Nhật Bản tưởng niệm các nạn nhân của thảm họa động đất, sóng thần năm 2011

Đào Thanh Tùng08:35 12/03/2022

Theo phóng viên TTXVN tại Tokyo, ngày 11/3, người dân trên khắp đất nước Nhật Bản đã tưởng niệm các nạn nhân của thảm họa động đất và sóng thần năm 2011 trong bầu không khí trầm lặng.

Năm nay, Chính phủ Nhật Bản không còn tổ chức lễ tưởng niệm quốc gia, nhưng chính quyền địa phương ở những nơi bị ảnh hưởng thảm họa này vẫn tổ chức các lễ tưởng niệm ở quy mô nhỏ.

Một khu vực tưởng niệm nạn nhân thảm họa động đất và sóng thần năm 2011 ở Sendai. Ảnh: Đào Thanh Tùng-PV TTXVN tại Nhật Bản

Vào đúng 14h 46, một hồi còi tầm đã vang lên ở nhiều địa phương trên khắp đất nước Nhật Bản, đánh dấu thời điểm xảy ra trận động đất kinh hoàng xảy ra cách đây 11 năm. Trận động đất đó có độ lớn 9 đi kèm các đợt sóng thần khổng lồ đã tàn phá khu vực Đông Bắc Nhật Bản.

Các số liệu thống kê mới nhất của Cơ quan Cảnh sát quốc gia (NPA) cho thấy thảm họa động đất – sóng thần đã cướp đi sinh mạng của 15.900 người và khiến 2.523 người bị mất tích, chủ yếu là ở các tỉnh Miyagi, Fukushima và Iwate. Bên cạnh đó, theo Cơ quan Tái thiết Nhật Bản, tính đến tháng 9/2021, có tới 3.784 người khác bị chết vì các nguyên nhân có liên quan tới thảm họa này như bệnh tật hoặc tự tử vì trầm cảm. Ngoài ra, động đất và sóng thần cũng là tác nhân trực tiếp gây ra các sự cố hạt nhân tồi tệ nhất trong lịch sử Nhật Bản.

11 năm sau thảm họa, Nhật Bản đã đạt được nhiều thành tựu trong quá trình tái thiết các khu vực bị tàn phá bởi thảm họa. Chính phủ Nhật Bản đã dỡ bỏ lệnh sơ tán và lệnh cấm đi lại tới nhiều khu vực cấm tiếp cận sau các sự cố hạt nhân Fukushima. Tuy nhiên, cho tới tháng 2/2022, vẫn còn 38.139 người chưa thể về nhà sau thảm họa.

Đối với Nhà máy Điện hạt nhân Fukushima số 1, Công ty Điện lực Tokyo (TEPCO) đã đạt được nhiều tiến bộ trong quá trình dỡ bỏ các lò phản ứng bị hư hại. Tuy nhiên, công ty này vẫn đang phải đối mặt với nhiều thách thức, trong đó thách thức lớn nhất tại thời điểm hiện tại là xử lý nước đã được sử dụng để làm mát các lò phản ứng bị hư hại.

TEPCO dự định sẽ xây dựng một tuyến đường hầm dài 1km để xả nước thải đã qua xử lý nhưng vẫn còn chứa phóng xạ này ra biển từ mùa Xuân năm 2023. Tuy nhiên, kế hoạch này đang vấp phải phản ứng của người dân địa phương và một số nước trong khu vực.

Video đang HOT

11 năm sau thảm họa động đất ở Đông Bắc Nhật Bản: Những bài học còn mãi

Cách đây đúng 11 năm, ngày 11/3/2011, một trận động đất độ lớn 9 đã xảy ra ở Đông Bắc Nhật Bản.

Sau động đất, các đợt sóng thần khổng lồ đã nhấn chìm nhiều thị trấn và làng mạc ở đây trong biển nước.

Mặc dù 11 năm đã trôi qua kể từ sau thảm họa, nhưng ký ức về những ngày tháng kinh hoàng đó vẫn không phai nhạt trong tâm trí của người dân khu vực này, trong đó có bà Kazuko Kori, Thị trưởng thành phố Sendai - thủ phủ của tỉnh Miyagi.

