Nhật Bản tăng cường vai trò an ninh trên Biển Đông
Nhật đang tích cực tăng cường vai trò an ninh trên Biển Đông trong bối cảnh căng thẳng khu vực leo thang, có thể đe dọa đến các tàu chở hàng của nước này.
Cảnh sát biển Việt Nam giám sát các tàu tuần duyên Trung Quốc xung quanh giàn khoan Hải Dương – 981 trong vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của Việt Nam năm ngoái. Ảnh: Reuters.
Theo Reuters, Nhật Bản đang củng cố quan hệ an ninh với các nước Đông Nam Á, như Philippines, Việt Nam, Malaysia và Indonesia nhằm đóng góp vai trò lớn hơn trong vấn đề an ninh Biển Đông, trước tham vọng chủ quyền lãnh thổ ngày càng mạnh mẽ của Trung Quốc. Tuy Tokyo không là một bên có tuyên bố chủ quyền trên Biển Đông nhưng lại có một mối lo ngại về nguy cơ Trung Quốc thống trị đường hàng hải mà các tàu chở hàng của Nhật thường qua lại.
Tập trận, hỗ trợ tàu
Hợp tác an ninh của Tokyo có nền tảng sâu rộng, từ cung cấp tầu tuần tra cho đến tập trận chung cùng với Philippines vào tháng tới.
Các cuộc tập trận hải quân dự kiến diễn ra ngoài khơi Philippines, là một phần của hiệp định an ninh mới được ký tại Tokyo hồi tháng 1 vừa qua. Hiệp định này cũng tạo khuôn khổ cho các cuộc đối thoại thường xuyên ở cấp thứ trưởng cũng như trao đổi sĩ quan cao cấp của cả hai bên.
Ngoài ra, 10 chiếc tàu tuần tra đang được Nhật đóng để bàn giao cho phía Philippines vào cuối năm nay.
Nhật được cho là đang cân nhắc hỗ trợ tài chính cho việc cải tạo hạ tầng căn cứ quân sự Philippines ở đảo Palawan, một trong những đảo lớn gần nhất giữa vùng đất liền Philippines và Biển Đông.
Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Philippines, Đại tá Restituto Padilla, hoan nghênh các cam kết của phía Nhật và nói thêm rằng đây là điều hoàn toàn tự nhiên nếu Nhật và Philippines cùng nỗ lực giúp nhau giữ gìn an ninh hàng hải.
Ngoài ra, người đứng đầu Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản Gen Nakatani phát biểu hồi tháng trước rằng nước này cần xem xét lại chính sách không gửi máy bay tuần tra trên Biển Đông, khi xét đến tầm quan trọng của đường hàng hải khu vực này đối với Nhật. Phát biểu được xem là đáp lời một quan chức Hải quân Mỹ rằng Mỹ chào đón các chuyến bay tuần tra của Nhật trên Biển Đông.
Video đang HOT
Nhật cũng chuyển giao cho Việt Nam 6 tầu tuần tra đã qua sử dụng và tư vấn về điều trị chứng trầm cảm cho thủy thủ trên tầu ngầm.
Giới chức quốc phòng Nhật đang tiến hành đàm phán sơ bộ về việc cùng sản xuất vũ khí với Malaysia và Indonesia.
Song song đó, Thủ tướng Nhật Abe cũng tiến gần hơn về phía Australia. Nguồn tin Lực lượng Phòng vệ Nhật tiết lộ Canberra gần đây đã cử quan chức quốc phòng đến Tokyo để giúp Nhật Bản gây dựng quan hệ với Đông Nam Á. Còn theo người phát ngôn Bộ Quốc phòng Australia, một sĩ quan quân đội nước này đã được bổ nhiệm biệt phái sang Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản với thời hạn 18 tháng. Tuy nhiên, nhiệm vụ cụ thể của sĩ quan này thì không được tiết lộ.
“Xu hướng cần phải có”
Sự hỗ trợ của Nhật là bước triển khai từ quan điểm được Thủ tướng Shinzo Abe công bố tháng 5/2014 rằng Nhật nên giúp các nước Đông Nam Á duy trì tự do thông thương hàng hải và hàng không trên khu vực Biển Đông.
Các điều chỉnh vị thế quốc phòng của Nhật Bản trong thời gian tới đây sẽ cho phép ông Abe can dự sâu hơn nữa vào Đông Nam Á, ví dụ như chuyển từ viện trợ quân sự sang hỗ trợ tài chính mua vũ khí.
Sự hợp tác này thể hiện đường lối chính sách an ninh cứng rắn hơn của ông Abe, người rất muốn nới lỏng hạn chế trong bản hiến pháp hòa bình của Nhật được ban hành từ sau chiến tranh thế giới thứ hai. Sự hợp tác này cũng tương đồng với quan điểm tái cân bằng của Mỹ ở châu Á.
“Xu hướng này đang trở nên rõ ràng và tôi nghĩ người Nhật sẽ trở lại đúng như nó cần phải thế, bất chấp lo ngại từ phía Trung Quốc”, Ian Storey, chuyên gia an ninh thuộc Viện Nghiên cứu Đông Nam Á của Singapore, nhận định.
