chính xác về sản phẩm là hành vi vi phạm pháp luật. CHỤP MÀN HÌNH

Trong trường hợp áp dụng biện pháp xử phạt hành chính, cá nhân, tổ chức vi phạm sẽ bị xem xét xử phạt theo Nghị định số 38/2021/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa và quảng cáo. Cụ thể, người thực hiện hành vi quảng cáo sản phẩm sai sự thật sẽ bị xử phạt theo Khoản 5 Điều 34 Nghị định số 38/2021/NĐ-CP với mức phạt tiền từ 60 triệu đồng đến 80 triệu đồng khi quảng cáo sản phẩm không đúng hoặc gây nhầm lẫn về số lượng, chất lượng, giá, công dụng, kiểu dáng…

Luật sư Hậu thông tin thêm: “Ngoài ra, người vi phạm còn sẽ bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả như buộc tháo gỡ, tháo dỡ, xóa quảng cáo và buộc cải chính thông tin. Mặt khác, tùy vào tính đặc thù của sản phẩm được quảng cáo mà sẽ áp dụng các điều khoản xử phạt khác nhau”. Ông đưa ví dụ: “Nếu quảng cáo mỹ phẩm có tác dụng như thuốc gây hiểu nhầm sản phẩm đó là thuốc, cá nhân thực hiện hành vi này sẽ bị xử phạt theo Khoản 4 Điều 51 Nghị định số 38/2021/NĐ-CP với mức phạt tiền từ 30 triệu đồng đến 40 triệu đồng”.

Cũng theo luật sư Nguyễn Văn Hậu, trường hợp đăng bài quảng cáo sai sự thật và các sản phẩm được bán đến tay người tiêu dùng gây ra hậu quả nghiêm trọng thì người bị hại có thể gửi đơn yêu cầu cơ quan chức năng xử lý. Luật sư Nguyễn Văn Hậu phân tích: “Căn cứ theo Điều 11 luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2010 đã quy định rằng nếu cá nhân vi phạm pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự, nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật. Nếu tổ chức vi phạm pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử phạt vi phạm hành chính, nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật”.

Trước những ồn ào của nghệ sĩ thời gian qua, trong đó có vấn nạn quảng cáo bất chấp, ông Lê Quang Tự Do, Cục trưởng Cục Phát thanh Truyền hình và Thông tin điện tử gần đây cho biết: “Bộ Thông tin Truyền thông đang phối với Bộ Văn hóa Thể thao Du lịch để xử lý vấn đề này. Chúng tôi dự kiến khi ban hành sẽ chính thức công bố rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng. Các nghệ sĩ, người nổi tiếng vi phạm về phát ngôn hay quảng cáo sai phạm, ngoài xử phạt hành chính sẽ có các giải pháp khác, ví dụ như khóa kênh, cắt nguồn tiền quảng cáo và tới đây nữa sẽ là cắt sóng, cấm biểu diễn…”. Thông tin này nhận được sự ủng hộ của công chúng với hy vọng chấm dứt những “con sâu làm rầu nồi canh”.