Cơn sóng thần lịch sử xảy ra sau thảm họa động đất tại thành phố Miyako, tỉnh Iwate, Nhật Bản ngày 11/3/2011. Ảnh (tư liệu): AFP/TTXVN

Trao đổi với phóng viên TTXVN tại Nhật Bản, bà Kori hồi tưởng: "Vào thời điểm đó, một phần diện tích rất lớn ven biển của thành phố Sendai bị nhấn chìm trong biển nước. Mặc dù chúng tôi đã cố gắng khôi phục các công trình thiết yếu như điện, nước, ga chỉ trong một tháng sau thảm họa, nhưng có tới 10% dân số của thành phố, tương đương 100.000 người, đã phải ly tán". Bà nhấn mạnh: "Có thể nói, thảm họa động đất và sóng thần xảy ra ở thành phố Sendai cách đây 11 năm là một thảm họa thiên tai ngàn năm mới xuất hiện một lần".

Bà Kazuko Kori, Thị trưởng Thành phố Sendai, trả lời phỏng vấn TTXVN. Ảnh: Đào Thanh Tùng/Pv TTXVN tại Nhật Bản

Theo chính quyền Sendai, động đất và sóng thần đã hủy hoại hoàn toàn 30.034 ngôi nhà và phá hủy một phần của gần 110.000 ngôi nhà khác, đồng thời cướp đi sinh mạng của 904 người và khiến 2.275 người khác bị thương ở thành phố này. Ước tính thiệt hại do thảm họa kép này gây ra cho Sendai lên tới hơn 1.304 tỷ yen.

Từ thảm họa bi thương đó, Sendai đã rút ra nhiều bài học. Theo bà Kori, bài học đầu tiên là phải chuẩn bị tốt về cơ sở hạ tầng có khả năng chống chịu động đất lớn. Đây là việc cực kỳ quan trọng. Bà Kori nói: "Rút kinh nghiệm từ trận động đất mạnh xảy ra năm 1978, chúng tôi đã dự báo một thời điểm nào đó khu vực này sẽ xảy ra trận động đất lớn tương tự. Do đó, chúng tôi đã tập trung xây dựng các công trình công cộng có khả năng chống chịu động đất mạnh. Trên thực tế, thảm họa năm 2011 đã xảy ra ở quy mô lớn ngoài sức tưởng tượng, nhưng thiệt hại do nó gây ra đã được giảm thiểu tối đa và đó cũng là cơ sở thuận lợi để chúng tôi nhanh chóng bắt tay vào khắc phục hậu quả và tái thiết thành phố".

Một nghĩa trang dành cho các nạn nhân của thảm họa năm 2011 ở Sendai. Ảnh: Đào Thanh Tùng/Pv TTXVN tại Nhật Bản

Mặc dù vậy, sau thảm họa, Sendai vẫn tiến hành các dự án xây dựng một tuyến đê có chiều dài 9km và cao tới 7,2m, và nâng độ cao của các tuyến đường chạy dọc bờ biển ở khu vực thường xuyên xảy ra sóng thần. Bên cạnh đó, thành phố đã nâng cấp và xây dựng mới 13 cơ sở lánh nạn khi có sóng thần, đồng thời trồng mới các khu vực rừng dọc bờ biển với mục đích ngăn chặn hoặc giảm bớt sức mạnh của sóng thần.

Thứ hai, bà Kori cho rằng "công tác tái thiết sau thảm họa không chỉ là khôi phục hiện trạng ban đầu mà phải hướng tới tiêu chí bền vững và đẹp hơn". Thị trưởng thành phố Sendai đề cập dự án xây dựng trung tâm xử lý nước Minami Gamo như một ví dụ điển hình cho bài học này.

Thảm họa kép năm 2011 đã phá hủy gần như hoàn toàn trung tâm xử lý nước này. Khi tái thiết, Sendai đã nâng nền công trình này lên hơn 10m. Cùng với khả năng chống chịu động đất và sóng thần quy mô lớn, công trình còn đảm bảo được nguồn điện tối thiếu để duy trì hoạt động trong trường hợp xảy ra thiên tai. Ngoài ra, với tiêu chí bảo vệ môi trường, thành phố đã lắp đặt thiết bị sản xuất điện mặt trời và một nhà máy thủy điện cỡ nhỏ ở đây nhằm tận dụng sự chênh lệnh chiều cao của công trình.

