Nhật tung “núi t.iền” đấu với Trung Quốc tại châu Phi
Sau 8 năm không có thủ tướng Nhật nào tới thăm khu vực cận Sahara, những ngày qua, thủ tướng Nhật Shinzo Abe đã có chuyến công du tới 3 quốc gia tại đây. Mang theo những cam kết viện trợ hào phóng, Tokyo cho thấy đang muốn so kè ảnh hưởng với Trung Quốc.
Sự đối đầu giữa Nhật Bản và Trung Quốc dường như đang lan rộng ra khắp thế giới. Sau nhiều năm căng thẳng quanh những hòn đảo hoang vu trên biển Hoa Đông, hay cạnh tranh vì ảnh hưởng tại châu Á, hai quốc gia này đang so kè trên một sân đấu mới: châu Phi.
Thủ tướng Nhật được người dân châu Phi chào đón
Đây là một khu vực mà Tokyo từ lâu đã để cho Bắc Kinh qua mặt, giúp đối phương có thể tạo được ảnh hưởng kinh tế và chính trị khổng lồ khắp châu Phi.
Nhưng bắt đầu từ thứ Sáu tuần trước, một sự chuyển biến lớn trong chiến lược đã diễn ra, khi thủ tướng Nhật Shinzo Abe tới Bờ Biển Nga, bắt đầu chuyến công du 5 ngày tại 3 quốc gia vùng Cận Sahara là Bờ Biển Ngà, Ethiopia và Mozambique. Đây là lần đầu tiên ông Abe tới khu vực này và cũng là thủ tướng đầu tiên của Nhật tới đây trong 8 năm qua.
Phát biểu trong ngày 14/1 tại tổng hành dinh của Liên minh châu Phi (AU) ở thủ đô Addis Ababa của Ethiopia, thủ tướng Nhật Shinzo Abe đã đưa ra những cam kết hỗ trợ hào phóng.
“Nhằm phản ứng trước các cuộc xung đột và thảm họa tại châu Phi, Nhật đang chuẩn bị thực hiện chương trình cứu trợ trị giá xấp xỉ 320 triệu USD”, ông Abe khẳng định.
Cũng nằm trong gói hỗ trợ này, ông Abe cam kết chi 25 triệu USD để hỗ trợ giải quyết khủng hoảng tại Nam Sudan, nơi các cuộc đụng độ giữa lực lượng chính phủ và quân nổi dậy đã đẩy quốc gia non trẻ nhất châu Phi tới miệng vực nội chiến toàn diện.
Ngoài số t.iền dành cho Sudan, ông Abe còn khẳng định Nhật sẽ ủng hộ 3 triệu USD cho cuộc khủng hoảng tại Cộng hòa trung Phi, nơi xung đột leo thang từ năm ngoái.
Trước đó trong cuộc họp với Tổng thống Mozambique Armando Guebuza hôm 12/1, ông Abe cũng đã công bố kế hoạch dành 70 tỷ Yên (676 triệu USD) hỗ trợ phát triển chính thức cho quốc gia này tới 2017.
Video đang HOT
Ông Abe gặp gỡ cùng Tổng thống Mozambique Armando Guebuza
“Kiềm chế ảnh hưởng của Trung Quốc”
Theo tờ Asahi Shimbun của Nhật, nhiệm vụ chính của chuyến đi của ông Abe đó là tìm kiếm nguồn tài nguyên thiên nhiên quý giá cho Nhật, giữa lúc Trung Quốc đang tăng cường đầu tư vào lục địa lớn nhất thế giới.
Phát biểu trước khi lên đường đi châu Phi, ông Abe tuyên bố: “Châu Phi là t.iền tuyến đối với ngoại giao của Nhật Bản”.
Đây là một sự “leo thang” nhanh chóng của Nhật tại mặt trận châu Phi, cho dù chắc chắn chưa thể đe dọa vị thế hàng đầu của Trung Quốc cả về thương mại và đầu tư cũng như chính trị tại đây.
