Nhật cung cấp vũ khí cho Mỹ và đồng minh, ai lo?
Tokyo đang xem xét việc thông qua một đạo luật cho phép Lực lượng phòng vệ nước này cung cấp vũ khí và đạn dược cho lính Mỹ và các nước khác.
Nhật Bản liên tục tăng cường sức mạnh quân đội
Ngày 26/7, hãng tin Kyodo của Nhật Bản dẫn một nguồn tin từ chính phủ cho biết Tokyo đang xem xét việc xây dựng một đạo luật mới, mà theo đó, Lực lượng phòng vệ (SDF) được phép cung cấp vũ khí và đạn dược cho Mỹ và đồng minh, thậm chí là các nước khác như một phần trong các hoạt động hỗ trợ hậu cần.
Tokyo hi vọng sẽ có được sự thông qua và được diễn giải lại trong những hướng dẫn về hợp tác phòng thủ chung giữa Mỹ và Nhật Bản dự kiến vào cuối năm 2014. Trong cuộc họp thường kỳ của Quốc hội Nhật Bản vào năm 2015, Chính phủ Nhật Bản sẽ tiếp tục đẩy mạnh các đạo luật nhằm tăng quyền cho quân đội.
Nguồn tin của hãng Kyodo lý giải, với dự luật cho phép cung cấp vũ khí dưới dạng hỗ trợ hậu cần, SDF sẽ không đi ngược lại Hiến pháp hòa bình với điều kiện họ không tham gia hoạt động sử dụng vũ lực của các quốc gia được Nhật Bản cung cấp vũ khí. Cũng theo nguồn tin này, ông Shinzo Abe đang nỗ lực loại bỏ những hạn chế đối với quân đội, để mang lại tư thế chủ động hơn cho Nhật Bản trong các vấn đề thế giới và an ninh khu vực.
Quân đội Mỹ và Nhật tập trận tái chiếm đảo với máy bay MV-22 Osprey
Đầu tháng 4/2014, chính phủ Nhật thông qua việc xuất khẩu vũ khí của nước này với ba điều lệ ràng buộc, trong đó có việc không bán vũ khí sát thương cho các quốc gia đang có chiến tranh.
Tiếp đến, tháng 7/2014, Nhật Bản thông qua luật phòng vệ tập thể, cho phép quân đội được tham chiến trong một cuộc chiến không liên quan đến mình của đồng minh hoặc các quốc gia mà Nhật Bản cho rằng cuộc chiến đó sẽ ảnh hưởng đến lợi ích của mình.
Và đến thời điểm hiện tại, cuối tháng 7/2014, Nhật tiếp tục tiến thêm một bước nữa trong việc cung cấp vũ khí, đạn được khí tài cho Mỹ và các quốc gia bên ngoài, miễn sao không tham chiến.
Có thể thấy rằng, Nhật Bản đang từng bước tìm cách lách luật cho quân đội của mình thông qua những cách diễn giải mới cho Hiến pháp hòa bình. Từng bước như vậy, Nhật Bản đang từng bước gỡ bỏ những rào cản mà Hiến pháp này đặt ra, khôi phục lại cho mình một lực lượng quốc phòng với đầy đủ chức năng nhiệm vụ.
Và đích đến cuối cùng, khi gỡ được tất cả rào cản này, Nhật Bản sẽ cho mình quyền được phát động chiến tranh.
Vì sao Nhật Bản muốn cung cấp vũ khí cho Mỹ và đồng minh?
Với dự luật trên, thực tế Nhật Bản đang muốn tìm kiếm một số lợi ích như sau. Trước hết, về vị thế quốc tế, Nhật đang muốn can dự sâu hơn vào các hành động của Mỹ tại các điểm nóng quốc tế. Hay nói cách khác, Nhật muốn thể hiện uy thế của mình rõ nét hơn, thay vì là một quốc gia miệt mài bơm ra đồng vốn ODA để gia tăng ưu thế.
Video đang HOT
Thứ hai, nếu Mỹ sử dụng vũ khí của Nhật Bản để phục vụ các hoạt động quân sự của mình, điều này khẳng định chất lượng cho vũ khí Nhật không thua kém gì hàng Mỹ. Trong lĩnh vực xuất khẩu vũ khí, quảng cáo ưu việt nhất chính là thực tế trên chiến trường chứ không phải các cuộc thử nghiệm hoặc những loạt đồ họa màu mè.
