Nhiều nghiên cứu bác bỏ thông tin sai lệch về tác động của vaccine ngừa COVID-19 tới mang thai và khả năng sinh sản

Thời gian qua, các nỗ lực nhằm tiêm vaccine ngừa COVID-19 cho toàn bộ người dân đã đối mặt với nhiều tin đồn thiếu xác thực trên mạng rằng việc tiêm vaccine có thể ảnh hưởng đến quá trình mang thai và khả năng sinh sản.

Tiêm vaccine phòng COVID-19. Ảnh minh họa: TTXVN

Mặc không có đủ bằng chứng cho thấy việc tiêm phòng sẽ làm giảm cơ hội mang thai, tăng nguy cơ gây sảy thai hoặc gây ra nhiều tác động tiêu cực, song các thông tin sai lệch vẫn tiếp tục lan rộng trên Internet.

Liên quan lý do tại sao có những nghi vấn về việc tiêm phòng COVID-19 có thể tác động đến quá trình mang thai, Giáo sư Ian Jones, chuyên gia về virus của Đại học Reading (Anh) cho biết yếu tố đầu tiên chính là hiện có rất ít dữ liệu về vấn đề này. Trong giai đoạn đầu, các thử nghiệm đều không tập trung vào phụ nữ mang thai. Do đó, không có đủ dữ liệu để nói rằng vaccine hoàn toàn an toàn. Mỗi khi có vaccine được bào chế, mọi người đều có tâm lý chung rằng cần thận trọng sử dụng vaccine cho phụ nữ mang thai. Kể từ thời điểm đó, nhiều phụ nữ mang thai đã được tiêm phòng COVID-19, do đó các bác sĩ có thể khẳng định rằng các vaccine ngừa COVID-19 hoàn toàn an toàn cho nhóm đối tượng này.

Trong khi đó, nghiên cứu của Na Uy được công bố trên tạp chí Y Khoa New England vào tháng 11/2021 chỉ ra rằng vaccine ngừa COVID-19 không làm tăng nguy cơ sảy thai. So với vaccine của AstraZeneca/Đại học Oxford, Cơ quan Y tế quốc gia Anh (NHS) khuyến nghị phụ nữ mang thai nên được tiêm vaccine của Pfizer/BioNTech hoặc Moderna vì các sản phẩm này đã được sử dụng rộng rãi cho nhóm này tại những nước khác và không có mối quan ngại an toàn nào được phát hiện.

Về khả năng sinh sản, một nghiên cứu do Trường y tế công Boston (Mỹ) công bố vào tháng 1 vừa qua khẳng định việc tiêm vaccine ngừa COVID-19 không ảnh hưởng đến khả năng sinh sản ở cả nam và nữ. Trong nghiên cứu đăng trên tạp chí Dịch tễ Mỹ, các nhà khoa học phát hiện ra rằng các vaccine của Pfizer/BioNTech, Moderna hay Johnson & Johnson đều không ảnh hưởng đến khả năng thụ thai.

Theo Giáo sư Jones, các ý kiến cho rằng vaccine có khả năng ảnh hưởng đến khả năng sinh nở đều là do những người phản đối vaccine lan truyền trên mạng mà không có cơ sở khoa học nào. Mặc dù không có bằng chứng nào cho thấy tiêm phòng sẽ làm giảm khả năng sinh nở, nhưng có nghiên cứu cho thấy việc mắc COVID-19 có thể tạm thời làm giảm khả năng sinh sản ở nam giới. Theo nghiên cứu, tình trạng này chỉ xuất hiện ở những nam giới có kết quả dương tính với virus SARS-CoV-2 trong vòng 60 ngày kể từ khi mắc bệnh, mà không có ở những người đã lây nhiễm từ trước đó. Điều này cho thấy đây không phải là tác động lâu dài.

Về tác động của COVID-19 đến quá trình mang thai, trong khi có nhiều nghiên cứu khẳng định vaccine ngừa COVID-19 không làm giảm khả năng thụ thai của phụ nữ hoặc làm tăng nguy cơ sảy thai, thì việc mắc COVID-19 trong thời gian mang thai sẽ để lại những hậu quả tiêu cực. Một nghiên cứu đăng trên tạp chí Nature vào tháng 1 dựa trên các kết quả thu thập tại Scotland cho thấy trong số những phụ nữ sinh con trong vòng 28 ngày kể từ khi được chẩn đoán mắc COVID-19, tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh đã tăng 4 lần.

Tiến sĩ Sarah Stock của Đại học Edinburgh (Anh) nêu rõ toàn bộ các trường hợp trẻ sơ sinh tử vong sau khi người mẹ mắc COVID-19 đều xảy ra ở những thai phụ chưa tiêm phòng. Những phụ nữ chưa tiêm phòng có nguy cơ cao phải nhập viện và chữa trị các khu điều trị tích cực. Nghiên cứu sâu hơn cho thấy COVID-19 cũng làm tăng nguy cơ sinh non và chết yểu ở trẻ sơ sinh.

Theo Tiến sĩ Stock, có nhiều bằng chứng thuyết phục trên khắp thế giới rằng việc tiêm phòng và trước hoặc trong quá trình mang thai là biện pháp an toàn và hiệu quả nhất để bảo vệ phụ nữ mang thai và các em bé trước COVID-19 và những biến chứng mà căn bệnh này có thể gây ra. Do đó , chuyên gia khuyến khích nếu đang mang thai, hoặc muốn thụ thai, phụ nữ nên tiêm phòng COVID-19 để bảo vệ cả con lẫn mẹ.

Trong khi đó, một nghiên cứu khác được công bố vào cuối tháng 1 dựa trên nghiên cứu tại Trung tâm Y tế Boston, cho thấy nhau thai có thể ngăn phụ nữ mang thai mắc COVID-19 lây nhiễm virus sang con. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng trong nhau thai của những phụ nữ mắc COVID-19 có lượng protein ACE-2 thấp, đây là nơi virus SARS-CoV-2 liên kết để xâm nhập vào tế bào. Điều này có thể giúp ngăn virus SARS-CoV-2 truyền sang bào thai.