Trung Quốc hiện đang đẩy nhanh xây dựng đảo nhân tạo tại các rặng san hô và đảo vòng san hô ở Trường Sa của Việt Nam. Theo giới chuyên gia, việc xây dựng này sẽ cho phép Trung Quốc mở rộng phạm vi tác chiến của hải quân và không quân.
Một số chuyên gia tin rằng các đảo nhân tạo này sẽ dẫn đến việc Trung Quốc lập và kiểm soát một vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) mà các máy bay khi bay qua sẽ phải báo cáo với Trung Quốc.
Năm 2013 khi Trung Quốc áp đặt vùng nhận dạng phòng không trên biển Hoa Đông, ngoài lên tiếng phản đối, cả quân đội Mỹ và Nhật đều ngay lập tức có động thái thách thức, như triển khai máy bay ném bom B-52 vào khu vực. Tuy nhiên giới chuyên gia cho rằng các nước Đông Nam Á nhỏ hơn có thể gặp khó khăn hơn nếu như một ADIZ được thiết lập ở Biển Đông.
Một nhà hoạch định chính sách cấp cao của Nhật giấu tên nhận định rằng một vùng nhận dạng phòng không kiểu như vậy sẽ là thảm họa vì nó có thể sẽ hạn chế nghiêm trọng hoạt động hàng không và hàng hải trong khu vực.
Minh Châu
Theo VNE
Tác động vụ hành quyết con tin lên chính sách đối ngoại Nhật Bản?
Nhật Bản, quốc gia vốn luôn cảm thấy xa lạ với những vấn đề địa chính trị, vừa trải qua một cú sốc khi hai công dân của nước này bị các phần tử Hồi giáo cực đoan tại Syria giết hại.
Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe (giữa) rời cuộc họp nội các tại Tokyo sau khi đoạn băng video mới được công bố ngày 1/2 (ảnh: AFP/ TTXVN)
Quốc đảo này đã đóng cửa với thế giới bên ngoài trong hai thế kỷ nằm dưới sự cai trị của Samurai. Sau đó, sự nổi lên của chủ nghĩa quân phiệt và việc chiếm đóng các nước láng giềng trước khi xảy ra Chiến tranh Thế giới Thứ hai đã gây ra những hậu quả thảm khốc, khiến Nhật Bản quay trở lại với chủ nghĩa biệt lập. Trong hai thập kỷ qua, Nhật Bản đã nhiều lần muốn vươn ra bên ngoài, và Thủ tướng Shinzo Abe hiện đang thúc đẩy việc Nhật Bản đóng một vai trò quốc tế lớn hơn khi tìm cách nới lỏng những hạn chế về quân sự được quy định trong Hiến pháp - một động thái gây ra nhiều tranh cãi.
Như những gì Nhật Bản đã học được từ lịch sử, vươn ra thế giới bên ngoài không tránh khỏi sẽ gặp rủi ro. Câu hỏi đặt ra là liệu những rủi ro đó có khiến Nhật Bản lại rút vào vỏ bọc của mình hay không.
Người dân Nhật Bản tham gia cuộc tuần hành trong im lặng tại thủ đô Tokyo, bày tỏ sự tiếc thương đối với Kenji Goto (ảnh: AFP/TTXVN)
Các nhà phân tích cho rằng còn quá sớm để dự báo về tác động của vụ khủng hoảng con tin do tổ chức "Nhà nước Hồi giáo" (IS) tự xưng thực hiện tới chính sách của chính phủ và tâm lý của xã hội Nhật Bản. Những gì trong quá khứ cho thấy, mặc dù tỏ ra lo ngại, song Nhật Bản có thể sẽ tiếp tục dần mở rộng vai trò quân sự của mình. Điều này sẽ được thể hiện rõ trong thời gian tới, khi Quốc hội Nhật Bản được cho là sẽ chấp thuận những đề nghị của ông Abe để cho phép Lực lượng Phòng vệ được quyền hành động nhiều hơn.
Lên nắm quyền trong 2 năm qua, ông Abe đã có nhiều chuyến công du nước ngoài hơn những người tiền nhiệm, gặp gỡ hàng chục người đồng cấp ở khu vực Mỹ Latinh, châu Phi, châu Âu và Đông Nam Á. Chuyến đi gần đây nhất của ông là tới Trung Đông, nơi ông cam kết sẽ cung cấp viện trợ phát triển và viện trợ nhân đạo cho những quốc gia đang chiến đấu chống lại IS. Nhật Bản đang tìm cách đóng một vai trò quốc tế lớn hơn bằng việc tham gia nỗ lực chống chủ nghĩa khủng bố, cho dù Nhật Bản không thể đóng góp quân vì những quy định trong Hiến pháp của nước này.
