Nhật “tung chiêu” mới đối phó Trung Quốc

Chính phủ Nhật Bản hôm qua (7/6) đã thông qua việc thành lập một hội đồng an ninh quốc gia cho phép củng cố quyền kiểm soát của Thủ tướng đối với chính sách đối ngoại. Bước đi này được xem là động thái của Tokyo nhằm đối phó với mối đe dọa từ cuộc tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc và từ tên lửa của Triều Tiên.

Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe là người có lập trường rất cứng rắn với Trung Quốc trong cuộc tranh chấp quần đảo Senkaku/Điếu Ngư ở biển Hoa Đông.

Thủ tướng Shinzo Abe từ lâu đã theo đuổi mục tiêu thành lập một phiên bản Hội đồng An ninh Quốc gia của Nhà Trắng ngay trong chính phủ Nhật Bản để tập trung các đầu mối thông tin và đẩy nhanh quá trình ra quyết định. Động thái này được các chuyên gia an ninh Mỹ rất hoan nghênh.

“Chúng tôi đã thiết lập một cơ cấu cho phép Nhật Bản giám sát toàn diện vấn đề an ninh của quốc gia”, Tổng thư ký nội các – ông Yoshihide Suga đã phát biểu như vậy tại một cuộc họp báo.

Dự luật thành lập hội đồng an ninh quốc gia hiện đang được trình lên cho Quốc hội xem xét trong phiên họp đang diễn ra và sẽ kết thúc vào ngày 26/6 tới. Dự luật này được cho là có thể được ban hành trong một phiên họp bất thường của Quốc hội vào mùa thu.

Nhu cầu lập một hội đồng an ninh tập trung của Tokyo tăng lên sau một loạt vụ việc như cuộc tranh chấp lãnh thổ nóng bỏng giữa nước này với Trung Quốc ở biển Hoa Đông, căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên và vụ các chiến binh Hồi giáo đột kích vào một nhà máy khí đốt ở Algeria , bắt cóc nhiều con tin Nhật Bản hồi tháng 1.

Nhật Bản đã gặp khó khăn trong việc thu thập thông tin về vụ khủng hoảng con tin ở Algeria . 10 người Nhật Bản nằm trong số hàng chục công nhân nước ngoài thiệt mạng trong chiến dịch bao vây kéo dài 4 ngày của quân đội Algeria ở nhà máy khí đốt nói trên.

Ở biển Hoa Đông, cuộc tranh chấp lãnh thổ giữa Bắc Kinh và Tokyo đã leo thang tới mức hai nước thường xuyên cử máy bay chiến đấu và tàu tuần tra đến rượt đuổi, đối đầu nhau đầy nguy hiểm ở vùng tranh chấp. Diễn biến này làm dấy lên nỗi quan ngại về khả năng bùng phát xung đột vì những tính toán sai lầm của các bên.

Cựu Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Richard Armitage cho biết tại một cuộc hội thảo hồi tháng trước, nhiều bộ ngành của Nhật Bản có liên quan đến vụ tranh chấp ở biển Hoa Đông với Trung Quốc nhưng lại không “có cơ chế, tiến trình nào tập hợp toàn bộ thông tin để cung cấp cho Thủ tướng theo một cách thích hợp để ông này có thể đưa ra một quyết định đúng đắn, kịp thời”.

“Việc thành lập Hội đồng An ninh Quốc gia sẽ là chìa khóa cho quá trình ra quyết định của Nhật Bản”, ông Armitage nói thêm.

Theo cơ chế làm việc của Hội đồng An ninh Quốc gia, Thủ tướng, Tổng thư ký nội các, Ngoại trưởng và Bộ trưởng Quốc phòng sẽ phải thường xuyên ngồi lại với nhau để vạch ra các chiến lược và các bộ ngành có liên quan có thể được triệu tập trong trường hợp cần phải đối phó với tình huống khẩn cấp.

Các bộ ngành cũng được yêu cầu phải cung cấp nhanh chóng và kịp thời các thông tin quan trọng nhằm giúp Hội đồng An ninh Quốc gia đóng vai trò chỉ đạo trogn việc đưa ra các chính sách an ninh và xử lý những tình huống an ninh khẩn cấp của đất nước.

Trong một động thái nhằm tăng cường năng lực phòng thủ của Nhật Bản, Thủ tướng Abe cũng đề xuất sửa đổi hiến pháp hòa bình do Mỹ soạn thảo nhằm nới lỏng những hạn chế và sự kiểm soát đối với quân đội Nhật Bản.

Ông Koichi Oizumi – một giáo sư thuộc trường Đại học Aomori Chuo Gakuin University, nhận định, việc Nhật Bản thành lập Hội đồng An ninh Quốc gia là một bước đi đúng hướng nhưng nước này sẽ phải đối mặt với một nhiệm vụ vô cùng khó khăn là đào tạo các chuyên gia tình báo.

“Điều quan trọng là việc đào tạo con người. Quá trình này tốn rất nhiều thời gian và tiền bạc. Họ có thể thành lập một hệ thống nhưng không có những con người thích hợp thì liệu hệ thống đó có thể hoạt động được đúng chức năng hay không?”, ông Oizumi đặt câu hỏi.

Trước đó, hồi tháng 4, Tổng thư ký nội các Yoshihide Suga từng cho biết, chính phủ thừa nhận tầm quan trọng của việc đào tạo các chuyên gia trong lĩnh vực tình báo nhưng chưa có biện pháp cụ thể nào được đưa ra.

Theo Dantri