Xe tăng của Nhật Bản
Người ta mua vũ khí để sát thương, để chiến tranh, và Nhật đang muốn mượn tay Mỹ quảng cáo cho những sản phẩm của mình thông qua các hoạt động quân sự thường xuyên của họ.
Thứ ba, trong thế giới tư bản, không có chuyện Nhật cung cấp miễn phí vũ khí, đạn dược cho Mỹ và các đồng minh, dù là hỗ trợ hậu cần. Điều này đồng nghĩa với việc, Nhật đang tính bài toán trao đổi với chính những đồng minh của họ.
Trong dự luật này còn có một điểm cần chú ý, Nhật có thể sẽ được phép hỗ trợ hậu cần cho nước ngoài, miễn không tham gia vào cuộc chiến tranh hoặc hoạt động quân sự của họ. Điều này đồng nghĩa với việc Nhật sẽ hỗ trợ vũ khí cho bất kỳ nước nào. Tất nhiên kèm theo đó phải là những điều kiện.
Mỹ – Nhật siết nguồn cung vũ khí Nga
Nhật Bản xuất hiện với tư cách là một nguồn cung vũ khí là điều sớm hay muộn sẽ phải xảy ra. Chỉ có điều, Nhật sẽ chính thức tham gia thị trường ấy như thế nào: một tay buôn độc lập hay là một phần của hội buôn và vào khi nào. Việc tham gia sau, không có thị trường truyền thống như Nga, Mỹ khiến Nhật Bản buộc phải tìm những nước đi mới cho mình.
Xe tăng của Nhật Bản thể hiện uy lực trong một lần tập trận
Theo cách mà Tokyo đang làm hiện nay, Nhật Bản đang thể hien một mục đích khác cao tay hơn: sử dụng tình đồng minh để dần ra mắt thị trường.
Các đồng minh của Nhật Bản sẽ không dễ gì để từ chối những hợp đồng vũ khí theo kiểu hỗ trợ hậu cần, với giá rẻ hơn, chất lượng hơn, và đặc biệt, nó được cung cấp từ đồng minh, có nghĩa là những người chung chí hướng với nhau và chung kẻ thù. Sẽ không có gì khó hiểu khi Philippines, Úc tìm đến nguồn cung của Nhật Bản.
Nhật Bản có thể làm bạn với tất cả các quốc gia, thông qua hai lá bùa hộ mệnh: Đối thủ của Trung Quốc và Quyền phòng vệ tập thể. Như vậy, khi Trung Quốc ngày càng ngang ngược, đồng nghĩa với việc Nhật Bản ngày càng có nhiều bạn.
Đến lúc đó, lá bùa hỗ trợ hậu cần kia sẽ tiếp tục phát huy sức mạnh. Người Nhật thông minh với chiêu bài thân thiện sẽ không khó để thiết lập cho mình những thị trường ruột, thậm chí là nẫng thị trường trên tay các “đại gia” khác, đặc biệt với Nga.
Nhật Bản đang nắm giữ sức mạnh hải quân hàng đầu châu Á
Bởi lẽ, Nga và Trung Quốc đã quá thân nhau. Vũ khí Nga là yếu tố khiến quân đội Trung Quốc giễu võ dương oai được như ngày nay. Trung Quốc mang lại cho Nga quá nhiều quyền lợi buộc họ không thể từ chối, nhưng quyền lợi đó chính là con dao hai lưỡi, khi dần dần, ngoài Trung Quốc ra, Nga sẽ mất dần các thị trường đối đầu với Trung Quốc.
Vũ khí là một trò chơi của sự khắc chế lẫn nhau. Và một khi Trung Quốc có vũ khí Nga, người đối đầu với Trung Quốc buộc phải dùng vũ khí của nền công nghiệp khác để đối đầu.
Thị trường tiềm năng của Tây Á, Đông Nam Á đã dần bỏ lại nước Nga hai mang, và tìm đến những phe có lập trường vững vàng hơn. Và Nhật Bản nhanh chóng len chân vào thị trường béo bở đang bỏ không đó.