Truyền thông nhà nước Trung Quốc tuần qua đã nhanh chóng khẳng định chuyến thăm của ông Abe là động thái so kè với Bắc Kinh tại lục địa đen. Dẫn lời một số nguồn tin Nhật Bản, tờ China Daily khẳng định lãnh đạo Nhật đang tìm cách “kiềm chế” ảnh hưởng của Trung Quốc tại châu Phi.
Còn tờ Thời báo hoàn cầu thì dẫn lời nhà phân tích về Nhật Bản Geng Xin cho rằng Tokyo đang “tỏ ra nồng ấm” với châu Phi nhằm cố gắng xóa đi hình ảnh về một Nhật Bản là “gã khổng lồ về kinh tế, nhưng chỉ là chú lùn về chính trị”. Ông Xin cho rằng Nhật đang tìm cách vận động châu Phi bỏ phiếu cho mình trở thành một thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc.
Hua Chunying, một người phát ngôn Bộ ngoại giao Trung Quốc cũng phát đi một cảnh báo tới Nhật: “Nếu có quốc gia nào đó muốn tìm cách dùng châu Phi để so kè, quốc gia đó đã có quyết định sai lầm và chắc chắn thất bại”, bà Chunying khẳng định trong một cuộc họp báo hồi tuần trước.
Trong khi hai nước vẫn đang so kè cùng nhau, có một thực tế đó là Trung Quốc đã có một chiến lược quyết liệt hơn nhiều tại châu Phi, và đến nay vô cùng thành công. Đầu tư của Trung Quốc vào châu Phi trong năm 2011 gấp khoảng 7 lần Nhật Bản, và lượng hàng xuất khẩu của họ tới đây cũng gấp Nhật 5 lần.
Trung Quốc đã trở thành đối tác thương mại hàng đầu hoặc lớn thứ hai của khoảng một nửa quốc gia tại châu Phi. Họ là nhà đầu tư chính vào lĩnh vực khoáng sản và nhà nhập khẩu lớn nhất dầu mỏ, khoảng sản từ nhiều quốc gia châu Phi. Các công ty xây dựng Trung Quốc cũng đang thi công đường sá, đường cao tốc, các tuyến đường sắt, sân vận động, hệ thống trung chuyển và bệnh viện khắp châu Phi.
Nhật cũng sẽ khó theo kịp Trung Quốc về ảnh hưởng chính trị tại đây. Các nhà lãnh đạo Trung Quốc thường xuyên công du châu Phi. Bộ trưởng ngoại giao Trung Quốc vừa kết thúc chuyến công du châu Phi trước khi ông Abe tới đây, trong khi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình năm ngoái đã chọn châu Phi làm điểm đến đầu tiên sau khi đắc cử.
Năm ngoái, Nhật đã cam kết tới 32 tỷ USD viện trợ công cũng như tư nhân cho châu Phi trong 5 năm tới, nhưng điều này chỉ giúp khẳng định danh tiếng của họ với tư cách nhà viện trợ, hơn là một đối tác thương mại.
Theo công bố của chính phủ Nhật, hiện chỉ có 2 công ty của nước này có mặt tại Bờ Biển Ngà, trong khi chỉ duy nhất 1 công ty có mặt tại Ethiopia. Số cư dân Nhật tại châu Phi cũng chỉ bằng 1% so với khoảng 1 triệu người Trung Quốc tại đây.
Theo Asahi Shimbun, các chuyên gia đã cảnh báo về việc không cần thiết phải cạnh tranh với Trung Quốc.
“Nhật Bản trong lịch sử đã giành được thiện chí nhất định từ châu Phi với các chương trình hỗ trợ của mình”, Sayaka Funada-Classen, phó giáo sư về châu Phi tại đại học ngoại giao Tokyo cho biết. “Những sự đ.ánh giá đó sẽ bị vứt bỏ nếu chúng ta chỉ cố làm những gì Trung Quốc làm trong cuộc đua cung cấp những hỗ trợ”.
Thanh Tùng
Tổng hợp
Theo Dantri
Bắc Kinh thẳng thừng từ chối đề nghị của Thủ tướng Nhật
Bắc Kinh và Seoul ngày 6/12 đã phản ứng lạnh nhạt với lời đề nghị trước đó của Thủ tướng Nhật Shinzo Abe về tổ chức các cuộc gặp thượng đỉnh với người đồng cấp Trung Quốc và Hàn Quốc.