Một góc của ga tàu điện Sendai ngày nay. Ảnh: Đào Thanh Tùng/Pv TTXVN tại Nhật Bản

Một bài học kinh nghiệm khác mà bà Kori nêu ra là sự đồng lòng của người dân khi tham gia cứu nạn. Theo chính trị gia này, năng lực của chính quyền có hạn, trong khi thiên tai ngày càng khó lường. Do đó, điều quan trọng là sự tự giác và sự đồng lòng của người dân. Bà Kori chia sẻ: "Sau khi xảy ra thảm họa, chúng tôi đã thiết lập các cơ sở cứu nạn kết hợp giữa tự lực và tương trợ lẫn nhau. Sau đó, chúng tôi áp dụng giao cho cán bộ chính quyền phụ trách từng cơ sở cứu nạn và thực hiện thảo luận và diễn tập phòng chống thiên tai".

Năm 2013, Sendai đã sửa đổi kế hoạch phòng chống thiên tai, trong đó bổ sung thêm một số chính sách giảm thiểu rủi ro thiên tai. Kế hoạch này chú ý nhiều hơn tới nhu cầu của những người cần trợ giúp khi thiên tai xảy ra. Để làm rõ các vai trò của mỗi bên trong quá trình trợ giúp thiên tai, kế hoạch này được phân chia thành hai phần gồm: "tự giúp mình và tương trợ lẫn nhau" và "sự hỗ trợ của Nhà nước", trong đó phần 1 mô tả hoạt động cụ thể của mỗi cư dân và các tổ chức xung quanh, và phần 2 đề cập tới các chương trình trợ giúp của thành phố.

Tuy nhiên, trên tất cả, theo bà Kori, việc đào tạo kỹ năng ứng phó với thiên tai cho người dân là cực kỳ quan trọng. Bà Kori nói: "Thiên tai có thể xảy ra bất cứ lúc nào và không loại trừ ai. Việc ứng phó như thế nào với thiên tai phụ thuộc rất nhiều vào năng lực và kỹ năng ứng phó của mỗi người. Vì vậy, việc đào tạo kỹ năng ứng phó với thiên tai là vô cùng quan trọng nhằm hình thành năng lực ứng phó cho mỗi cá nhân".

Bà Kori nhấn mạnh: "phản ứng của bạn trước thiên tai sẽ quyết định tới sự an toàn của bạn". Vì vậy, theo bà Kori, sau thảm họa, Sendai rất chú trọng tới việc xây dựng kỹ năng phòng chống thiên tai cho mỗi cá nhân. Thành phố thường xuyên tổ chức diễn tập phòng chống thiên tai tại cho người dân đủ mọi thành phần, đồng thời đẩy mạnh giáo dục trong trường học nhằm giúp các thế hệ sau thấm nhuần kinh nghiệm và bài học phòng chống thiên tai.

Một quan chức Sendai giới thiệu về thực phẩm dự trữ để cung cấp cho người dân trong trường hợp sơ tán vì thiên tai. Ảnh: Đào Thanh Tùng/Pv TTXVN tại Nhật Bản

Cụ thể, chính quyền Sendai đã soạn thảo chính sách giáo dục giảm thiểu rủi ro thiên tai và bắt đầu triển khai chương trình đào tạo giảm thiểu rủi ro thiên tai ở tất cả các trường tiểu học và trung học cơ sở kể từ tài khóa 2016. Bên cạnh đó, tất cả các trường học đều cắt cử một giáo viên phụ trách riêng vấn đề giảm thiểu rủi ro thiên tai.

Mặt khác, vào "Ngày sẵn sàng ứng phó với thiên tai của người dân" (12/6) hằng năm, người dân được khuyến khích tham gia các cuộc diễn tập phòng chống động đất với giả định xảy ra một trận động đất mạnh. Cùng với đó, người dân sẽ tự kiểm tra xem liệu các biện pháp phòng chống động đất ở gia đình đã ổn hay chưa.

Vào đầu tháng 9, trong khuôn khổ tuần lễ sẵn sàng ứng phó với thiên tai, các cuộc diễn tập cũng được tổ chức ở nhiều khu vực trong thành phố với tình huống giả định người dân bị mắc kẹt khi các phương tiện giao thông tạm dừng hoạt động. Ngoài ra, trong khuôn khổ tháng tăng cường giảm thiểu rủi ro thiên tai, cũng trong tháng 9, các cuộc diễn tập sắn sàng ứng phó với thiên tai nói chung cũng được tổ chức ở tất cả các phường và 6 khu vực thuộc Sendai.