Theo Đất Việt
Khi Nhật Bản thể hiện vai trò quân sự mạnh mẽ
Nhật Bản đã thể hiện rõ quan điểm và cách tiếp cận mạnh mẽ hơn đối với chủ quyền, an ninh quốc gia, quan hệ đồng minh.
Sáng ngày 1/7, Dự thảo Nghị quyết cho phép Nhật Bản sử dụng quyền "tự vệ tập thể" (collective self defence) mở rộng vai trò quân đội đã được thông qua. Điều này đồng nghĩa với việc Nhật Bản không còn bị ràng buộc bởi điều 9 của Hiến pháp chủ hòa.
Sau mốc quan trọng này, Nhật Bản từ chấp nhận quyền tự vệ (sử dụng vũ lực với mức độ tối thiểu) khi bị tấn công đã có thể chủ động bảo vệ đồng minh khỏi các mối đe dọa từ bên ngoài lãnh thổ. Động thái này được xem là một cuộc cách mạng cả trong chính trị đối nội, và đối ngoại của Nhật.
Những thay đổi từ thời cuộc
Là một đảo quốc chênh vênh bên cạnh gã khổng lồ Trung Quốc, Nhật Bản luôn mang tâm lý e ngại trước sự bành trướng của Trung Quốc. Mối quan ngại về an ninh đã trở thành trọng tâm trong các chính sách của Nhật. Trong khi đó, Mỹ không phải lúc nào cũng có thể "che chở" Nhật Bản. "Nước xa không cứu được lửa gần" là điều chính quyền Shinzo Abe vẫn lo ngại trước tham vọng độc chiếm quần đảo Senkaku/ Điếu Ngư của Trung Quốc. Tình hình căng thẳng trên Biển Đông đã cho thấy Nhật Bản có nguy cơ chịu sức ép nặng nề. Kiên trì hòa hoãn hay dùng ngoại giao đơn thuần rõ ràng không phải là sách lược mà ông Abe khăng khăng theo đuổi.
Bản Dự thảo nêu rõ Nhật Bản có thể sử dụng quyền phòng vệ tập thể khi "sự tồn tại của nước này bị đe dọa và xuất hiện những nguy cơ rõ ràng đe dọa tới quyền sống, tự do và mưu cầu hạnh phúc của người dân".Tuy nhiên,mặc dù điều 9 đã được tu chính ngày 1/7, làn sóng phản đối và ủng hộ vẫn đan xen nhau. Trong đó, tỷ lệ chống đối lên đến 50% và quá chênh lệch so với 34% ủng hộ. Số người lo ngại một "chủ nghĩa quân phiệt" đang trở lại của Nhật rõ ràng không ít hơn những người ủng hộ một Nhật Bản "mạnh mẽ và tự cường hơn".
Trước làn sóng phản đối đang dâng cao, Thủ tướng Abe đã tỏ ra ôn hòa khi phát biểu (được tờ Asahi Shimbuntrích dẫn): "Lực lượng phòng vệ (Self-Defense Forces) sẽ chỉ được phép sử dụng vũ lực với mức độ tự vệ tối thiểu cần thiết. Suy nghĩ cơ bản của chúng tôi về việc giải thích Hiến pháp là không thay đổi".
Điều 9 trong "Chương II: Phủ nhận chiến tranh" nêu rõ: "...Nhật Bản sẽ không bao giờ duy trì các lực lượng lục quân, hải quân, không quân hay các tiềm năng quân sự khác. Quyền tham chiến không được công nhận". Đây là rào cản quá lớn đối với Nhật Bản từ năm 1947. Đó là lý do từ sau Chiến tranh thế giới 2, Nhật Bản vẫn phải chịu "lép vế" hơn so với Trung Quốc về mặt quân sự.
Lực lượng phòng vệ Nhật Bản trong một buổi duyệt binh. Ảnh: Xinhua-Yonhap News
Điểm nhấn của ông Abe
Thủ tướng Abe giữ vai trò quan trọng trong quyết định tu chính điều 9 của Hiến pháp.
Những năm gần đây, ông Abe và những người ủng hộ luôn đề cao thuyết "hòa bình tích cực" (active pacifism). Điều 9 của Hiến pháp với ý nghĩa nhất định sẽ cản trở khả năng này. Hiển nhiên, theo điều 9 thì Nhật sẽ không thể đánh chặn tên lửa nhằm vào Mỹ hoặc bảo vệ tàu của một đồng minh đang bị tấn công. Khi đó, mối đe dọa cho đồng minh sẽ là mối đe dọa cho Nhật Bản.
