Nhật sắm vũ khí, phá chiến lược chống tiếp cận của Trung Quốc

Xây dựng đội ngũ tàu sân bay cỡ lớn, chế tạo tàu ngầm với công nghệ hiện đại và phát triển tàu khu trục mới là những phương án mà Nhật Bản đang tập trung thực hiện nhằm đối phó với chiến lược chống tiếp cận của Trung Quốc.

Chiếc tàu ngầm lớp Soryu của Nhật Bản. Ảnh: JMSDF

Trung Quốc vẫn kiên trì áp dụng chiến lược chống tiếp cận/chống xâm nhập (A2/AD) với Mỹ và các nước trong khu vực. Để đối phó với, Nhật Bản tập trung vào ba chương trình cơ bản: phát triển các tàu sân bay trực thăng cỡ lớn, chế tạo thế hệ tiếp theo của lớp tàu ngầm 3.300 tấn Soryu và xây dựng các tàu khu trục Aegis đời mới.

Các sách lược này được củng cố hơn với kế hoạch triển khai 20 máy bay tuần tra hàng hải Kawasaki P-1, thay thế cho những chiếc P-3C cũ, cùng máy bay trực thăng săn ngầm được cải tiến SH-60K.

Chuyên gia nhận định, khi đi vào hoạt động, những vũ khí mới sẽ góp phần tạo nên một hạm đội mạnh mẽ hơn, giúp tăng cường vai trò của Nhật Bản, không chỉ đơn thuần là “lá chắn” mà còn trở thành “lưỡi giáo” của hải quân Mỹ.

Dữ liệu từ AMI International cho thấy, đầu tư phát triển thế hệ tàu khu trục chở máy bay trực thăng Izumo (22DDH) và lớp tàu ngầm Soryu là những ưu tiên hàng đầu của lực lượng Tự vệ Hàng hải Nhật Bản (JMSDF), cả trên phương diện ngân sách lẫn tầm quan trọng đối với an ninh biển, Defense News dẫn lời Bob Nugent, chuyên gia tư vấn tại AMI, nhận xét.

Tokyo ngày 6/8/2013 trình làng chiếc tàu khu trục chở máy bay trực thăng lớp Izumo đầu tiên. Đây là loại tàu chiến lớn nhất của Nhật Bản kể từ thời kỳ Chiến tranh Thế giới thứ II. Izumo có khả năng chứa tới 15 máy bay trực thăng.

Hải quân Nhật Bản trong các năm 2009 và 2011 cũng đưa vào hoạt động hai tàu khu trục chở trực thăng lớp Hyuga thế hệ thứ ba, mỗi chiếc có thể mang theo 11 phi cơ.

Theo Nugent, với tải trọng khoảng 20.000 tấn, so sánh với mức 13.950 tấn của các tàu thuộc lớp Hyuga, Izumo không hoàn toàn là loại tàu sân bay bởi chúng không thể cho phép các máy bay cánh cố định cất và hạ cánh. Điều này có nghĩa chúng vẫn chỉ là những tàu khu trục chở trực thăng. Tuy nhiên, Izumo cũng là một bước tiến quan trọng trong quá trình phát triển của JMSDF để trở thành một lực lượng với nền tảng, khả năng không quân và điều hướng trên biển đáng chú ý.

“Izumo thực sự là lớp tàu đi tiên phong với hệ thống chỉ huy và kiểm soát hiện đại, cũng như khả năng tác chiến chống ngầm hay quét ngư lôi tân tiến”, Nugent nhận xét.

Tàu khu trục lớp Hyuga. Ảnh: Japanese Ministry of Defense

Hồi tháng 6, dư luận xôn xao khi Australia và Nhật Bản thống nhất việc hợp tác phát triển công nghệ cho tàu ngầm, với mục tiêu sở hữu những tàu ngầm tàng hình kỹ thuật cao. JMSDF tháng 9 thông báo sẽ tiếp tục nâng cao năng lực của tàu ngầm với công nghệ pin năng lượng mới.