Trường Tiểu học và Trung học Cơ sở Yuriage có 14 học sinh đã tử nạn trong thảm họa năm 2011. Ảnh: Đào Thanh Tùng/PV TTXVN tại Nhật Bản

Không chỉ tìm cách cải thiện năng lực phòng chống thiên tai cho người dân, chính quyền Sendai còn nỗ lực chia sẻ các kinh nghiệm của mình với cộng đồng quốc tế. Bà Kori nhấn mạnh: "Chúng tôi đang hướng tới xây dựng Sendai thành một đô thị có năng lực phòng chống thiên tai cao, từ đó tiếp tục truyền bá kinh nghiệm và bài học về thảm họa động đất ra khắp thế giới".

Trong một nỗ lực như vậy, tháng 3/2015, Sendai đã đăng cai tổ chức Hội nghị Thế giới của Liên Hợp Quốc về Giảm thiểu Rủi ro Thiên tai, với sự tham gia của 6.500 đại biểu đến từ 185 quốc gia và vùng lãnh thổ. Bên cạnh đó, thành phố lớn nhất ở khu vực Đông Bắc Nhật Bản cũng định kỳ tổ chức "Diễn đàn Phòng chống Thiên tai Thế giới" và "Hội nghị Davos về Phòng chống Thiên tai".

Ngoài ra, Sendai đang nỗ lực thúc đẩy các tour du lịch tới khu vực thảm họa. Các tour du lịch này không chỉ giúp các du khách có cái nhìn rõ nét hơn về các hậu quả của động đất, sóng thần mà còn trang bị cho họ nhiều kinh nghiệm trong việc đối phó với các thảm họa tương tự. Thành phố đã phối hợp với chính quyền tỉnh Miyagi và một số tổ chức liên quan để lập ra trang web Bosai Tourism (Thiên tai và Du lịch) nhằm quảng bá và thúc đẩy loại hình du lịch này.

Tảng đá to như núi dưới biển Nhật Bản có thể là nguyên nhân gây siêu động đất Nghiên cứu mới do các nhà nghiên cứu tại Đại học Texas (Mỹ) tuyên bố rằng một tảng đá có kích thước bằng quả núi, nằm chôn vùi dưới biển phía nam Nhật Bản có thể hoạt động như nam châm hay cột thu lôi "hút" các trận động đất siêu lớn trong khu vực. Tảng đá Kumano Pluton là phần lồi lên...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Trung Quốc triển khai hơn 80 máy bay, tàu chiến sát Đài Loan?08:57

Washington cấp tập chuyển vũ khí đến Trung Đông08:52

Ông Trump chính thức ký lệnh đánh thuế lên toàn cầu06:21

Mỹ cảnh báo Nga, khẳng định cam kết với NATO09:42

Ông Trump khoe thẻ vàng nhập cư 5 triệu USD in hình chân dung08:57

Căng thẳng Trung Đông tăng nhiệt02:47

23 bang kiện chính quyền Tổng thống Trump09:04

Hamas kêu gọi ngừng bắn08:16

Mỹ lý giải nguyên nhân Nga không nằm trong danh sách áp thuế mới08:51

Mải mê tạo dáng chụp ảnh, cô gái suýt giẫm trúng rắn hổ chúa cỡ lớn00:40

Mỹ bổ sung lực lượng giữa căng thẳng Trung Đông10:21

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Nơi cá lóc là loài xâm hại, người dân được kêu gọi "thấy là giết luôn"

21:32:49 16/04/2025

Số lượng loài cá lóc xâm hại đang tăng cao khiến chính quyền tại bang Missouri (Mỹ) phải lên tiếng kêu gọi người dân chỉ cần nhìn thấy lập tức tiêu diệt bằng cách bỏ đầu và moi ruột.

Ukraine sa thải quan chức tập hợp binh sĩ trao thưởng khiến Nga tấn công

21:19:09 16/04/2025

Ukraine thông báo sa thải quan chức cấp cao vùng Sumy sau khi ông này bị cáo buộc tập hợp binh sĩ dự lễ trao thưởng ở quá gần tiền tuyến, khiến Nga bắn tên lửa tấn công.