Con tin người Nhật Bản Kenji Goto cầm bức ảnh thi thể Haruna Yukawa, một con tin khác của Nhật Bản bị IS hành quyết (ảnh: AFP/ TTXVN)
Trong bài phát biểu tại Cairo ngày 17/1, ông Abe nói: "Nhật Bản sẽ làm tất cả những điều này nhằm giúp ngăn chặn mối đe dọa từ IS. Tôi sẽ cam kết hỗ trợ 200 triệu USD cho những quốc gia đang chiến đấu chống lại IS, nhằm giúp các nước này tăng cường lực lượng, xây dựng cơ sở hạ tầng...". Trong đoạn phim đăng tải trên mạng chỉ ba ngày sau đó, IS đã cáo buộc Nhật Bản đóng góp tiền để "giết hại phụ nữ và trẻ em" và đe dọa sẽ giết hai con tin người Nhật Bản mà chúng đang bắt giữ.
Đây không phải là lần đầu tiên Nhật Bản đối mặt với một cuộc khủng hoảng như vậy. Năm 2004, Nhật Bản đã cử hàng trăm binh lính tới Iraq nhằm hỗ trợ công cuộc tái thiết của quốc gia này. Mặc dù không tham chiến, song hành động triển khai quân ở nước ngoài này đã phá vỡ chính sách trước đây của Nhật Bản. Để thực hiện được điều này đòi hỏi phải có một điều luật đặc biệt và mở rộng giới hạn của quyền tự vệ được quy định trong Hiến pháp - hành động bị một số người cho là đã đi quá xa. Ở trong nước, nhiều người phản đối việc triển khai quân tới Iraq.
Những hành động bạo lực đã gây sốc trên toàn thế giới, đặc biệt là tại Nhật Bản, nơi có tỷ lệ sở hữu súng và tỷ lệ giết người thấp nhất thế giới. So với Mỹ và châu Âu, đối với Nhật Bản, những rắc rối của Trung Đông dường như là vấn đề xa vời. Không giống như New York hay Paris, Tokyo chưa từng bị những phần tử Hồi giáo cực đoan tấn công. "Mainichi", một trong những tờ báo lớn của Nhật Bản, bình luận: "Đây là điều bất thường khi Nhật Bản - quốc gia không tham gia các chiến dịch quân sự (chống lại tổ chức IS) - trở thành mục tiêu bị tấn công". Báo này kết luận: "Chúng ta không còn sống trong thời đại mà chúng ta cảm thấy được an toàn chỉ vì chúng ta là người Nhật".
Nhiều thập kỷ sau Chiến tranh Thế giới Thứ hai, Nhật Bản tập trung vào phát triển kinh tế và phụ thuộc nhiều vào sự bảo vệ của Mỹ để tránh khỏi những mối đe dọa toàn cầu. Ngày nay, mọi việc vẫn như vậy, tuy nhiên trong hơn 20 năm qua, Nhật Bản đã triển khai quân ở nước ngoài một cách rất thận trọng. Và động thái này đã gây ra nhiều rủi ro. Vượt qua sự phản đối của dư luận, năm 1992, Quốc hội Nhật Bản đã cho thông qua một đạo luật cho phép nước này cử binh lính và các lực lượng khác tham gia các sứ mệnh gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc (LHQ). Một năm sau, một cảnh sát Nhật đã bị sát hại tại Campuchia. Kể từ đó, cảnh sát Nhật Bản rút khỏi lực lượng gìn giữ hòa bình LHQ, tuy nhiên quân đội Nhật Bản vẫn tiếp tục tham gia các sứ mệnh gìn giữ hòa bình khác.
Năm 2004, việc một con tin Nhật Bản bị giết hại tại Iraq đã làm gia tăng sức ép đòi rút quân về nước lên chính phủ, tuy nhiên sứ mệnh này vẫn được tiếp tục tới năm 2006.
Một thập kỷ sau, ông Abe lại nỗ lực thúc đẩy Nhật Bản đóng một vai trò lớn hơn trên trường quốc tế. Năm ngoái, ông đã tìm cách diễn giải lại Hiến pháp nhằm cho phép Nhật Bản, trong một số tình huống, được triển khai quân đội để bảo vệ các đồng minh bị tấn công. Ông vẫn cần Quốc hội thông qua những thay đổi pháp lý cần thiết để cho phép quân đội được hành động như vậy và thậm chí còn nhiều hơn nữa. Chắc chắn cuộc tranh luận sẽ còn nóng lên nữa, tuy nhiên đảng của ông Abe hiện đang chiếm đa số ghế trong Quốc hội và ông có thể sẽ thực hiện được mục tiêu của mình.
Theo TTK/baotintuc.vn
Nhận diện lực lượng đặc nhiệm Pháp Nhà chức trách Pháp đã công bố băng hình về vụ tiêu diệt khủng bố, giải cứu con tin hôm 9-1. Nhóm can thiệp hiến binh quốc gia (GIGN) và Nhóm nghiên cứu, hỗ trợ, can thiệp và thuyết phục (RAID) là hai lực lượng chủ lực tham gia giải quyết những vụ việc gây chấn động thế giới vừa qua tại Pháp....