Thủ tướng Nhật Abe trong chuyến thăm đền Yasukuni sáng 26/12.
"Ông Abe liên tục cho rằng ông nỗ lực cải thiện quan hệ với Trung Quốc, nhưng những gì ông nói là giả tạo. Chính là ông ấy đã đóng cánh cửa đối thoại", phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh cho biết vào ngày 6/1.
Cùng ngày Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye cũng đổ lỗi cho Nhật làm căng thẳng mối quan hệ giữa hai nước.
Sau chuyến thăm một ngôi đền ở thành phố Ise, miền trung Nhật, trong dịp năm mới, Thủ tướng Abe tại một cuộc họp báo sau đó đã bày tỏ hi vọng có các cuộc hội đàm với các nhà lãnh đạo Trung Quốc và Hàn Quốc để "giải thích trực tiếp mục đích chuyến viếng thăm của tôi tới đền Yasukuni với họ, bằng sự chân thành nhất".
"Tìm kiếm đối thoại với Trung Quốc và Hàn Quốc là điều đặc biệt quan trọng cho hòa bình và an ninh khu vực này", ông nhấn mạnh.
Tuy nhiên, phía Trung Quốc cho rằng ông Abe đã nói và hành động không nhất quán. Giới phân tích Trung Quốc cho rằng chuyến thăm đền Yasukuni ngày 26/12 vừa qua, nơi tưởng niệm cả 14 tội phạm chiến tranh trong Thế chiến II, đã đẩy căng thẳng khu vực lên một nấc mới.
Qu Xing, giám đốc Viện nghiên cứu quốc tế Trung Quốc, cho rằng Bắc Kinh đã gửi thông điệp rõ ràng tới ông Abe. "Thông điệp đã rõ ràng và đủ mạnh mẽ. Bắc Kinh đã loại bỏ khả năng họp thượng đỉnh giữa lãnh đạo hai nước trong tương lai gần. Sự giả tạo của ông Abe đã bị lật tẩy và Bắc Kinh vô cùng nghiêm túc trong vấn đề này", ông nói.
Yang Bojiang, phó giám đốc Viện nghiên cứu Nhật Bản, thuộc Học viện khoa học xã hội Trung Quốc, cho rằng ông Abe đang cố gắng lôi kéo truyền thông Nhật và quốc tế bằng cách "đá quả bóng trở lại Trung Quốc và Hàn Quốc".
Vào ngày hôm qua, ông Abe đã tuyên bố quyết tâm vận động sự ủng hộ của công chúng để xem xét lại hiến pháp hòa bình của Nhật. Cũng ngày hôm qua, đài NHK của Nhật xác nhận liên minh cầm quyền sẽ soạn bản thảo chỉnh sửa luật vào cuối tháng 1, tạo t.iền đề cho việc tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý toàn quốc về việc xem xét lại hiến pháp.
Tuy nhiên, Sun Cheng, giáo sư nghiên cứu Nhật tại Đại học Khoa học chính trị và Luật Trung Quốc tại Bắc Kinh, cho rằng Nhật có cảm giác lẫn lộn về Trung Quốc và sự phụ thuộc về kinh tế sâu sắc giữa hai nước không thể giúp Tokyo thắng Bắc Kinh trong vấn đề an ninh. "An ninh và chính sách ngoại giao thay đổi của Tokyo sẽ mang đến thêm sự phức tạp và bất ổn cho mối quan hệ giữa Trung, Nhật, và Mỹ", ông nhận định.
Theo Dantri
Nhật Bản sẽ quốc hữu hóa gần 300 đảo Đảng cầm quyền Nhật Bản đang có kế hoạch tiếp tục quốc hữu hóa 280 hòn đảo xa bờ, một động thái mà các chuyên gia tin là nhằm mở rộng lãnh hải hơn nữa sau vụ quốc hữu hóa quần đảo tranh chấp Senkaku/Điếu Ngư hồi năm 2012. Quần đảo Senkaku/Điếu Ngư đang tranh chấp giữa Trung Quốc và Nhật Bản. Tờ...