Bitcoin Hy vọng mới cho nền kinh tế đang khủng hoảng của Bhutan

21:05:33 16/04/2025

Khai thác Bitcoin là quá trình sử dụng máy tính có hiệu năng cực cao để giải các bài toán phức tạp. Khi giải thành công, máy sẽ được "thưởng" bằng Bitcoin mới. Đây chính là cách đồng tiền kỹ thuật số này đi vào lưu thông.

Trung Quốc chuẩn bị thông xe cây cầu rút hành trình 2 tiếng xuống còn chỉ 1 phút

21:03:09 16/04/2025

Tỉnh Quý Châu là khu vực đồi núi của Trung Quốc, với địa hình phức tạp. Cây cầu mới sẽ bắc qua hẻm núi lớn Huajiang hùng vĩ, còn được gọi là vết nứt của Trái Đất .

Mỹ họp bàn về thỏa thuận hạt nhân với Iran

21:01:10 16/04/2025

Trước đó, Tổng thống Trump cũng đã có cuộc điện đàm với Quốc vương Oman Haitham bin Tariq để thảo luận về vai trò trung gian của Muscat trong tiến trình đàm phán hạt nhân giữa Mỹ và Iran.

Nga lên tiếng trước cảnh báo của EU về lễ kỷ niệm Ngày Chiến thắng

20:58:47 16/04/2025

Theo ước tính, hơn 26 triệu người Liên Xô đã thiệt mạng trong cuộc xung đột này. Trong bối cảnh căng thẳng Nga - phương Tây vẫn tiếp diễn, lễ kỷ niệm năm nay tiếp tục là chủ đề gây nhiều tranh luận trong quan hệ quốc tế.

Mỹ tăng thuế 245% lên hàng Trung Quốc: Căng thẳng thương mại Mỹ - Trung bùng nổ

20:56:53 16/04/2025

Dù mức thuế chính xác với từng mặt hàng Trung Quốc chưa được công bố, các quan chức Mỹ cho biết con số có thể lên đến 245%, đánh dấu bước leo thang mạnh mẽ trong cuộc chiến thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.

New York Times: Mỹ có thể cắt gần như toàn bộ tài trợ cho NATO

20:53:22 16/04/2025

Trước những thắc mắc xoay quanh việc giảm tài trợ cho NATO, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Tammy Bruce khẳng định Mỹ vẫn duy trì cam kết vững chắc với khối quân sự này.

Mỹ dỡ bỏ trừng phạt đối với đồng minh thân cận của Thủ tướng Hungary Viktor Orban

20:50:37 16/04/2025

Theo bản ghi cuộc điện đàm, hai bên đã trao đổi về các phương án tăng cường phối hợp giữa Mỹ và Hungary trong các vấn đề quan trọng cũng như thúc đẩy cơ hội hợp tác kinh tế song phương.

Bỉ cảnh báo tăng chi tiêu quốc phòng có thể ảnh hưởng đến phúc lợi xã hội

20:49:22 16/04/2025

Tuyên bố của ông được đưa ra sau khi chính phủ Bỉ đạt được thỏa thuận trong tuần trước tại Brussels, theo đó nước này sẽ tăng chi tiêu quốc phòng lên mức 2% GDP, phù hợp với mục tiêu mà NATO đã đặt ra trong suốt thập kỷ qua

Đồng Euro trở thành nơi trú ẩn an toàn giữa 'bão thuế quan'

20:06:23 16/04/2025

Đáng chú ý, nhiều nhà đầu tư đã dự đoán về sự phục hồi của châu Âu và chuyển vốn từ đồng USD sang cổ phiếu và trái phiếu châu Âu, qua đó củng cố thêm giá trị của đồng euro.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ kêu gọi Tây Ban Nha tăng chi tiêu quốc phòng

20:01:55 16/04/2025

Tổng thống Mỹ Donald Trump nhiều lần chỉ trích các nước châu Âu, đặc biệt là các đồng minh NATO vì không đáp ứng mục tiêu chi tiêu quốc phòng tối thiểu 2% GDP và phụ thuộc quá mức vào sự bảo trợ an ninh của Mỹ.