Nói tới tàu ngầm Nhật Bản, “Soryu là một trong những lớp tàu ngầm truyền thống lớn và thành công nhất được chế tạo và vận hành trên thế giới hiện nay”, Nugent nhận định đồng thời thêm rằng, theo các báo cáo mới nhất, Tokyo đang nghiên cứu để thay thế động cơ đẩy không khí độc lập (AIP) của Soryu bằng động cơ với pin Lithium. “Soryu sẽ gây chú ý với tư cách là người dẫn đầu về công nghệ và thiết kế của những thế hệ tàu ngầm tương lai”, Nugent nói.

Trọng tâm thứ ba của Hải quân Nhật Bản là những tàu tuần dương trang bị hệ thống chiến đấu Aegis, đang dần trở thành tiêu điểm trong hợp tác mua sắm quốc phòng Mỹ- Nhật.

Tokyo vừa cam kết đầu tư thêm hai chiếc tàu khu trục Aegis lớp Atago với mục tiêu mở rộng hạm đội tàu Aegis của nước này lên con số 8 chiếc vào cuối năm tài khóa 2020. “Đây là tín hiệu quan trọng đối với một khu vực mà mỗi quốc gia đều nỗ lực hết mình nhằm xây dựng năng lực phòng không và phòng thủ tên lửa tốt nhất có thể”, Nugent bình luận.

Tầm xa tác chiến

“Khi các lực lượng mới này phối hợp, chúng sẽ tạo nên mội hạm đội hải quân có nền tảng và sức mạnh vượt trội”, Defense News dẫn lời Alessio Patalano, chuyên gia hải quân tại Viện Nghiên cứu Chiến tranh, đại học Hoàng gia London, phân tích.

Trong số ba chương trình chủ đạo mà Tokyo đang áp dụng, những tàu ngầm lớp Soryu có nhiều khả năng sẽ đóng góp một phần không nhỏ tạo nên thế trận răn đe của Nhật Bản.

“Hoạt động của tàu ngầm rất phù hợp với đặc điểm địa lý của những khu vực tác chiến hàng hải. Một trong những câu hỏi cấp thiết đối với Nhật Bản lúc này là bằng cách nào làm gia tăng phạm vi và thời gian hoạt động của tàu, để chúng có thể duy trì lâu hơn trên biển, và nếu cần thiết, vượt xa khỏi bờ biển Nhật Bản”, Patalano nói.

“Tàu ngầm Soryu có ý nghĩa tối quan trọng xét trên góc độ bảo vệ chặt chẽ an ninh quốc gia”, ông Corey Wallace, chuyên gia về chính sách an ninh Nhật Bản tại Trường đại học Auckland, New Zealand, nói và bổ sung rằng khả năng tác chiến chống ngầm sẽ không khả dĩ nếu thiếu sự tham gia của tàu ngầm”.

Xung quanh việc gia tăng tầm hoạt động của tàu ngầm, ông Wallace lại cho rằng nên ưu tiên tìm cách khiến chúng có thể lặn lâu hơn ngoài khơi, chứ không nhất thiết phải hoạt động ở khoảng cách quá xa lãnh hải Nhật Bản. Tuy nhiên, khả năng triển khai lực lượng trên Biển Đông trong tương lai sẽ phần nào giúp Tokyo tạo thế răn đe ở khu vực. Đây là điều hải quân Nhật Bản luôn nắm rõ.

Đến nay, vẫn chưa thể nói chắc liệu ba chương trình của Nhật Bản có đủ sức đối chọi với chiến lược chống tiếp cận/chống xâm phạm của Bắc Kinh hay không nhưng rõ ràng việc đầu tư mạnh tay cho quân sự sẽ đẩy các nước trong khu vực vào một cuộc chạy đua vũ trang vô cùng gay gắt.

Tàu khu trục chở máy bay trực thăng lớp Izumo. Ảnh: Military Today

Vũ Hoàng

Theo Defense News