Ngoài ra, Tokyo cũng luôn giữ thái độ thận trọng với đồng minh chiến lược Washington. Mặc dù các cam kết vẫn luôn hiện hữu nhưng không ai đảm bảo Mỹ sẽ hỗ trợ Nhật tích cực khi Senkaku/ Điếu Ngư bị đe dọa. Nếu chính Nhật Bản không thể hiện vai trò chủ động, Mỹ cũng chẳng mặn mà gì đánh cược quan hệ Mỹ - Trung khi xung đột Trung - Nhật diễn ra xung quanh Senkaku/ Điếu Ngư. Quan hệ "đồng minh kiềm chế" của Mỹ đã buộc Nhật phải chủ động và tránh làm phật lòng "quan thầy".
Theo cách giải thích mới, quân đội Nhật Bản sẽ có thể trợ giúp trong trường hợp quân đội Mỹ bị tấn công bởi một kẻ thù chung, ngay cả khi Nhật Bản không phải là đối tượng của cuộc tấn công đó. Việc giải thích lại Hiến pháp vừa là động thái ôn hòa khả dĩ mà ông Abe có thể tìm đến như một giải pháp trong bối cảnh an ninh Đông Bắc Á đang như chỉ mành treo chuông.
Khao khát khôi phục vị thế "cường quốc bình thường" đã buộc Nhật phải toan tính kỹ lưỡng. Những động thái của Trung Quốc gia tăng căng thẳng tại Biển Đông và Hoa Đông từ năm 2007 đến nay chính là "phép thử" cho ông Abe. Nhật Bản đã nhanh chóng chớp lấy cơ hội khi lợi dụng "lực cản" từ Trung Quốc để tạo "lực đẩy" cho ý thức tự chủ, ý nguyện an ninh và nhu cầu tăng tường quan hệ đồng minh chiến lược Mỹ - Nhật.
Thực tế, Nhà trắng cũng đã "bật đèn xanh" cho Nhật khi Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Jen Psaki tuyên bố vào cuối tháng 6/2014 rằng luôn "khuyến khích Nhật Bản trang bị quyền tự vệ cho họ một cách minh bạch và sẽ vẫn hợp tác với nhau về những vấn đề quan trọng khác".
Chờ đợi một vai trò lớn hơn
Mối đe dọa từ Trung Quốc đã trở thành lá chắn quan trọng cho Thủ tướng Abe. Diễn đàn đối thoại Shangri-La (Shangri-La Dialogue) tại Singapore vào tháng 6/2014 cũng nóng lên xung quanh thuyết mối đe dọa Trung Quốc với những tranh cãi giữa Phó giám đốc Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc Vương Quán Trung với cặp bài trùng "Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel".
Trước quyết định chiến lược của Nhật, Trung Quốc vẫn chưa có động thái cụ thể. Tuy nhiên, việc Bắc Kinh "chia hai mặt trận giáp công" tại Hoa Đông và Biển Đông sẽ buộc nước này phải suy tính kỹ lưỡng. Nhật Bản đã thể hiện rõ quan điểm và cách tiếp cận mạnh mẽ hơn đối với chủ quyền, an ninh quốc gia, quan hệ đồng minh. Đây có thể là gợi ý cho các quốc gia chịu sự "ức hiếp" từ Trung Quốc tại Biển Đông quả quyết hơn. Tác dụng động viên từ quyết định của ông Abe sẽ mang tính tích cực. Thông điệp mà Nhật truyền đi cho Trung Quốc qua quyết định nói trên là hết sức rõ ràng.
Theo Vietnamnet
Quân đội Nhật đã có thể hỗ trợ đồng minh Nhật Bản đứng trước bước ngoặt lịch sử về chính sách quốc phòng khi nội các nước này bỏ phiếu gỡ bỏ lệnh cấm đối với chính sách phòng vệ tập thể trong ngày 1-7. Lực lượng phòng vệ Nhật Bản trong một cuộc diễu binh ở căn cứ Asaka gần Tokyo Với việc gỡ bỏ này, quân đội Nhật có thể tham...